The Fijian myth of the greedy god - Raiana McKinney and Esther Wozniak

260,463 views ・ 2024-02-13

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: 24 Anh
00:06
With his appetite for conquest and knack for combat,
0
6836
3295
Với khát vọng chinh phục và sở trường chiến đấu,
00:10
the shark god Dakuwaqa was determined to vanquish all his rivals.
1
10131
5714
thần cá mập Dakuwaqa quyết tâm đánh bại mọi đối thủ của mình.
00:16
Long ago, the ancestral gods of Fiji, known as kalou vu or simply vu,
2
16471
6715
Từ lâu, các vị thần tổ tiên của Fiji, được gọi là kalou vu hoặc đơn giản là vu,
00:23
settled on the Pacific archipelago,
3
23186
2377
đã định cư trên quần đảo Thái Bình Dương,
00:25
each establishing a village in a different area.
4
25563
2586
mỗi vị lập nên một ngôi làng ở từng khu vực khác nhau.
00:29
Eventually, they metamorphosed into various forms.
5
29275
2920
Sau cùng, các vị thần biến hình thành nhiều dạng khác nhau.
00:32
Dakuwaqa settled on resource-rich Cakaudrove
6
32195
3587
Dakuwaqa định cư tại Cakaurode giàu tài nguyên
00:36
and transformed into a shark.
7
36074
2961
và biến thành cá mập.
00:39
But he was unsatisfied.
8
39702
1919
Nhưng ngài ấy chưa hài lòng.
00:41
He became proud and greedy, and wanted to challenge every vu,
9
41788
3712
Ngài trở nên kiêu ngạo và tham lam, và muốn thách thức mọi vị thần khác,
00:45
establish himself as the mightiest, and dominate all of Fiji’s islands.
10
45500
5338
tự khẳng định mình là người mạnh nhất và thống trị tất cả các hòn đảo của Fiji.
00:52
In his quest for power, Dakuwaqa sped through the waters toward Rewa,
11
52131
4630
Trong hành trình tìm kiếm quyền lực, Dakuwaqa băng qua vùng nước về phía Rewa,
00:56
where a quick and cunning eel-shaped vu tried to stop him in the mouth of a river.
12
56928
4838
nơi vị thần trong hình hài con lươn nhanh nhẹn và xảo quyệt
đã cố giữ chân ngài ấy ở cửa sông.
01:01
Soon, the two were tumbling through the water, locked in combat.
13
61891
3879
Ngay sau đó, cả hai nhào lộn trong làn nước và lao vào đánh nhau.
01:06
The brawling vu created towering waves,
14
66104
3044
Trận chiến đã tạo ra những con sóng cao chót vót,
01:09
stretching the river further inshore and flooding nearby coastal communities.
15
69148
5130
kéo dài dòng sông ra xa bờ và làm ngập lụt các cộng đồng ven biển gần đó.
01:14
In the end, the eel was no match for Dakuwaqa’s ferocity.
16
74445
4630
Cuối cùng, vị thần lươn bại trận trước sự hung hãn của Dakuwaqa.
01:19
After the fight, the Rewa River became the longest and widest in Fiji,
17
79117
5463
Sau cuộc chiến, sông Rewa trở thành dòng sông dài nhất và rộng nhất ở Fiji,
01:24
which made nearby communities especially prone to flooding.
18
84914
3962
khiến các cộng đồng lân cận đặc biệt dễ bị lũ lụt.
01:28
But Dakuwaqa didn’t care what damage he caused,
19
88960
3253
Nhưng Dakuwaqa không quan tâm mình đã gây ra thiệt hại gì,
01:32
so long as he remained undefeated.
20
92213
3128
miễn là ngài ấy vẫn bất khả chiến bại.
01:35
Dakuwaqa continued on his rampage, later vanquishing Masilaca,
21
95967
4421
Dakuwaqa tiếp tục cuộc thịnh nộ của mình, tiếp đó lại hạ gục Masilaca,
01:40
the small, mischievous shark vu that lived near Beqa Island.
22
100388
4171
vị thần mập nhỏ, tinh nghịch sống gần Đảo Beqa.
01:44
Despite their rocky start, the two became friends.
23
104892
3587
Mặc dù khởi đầu không mấy tốt đẹp, cả hai đã trở thành bạn bè.
01:48
But one day, Masilaca— perhaps growing tired of Dakuwaqa’s proud, selfish ways
24
108855
5130
Nhưng ngày nọ, Masilaca— có lẽ dần mệt mỏi
với lối sống kiêu ngạo, ích kỷ của Dakuwaka
01:53
and the chaos he’d caused across the archipelago—
25
113985
3170
và sự hỗn loạn mà ngài ấy đã gây ra trên khắp quần đảo—
01:57
presented a challenge he knew Dakuwaqa couldn’t resist.
26
117155
4170
đã đưa ra một thách thức mà ngài biết Dakuwaqa không thể cưỡng lại được.
02:01
Masilaca spoke about a fierce vu called Rokobakaniceva,
27
121325
4421
Masilaca nói về một vị thần hung dữ gọi là Rokobakaniceva,
02:05
who guarded the outer island of Kadavu,
28
125746
2628
người canh gác các đảo bên ngoài Kadavu,
02:08
and teased that, until Dakuwaqa defeated them,
29
128374
3253
và trêu chọc rằng cho đến khi Dakuwaqa đánh bại Rokobakaniceva,
02:11
he couldn’t claim the title of strongest vu.
30
131627
3212
ngài ấy không thể tự xưng là vị thần mạnh nhất.
02:14
Before Masilaca could even finish describing Rokobakaniceva,
31
134964
4755
Trước khi Masilaca kịp giới thiệu xong về Rokobakaniceva,
02:19
Dakuwaqa was jetting through the water in the direction of Kadavu.
