What's hidden among the tallest trees on Earth? - Wendell Oshiro

Translator: Thu Ha Tran Reviewer: Tâm Đan

Some people can't see the forest for the trees,

Một số người hiện chưa biết được điều này

but before Stephen Sillett, no one could see or even imagine the forest in the trees.

nhưng trước khi có phát hiện của Stephen Sillett,

không ai có thể ngờ rằng trong những cái cây là một khu rừng.

Stephen was an explorer of new worlds from the start.

Stephen là một nhà thám hiểm thời kì đầu.

He spent his boyhood in Harrisburg, Pennsylvania

Thời niên thiếu ông sống ở Harrisburg, bang Pennsylvania

reading Tolkien and playing Dungeons and Dragons with his brother Scott.

đọc truyện của nhà văn Tolkien và chơi hiệp sĩ và rồng với anh trai Scott.

But when the Sillett family visited their grandparent's cabin near Gettysburg,

Khi gia đình Sillett đến thăm nhà ông bà ở gần Gettysburg,

their grandmother Helen Poe Sillett,

bà của họ Helen Poe Sillett,

would take the boys into the nearby mountains and forests to bird-watch.

thường dẫn các cháu vào rừng để ngắm chim.

They called Grandma Sillett Poe,

Bà được gọi là bà Sillett Poe,

and she taught the boys to identify songbirds, plants and even lichens,

và bà dạy các cháu nhận ra tiếng hót của các loài chim,

các giống cây và thậm chí là các loại rêu,

creatures that often look like splotches of carpet glued to the shady sides of rocks and tree trunks.

sinh vật bám vào phần bóng râm của các tảng đá hay các thân cây.

Looking upwards, both boys found their callings.

Lớn lên, các chàng trai xác định được hướng đi của mình

Scott became a research scientist specializing in migratory birds.

Scott trở thành một nhà nghiên cứu các loài chim di cư.

Stephen was more interested in the trees.

Stephen thì lại dành mối quan tâm đặc biệt cho các loài cây.

The tangle of branches and leaves attracted his curiosity.

Sự đan xen giữa các cành cây và lá thu hút trí tò mò của cậu.

What could be hidden up there?

Liệu trên những tán lá kia ẩn giấu điều gì?

By the time Stephen was in college, that curiosity pulled him skyward

Khi Stephen học đại học, chính sự hiếu kì ấy đã hướng anh lên cao

to the tallest trees on Earth: the ancient coast redwoods of Northern California.

đến loài cây cao nhất trên mặt đất: loài Coast Redwood cổ thụ ở Bắc California.

Rising from trunks up to 20 feet in diameter,

Với đường kính thân lên đến 6,096m, các cây redwoods có thể cao đến 380 feet,

redwoods can grow up to 380 feet, or 38 stories, over a 2,000 year lifetime.

bằng tòa nhà 38 tầng trong vòng đời 2000 năm tuổi.

But no one had thought to investigate the crowns of these natural skyscrapers.

Nhưng chưa có ai tìm hiểu về ngọn của những tòa nhà chọc trời tự nhiên này.

Were there more than just branches up there?

Liệu có điều gì khác ngoài những tán lá trên đó không?

Stephen decided to find out firsthand.

Stephen quyết định làm điều chưa ai từng làm ấy.

In 1987, Stephen, his brother Scott and his friend Marwood

Vào năm 1987, Stephen cùng anh trai Scott và bạn mình là Marwood

drove from Reed College in Oregon

đã lái xe từ trường Reed College thuộc bang Oregon

to Prairie Creek Redwoods State Park in Northern California.

đến vườn quốc gia của tiểu bang Prairie Creek Redwoods ở Bắc California.

Deep inside the park, Stephen picked the tallest redwood he could find.

Đi sâu vào trong rừng, Srephen đã chọn cây Redwood cao nhất mà ông thấy.

Its lowest branches were almost 100 feet up,

Tán lá thấp nhất của nó cũng cao khoảng 100 feet (30,48m),

far beyond his reach.

vượt quá xa so với tầm với của ông.

But he saw a younger, shorter redwood growing next to the target tree.

Nhưng ông nhìn thấy một cây redwood non và thấp hơn mọc gần đó.

With a running start, he leapt and grabbed the lowest branch,

Ông chạy lấy đà, rồi nhảy lên và bám vào những cành cây thấp nhất,

pulled himself up and scurried upwards.

trườn và nhanh chóng trèo lên.

He was free climbing without ropes or a harness,

Ông leo lên mà không có dây hay bất cứ trang bị nào,

one misstep meant death.

sai một bước đồng nghĩa với cái chết.

But up he went, and when he reached the peak,

Nhưng ông đã leo lên được, và khi leo lên đến ngọn

he swayed and leapt across the gap of space onto a branch of the target tree

ông quay người lại, và nhảy sang một cành của cây mà ông đã chọn

and into a world never seen before.

và sang một thế giới chưa ai từng biết đến trước đây.

