A trip through space to calculate distance - Heather Tunnell

Çeviri: Ece Adiguzel Gözden geçirme: Miraç Şendil

Do you have a friend or a sibling

Kimin en hızlı olduğunu görmek için

that's always competing with you

sürekli sizinle yarışan

to see who's the fastest?

bir arkadaşınız ya da kardeşiniz var mı?

Our alien friends Bleebop and Mark

Uzaylı dostlarımız Bleebop ve Mark,

are having the same debate

özel yapım roketleriyle

with their custom-built rockets,

aynı tartışma içerisindeler

and they've asked us

ve bizden,

to be the judge of a space race to their moon.

aylarına yapılacak uzay yarışının hakemi olmamızı istediler.

The only problem is that they are starting

Tek sorun,

iki farklı asteroitten başlamaları.

from different asteroids.

Bleebop is on an asteroid 240 miles from the moon,

Bleebop, aydan 240 mil,

and Mark is on one 150 miles away.

Mark ise 150 mil uzaklıktaki bir asteroit üzerindedir.

Don't worry, it's not rocket science.

Endişelenmeyin, o kadar zor değil.

Solving this equation is as simple as DIRT.

Bu denklemi çözmek DIRT kadar basittir.

We can decide who the winner is

Kazananın kim olduğuna D = RT formülünü

using the D=RT formula, or DIRT.

veya DIRT'ı kullanarak karar verebiliriz.

This stands for distance equals rate times time.

Bu, mesafenin hız çarpı zamana eşit olduğu anlamına gelir.

In the case of Bleebop and Mark,

Bleebop ve Mark olayında,

we will only know the distance they traveled

sadece kat ettikleri mesafeyi

and the time it took for them

ve bitiş çizgisine gelmeleri için

to get to the finish line.

geçen süreyi bileceğiz.

It'll be up to us to find the rate

Kimin daha hızlı olduğunu bulmak bize kalacak.

and who is faster.

Let's turn to the race now

Şimdi yarışa dönelim

and see what information we get.

ve hangi bilgilere sahibiz görelim.

Three,

Üç,

two,

iki,

one,

bir,

blast off!

kalkış!

Bleebop and Mark's rockets go zipping

Bleebop ve Mark'ın roketleri

across the galaxy towards their moon,

dev göktaşlarından

ve çılgın uzay modüllerinden kaçınarak,

dodging clunky meteorites

and loopy space buggies.

galaksi boyunca aylarına doğru ilerliyor.

After a few close calls with a wandering satellite,

Başı boş bir uydu ile birkaç yakın temastan sonra

Mark arrives first in two hours,

Önce Mark iki saat içinde,

and Bleebop gets there one hour later.

Bleebop ise ondan bir saat sonra oraya varır.

Looks like Mark has the faster rocket,

Mark daha hızlı bir rokete sahip gibi görünüyor

but let's check out the results with our DIRT equation.

ancak sonuçları DIRT denklemimizle kontrol edelim.

Begin by setting up a chart.

4 sütun ve üç satırdan oluşan

Make four columns and three rows.

bir tablo oluşturarak başlayalım.

Use DIRT to remember what to fill in.

Ne ile dolduracağımızı hatırlamak için DIRT'ı kullanalım.

Each rocket will have information

Her roket için mesafe,

for distance, rate, and time.

hız ve süre bilgisi bulunur.

Mark's rocket went 150 miles,

Mark'ın roketi 150 mil yol aldı,

we don't know the rate,

hızı bilmiyoruz

and he got there in 2 hours.

ve 2 saat içinde oraya vardı.

Bleebop's rocket went 240 miles,

Bleebop'ın roketi 240 mil yol gitti,

we don't know the rate,

hızı bilmiyoruz

and the time is 1 hour after Mark,

ve süre ise Mark'dan 1 saat sonra

or 3 hours.

ya da 3 saat.

Because we don't know Mark or Bleebop's rate,

Mark veya Bleebop'ın hızını bilmediğimiz için,

that number is going to be a variable

bu sayı her denklemde

x ile temsil edeceğimiz

in each equation,

which we'll represent with x.

bir değişken olacaktır.

We'll solve the equation

Değişkenin değerini bulmak için

for the variable to find its value.

denklemi çözeceğiz.

Mark finished first,

Mark önce bitirmişti,

so start with his rocket.

o yüzden onun roketiyle başlayalım.

Remembering DIRT, write down D=RT.

DIRT'ı hatırlayın, D = RT yazalım.

150 miles equals x times 2 hours.

150 mil, x çarpı 2 saate eşittir.

Divide both sides by 2 hours.

Her iki tarafı 2 saate bölelim.

This will leave x isolated

Bu, denklemin sağ tarafında

on the right side of the equation.

x işaretini yalnız bırakacaktır.

150 miles divided by 2 hours

150 mil 2 saate bölündüğünde

is 75 miles over 1 hour.

saatte 75 mil yapar.

Mark's rate is 75 miles per hour.

Mark'ın hızı saatte 75 mil.

That's what mph means.

Mil/saat demek budur.

It's the amount of miles over one hour.

Bu, bir saat içinde kat edilen mildir.

Still think Mark is faster?

Hala Mark'ın daha hızlı olduğunu mu düşünüyorsunuz?

Let's set up the same equation for Bleebop and see.

Bleebop için de aynı denklemi kuralım ve görelim.

D=RT

D=RT

240 miles equals x times 3 hours.

240 mil, x çarpı 3 saate eşittir.

Divide both sides by 3 hours.

Her iki tarafı 3 saate bölelim.

This will leave x isolated

Bu, denklemin sağ tarafında

on the right side of the equation.

x işaretini yalnız bırakacaktır.

240 miles divided by 3 hours

240 mil 3 saate bölündüğünde,

is 80 miles over 1 hour.

saatte 80 mil yapar.

Bleebop's rate is 80 miles per hour.

Bleebop'ın hızı saatte 80 mildir.

Wow, even though Bleebop got there one hour later,

Bleebop bir saat sonra oraya varmış olsa da,

it turns out he had the faster rocket.

daha hızlı rokete sahip olduğu ortaya çıktı.

Mark seems pretty upset,

Mark oldukça üzgün görünüyor,

but with aliens, you can never really tell.

görünmüyor da olabilir, uzaylılarda bunu anlamak zor.

Thanks to DIRT, you now know how to calculate

DIRT sayesinde artık

mesafeyi,

distance,

hızı,

ve süreyi

rate,

and time.

nasıl hesaplayacağınızı biliyorsunuz.

In what other situations

can you use the distance formula?

Başka hangi durumlarda

mesafe formülünü kullanabilirsiniz?

You don't even need to be watching a space race.

Uzay yarışı izlemenize bile gerek yok.

As long as you know two pieces of information

D = RT formülünün

for the formula D=RT,

iki öğesini bildiğiniz sürece,

you can calculate any moving vehicle or object.

herhangi bir hareketli aracı veya cismi hesaplayabilirsiniz.

Now, the next time you're in a car,

Bir dahaki sefere arabada olduğunuzda,

arkadaşlarınıza,

you can let your friends know

tam olarak ne zaman varacağınızı,

exactly when you'll be arriving,

how fast you're going,

ne kadar hızla gittiğinizi

ya da seyahat edeceğiniz mesafeyi bildirebilirsiniz.

or the distance you'll travel.

It's as simple as DIRT.

DIRT kadar basit.