This is what happens when you hit the gas - Shannon Odell

981,481 views ・ 2023-09-05

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Asmin Ece Simsek Gözden geçirme: Emel Çırakoğlu
00:07
In 2015, two men drove a Volkswagen across the continental United States
0
7420
5839
2015 yılında iki adam, sadece 100 galonun biraz üzerinde yakıtla,
ABD’yi boydan bola dolaştılar.
00:13
on just over 100 gallons of fuel.
1
13259
2961
00:16
Their 81-mile-per-gallon performance doubled the car’s estimated fuel rating,
2
16888
5213
Galon başına 81 mil performansları, aracın tahmini yakıt tahminini ikiye katladı,
00:22
and set the record for the lowest fuel consumption ride of a diesel car.
3
22435
4880
ve bir dizel otomobilin en düşük yakıt tüketimli sürüşü olarak rekor kırdı.
00:27
The duo call themselves hypermilers
4
27899
3003
İkili kendilerine “hypermilerlar” adını verdiler.
00:30
and are experts in techniques that maximize a car’s fuel efficiency,
5
30902
5172
ve “nabız-ve-kayma” gibi, bir aracın yakıt verimliliğini en üst düzeye çıkaran
00:36
such as the pulse-and-glide.
6
36074
2544
teknikler konusunda uzmanlardır.
00:38
In the pulse, drivers accelerate slowly
7
38951
3129
Nabızda, sürücü amaçlanan hızın biraz üzerinde gidene kadar yavaşça hızlanır.
00:42
until they’re traveling slightly above their intended speed.
8
42080
3753
00:46
They then slowly release the throttle and glide,
9
46167
3170
Sonrasında gazı yavaşça serbest bırakır ve kayar, ta ki amaçlanan hızın
00:49
until they’re slightly below, and repeat.
10
49337
3003
biraz altına gelene kadar.
Sonra tekrar eder.
00:52
To understand why this strategy saves fuel,
11
52715
2920
Bu stratejinin neden yakıt tasarrufu sağladığını anlamak için,
00:55
we first need to unpack what exactly is going on beneath a car's hood.
12
55635
4713
önce bir arabanın kaputunun altında tam olarak ne olup bittiğini çözmemiz gerekir.
01:00
Non-electric cars run on internal combustion engines,
13
60640
4713
Elektrikli olmayan arabalar içten yanmalı motorlarla, yani ICE ile çalışır.
01:05
or ICEs.
14
65353
1877
01:07
Cars are often advertised as sporting a 4-, 6-, or 8-cylinder engine,
15
67730
5923
Otomobiller genelde 4, 6 veya 8 silindirli bir motora sahip olarak pazarlanırlar,
01:13
which refers to this device's main components.
16
73653
3253
ki bu da motorun ana bileşenlerini ifade eder.
01:17
Within each of these cylinders is a piston,
17
77156
3128
Bu silindirlerin her birinin içinde bir piston vardır.
01:20
which moves up and down,
18
80284
1836
Piston, aşağı yukarı haraket eder,
01:22
spinning a bar known as a crankshaft,
19
82120
3086
böylece krank mili denilen demir çubuğu döndürerek,
01:25
effectively converting linear motion into a rotary motion
20
85206
3837
doğrusal hareketi etkili bir şekilde
tekerlekleri hareket ettirebilecek bir dönme hareketine dönüştürür.
01:29
that can drive the wheels.
21
89043
1710
01:31
What powers these pistons’ movements
22
91254
2460
Bu pistonların hareketlerine güç veren şey
01:33
is what gives these engines their namesake: combustion.
23
93714
3754
bu motorlara adını veren şeydir:
yanma.
01:37
As the piston lowers, air and fuel are sprayed into the cylinder’s chamber.
24
97593
5089
Piston alçaldıkça, silindirin haznesine hava ve yakıt püskürtülür.
01:42
Then as the piston rises, this air and fuel mixture is compressed.
25
102890
5005
Daha sonra piston yükseldikçe, bu hava ve yakıt karışımı sıkıştırılır.
01:47
In gasoline engines, a spark is introduced,
26
107937
3378
Benzinli motorlarda, gazı ateşleyen bir kıvılcım ortaya çıkar.
01:51
igniting the gas.
27
111399
1376
01:52
In diesel engines, the compression alone creates a mini explosion.
28
112817
4755
Dizel motorlarda, sıkıştırma mini bir patlama yaratır.
01:57
This combustion causes an immediate increase in temperature and pressure,
29
117822
4796
Bu yanma, sıcaklık ve basınçta ani bir artışa neden olur ve pistonu aşağı iter,
02:02
propelling the piston down, as it starts the cycle again.
30
122660
3754
ve bu döngüyü yeniden başlatır.
02:06
The gas pedal controls the amount of air and subsequent fuel
31
126747
4713
Gaz pedalı, hazneye salınan hava miktarını ve sonrasında gelen yakıtı kontrol eder.
02:11
released into the chamber.
32
131460
1585
02:13
The more fuel in the chamber, the more powerful the combustion,
33
133171
3420
Haznede ne kadar fazla yakıt olursa, yanma o kadar güçlü olur,
02:16
making the crankshaft rotate faster.
34
136591
2669
ve krank milinin daha hızlı dönmesini sağlar.
02:19
Driving down the highway, ICE cars spark thousands of blasts per minute.
35
139510
5547
Otoyolda sürülen ICE arabalarında dakikada binlerce patlama meydana gelir.
