One of the most "dangerous" men in American history - Keenan Norris

Translator: Nguyen Phuong Reviewer: Nguyễn Huệ Anh

In 1830 at a clothing store near the Boston Harbor,

Năm 1830, trong một cửa hàng quần áo gần cảng Boston,

David Walker carefully stitched a pamphlet

David Walker đang cẩn thận khâu một cuốn sách nhỏ

into the lining of a sailor’s coat.

vào lớp vải lót của chiếc áo thủy thủ.

The volume was thin enough to be completely hidden,

Cuốn sách đủ mỏng để được giấu đi hoàn toàn,

but its content was far from insubstantial.

nhưng nội dung của nó lại có ý nghĩa rất lớn.

In fact, at the time, many members of the US government

Vào thời điểm đó, rất nhiều thành viên của chính phủ Mỹ

considered this pamphlet to be one of the most dangerous documents

cho rằng cuốn sách này là một trong những tài liệu nguy hiểm nhất

in American history.

trong lịch sử nước Mỹ.

So to ensure this volume reached his audience,

Vậy nên để cuốn sách này đến được với độc giả,

Walker had to hide his work in the clothing

Walker phải giấu nó dưới lớp quần áo

of both willing co-conspirators and unknowing sailors;

của tất cả những đồng minh và thủy thủ xa lạ

smuggling the pamphlet throughout the country.

nhằm buôn lậu cuốn sách trên khắp đất nước.

But what was this incendiary document? And who exactly was the man who wrote it?

Nhưng tài liệu đáng báo động này là gì? Và ai là người viết ra nó?

Son of an enslaved father and a freedwoman,

Là con của một người cha nô lệ và một người phụ nữ tự do,

David Walker was born free in the late 18th century

David Walker được sinh vào cuối thế kỉ 18

in Wilmington, North Carolina.

ở Wilmington, North Carolina.

From a young age, he sought to extend his freedom to all Black Americans,

Từ khi còn trẻ, ông đã tìm cách mở rộng sự tự do cho những người Mỹ Da đen,

and after moving to Charleston as a young man,

và sau khi chuyển tới Charleston khi tuổi còn trẻ,

he became closely involved with the African Methodist Episcopal Church.

ông dần tham gia chặt chẽ với Giáo hội Chính thống Phi châu.

At that time, the mainstream movement to end slavery was comprised of societies

Thời điểm đó, phong trào chủ đạo để chấm dứt nô lệ bao gồm các tổ chức xã hội

led by wealthy white men who favored gradual change

lãnh đạo bởi những người da trắng giàu có ủng hộ sự cải cách

and avoided confrontation with slaveholders.

và luôn né tránh việc đối đầu với chủ nô.

But the AME Church practiced a more radical brand of abolition.

Nhưng Giáo hội AME đã tiến hành một hình thức bãi bỏ triệt để hơn.

In 1822, AME leader Denmark Vesey planned a major insurrection

Năm 1822, lãnh đạo của AME Denmark Vesey đã lên kế hoạch cho một cuộc nổi dậy

intended to violently liberate Charleston’s enslaved community

nhằm mục đích giải phóng tự do cho những nô lệ trong cộng đồng Charleston

and set the city ablaze.

và đốt cháy thành phố.

It’s unclear if Walker contributed to Vesey’s plan,

Không rõ Walker có tham gia vào kế hoạch của Vesey hay không,

but he wasn’t among the many AME members who were arrested and executed

nhưng ông ấy không nằm trong số những thành viên của AME đã bị bắt và xử tử

for this attempted rebellion.

trong cuộc bạo động này.

In 1825, Walker surfaced in Boston, where he rejoined the fight against slavery.

Năm 1825, Walker nổi dậy ở Boston, nơi ông tham gia lại vào chống chế độ nô lệ.

In addition to marrying fellow activist Eliza Butler

Ngoài việc kết hôn với đồng đội hoạt động chung Eliza Butler

and opening his clothing store,

và mở một cửa hàng quần áo riêng,

Walker helped fund America’s first Black-owned newspaper.

Walker còn tài trợ cho tờ báo đầu tiên do người Da đen sở hữu ở Mỹ.

Is passionate articles and public speeches sought to instill pride and camaraderie

Nó là những bài viết và bài phát biểu tâm huyết

thấm nhuần niềm tự hào và tình bạn thân thiết

into those fighting for Black liberation.

dành cho những người đấu tranh gỉải phóng người Da đen.

But to truly unite free and enslaved Black Americans,

Nhưng để thật sự đoàn kết những người Mỹ Da đen tự do và nô lệ,

Walker would have to go beyond Boston.

Walker phải vượt ra khỏi Boston.

In 1829, he poured his ideas

Năm 1829, ông truyền tải ý tưởng của mình

into the “Appeal to the Colored Citizens of the World.”

vào cuốn “Lời kêu gọi đấu tranh cho Công dân Da màu của thế giới”

This treatise was punctuated with furious exclamation marks

Chính luận này đã được viết cùng với rất nhiều dấu chấm than giận dữ

and emphasized the spiritual righteousness of resistance.

và nhấn mạnh sự công bằng về tinh thần của cuộc đấu tranh.

He described the suffering of enslaved people in graphic detail to prove

Ông mô tả sự đau khổ của nô lệ bằng đồ họa chi tiết để nói lên rằng

that the reality for Black Americans was often “kill or be killed.”

hiện thực của những người Mĩ Da đen là ” giết hoặc bị giết.”

