One of the most "dangerous" men in American history - Keenan Norris

257,324 views ・ 2023-02-07

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Rumeysa Unlu Gözden geçirme: Ömer Faruk Zeren
00:07
In 1830 at a clothing store near the Boston Harbor,
0
7211
3504
1830′da, Boston Limanı’na yakın bir giyim dükkanında,
00:10
David Walker carefully stitched a pamphlet
1
10715
2878
David Walker, bir kabanın astarına
00:13
into the lining of a sailor’s coat.
2
13593
2377
dikkatlice bir broşür dikti.
Papirüs kağıdından yapılan kitap bütünüyle gizlenebilecek kadar inceydi
00:16
The volume was thin enough to be completely hidden,
3
16304
2711
00:19
but its content was far from insubstantial.
4
19182
2711
ama içeriği temelsiz olmaktan çok uzaktı.
00:22
In fact, at the time, many members of the US government
5
22185
3670
Aslında o sırada, ABD hükümetinin birçok mensubu
00:25
considered this pamphlet to be one of the most dangerous documents
6
25855
3253
bu broşürü Amerikan tarihindeki en tehlikeli belgelerden
00:29
in American history.
7
29108
1293
biri olarak görüyorlardı.
00:30
So to ensure this volume reached his audience,
8
30902
2586
Walker, bu cildin kitlesine ulaşmasını sağlamak için,
00:33
Walker had to hide his work in the clothing
9
33488
2377
eserini hem rızası olan işbirlikçilerinin,
00:35
of both willing co-conspirators and unknowing sailors;
10
35865
3837
hem de bir haberi olmayan denizcilerin giysilerinde saklamak zorundaydı,
00:39
smuggling the pamphlet throughout the country.
11
39827
2294
bu şekilde broşürü ülke çapında gizlice yaydı.
00:42
But what was this incendiary document? And who exactly was the man who wrote it?
12
42914
5005
Peki bu kışkırtıcı belge neyin nesiydi? Ve bunu yazan adam tam olarak kimdi?
00:48
Son of an enslaved father and a freedwoman,
13
48586
2878
Köle bir babanın ve azat edilmiş bir kadının oğlu olan
00:51
David Walker was born free in the late 18th century
14
51714
3504
David Walker, 18. yüzyılın sonlarında Kuzey Carolina Wilmington’da
00:55
in Wilmington, North Carolina.
15
55218
1877
özgür biri olarak dünyaya geldi.
00:57
From a young age, he sought to extend his freedom to all Black Americans,
16
57428
4505
Genç yaşından itibaren, özgürlüğünü tüm Siyahi Amerikalılara yaymak için uğraştı
01:02
and after moving to Charleston as a young man,
17
62058
2544
ve genç bir adam olarak Charleston’a taşındıktan sonra
01:04
he became closely involved with the African Methodist Episcopal Church.
18
64602
4004
Afrikan Metodist Episkopal Kilisesi ile yakından ilgilendi.
01:09
At that time, the mainstream movement to end slavery was comprised of societies
19
69232
4838
O sıralarda köleliği bitirmek için ana akım hareket, aşamalı değişimi destekleyen
01:14
led by wealthy white men who favored gradual change
20
74070
3128
ve köle sahipleriyle yüzleşmekten kaçınan zengin beyaz erkeklerin
01:17
and avoided confrontation with slaveholders.
21
77198
2419
önderlik ettiği topluluklardan oluşuyordu.
01:19
But the AME Church practiced a more radical brand of abolition.
22
79867
3879
Ama AME Kilisesi, köleliğin ilgasını daha radikal bir tarzda uyguluyordu.
01:24
In 1822, AME leader Denmark Vesey planned a major insurrection
23
84288
5256
1822′de AME lideri Denmark Vesey, Charleston’ın köleleştirilmiş topluluğunu
01:29
intended to violently liberate Charleston’s enslaved community
24
89544
4087
sert bir şekilde özgürleştirmek üzere büyük bir ayaklanma planladı
01:33
and set the city ablaze.
25
93631
1960
ve şehri ateşe verdi.
01:36
It’s unclear if Walker contributed to Vesey’s plan,
26
96300
3087
Walker’ın Vesey’nin planında payının olup olmadığı kesin değil
01:39
but he wasn’t among the many AME members who were arrested and executed
27
99387
5046
ama kendisi bu isyan girişiminde tutuklanan ve infaz edilen
01:44
for this attempted rebellion.
