Just add water: The garden insect that can turn into a plague - Jeffrey A. Lockwood

Translator: Anh Luong Reviewer: Dinh Lieu Vu

The ravenous swarm stretches as far as the eye can see.

Một đàn côn trùng phàm ăn đông đến mức mắt thường có thể nhìn thấy được.

It has no commanding general or strategic plan;

Chúng không có kế hoạch chung hay con đầu đàn chỉ huy;

its only goals are to eat, breed, and move on—

Mục tiêu duy nhất của nó là ăn, sinh sản và di chuyển--

a relentless advance that transforms pastures and farms into barren wastelands.

một sự thúc đẩy không ngừng biến đồng cỏ, trang trại thành vùng đất hoang cằn cỗi.

These are desert locusts— infamous among their locust cousins

Đây là những con châu chấu sa mạc -- khét tiếng trong dòng họ châu chấu

for their massive swarms and capacity for destruction.

vì bầy đàn khổng lồ và khả năng phá hoại.

But these insects aren't always so insatiable.

Những con côn trùng này không phải lúc nào cũng vô độ.

In fact, most of the time desert locusts are no more dangerous

Trên thực tế, hầu hết châu chấu sa mạc không nguy hiểm hơn

than garden-variety grasshoppers.

châu chấu trong vườn.

So what does it take to turn these harmless insects

Vậy cái gì đã biến những con côn trùng vô hại này

into a crop-consuming plague?

thành một bệnh dịch hạch tiêu thụ cây trồng?

Desert locust eggs are laid in the damp depths of desert soil,

Trứng châu chấu sa mạc được chúng đặt ở độ sâu ẩm ướt trong đất sa mạc,

in arid regions stretching from North Africa to South Asia.

ở những vùng khô cằn trải dài từ Bắc Phi đến Nam Á.

During the dry weather typical in these ecosystems,

Với thời tiết khô đặc trưng trong các hệ sinh thái này,

desert locusts live a solitary lifestyle.

châu chấu sa mạc sống một lối sống cô độc.

Adolescent hoppers will spend a few lonely weeks foraging for plants,

Lứa trưởng thành sẽ dành một vài tuần đơn độc để tự tìm kiếm thức ăn,

before growing wings, reproducing, and dying.

trước khi mọc cánh, sinh sản và chết.

But when a region receives an abundance of rain,

Nhưng khi một khu vực nhận được một lượng mưa dồi dào,

the scene is set for a startling transformation.

quang cảnh sẽ biến đổi một cách đáng ngạc nhiên.

Increased moisture supports more vegetation

Độ ẩm tăng giúp hỗ trợ nhiều thảm thực vật

for newly hatched hoppers to eat,

khiến nguồn thức ăn của lứa châu chấu mới nở,

leading large groups to feed in close proximity.

dồi dào, các nhóm châu chấu lớn ăn thức ăn ở gần nhau.

The frequent contact stimulates their leg hairs,

Tiếp xúc thường xuyên kích thích lông chân của chúng,

triggering the release of a hormone

kích hoạt giải phóng một hormone

that causes them to actively cluster even closer.

khiến chúng chủ động tập hợp lại gần hơn.

Gluttonous crowds of locusts produce huge amounts of poop,

Đám đông châu chấu háu ăn tạo ra một lượng lớn phân,

which carries a pheromone that furthers their transformation.

trong phân mang một pheromone khiến chúng ngày càng biến đổi.

The hopper’s diet shifts to include plants with toxic alkaloids.

Chế độ ăn của chúng thay đổi, bao gồm cả thực vật có chất độc alkaloid.

Soon, the locusts take on a striking pattern that warns predators

Chẳng mấy chốc, những con châu chấu mang hình dạng nổi bật để cảnh báo

of their newly poisonous nature.

những kẻ săn mồi về bản chất mới mang độc.

Smaller groups merge into bands of millions,

Các nhóm nhỏ hơn hợp nhất thành các đàn hàng triệu con,

which mow down virtually all plant life in a kilometer-wide swath.

cắt giảm hầu như tất cả sự sống thực vật trong một dải rộng hàng km.

Roughly every week they shed and expand their exoskeletons,

Hàng tuần chúng lọt vỏ và phát triển bộ xương ngoài,

growing to roughly 50 times their hatching weight in just one month.

tăng lên khoảng 50 lần trọng lượng nở của chúng chỉ trong một tháng.

Finally, the metamorphosis is complete.

Cuối cùng, sự biến hóa đã hoàn thành.

The adults beat their translucent wings and take flight

Những con trưởng thành đập đôi cánh hơi mờ của chúng và bay

as a full-fledged locust swarm.

như một đàn châu chấu hoàn thiện.

In this gregarious phase, these long-winged, brightly colored creatures

Trong giai đoạn thành đàn, sinh vật cánh dài, màu sắc rực rỡ này

appear so different from their solitary counterparts

xuất hiện rất khác với đồng loại đơn độc của chúng

that they were long thought to be a separate species.

đến nỗi chúng từ lâu được cho là một loài riêng biệt.

