One of the most "dangerous" men in American history - Keenan Norris

Tłumaczenie: Łukasz Izmaiłowski Korekta: Ola Królikowska

In 1830 at a clothing store near the Boston Harbor,

W 1830 roku w sklepie z ubraniami znajdującym się niedaleko Boston Harbor

David Walker carefully stitched a pamphlet

David Walker starannie przyszył broszurę

into the lining of a sailor’s coat.

do podszewki płaszcza marynarskiego.

The volume was thin enough to be completely hidden,

Była tak cienka, że niewidoczna,

but its content was far from insubstantial.

ale jej treść od razu rzucała się w oczy.

In fact, at the time, many members of the US government

W tym czasie wielu członków amerykańskiego rządu

considered this pamphlet to be one of the most dangerous documents

uważało tę broszurę za jeden z najniebezpieczniejszych dokumentów

in American history.

w historii Stanów Zjednoczonych.

So to ensure this volume reached his audience,

Żeby być pewnym, że dokument dotrze do czytelników,

Walker had to hide his work in the clothing

Walker musiał ukrywać dzieło w ubraniach

of both willing co-conspirators and unknowing sailors;

zarówno swoich wspólników, jak i obcych marynarzy,

smuggling the pamphlet throughout the country.

przemycając tak broszurę po całym kraju.

But what was this incendiary document? And who exactly was the man who wrote it?

Czym był ten kontrowersyjny dokument? Kim był jego autor?

Son of an enslaved father and a freedwoman,

Syn niewolnika i wyzwolonej kobiety

David Walker was born free in the late 18th century

David Walker urodził się jako wolny człowiek pod koniec XVIII wieku

in Wilmington, North Carolina.

w Wilmington w Karolinie Północnej.

From a young age, he sought to extend his freedom to all Black Americans,

Od młodego wieku starał się dać możliwość zaznania wolności

wszystkim czarnoskórym Amerykanom.

and after moving to Charleston as a young man,

Po przeprowadzce do Charleston już jako młodzieniec

he became closely involved with the African Methodist Episcopal Church.

ściśle związał się z Afrykańskim Kościołem Metodystyczno-Episkopalnym.

W tamtych czasach główne nurty skupiające się na obaleniu niewolnictwa

At that time, the mainstream movement to end slavery was comprised of societies

składały się ze społeczności kierowanych przez zamożnych, białych ludzi,

led by wealthy white men who favored gradual change

którzy opowiadali się za stopniowymi zmianami

and avoided confrontation with slaveholders.

i unikali konfrontacji z posiadaczami niewolników.

But the AME Church practiced a more radical brand of abolition.

Jednak Kościół AME preferował bardziej radykalną formę abolicji.

In 1822, AME leader Denmark Vesey planned a major insurrection

W 1822 roku przywódca AME Denmark Vesey zaplanował wielkie powstanie,

intended to violently liberate Charleston’s enslaved community

mające na celu siłowe wyzwolenie zniewolonej społeczności Charleston

and set the city ablaze.

i podpalenie miasta.

It’s unclear if Walker contributed to Vesey’s plan,

Nie jest jasne, czy Walker przyłożył rękę do wykonania planu Veseya,

but he wasn’t among the many AME members who were arrested and executed

jednak nie znalazł się w licznej grupie członków AME, którzy zostali aresztowani,

a później straceni za próbę buntu.

for this attempted rebellion.

In 1825, Walker surfaced in Boston, where he rejoined the fight against slavery.

W 1825 roku Walker pojawił się w Bostonie, gdzie ponownie dołączył do boju

przeciwko niewolnictwu.

In addition to marrying fellow activist Eliza Butler

Poza poślubieniem zaprzyjaźnionej aktywistki Elizy Butler

and opening his clothing store,

i otwarciem własnego sklepu z odzieżą

Walker helped fund America’s first Black-owned newspaper.

Walker pomógł sfinansować pierwszą wydaną w USA gazetę należącą do czarnoskórych.

Is passionate articles and public speeches sought to instill pride and camaraderie

Jego pełne pasji artykuły i przemówienia starały się zaszczepić dumę i braterstwo

into those fighting for Black liberation.

u tych, którzy walczyli za wolność czarnoskórych.

But to truly unite free and enslaved Black Americans,

Żeby jednak naprawdę zjednać wolnych i zniewolonych czarnoskórych Amerykanów,

Walker would have to go beyond Boston.

Walker musiał zacząć działać także poza Bostonem.

In 1829, he poured his ideas

W 1829 roku przelał pomysły na papier

into the “Appeal to the Colored Citizens of the World.”

w “Apelu do Kolorowych Obywateli tego Świata.”

This treatise was punctuated with furious exclamation marks

Ten wywód zawierał wiele odważnych tez

and emphasized the spiritual righteousness of resistance.

i podkreślał duchowe prawo do sprzeciwu.

He described the suffering of enslaved people in graphic detail to prove

Walker opisał ból zniewolonych ludzi w najdrobniejszych szczegółach,

that the reality for Black Americans was often “kill or be killed.”

