These animals can hear everything - Jakob Christensen-Dalsgaard

Çeviri: Emel Çırakoğlu Gözden geçirme: Eren Gokce

The world is always abuzz with sounds,

Dünya her zaman insan kulaklarının duyamadığı

many of which human ears simply can't hear.

birçok sesle doludur.

However, other species have extraordinary adaptations

Yine de diğer türlerin ses dünyasının uç noktalarına erişmelerini sağlayan

that grant them access to realms of sonic extremes.

olağanüstü adaptasyonları vardır.

And some of them don’t even have ears— at least, not like we typically imagine.

Bazılarının kulakları bile yoktur.

Yani en azından, tipik olarak hayal ettiğimiz gibi değil.

To understand how the animal kingdom’s best listeners do it,

Hayvanlar aleminin en iyi dinleyicilerinin bunu nasıl yaptığını anlamak için

we need to know the rules of their game.

oyunlarının kurallarını bilmemiz gerekir.

When an object in a medium like air or water moves,

Hava veya su gibi bir ortamdaki bir nesne hareket ettiğinde

it sends out physical waves.

fiziksel dalgalar gönderir.

The basics of hearing involve structures that vibrate in response to these waves

İşitmenin temelleri, bu dalgalara yanıt olarak titreyen ve

and excite sensory cells,

duyu hücrelerini uyaran,

generating signals that nerves transmit to the brain,

işlendikleri yere, beyine ilettikleri

sinyaller üreten sinirleri içerir.

where they’re processed.

But despite the assemblage of sound-absorbing and -amplifying

Ancak kulaklarımızdaki ses emici ve yükseltici yapıların

structures in our ears,

bir araya gelmesine rağmen,

many noises are too quiet for us to detect.

birçok ses algılayamayacağımız kadar çok sessizdir.

Owls, however, have some workarounds.

Bununla birlikte, baykuşların bazı geçici çözümleri vardır.

Our external ears funnel sounds inward—

Dış kulaklarımız içeri doğru sesi alır—

but many owls use their whole faces to do this.

ancak birçok baykuş bunu yapmak için tüm yüzlerini kullanır.

Their ears, hidden beneath a flap of feathers,

Kanat tüylerinin altında gizlenmiş kulakları,

have eardrums proportionally much larger and more sensitive than humans’.

orantılı olarak insanlarınkinden çok daha büyük ve

daha hassas kulak zarlarına sahiptir.

And because many owls ears are positioned asymmetrically,

Birçok baykuş kulağı asimetrik olarak konumlandırıldığı için,

sound waves reach them at different times.

ses dalgaları onlara farklı zamanlarda ulaşır.

This slight delay helps their brains determine the direction

Bu hafif gecikme, beyinlerinin ses kaynağının yönünü

of the sound’s source.

belirlemesine yardımcı olur.

And great grey owl wings have especially thick velvety coatings

Büyük gri baykuş kanatları, özellikle kalın kadifemsi kaplamalara

and long feather combs and fringes,

ve uçuş seslerini azaltmaya yardımcı olduğu düşünülen

which are thought to help reduce their flight sounds.

uzun tüylü taraklara ve saçaklara sahiptir.

So, while hovering, they can go undetected

Böylece, gezinirken, fark edilmeden gidebilirler

and concentrate on the subtle sounds of their prey.

ve avlarının ince seslerine konsantre olabilirler.

All these adaptations enable a great grey owl to hear a vole

Tüm bu adaptasyonlar, büyük bir gri baykuşun

tunneling under 18 inches of snow—

18 inç kar altında tünel kazan bir tarla faresi duymasını ve

and make a fatal strike.

ölümcül bir hamle yapmasını sağlar.

Other animals are almost all ears,

Diğer hayvanlar neredeyse tamamen kulaktır, mesela hayvanlar aleminde

like the aptly named long-eared jerboa,

vücut oranına göre en büyük kulaklara sahip,

which is the animal kingdom’s largest ears in proportion to body length.

uygun şekilde adlandırılmış uzun kulaklı jerboa gibi.

These sizable sound-collectors help the jerboas sense low frequency noises—

Bu büyük ses toplayıcıları, jerboaların düşük frekanslı sesleri algılamasına

and keep cool by radiating heat.

ve ısı yayarak serin kalmasına yardımcı olur.

Fennec foxes use their large, swiveling ears

Çöl tilkileri, Sahra kumlarının altındaki aktiviteye

to rapidly home in on activity beneath Sahara sands,

hızla ev sahipliği yapmak için büyük, dönen kulaklarını kullanırken,

while bat-eared foxes can pick up savanna sounds

yarasa kulaklı tilkiler, sürünen ve otları çiğneyen termitler kadar

as slight as termites crawling and munching on grasses.

hafif savan seslerini duyabilir.

