How bees help plants have sex - Fernanda S. Valdovinos

Çeviri: Adel Kuzulu Gözden geçirme: Can Boysan

Bees are very busy little matchmakers.

Arılar, çok meşgul küçük çöpçatanlar.

Wingmen in every sense of the word.

Kelimenin tam anlamıyla yoldaşlar.

You see, the bees' side of the whole "birds and the bees" business

Bütün "kuşlar ve arılar" meselesinin arılar tarafı

is to help plants find mates and reproduce.

bitkilerin eş bulmasına ve üremesine yardımcı olmak.

In their work as pollinators,

Polen taşıyıcıları olarak

honeybees are integral to the production

bal arıları, yediğimiz yiyeceklerin

of nearly 1/3 of the food that we eat.

yaklaşık 1/3'ünün üretiminin ayrılmaz bir parçası

And these bees,

ve bu arılar görevleri gereği

dutifully helping lonely plants have sex,

yalnız bitkilerin seks yapıp

yalnız kalmamasına yardım ediyorlar.

aren't alone.

But rather are part of a very complex network

Ancak daha ziyade, doğal eko sistemlerin

of matchmaking creatures,

ve bitkilerin tozlaşması için

critical for the pollination of natural ecosystems and crops.

kritik olan çok karmaşık bir çöpçatan yaratıklar ağının parçası.

Plants in many natural ecosystems need help to have sex.

Birçok doğal eko sistemdeki bitkilerin seks yapmak için yardıma ihtiyacı var.

Like many of us, they're too busy to find a relationship.

Birçoğumuz gibi, bir ilişki bulmak için çok meşguller.

They have too much photosynthesis to do,

Yapacakları o kadar fotosentez var ki

and they can't find the time to evolve feet

ayaklarının evrimleşmesini

and walk to a singles bar.

ve bekarların gittiği bir bara gidecek zamanı bulamıyorlar.

Those places are called meat markets for a reason,

Bu yerlere et pazarları denir,

because plants can't walk.

çünkü bitkiler yürüyemez.

So they need matchmaker pollinators

Polen tahıllarını

aynı bitki türünün çiçeklerine taşımaları için

to transport their pollen grains

to flowers of the same plant species,

çöpçatan tozlaştırıcılara ihtiyaç duyuyorlar

and they pay these pollinators with food.

ve bu tozlaştırıcılara yiyecekle ödeme yapıyorlar.

Today, around 170,000 plant species

Bugün, yaklaşık 170 bin bitki türü,

receive pollination services

200 binden fazla tozlayıcı türünden

from more than 200,000 pollinator species.

tozlaşma hizmeti alıyor.

Pollinators include many species of bees,

Tozlayıcılar; birçok ağaç,

butterflies, moths, flies, wasps, beetles, even birds and bats,

çalı ve diğer çiçekli bitkilerin tozlaşmasına yardımcı olan

who together help pollinate many species of trees,

birçok arı, kelebek, güve, sinek, eşek arısı,

shrubs and other flowering plants.

böcek, hatta kuş ve yarasa türünü içerir.

In return, flowering plants are an abundant and diverse food source for pollinators.

Karşılığında, çiçekli bitkiler de tozlaştırıcılar için

bol ve çeşitli bir besin kaynağı.

For instance, fossil records suggest

Örneğin, fosil kayıtları,

bees may have evolved from wasps that gave up hunting

arıların nektar için bir tat aldıktan sonra

avdan vazgeçen eşek arısından evrimleşmiş olabileceğini düşündürmekte.

after they acquired a taste for nectar.

Plant pollinator networks are everywhere.

Bitki tozlayıcı ağları her yerde.

Ecologists record these networks in the field

Ekolojistler, hangi tozlayıcıların hangi bitkilere dadandığını gözlemleyerek

by observing which pollinators visit which plants,

ziyaret ettiğini gözlemleyerek

or by analyzing the identity of pollen loads on their bodies.

veya vücutlarındaki polen yüklerinin kimliğini analiz ederek

bu ağları sahaya kaydeder.

Networks, registered in these ways,

Bu yollarla kaydedilen ağlar

contain from 20 to 800 species.

20 ile 800 tür içerir.

These networks show a repeated structure, or architecture.

Bu ağlar tekrarlanan bir yapı veya mimari gösterir.

Pollinators interact with plants in a very heterogenous way.

Tozlayıcılar, bitkilerle çok heterojen bir şekilde etkileşir.

Most plants are specialists,

Çoğu bitki uzmandır,

they have only one or a few matchmakers.

sadece bir veya birkaç çöpçatanı vardır.

Meanwhile, only a few generalist plants

Bu sırada, sadece birkaç genelci bitki,

hire a diverse team of matchmakers,

ağın neredeyse tüm tozlayıcılarından ziyaretler alarak

getting visits from almost all the pollinators of the network.

çeşitli eşleştiricilerden oluşan bir ekip kiralar.

The same occurs with pollinators.

Aynı şey tozlayıcılarda da görülür.