żeby dowieść, że realia czarnoskórych Amerykanów

oznaczały najczęściej “zabij albo daj się zabić“.

And given these circumstances,

Biorąc pod uwagę te okoliczności,

Walker staunchly defended the right to militant action.

Walker zaciekle bronił prawa do podjęcia działań bojowych.

This wasn’t his only departure from moderate mainstream abolitionists.

To nie było jego jedyne odejście od zwykłych abolicjonistów.

W celu podkreślenia ważności solidarności czarnoskórych

To stress the importance of Black solidarity,

Walker connected American abolitionism

Walker połączył amerykański abolicjonizm

with global movements for Black liberation.

z ruchami wyzwolenia czarnoskórych z całego świata.

He called for an international Black freedom struggle

Wzywał do międzynarodowej walki o wolność dla czarnoskórych

in an early display of what would come to be called Pan-Africanism.

jako początek tego, co potem zostanie nazwane Panafrykanizmem.

But at the same time, he opposed the popular movement

Równocześnie jednak sprzeciwiał się ruchowi społecznemu,

for Black Americans to emigrate to Africa.

który nakazywał czarnoskórym emigrację do Afryki.

While the “Appeal” criticized the Founding Fathers for their hypocrisy,

“Apel” krytykował ojców założycieli za ich hipokryzję,

Walker insisted that Black people were essential to the country’s creation,

a Walker upierał się, że czarnoskórzy byli istotnym elementem

podczas tworzenia państwa,

and had an undeniable right to American citizenship.

więc mieli niepodważalne prawo do amerykańskiego obywatelstwa.

Walker suspected these incendiary arguments

Walker przewidywał, że jego kontrowersyjne argumenty

would make him a target for violence.

uczynią z niego cel ataku.

But in spite of the danger, he continued using sailors to smuggle his work.

Mimo niebezpieczeństwa kontynuował wraz z marynarzami przemyt.

The “Appeal” traveled down the coast into the hands of shopkeepers,

“Apel” powędrował wzdłuż wybrzeża i trafił w ręce kupców,

church leaders, political organizers, and underground abolitionist networks.

duchownych, polityków i działających w podziemiu abolicjonistów.

For these readers, Walker’s words galvanized militant efforts

Słowa Walkera ożywiły wysiłki bojownicze czytelników,

to overthrow slave owners

żeby obalić właścicieli niewolników,

and its call to arms struck fear into white officials.

a jego wezwanie do broni wprawiło w strach białoskóre władze.

Police intercepted its delivery,

Policja przechwyciła przesyłkę

and quarantined Black sailors at Southern ports.

i wyizolowała czarnoskórych marynarzy w portach na Południu.

The pamphlet inspired Louisiana to ban anti-slavery literature,

Broszura pchnęła władze Luizjany do zakazu literatury przeciw niewolnictwu,

and both North and South Carolina cracked down on Black education

a władze Karoliny Północnej i Południowej zakazały edukacji czarnoskórych,

to prevent literacy among enslaved peoples.

by niewolnicy nie byli w stanie nauczyć się czytania i pisania.

Southern officials even placed a bounty on Walker’s head

Co więcej, władze Południa wyznaczyły nagrodę za głowę Walkera,

worth the modern equivalent of $322,000.

która dziś wyniosłaby 322 tysiące dolarów.

But while friends urged him to flee, Walker refused to abandon his cause.

Jego ludzie zachęcali go do ucieczki, jednak Walker odmówił porzucenia idei.

Tragically, his bravery couldn’t protect him

Niestety jego odwaga nie była w stanie uchronić go

from the deadliest disease of his time.

przed najbardziej śmiertelną chorobą jego czasów.

In August 1830, Walker was found dead.

W sierpniu 1830 roku Walker został znaleziony martwy.

And while his associates declared him the victim of assassination,

Jego ludzie ogłosili, że padł ofiarą zamachu.

it’s now widely believed that he died from tuberculosis.

Obecnie jednak wierzy się, że zmarł na gruźlicę.

Following his death, Walker's message continued to resound.

Po śmierci Walkera jego przekaz rozbrzmiewał dalej.

Frederick Douglass credited him as the originator of radical abolitionism,

Fredrick Douglass uhonorował go jako twórcę radykalnego abolicjonizmu,

and his “Appeal” inspired some of the most influential members

a jego “Apel” dał inspirację jednym z najbardziej wpływowych członków

of the 20th century liberation movement.

dwudziestowiecznego ruchu wyzwolenia.

Od bojowniczego podejścia Malcolma X do oporu czarnoskórych

From Malcolm X’s militant approach to Black resistance,

to James Cone’s writing on Black spirituality,

po dzieło Jamesa Cone’a o czarnoskórej duchowości

Walker’s legacy remains crucially important to the history

dziedzictwo Walkera pozostaje niezwykle istotne dla historii

of Black resistance movements—

ruchów oporu niewolnictwa

and their visions for the future.

i wizji ich przyszłości.