And given these circumstances,

Và trong những hoàn cảnh này,

Walker staunchly defended the right to militant action.

Walker kiên quyết bảo vệ quyền sử dụng hành động quân sự.

This wasn’t his only departure from moderate mainstream abolitionists.

Đây không phải là con đường duy nhất của những người theo chủ nghĩa bãi nô.

To stress the importance of Black solidarity,

Để nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đoàn kết,

Walker connected American abolitionism

Walker kết hợp chủ nghĩa bãi nô ở Mỹ

with global movements for Black liberation.

với các phong trào toàn cầu để giải phóng người Da đen.

He called for an international Black freedom struggle

Ông ấy kêu gọi toàn cầu đấu tranh cho sự tự do của người Da đen

in an early display of what would come to be called Pan-Africanism.

chuẩn bị cho một sự kiện sắp tới được gọi là Chủ nghĩa liên Phi.

But at the same time, he opposed the popular movement

Nhưng cùng thời điểm đó, ông phản đối phong trào nổi tiếng

for Black Americans to emigrate to Africa.

cho người Mỹ Da đen di cư đến Châu Phi.

While the “Appeal” criticized the Founding Fathers for their hypocrisy,

Trong khi “Lời kêu gọi” chỉ trích nhóm lập quốc Hoa Kỳ vì sự giả dối của họ,

Walker insisted that Black people were essential to the country’s creation,

Walker nhấn mạnh rằng người da đen có vai trò rất lớn với sự thành lập của đất nước,

and had an undeniable right to American citizenship.

và có quyền không thể phủ nhận được đối với công dân nước Mĩ.

Walker suspected these incendiary arguments

Walker nghi ngờ những lập luận kích động này

would make him a target for violence.

sẽ khiến ông trở thành mục tiêu công kích.

But in spite of the danger, he continued using sailors to smuggle his work.

Nhưng dù rất nguy hiểm, ông vẫn tiếp tục sử dụng thủy thủ để buôn lậu cuốn sách.

The “Appeal” traveled down the coast into the hands of shopkeepers,

“Lời kêu gọi” đi dọc xuống bờ biển và vào tay những người bán hàng,

church leaders, political organizers, and underground abolitionist networks.

linh mục, tổ chức chính trị, và mạng lưới chủ nghĩa bãi nô ngầm.

For these readers, Walker’s words galvanized militant efforts

Đối với họ, lời nói của Walker đã khích lệ ý chí chiến đấu

to overthrow slave owners

đứng lên lật đổ chủ nô

and its call to arms struck fear into white officials.

và kêu gọi vũ trang đánh vào nỗi sợ hãi của những quan chức da trắng.

Police intercepted its delivery,

Cảnh sát đã ngăn chặn sự lan truyền của nó,

and quarantined Black sailors at Southern ports.

và cách ly những thủy thủ Da đen ở các cảng phía Nam.

The pamphlet inspired Louisiana to ban anti-slavery literature,

Cuốn sách nhỏ đã khiến bang Louisana ban hành luật cấm văn học chống chế độ nô lệ,

and both North and South Carolina cracked down on Black education

và cả Bắc và Nam Carolina đã đàn áp giáo dục cho người Da đen

to prevent literacy among enslaved peoples.

để ngăn chặn việc người nô lệ biết chữ.

Southern officials even placed a bounty on Walker’s head

Các quan chức miền Nam thậm chí còn treo giải cho cái đầu của Walker

worth the modern equivalent of $322,000.

với giá trị tương đương ở hiện tại là $322.000.

But while friends urged him to flee, Walker refused to abandon his cause.

Nhưng khi bạn bè thúc giục ông bỏ trốn, Walker vẫn từ chối từ bỏ mục tiêu của mình

Tragically, his bravery couldn’t protect him

Bi kịch thay, sự dũng cảm ấy không thể bảo vệ ông

from the deadliest disease of his time.

khỏi dịch bệnh chết chóc nhất thời đó.

In August 1830, Walker was found dead.

Tháng 8/1930, Walker được tìm thấy đã chết.

And while his associates declared him the victim of assassination,

Và trong khi các cộng sự của ông tuyên bố ông là nạn nhân của vụ ám sát,

it’s now widely believed that he died from tuberculosis.

hiện tại mọi người đều tin rằng ông chết vì bệnh lao.

Following his death, Walker's message continued to resound.

Sau khi chết, thông điệp của Walker vẫn tiếp tục vang lên.

Frederick Douglass credited him as the originator of radical abolitionism,

Frederick Douglass đã ghi nhận ông là người khởi xướng chủ nghĩa bãi nô triệt để

and his “Appeal” inspired some of the most influential members

và “Lời kêu gọi” của ông đã truyền cảm hứng cho những người có sức ảnh hưởng

of the 20th century liberation movement.

trong phong trào giải phóng của thế kỷ 20.

From Malcolm X’s militant approach to Black resistance,

Từ cách tiếp cận quân sự của Malcolm X chống lại người Da đen,

to James Cone’s writing on Black spirituality,

đến bài viết của James Cone về tinh thần của người Da đen,

Walker’s legacy remains crucially important to the history

Di sản của Walker vẫn còn giữ vai trò rất quan trọng đối với lịch sử

of Black resistance movements—

với phong trào giải phóng người Da đen

and their visions for the future.

và tầm nhìn của họ trong tương lai.