How to create cleaner coal - Emma Bryce

Çeviri: Adel Kuzulu Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

What lights up the screen that you're looking at right now?

Şu anda baktığınızda ekranda çıkan şey nedir?

Trace back the battery chargers and power cords

Şarj aleti ve kablolarının çıkışına baktığınızda

and you'll end up at an electrical outlet,

elektriğe kolay ve güvenilir şekilde

providing easy, safe access to reliable electricity.

erişmenizi sağlayan bir prizle karşılaşacaksınız.

But beyond that outlet, the picture gets messier.

Ancak bu prizin ötesinde, durumlar karışık bir hal içerisinde.

It takes a lot of fuel to heat our homes,

Evimizi ısıtmak, yiyeceklerimizi korumak için

preserve our food,

fazla yakıta ihtiyacımız var

and our power our gadgets around the clock.

ve elektrikli aletlerimiz hep çalışıyor.

And for 40% of the world, that fuel is cheap, plentiful,

Dünyanın % 40'ı için bu yakıt

ucuz, bol ve buna kömür deniyor.

and it's called coal.

Ancak kömür ayrıca kükürt dioksit, azot oksitler,

But coal also releases pollutants into the air,

like sulfur dioxide,

nitrogen oxides,

kurum ve civa, toksik metaller gibi

soot,

and toxic metals, like mercury.

havadaki kirleticileri de serbest bırakır.

These cause environmental damage, like acid rain,

Bunlar asit yağmuru gibi çevresel hasara ve ciddi sağlık sorunlarına neden olur.

and serious health problems.

In fact, in 1952, coal burning caused such heavy smog in London

Aslında 1952'de kömür yakılması Londra'da o kadar ağır bir sis oluşturdu ki

that pedestrians couldn't even see their feet,

yayalar ayaklarını bile göremiyordu

and thousands of people died from ill health.

ve binlerce insan hastalıktan öldü.

Since then, many countries have deployed technology

O zamandan beri, birçok ülke bu kirleticilerin çoğunu

to remove most of these pollutants before they reach the air.

havaya ulaşmadan önce temizlemek için teknoloji kullanmıştır.

But now we have a new air pollution problem on our hands,

Ama şimdi elimizde yeni bir hava kirliliği problemimiz var,

one that doesn't show up in a cloud of dark smog,

bu karanlık bir duman bulutu içinde değil,

but in rising seas,

yükselen denizlerde,

floods,

sellerde

and heat waves.

ve ısıda ortaya çıkıyor.

It's global climate change,

Küresel iklim değişikliği

and again, the main culprit is coal.

ve yine ana suçlu kömür.

It's responsible for 44% of global carbon dioxide emissions,

Kaçmasına izin vermek yerine

Güneş'in ısısını Dünya atmosferinde hapseden

which trap the sun's heat in the Earth's atmosphere,

küresel karbondioksit emisyonlarının %44'ünden sorumludur.

instead of letting it escape.

So now the question is how do we remove that bad stuff as well?

Şimdi soru şu:

O kötü şeyleri de nasıl ortadan kaldıracağız?

That's the idea behind cleaner coal.

Temiz kömürün arkasındaki fikir budur.

Creating cleaner coal is really about trying to contain its ill effects

Daha temiz kömür yaratmak,

nihai ürünü daha kabul edilebilir hale getiren özel teknolojilerin yardımıyla

with the help of special technologies that make the end product more acceptable.

kötü etkilerini kontrol altına almaya çalışmakla ilgili.

Just like the most intriguing superheroes

Tıpkı en ilginç süper kahramanların üstesinden gelmek için

often have their own dark powers to overcome,

genellikle kendi karanlık güçleri olduğu gibi,

so we can try and keep coal's negative forces in check.

kömürün negatif güçlerini kontrol altında tutabiliriz.

But why don't we just exterminate coal

Ama kömürü temizlemek için bu kadar çaba gerekiyorsa

if it takes that much effort to clean it up?

neden doğrudan kömürü yok etmiyoruz?

Simply, coal is extremely valuable to us, and it's easy to come by.

Basitçe, kömür bizim için son derece değerli ve elde edilmesi kolaydır.

Compressed underground for ages,

Çağlar boyunca yeraltında sıkıştırılan kömür

coal holds chemical energy from plants

yüz milyonlarca yıl önce güneşten beslenen bitkilerden,

that were fed from by the sun hundreds of millions of years ago,

insanlar evrilmeden çok önceki kimyasal enerjiyi tutuyor.

long before humans evolved.

That makes coal energy dense, meaning it can be burned 'round the clock.

Bu kömür enerjisini yoğunlaştırır, yani günün her saatinde yakılabilir.

It's also cheap, if you ignore the pollution costs,

Kirlilik maliyetlerini göz ardı ederseniz de ucuzdur

and should last us through the end of the 21st century.

ve 21. yüzyılın sonuna kadar bize yetmelidir.

We've already got all the infrastructure in place for harnessing its power,

Gücünden faydalanmak için gerekli tüm altyapıya sahibiz

and globally,

ve küresel olarak ülkeler daha temiz

although countries are making a move

towards energy from cleaner and more renewable sources,

ve daha yenilenebilir kaynaklardan enerjiye doğru hareket etseler de

there's no sign yet that coal use is slowing down.

kömür kullanımının yavaşladığına dair bir işaret yok.

In fact, as of 2012,

Aslında 2012 itibariyle,

over 1000 new coal plants have been proposed,

çoğunlukla Çin ve Hindistan'da olmak üzere

1000'den fazla yeni kömür tesisi önerilmiştir.

mostly in China and India.