28
104433
1752
birçok AME üyesinden birisi değildi.
01:47
In 1825, Walker surfaced in Boston, where he rejoined the fight against slavery.
29
107311
5589
Walker, 1825′te kölelik karşıtı mücadeleye katıldığı Boston’da tekrar ortaya çıktı.
01:53
In addition to marrying fellow activist Eliza Butler
30
113317
3087
Aktivist yoldaşı Eliza Butler’la evlenmesinin ve kendi
01:56
and opening his clothing store,
31
116404
1835
giyim dükkanını açmasının yanı sıra
01:58
Walker helped fund America’s first Black-owned newspaper.
32
118239
3420
Walker, Amerika’nın Siyahlara ait ilk gazetesine mali yardım sağladı.
02:01
Is passionate articles and public speeches sought to instill pride and camaraderie
33
121993
5005
Coşkulu makaleleri ve konuşmaları, Siyahların özgürlüğü için mücadele
02:06
into those fighting for Black liberation.
34
126998
2335
edenlere övünç ve yoldaşlık aşılama peşindeydi.
02:09
But to truly unite free and enslaved Black Americans,
35
129625
3504
Ama özgür ve köleleştirilmiş Siyah Amerikalıları tamamen birleştirmek için
02:13
Walker would have to go beyond Boston.
36
133129
2294
Walker’ın Boston’ın ötesine gitmesi gerekiyordu.
02:16
In 1829, he poured his ideas
37
136799
2628
1829′da “Dünyadaki Siyahi Vatandaşlara Çağrı“da
02:19
into the “Appeal to the Colored Citizens of the World.”
38
139427
3211
fikirlerini kaleme aldı.
02:23
This treatise was punctuated with furious exclamation marks
39
143890
3586
Bu inceleme, öfke dolu ünlem işaretleriyle noktalanmıştı
02:27
and emphasized the spiritual righteousness of resistance.
40
147476
3754
ve direnmenin manevi haklılığının üzerinde durmuştu.
02:31
He described the suffering of enslaved people in graphic detail to prove
41
151355
4380
Siyahi Amerikalıların gerçekliğinin çoğu kez “Ya öldür ya da öl” olduğunu
02:35
that the reality for Black Americans was often “kill or be killed.”
42
155735
4504
kanıtlamak için köleleştirilmiş kişilerin acılarını canlı detaylarla betimledi.
02:40
And given these circumstances,
43
160907
1751
Koşullar göz önünde bulundurulduğunda,
02:42
Walker staunchly defended the right to militant action.
44
162658
3462
Walker emin bir şekilde militan eylem hakkını savundu.
02:46
This wasn’t his only departure from moderate mainstream abolitionists.
45
166287
3921
Ilımlı ana akım kölelik karşıtlarından ayrılığı sadece bundan ibaret değildi.
02:50
To stress the importance of Black solidarity,
46
170208
2460
Walker, Siyahi dayanışmasının önemini
02:52
Walker connected American abolitionism
47
172668
2586
vurgulamak için Amerikan köle karşıtlığı ile dünya
02:55
with global movements for Black liberation.
48
175254
2711
çapında Siyahi özgürlüğü hareketini birbirine bağladı.
02:58
He called for an international Black freedom struggle
49
178341
3003
Daha sonradan Pan-Afrikanizm olarak tanımlanabilecek
03:01
in an early display of what would come to be called Pan-Africanism.
50
181344
4045
uluslararası bir Siyah Özgürlük Mücadelesi çağrısında bulundu.
03:05
But at the same time, he opposed the popular movement
51
185932
2836
Ama aynı zamanda, popüler bir hareket olan
03:08
for Black Americans to emigrate to Africa.
52
188768
2919
Siyahi Amerikalıların Afrika’ya göç etmesine karşı çıktı.
03:11
While the “Appeal” criticized the Founding Fathers for their hypocrisy,
53
191896
3879
“Çağrı”, kurucu babaların ikiyüzlülüğü eleştirse de,
03:15
Walker insisted that Black people were essential to the country’s creation,
54
195775
4254
Walker, Siyahi insanların ülkenin oluşumu için gerekli olduğunu ve
03:20
and had an undeniable right to American citizenship.
55
200196
3336
yadsınamaz bir şekilde Amerikan vatandaşlığı hakkının olduğunu savundu.