His buddy Marwood followed him up,

Bạn ông - Marwood đã trèo theo ông,

and the two young men free climbed high into the redwood's crown.

và hai chàng trai trẻ đã leo tự do đến tận ngọn của cây redwood.

Stephen came across lichens like Grandma Poe had shown him as a boy.

Stephen vượt qua những đám rêu như cách bà ông đã chỉ khi ông còn nhỏ.

He noticed that the higher he went, the thicker the branches were,

Ông nhận ra rằng càng leo lên cao thì các tán lá càng rậm rạp,

not the case with most trees.

không giống như hầu hết các loại cây khác.

He found moist mats of soil many inches thick,

Ông đã tìm thấy các thảm đất ẩm ướt dày hàng inch,

made from fallen needles, bark, other plant debris and dust from the sky

được tạo ra từ lá rụng, vỏ cây, xác các thực vật khác và bụi trong không khí

piled on the tops of the large branches.

nằm trên các nhánh cây lớn.

He even found reiterations:

Ông thậm chí còn thấy các cây redwood con mọc lên từ một nhánh redwood chính.

new redwood tree trunks growing out from the main trunk.

The redwood had cloned itself.

Các cây redwood đã tự nhân bản chính nó.

When Stephen reached the pinnacle,

Khi Stephen leo lên đến ngọn cây,

he rested on a platform of crisscrossing branches and needles.

ông đã nằm nghỉ trên tấm thảm chằng chịt lá và cành cây.

Growing in the soil mat was a huckleberry bush with ripe berries!

Có một cây việt quất với quả chín mọng mọc trên thảm đất!

He ate some and waited for his friend.

Ông đã ăn một ít và chờ bạn mình.

Stephen had discovered a new world hundreds of feet above the ground.

Stephen đã khám phá ra một thế giới mới cách mặt đất hàng trăm feet.

His climb led to more excursions, with safety equipment, thank goodness,

Chuyến đi này đã mở ra nhiều chuyến đi khác, với các thiết bị an toàn,

up other ancient redwoods as he mapped and measured the architecture

lên những cây redwood cổ thụ khác mà ông đã ghi lại vị trí

of branches and additional trunks in the canopy of an entire grove.

và đo đạc cấu trúc cành, thân phụ theo một cách hoàn chỉnh.

Stephen became an expert in the ecology of the tallest trees on Earth

Stephen trở thành chuyên gia về sinh thái của các cây cao nhất trên thế giới

and the rich diversity of life in their crowns, aerial ecosystems no one had imagined.

và sự đa dạng sinh học trên các ngọn cây đó,

các hệ sinh thái trên không mà chưa ai tưởng tượng ra.

There are ferns, fungi and epiphytic trees normally found at ground level

Thường thì có dương xỉ, nấm và thực vật biểu sinh ở tầng đáy rừng

like Douglas firs, hemlocks and tan oaks

như linh sam Douglas, sâm độc và cây sồi tan

whose roots had taken hold in the rich wet soil mats.

mà rễ của chúng đâm xuống đất có độ ẩm cao.

Invertebrates such as ants, bumblebees, mites, beetles, earthworms and aquatic crustacean copepods

Động vật không xương sống

như kiến, ong, mối, bọ cánh cứng, giun đất và giáp xác thủy sản

make their homes alongside flowering plants like

làm nhà trên các cây hoa như đỗ quyên, nho và cây cơm cháy.

rhododendrons, currant and elderberry bushes.

Ospreys, spotted owls, and jays search the canopy for food.

Chim ưng, cú lông đốm, giẻ cùi lam tìm các tán cây để lấy thức ăn.

Even the marbled murrelet, a Pacific seabird,

Thậm chí chim lặn Bắc Thái Bình Dương bay hàng dặm từ biển tới làm tổ ở đây.

flies many miles from the ocean to nest there.

Sóc và chuột đồng nhìn lén ra hang cao cấp.

Squirrels and voles peek out of penthouse burrows.

And the top predator? The mighty wandering salamander!

Và còn động vật săn mồi cao nhất? Chính là kì nhông lang thang to lớn.

Sillett's research has changed how we think about tall trees,

Nghiên cứu của Silett đã thay đổi suy nghĩ của chúng ta về những cái cây cao,

and bolstered the case for their conservation,

và ủng hộ ý việc bảo tồn chúng,

not just as impressive individual organisms

không chỉ như những sinh vật ấn tượng

but as homes to countless other species.

nhưng còn là nhà cho vô số loài khác.

So when you look up into the branches and leaves of a tree,

Vì vậy, khi nhìn lên cành và lá cây, hãy tự hỏi "Trên đó có gì nhỉ?"

ask, "What else is up there?"

A new world might be just out of reach. So leap for it.

Có thể một thế giới mới đang chờ bạn khám phá đó.

Nên đừng ngại ngần mà hãy nhảy lên nhé.