Most are specialists that feed on only a few plant species,

Çoğu bal arısı da dahil olmak üzere birkaç tozlayıcı genel olarak,

while a few pollinators, including the honeybee usually,

eko sistemdeki hemen hemen tüm bitki türlerinden özenle beslenen

are generalists, busily feeding from and matchmaking for

ve eşleştirici olan,

almost all the plant species in that ecosystem.

sadece birkaç bitki türünü besleyecek şekilde özelleşmiş.

What's interesting is that specialists and generalists

İlginç olan şey,

hem bitkiler hem de tozlayıcılar arasındaki özelleşmişlerin ve genelcilerin

across both plants and pollinators,

sort themselves out in a particular pattern.

kendilerini belirli bir düzende sıralamaları.

Most pollinator networks, for which we have data, are nested.

Verileri olan çoğu tozlayıcı ağı yuvalanmış.

In a nested network, specialists tend to interact more

Yuvalanmış bir ağda özelleşenler, diğer özelleşenlere nazaran

with generalists than with other specialists.

genel özelleşenlerle daha fazla etkileşim kurma eğiliminde.

This is because if you're a specialist plant,

Bunun sebebi, özelleşmiş bir bitkiyseniz

and your only matchmaker also specializes on you

ve tek çöpçatanınız da tek gıda kaynağı olarak size özelleşmişse

as its only food source,

yok olmaya karşı daha çok savunmasızsınız demektir.

you're each more vulnerable to extinction.

So, you're better off specializing on a generalist pollinator

Bu nedenle, kötü zamanlarda kalıcılığını sağlamak için

that has other sources of food

başka gıda kaynakları olan

to ensure its persistence in bad years.

genelci bir tozlayıcı üzerinde özelleşmek daha iyi.

The same goes if you're a specialist pollinator.

Eğer özelleşmiş bir tozlayıcıysanız da aynı şey geçerli.

You're better off in the long run

Uzun vadede,

specializing on a generalist plant

yardım etmek için etrafta olmadığınız zamanlarda

that gets pollinated by other species

diğer türler tarafından tozlaşan

in times when you're not around to help.

genelci bir bitki üzerinde özelleşmeniz daha iyi.

Finally, in addition to nestedness,

Son olarak, iç içe geçmişliğe ek olarak,

the networks are usually modular.

ağlar genellikle modüler.

This means that the species in a network

Bu, bir ağdaki türlerin,

are compartmentalized into modules of plants and animals

diğer modüllerdeki türlerden

daha fazla birbirleriyle etkileşime giren

that interact more with each other

bitki ve hayvan modül bölümlerine ayrıldığı anlamına gelir.

than with species in other modules.

Think of them like social cliques.

Bunları sosyal klişeler gibi düşünün.

A plant or pollinator dying off

Ölmekte olan bir bitki veya tozlayıcı,

will effect the species in its module,

modülündeki türleri etkileyecek

but those effects will be less severe on the rest of the network.

ancak bu etkiler ağın geri kalanında daha az şiddetli olacak.

Why's all that important?

Neden bu kadar önemli?

Because plant pollinator network structure effects the stability of ecosystems.

Çünkü bitki tozlayıcı ağ yapısı ekosistemlerin kararlılığını etkiler.

Heterogeneous distribution, nestedness and modularity

Heterojen dağılım, iç içe geçmişlik ve modülerlik,

enable networks to better prevent and respond to extinctions.

ağların yok olmasının daha iyi önlenmesini

ve bunlara yanıt verilmesini sağlar.

That's critical because nature is never static.

Bu kritik çünkü doğa asla durağan değil.

Some species may not show up every year.

Bazı türler her yıl ortaya çıkmayabilir.

Plants flower at different times.

Bitkiler farklı zamanlarda çiçek açar.

Pollinators mature on varying schedules.

Tozlayıcılar çeşitli programlarda olgunlaşır.

Generalist pollinators have to adapt their preferences

Genel tozlayıcılar, kimin ne zaman çiçek açtığına bağlı olarak

depending on who's flowering when.

tercihlerini uyarlamak zorunda.

So from one flowering season to the next,

Yani bir çiçeklenme mevsiminden diğerine,

the participants and patterns of matchmaking

eşleştirmenin katılımcıları ve eşleşmeleri

can drastically change.

büyük ölçüde değişebilir.

With all those variables,

Tüm bu değişkenlerle,

you can understand the importance of generalist pollinators,

arılar gibi genel tozlayıcıların

like bees, to the stability of not only a crop harvest,

sadece bir mahsul hasadının istikrarı için değil,

but the entire network of plants and pollinators

doğada gördüğümüz tüm bitki ve tozlayıcı ağının önemini anlayabilir

we see in nature, and rely on for life.

ve yaşam için güvenebilirsiniz.

Next time you see a bee fly by,

Bir sonraki sefer bir arının uçtuğunu gördüğünüzde

remember that it belongs to a complex network of matchmakers

etrafınızdaki bitkilerin aşk hayatları için kritik olan

critical to the love lives of plants all around you.

karmaşık bir çöpçatanlar ağına ait olduğunu unutmayın.