03:24
Walker suspected these incendiary arguments
56
204575
2544
Walker, bu ateşli görüşlerin kendisini bir şiddetin
03:27
would make him a target for violence.
57
207119
2044
hedefi haline getireceğinden şüphelendi.
03:29
But in spite of the danger, he continued using sailors to smuggle his work.
58
209163
4338
Ama tehlikeye rağmen, eserini yaymak için denizcileri kullanmaya devam etti.
03:33
The “Appeal” traveled down the coast into the hands of shopkeepers,
59
213918
4046
“Çağrı” kıyı boyunca esnafın, kilise liderlerinin, siyasi düzenleyicilerin
03:37
church leaders, political organizers, and underground abolitionist networks.
60
217964
5130
ve yeraltı kölelik karşıtı şebekelerinin ellerine geçti.
03:43
For these readers, Walker’s words galvanized militant efforts
61
223886
3462
Walker’ın sözleri, bu okurlarda köle sahiplerini devirmek için
03:47
to overthrow slave owners
62
227348
1835
militan çabaları canlandırdı
03:49
and its call to arms struck fear into white officials.
63
229183
3587
ve silahlanma çağrısı beyaz idarilerde korkuya neden oldu.
03:53
Police intercepted its delivery,
64
233020
2086
Polis, bu çağrının söylevini yasakladı,
03:55
and quarantined Black sailors at Southern ports.
65
235106
3086
ve Siyahi denizcileri Güney limanlarında karantinaya aldı.
03:58
The pamphlet inspired Louisiana to ban anti-slavery literature,
66
238609
4546
Broşür Lousiana’nın kölelik karşıtı literatürü yasaklamasına,
04:03
and both North and South Carolina cracked down on Black education
67
243155
4380
ve Kuzey ve Güney Carolina’nın köleler arasında okuryazarlığı önlemek için
04:07
to prevent literacy among enslaved peoples.
68
247535
2961
Siyahların eğitimi üzerinde sert önlemler almasına sebep oldu.
04:11
Southern officials even placed a bounty on Walker’s head
69
251205
3253
Hatta Güneyli idariler, Walker’ın başına
04:14
worth the modern equivalent of $322,000.
70
254458
4338
günümüzdeki karşılığı 322,000 dolar değerinde olan ödül koydular.
04:19
But while friends urged him to flee, Walker refused to abandon his cause.
71
259171
4672
Arkadaşları onu kaçmaya zorlasa da, Walker davasını bırakmayı reddetti.
04:24
Tragically, his bravery couldn’t protect him
72
264218
2377
Ne yazık ki, cesareti onu döneminin
04:26
from the deadliest disease of his time.
73
266595
2628
en ölümcül hastalığından koruyamadı.
04:29
In August 1830, Walker was found dead.
74
269598
3170
Walker, 1830 yılının Ağustos ayında ölü bulundu.
04:33
And while his associates declared him the victim of assassination,
75
273269
3670
Dostları bir suikaste kurban gittiğini açıklasa da,
04:36
it’s now widely believed that he died from tuberculosis.
76
276939
3712
şu anda yaygın bir şekilde verem sonucunda öldüğüne inanılıyor.
04:42
Following his death, Walker's message continued to resound.
77
282028
3545
Walker’ın mesajı, ölümünün ardından yankılanmaya devam etti.
04:45
Frederick Douglass credited him as the originator of radical abolitionism,
78
285781
4505
Frederick Douglass, onu radikal kölelik karşıtlığının yaratıcısı olarak gördü
04:50
and his “Appeal” inspired some of the most influential members
79
290411
3629
ve “Çağrı“sı 20. yüzyıl özgürleşme hareketinin en etkili üyelerine
04:54
of the 20th century liberation movement.
80
294040
2294
ilham verdi.
04:57
From Malcolm X’s militant approach to Black resistance,
81
297084
3170
Malcolm X’in Siyahi direnişine militan yaklaşımından,
05:00
to James Cone’s writing on Black spirituality,
82
300254
2920
James Cone’un Siyahi maneviyatı üzerine yazılarına,
05:03
Walker’s legacy remains crucially important to the history
83
303174
3628
Walker’ın mirası, Siyahi direniş hareketleri
05:06
of Black resistance movements—
84
306802
1877
ve gelecek öngörüleri için
05:08
and their visions for the future.
85
308679
2044
önemli kalmaya devam ediyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7