Since for the time being coal is here to stay,

Kömürün burada kalması için

uzmanlar, emisyonlarının atmosfer üzerindeki etkisini azaltmak

experts say that if we want to reduce its emissions' impact on the atmosphere,

ve iklim değişikliğini yavaşlatmak istiyorsak

and slow down climate change,

we'll have to think of creative ways of reducing coal's destructive power.

kömürün yıkıcı gücünü azaltmanın

yaratıcı yollarını düşünmemiz gerektiğini söylüyorlar.

To do that, we need to strip it of its foul forces,

Bunu yapmak için onu kötü güçlerinden,

all that toxic carbon dioxide that causes havoc in the atmosphere.

atmosferde tahribat yaratan tüm bu toksik karbondioksitten ayırmamız gerekiyor.

Then, we need to store the CO2 somewhere else.

Sonra CO2'yi başka bir yerde saklamamız gerekiyor.

This mission is called carbon capture and sequestration,

Bu göreve karbon yakalama ve tutuklama

or CCS.

veya CCS denir.

And as if carbon dioxide were some evil genie we didn't want to escape,

Karbondioksit, kaçmasını istemediğimiz kötü bir cin gibi

once it has been separated from coal,

kömürden ayrıldıktan sonra,

we've devised ways to banish it underground.

yeraltına sürgün etmenin yollarını tasarladık.

We can do this by injecting it deep into the Earth,

Bunu, Dünya'nın derinlerine enjekte ederek

or by placing it deep under the ocean's surface.

veya okyanus yüzeyinin altına yerleştirerek yapabiliriz.

Stripping away coal's negative elements can happen in three ways.

Kömürün negatif elementlerini çıkarmak üç şekilde olabilir.

First, and most commonly,

İlk ve en yaygın olarak,

as coal burns,

kömür yanarken

the exhaust gas can be mixed with a compound called monoethanolamine.

egzoz gazı monoetanolamin adı verilen bir bileşikle karıştırılabilir.

Like a forceful power-stripping magnet, this compound bonds to the CO2,

Şiddetli bir güç-sıyırma mıknatısı gibi bu bileşik CO2'ye bağlanır

yanking it out of the gas stream

ve gaz akımından dışarı atar,

so it can be stored separately underground.

böylece yeraltında ayrı olarak saklanabilir.

Another method is to relieve coal of its CO2

Başka bir yöntem de

egzoz olarak serbest bırakılma şansı bile olmadan önce

before it even has a chance to be released as exhaust.

CO2 kömürünü boşaltmaktır.

In this process, steam and oxygen swoop in to the rescue

Bu süreçte buhar ve oksijen;

to convert coal into a special product called syngas,

kömürü karbonmonoksit, hidrojen ve biraz CO2'den oluşan

made up of carbon monoxide and hydrogen and some CO2.

özel bir ürüne dönüştürmek için kurtarmaya başlar.

Zap that with some water vapor,

Bir miktar su buharı

and the carbon monoxide gets converted into carbon dioxide,

ve karbonmonoksitle izole edilebilecek

which can be isolated.

karbondioksite dönüştürülür.

The leftover hydrogen gas is then used as energy to generate electricity,

Artık hidrojen gazı elektrik üretmek için enerji olarak kullanılır,

so there's an added bonus.

bu nedenle artısı var.

A third technique exposes coal to pure oxygen,

Üçüncü bir teknik, kömürü havada yakmak yerine

instead of burning it in air.

saf oksijene maruz bırakmaktır.

This creates exhaust gas with higher concentrations of carbon dioxide,

Bu, daha yüksek konsantrasyonlarda karbondioksit içeren egzoz gazı oluşturur,

which makes it easy to isolate and to banish to the chasms below.

bu da izole edilmeyi ve aşağıdaki yarıklardan çıkmasını kolaylaştırır.

All this can reduce emissions at a power plant by up to 90%,

Bütün bunlar bir elektrik santralindeki emisyonları %90'a kadar azaltabilir,

but as with any superhero struggling with their destructive powers,

ancak yıkıcı güçleriyle mücadele eden herhangi bir süper kahramanda olduğu gibi

it takes a lot of effort to switch over from the dark side.

karanlık taraftan geçiş yapmak çok çaba gerektirir.

So these positive pollution-busting forces,

Bu pozitif kirlilik yakalama kuvvetleri

although they're available,

mevcut olmalarına rağmen,

have barely been used in commercial power plants

ticari enerji santrallerinde çok az kullanıldılar

because they cost a lot.

çünkü çok pahalıya mal oldular.

But ultimately, the bigger problem is that in most parts of the world,

Ama sonuçta daha büyük sorun,

dünyanın birçok yerinde karbondioksit yaymaya devam etmenin

it's still too easy and much cheaper to keep emitting carbon dioxide,

çok kolay ve daha ucuz olması

and that makes it tempting to completely ignore coal's dark side.

ve bu da kömürün karanlık tarafını görmezden gelmeyi cazip hale getirmesidir.

In this case, the most powerful force for good is regulation,

Bu durumda, düzenleme için en etkili güç, enerji santrallerinden yayılan

the rules that can restrict the amount of carbon dioxide

karbondioksit miktarını sınırlandırabilen

emitted from power plants,

ve enerji şirketlerini havaya saldıkları şeylere karşı

and make energy companies around the world

wary of what they put into the air.

ihtiyatlı kılabilen kurallardır.

Until then,

O zamana kadar,

every time you turn on a screen or flick a light switch,

bir ekranı her açtığınızda veya bir ışık düğmesine bastığınızda

coal is lurking in the background,

karanlık güçleri nereye giderse gitsin

carrying its dark powers with it wherever it goes.

kömür arka planda gizleniyor.