Ogre-faced spiders, meanwhile,

Bu arada dev yüzlü örümceklerin

might not have ears in the traditional vertebrate sense,

sıradan omurgalı anlamda kulakları olmayabilir,

but their legs are covered by receptors sensitive to sound waves

ama bacakları sivrisinek uçuşunun ürettiği

as soft as those generated by mosquito flight.

ses dalgalarına duyarlı reseptörlerle kaplıdır.

This allows them to catch airborne prey—

Bu, bilim adamları tarafından gözleri bağlandıktan sonra bile

even after being blindfolded by scientists.

havadaki avlarını yakalamalarını sağlar.

Lots of different features also help animal ears hit especially high notes,

Birçok farklı özellik, aynı zamanda hayvan kulaklarının özellikle

yüksek notalara ulaşmasına yardımcı olur;

like the extra hard, stiff middle ear bones of toothed whales;

dişli balinaların ekstra katı, sert orta kulak kemikleri gibi,

like dolphins and sperm whales,

yüksek frekanslı titreşimleri verimli bir şekilde yayan

which efficiently propagate high-frequency vibrations.

yunuslar ve sperm balinaları gibi.

Indeed, some toothed whales and bats emit sound pulses around 200,000 hertz

Gerçekten de, bazı dişli balinalar ve yarasalar

200.000 hertz civarında ses titreşimleri yayar ve yansımalarını dinler.

and listen for the reflections.

These high-frequency wavelengths—

Duyabildiğimizden 10 kat daha yüksek olan bu yüksek frekanslı dalga boyları,

more than 10 times higher than what we can hear—

are small enough to generate strong reflections from objects

birçok yarasanın peşinde olduğu

böcekler kadar küçük nesnelerden

as tiny as the insects many bats are after,

güçlü yansımalar üretecek kadar küçüktür ve bunlar

which would be missed altogether by lower ones.

daha düşük olanlar tarafından tamamen gözden kaçacaktır.

But many insects are also in on the conversation—

Ancak birçok böcek de konuşmaya katılıyor—

and vigilant to ultrasonic onslaughts.

ve ultrasonik saldırılara karşı uyanık.

The greater wax moth can register the highest frequencies

Büyük balmumu güvesi, karınlarındaki ince, titreşime duyarlı

of any animal recorded— up to 300,000 hertz,

kulaklık benzeri zarlar, herhangi bir hayvanda kaydedilmiş

thanks to thin, vibration-sensitive, eardrum-like membranes on their abdomens.

en yüksek frekansları— 300.000 hertz'e kadar, kaydedebilir.

In fact, hearing organs have evolved independently

Aslında, işitme organları böcekler arasında 20 defadan fazla

more than 20 times among insects.

bağımsız olarak evrimleşmiştir.

Katydids sense ultrasonic sounds with their front legs;

Çayır çekirgeleri ultrasonik sesleri ön bacaklarıyla algılar;

certain hawkmoths can hear with their mouthparts;

bazı şahin güveleri ağız parçalarıyla duyabilir;

a parasitic fly registers cricket chirps from organs behind its head;

parazit bir sinek, başının arkasındaki organlardan

cırcır böceği cıvıltılarını kaydeder

and the praying mantis has just one hearing organ,

ve peygamberdevesinin göğsünün orta hattına

which sits smack in the midline of its thorax.

tam olarak oturan, sadece bir tane işitme organı vardır.

But how low can animals go?

Hayvanlar ne kadar aşağı gidebilir?

Well, baleen whales emit sounds around 14 hertz,

Dişsiz balinalar, memeliler arasında en derin olan

14 hertz civarında sesler yayarlar.

the deepest among mammals.

These vibrations can travel thousands of kilometers.

Bu titreşimler binlerce kilometre yol katedebilir.

And they get picked up by other baleen whales—

Diğer dişsiz balinalar tarafından yakalanırlar—

possibly via their skulls,

muhtemelen titreşimleri kulak kemiklerine ileten

which conduct the vibrations along to their ear bones.

kafatasları aracılığıyla.

Snakes pick up ground vibrations by way of their jawbones,

Yılanlar, doğrudan orta kulak kemiklerine bağlanan çene kemikleri aracılığıyla

which connect directly to their middle ear bones.

yer titreşimlerini alırlar.

And Namib Desert golden moles regularly stick their heads into the sand,

Namib Çölü altın köstebekleri düzenli olarak kafalarını kuma sokar,

which likely helps them use their large, club-like middle ear bones

bu da büyük, kulüp benzeri orta kulak kemiklerini

20 metreden daha uzaktaki höyüklerde

to sense low frequency activity in mounds more than 20 meters away.

düşük frekanslı aktiviteyi algılamak için kullanmalarına yardımcı olur.

So, odds are: if a tree falls in a forest, someone’s bound to hear it.

Yani, ihtimal şu ki: Bir ormanda bir ağaç düşerse, birileri mutlaka onu duyar.