A typical swarm contains more locusts than there are humans on the planet,

Một đàn châu chấu điển hình chứa nhiều châu chấu hơn con người trên hành tinh,

covering hundreds of square kilometers in a dense cloud.

bao phủ hàng trăm ki-lô-mét vuông trong một đám mây dày đặc.

At these numbers, desert locusts easily overwhelm their predators.

Với những con số này, châu chấu sa mạc dễ dàng áp đảo những kẻ săn mồi của chúng.

A large swarm can match the daily food intake of a city of millions,

Một đàn lớn có thể tiêu thụ thức ăn mỗi ngày bằng với một thành phố triệu người,

and flying with the wind,

và bay theo gió,

the insect invasion can travel up to 150 kilometers a day.

cuộc xâm lược của chúng có thể di chuyển tới 150 km mỗi ngày.

This living tornado can also cross large bodies of water.

Như một cơn lốc xoáy sống, chúng cũng có thể vượt qua các vùng nước lớn.

In 1988, a swarm even managed to traverse the Atlantic Ocean.

Năm 1988, một đàn thậm chí còn vượt Đại Tây Dương.

The locusts likely formed rafts to rest at night,

Châu chấu có thể kết bè để nghỉ ngơi vào ban đêm,

before fueling up in the morning with a nourishing breakfast of their dead kin.

và nạp năng lượng buổi sáng bằng cách ăn xác đồng loại đã chết của chúng.

While flying over land, they seek out moist soil to lay eggs.

Trong khi bay trên đất liền, chúng tìm kiếm đất ẩm để đẻ trứng.

Swarming mothers transfer their gregarious condition to their offspring,

Các con cái trao địa vị trong bầy cho những con non,

making it likely that the next generation will form another swarm.

làm cho con non có khả năng tiếp nối thế hệ thành một bầy đàn khác,

This means that while an individual desert locust lives only three months,

Nghĩa là dù một con châu chấu sa mạc riêng lẻ chỉ sống được ba tháng,

a plague can last up to a decade.

những một bệnh dịch hạch lại có thể kéo dài đến một thập kỷ.

The potential for a years-long plague isn’t unique to desert locusts,

Việc một bệnh dịch kéo dài nhiều năm không chỉ châu chấu sa mạc mới có thể gây ra,

but the region they inhabit makes the prospect particularly deadly.

nhưng khu vực chúng sinh sống khiến viễn cảnh đặc biệt nguy hiểm.

Their habitat spans some of the world’s poorest countries,

Môi trường sống của chúng trải dài trên một số quốc gia nghèo nhất thế giới,

largely populated by people who grow their own food.

chủ yếu là những người tự trồng thực phẩm.

By consuming crops and pastures,

Bằng cách tiêu thụ cây trồng và đồng cỏ,

these insects directly endanger 10% of humanity.

những loài côn trùng này trực tiếp gây nguy hại cho 10% nhân loại.

Fortunately, a desert locust plague doesn't last forever.

May mắn thay, một bệnh dịch châu chấu sa mạc không kéo dài mãi mãi.

When a wet period ends,

Khi một thời kỳ ẩm ướt kết thúc,

vegetation becomes scarce and egg laying conditions decline.

thảm thực vật trở nên khan hiếm và điều kiện đẻ trứng giảm.

As existing swarms die off, new hatchlings spread out in search of food,

Khi bầy đàn hiện tại chết đi,

những con non mới tỏa ra để tìm kiếm thức ăn,

creating enough distance to prevent solitary locusts from transforming.

tạo ra đủ khoảng cách để ngăn châu chấu đơn độc biến đổi.

Human intervention can also help.

Sự can thiệp của con người cũng có thể có ích.

Researchers use satellite imagery to identify regions at risk

Các nhà nghiên cứu sử dụng vệ tinh để xác định các khu vực có nguy cơ

of becoming locust hotspots and alert local governments.

trở thành điểm nóng châu chấu và cảnh báo chính quyền địa phương.

While most countries fight back with chemical insecticides,

Trong khi hầu hết các quốc gia chống lại thuốc trừ sâu hóa học,

some regions have found success using fungal diseases that are lethal to locusts

một số khu vực đã thành công trong việc dùng bệnh nấm để tiêu diệt châu chấu

but safe for people and the environment.

nhưng an toàn cho con người và môi trường.

Unfortunately, other modern practices are exacerbating the threat.

Thật không may, những hiện đại hóa khác đang làm trầm trọng thêm mối đe dọa.

Fields densely packed with a single crop are like a table set for locusts.

Những cánh đồng với một vụ mùa duy nhất giống như một bàn ăn cho châu chấu.

And erratic weather caused by climate change makes swarms harder to predict.

Và thời tiết thất thường do biến đổi khí hậu làm cho bầy đàn khó dự đoán hơn.

If we plan to discourage lonely locusts from becoming catastrophic crowds,

Nếu ta có kế hoạch ngăn chặn châu chấu đơn độc tụ họp bầy đàn thảm khốc,

humans need to cut carbon emissions, rethink our agriculture,

cần phải cắt giảm lượng khí thải carbon, suy nghĩ lại về ngành nông nghiệp

and generally reconsider our own ravenous appetites.

và phải suy xét lại thói phàm ăn của chính chúng ta.