32
139719
4212
Dakuwaqa đã phóng trên mặt nước đi về hướng Kadavu.
02:24
As he came close, Dakuwaqa saw a giant octopus
33
144640
4004
Khi đến gần, Dakuwaqa nhìn thấy một con bạch tuộc khổng lồ
02:28
hovering at the entrance to a reef.
34
148644
2294
lơ lửng ở lối vào một rạn san hô.
02:31
The octopus vu, Rokobakaniceva, cared greatly for the people of Kadavu
35
151147
5422
Thần bạch tuộc Rokobakaniceva, quan tâm sâu sắc đến người dân Kadavu
02:36
and asked Dakuwaqa politely to stay away and not intimidate the villagers.
36
156694
5964
và lịch sự yêu cầu Dakuwaqa tránh xa và không đe dọa dân làng.
02:43
Dakuwaqa was only emboldened by the request.
37
163075
3629
Lời yêu cầu khiến Dakuwaqa bạo gan.
02:46
He showed his imposing teeth and lunged forward to attack.
38
166704
3837
Ngài ấy nhe hàm răng oai vệ và lao về phía trước để tấn công.
02:50
But Rokobakaniceva was prepared.
39
170958
3087
Nhưng Rokobakaniceva đã sẵn sàng.
02:54
With four tentacles, the octopus vu remained rooted to a rock on the seafloor
40
174378
4713
Với bốn xúc tu, thần bạch tuộc vẫn bám chặt vào tảng đá dưới đáy biển
02:59
and with the remaining four, captured Dakuwaqa’s body
41
179091
3003
và với bốn xúc tu còn lại tóm gọn thân thể của Dakuwaqa
03:02
and flipped him over.
42
182094
1585
và lật ngài ấy lại.
03:04
In this position, his breathing slowed and his muscles relaxed.
43
184013
5756
Ở tư thế này, hơi thở của ngài chậm lại và cơ bắp của ngài thả lỏng.
03:10
He was paralyzed and powerless in a mysterious state called tonic immobility
44
190102
5881
Ngài ấy bị tê liệt và bất lực
trong trạng thái bí ẩn gọi là bất động liệt cơ
03:15
that some sharks assume when flipped over
45
195983
2920
mà vài loài cá mập gặp phải khi lật người
03:18
or when the sensitive pores of their snout are stimulated.
46
198903
3587
hoặc khi các lỗ chân lông nhạy cảm ở mõm của chúng bị kích thích.
03:22
Dakuwaqa was stuck upside down and struggling to breathe,
47
202657
3753
Dakuwaqa bị mắc kẹt ở thế lộn ngược và chật vật để hít thở,
03:26
and Rokobakaniceva’s tentacles wrapped tighter and tighter around his body.
48
206410
4588
còn xúc tu của Rokobakaniceva ngày càng quấn chặt hơn quanh cơ thể Dakuwaqa.
03:31
Though still shocked,
49
211165
1293
Mặc dù vẫn bị sốc,
03:32
Dakuwaqa realized the battle was lost for the first time in his life.
50
212458
5297
lần đầu tiên trong đời, Dakuwaqa nhận ra mình đã thua trận.
03:38
In exchange for Rokobakaniceva’s mercy, he promised that he would change his ways.
51
218047
5923
Để đổi lấy ân huệ từ Rokobakaniceva, Dakuwaqa đã hứa sẽ thay đổi cách sống.
03:44
Instead of menacing the villagers and other vu,
52
224262
2669
Thay vì đe dọa dân làng và các vị thần khác,
03:46
he vowed to protect Fijian fishers from Kadavu and beyond.
53
226931
5130
ngài thề sẽ bảo vệ ngư dân Fiji đến từ Kadavu và xa hơn nữa.
03:53
Pleased with the pact, Rokobakaniceva agreed and freed Dakuwaqa.
54
233062
5005
Hài lòng với giao kèo, Rokobakaniceva đồng ý và thả Dakuwaqa.
03:58
He stayed true to his word— no longer bragging about dueling vu,
55
238359
5297
Ngài ấy giữ đúng lời hứa— không còn khoe về việc đấu tay đôi với các thần,
04:03
conquering coastlines, and taking tributes.
56
243656
2878
chinh phục bờ biển và nhận cống phẩm.
04:06
Instead, he began finding satisfaction in guiding lost people back to their homes
57
246659
6131
Thay vào đó, ngài dần cảm thấy toại nguyện khi chỉ dẫn những người bị lạc trở về nhà
04:12
and warning local fishers of bad weather and sinister sea creatures.
58
252790
4421
và cảnh báo ngư dân địa phương
về thời tiết xấu và các sinh vật biển nguy hiểm.
04:17
In return, some of Fiji’s people would pay homage to Dakuwaqa
59
257545
3795
Đổi lại, một số người Fiji sẽ bày tỏ lòng tôn kính với Dakuwaqa
04:21
by pouring a traditional drink— yaqona, also known as kava— into the ocean.
60
261340
5172
bằng cách đổ xuống biển thức uống truyền thống— yaqona, hay còn là kava.
04:27
And upon returning safely from fishing trips with an abundance of catch,
61
267346
4088
Và khi trở về an toàn sau những chuyến đánh cá với lượng đánh bắt dồi dào,
04:31
they’d throw fish heads back into the ocean for the sharks—
62
271434
3211
họ sẽ ném đầu cá trở lại đại dương cho những con cá mập—
04:34
gestures of mutual care to elicit luck
63
274645
3253
thay cho cử chỉ chăm sóc lẫn nhau
để thu hút may mắn và sự che chở từ chính Dakuwaqa.
04:37
and protection from Dakuwaqa himself.
64
277898
2711
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7