02:25
But explosion-power driving is pretty inefficient,
36
145057
3712
Ancak patlama gücüyle sürüş oldukça verimsizdir,
02:28
as much of the energy generated is lost to heat.
37
148769
3712
çünkü üretilen enerjinin çoğu ısıya kaybedilir.
02:32
In fact, only 16 to 25% goes towards moving the wheels.
38
152732
5297
Esasen, sadece %16 ila 25′i tekerlekleri hareket ettirmeye gider.
02:38
These explosions also create CO2,
39
158196
2877
Bu patlamalar aynı zamanda karbondioksit oluşturur,
02:41
and ICE engines produce 15% of the total global carbon emissions.
40
161073
5923
ve ICE motorları toplam küresel karbon emisyonlarının %15′ini üretir.
02:47
The pulse-and-glide can increase efficiency for two reasons.
41
167622
4421
Nabız ve kayma, iki nedenden dolayı verimliliği artırabilir.
02:52
First, when accelerating to higher speeds during the pulse,
42
172251
3629
İlk olarak, nabız sırasında daha yüksek hızlara çıkarken,
02:55
the engine works at a higher efficiency
43
175880
2669
motor sabit bir düşük hızda seyahat etmeye kıyasla daha yüksek verimlilikte çalışır.
02:58
compared to traveling at a constant lower speed.
44
178549
2836
03:01
And second, modern car engines shut off fuel injection or idle,
45
181385
5840
İkincisi, modern otomobil motorları yavaşlarken
yakıt enjeksiyonunu veya rölantiyi kapatır.
03:07
when decelerating.
46
187225
1292
03:08
Meaning that as the car glides,
47
188517
1836
Yani araba kayarken,
03:10
the wheels are driven by inertial energy, rather than combustion,
48
190353
4379
tekerlekler yanma yerine eylemsizlik momentiyle hareket eder
03:14
ultimately saving fuel.
49
194732
1502
ve sonuçta yakıt tasarrufu sağlar.
03:16
But even at their peak performance,
50
196359
1835
Ancak en yüksek performanslarında bile,
03:18
ICE hypermilers can’t compete with the true champion of fuel efficiency rides:
51
198194
6089
ICE hypermilerları, yakıt verimliliği sürüşlerinin gerçek şampiyonu olan
03:24
the electric vehicle.
52
204283
1460
elektrikli araçlarla rekabet edemez.
03:26
Many EVs run on induction motors, which have two main parts:
53
206035
4713
Birçok elektrik araç, iki ana parçaya sahip asenkron motorlarda çalışır:
03:30
a stator and a rotor.
54
210748
1919
stator ve rotor.
03:33
The stator is a series of rings, with copper wires wrapped around it.
55
213042
4671
Stator, etrafına bakır teller sarılmış bir dizi halkadan oluşur.
03:37
By conducting electricity at variable rates,
56
217964
3295
Değişken hızlarda elektrik ileterek,
03:41
these wires create a rotating magnetic field.
57
221300
3629
bu teller dönen bir manyetik alan oluşturur.
03:45
This field induces the rotor with electrical current,
58
225137
3587
Bu alan, rotoru elektrik akımıyla indükleyerek
03:48
causing it to spin, and driving the motion of the wheels.
59
228724
3420
dönmesine ve tekerleklerin hareket etmesine neden olur.
03:52
For EVs, pressing on the accelerator changes the frequency of current
60
232687
5130
Elektrikli araçlarda gaz pedalına basmak
statorun tellerine iletilen akımın frekansını değiştirir,
03:57
driven into the wires of the stator,
61
237817
2502
04:00
in turn increasing the rate at which the rotor spins.
62
240319
3796
dolayısıyla da rotorun dönme hızı artar.
04:04
By utilizing battery power rather than gasoline,
63
244532
3378
Benzin yerine batarya gücünü kullanarak,
04:07
65 to 69% of the energy consumed by EVs
64
247910
5089
elektrik araçlar tarafından tüketilen enerjinin %65 ila 69′u
04:12
goes directly to moving the wheels.
65
252999
2252
doğrudan tekerlekleri hareket ettirmeye gider.
04:15
And since EVs don't create explosions, fewer parts are needed below the hood.
66
255418
5422
Elektrikli araçlar, patlama yaratmadığından,
kaputun altında daha az parçaya ihtiyaç duyarlar.
04:21
While a typical ICE vehicle has over 2,000 moving parts
67
261007
4212
Tipik bir ICE aracı, yanmayı kontrol altına almak,
04:25
to help contain, cool, and maintain combustion,
68
265219
3253
soğutmak ve korumak için 2000′den fazla hareketli parçaya sahipken,
04:28
a typical EV has about 20.
69
268681
2836
tipik bir elektrikli araç, yaklaşık 20 taneye sahiptir.
04:31
EVs are completely changing the hypermiling game
70
271892
3337
Elektrikli araçlar şu an hypermiling oyununu tamamiyle değiştiriyorlar,
04:35
as drivers compete to travel the farthest on the fewest kilowatt-hours.
71
275229
4755
çünkü sürücüler en az kilowatt-saatle en uzağa gitmek için yarışmaktadırlar.
04:40
And records will likely only get more impressive,
72
280651
3003
Ve elektrikli araç motorlarının tasarımı yenilikçi enerji tassaruflu cihazlara
04:43
as the design of EV motors allows for the introduction
73
283654
3754
izin verdiği için, sonuçlar muhtemelen gittikçe daha etkileyici hale gelecektir.
04:47
of innovative energy-saving devices.
74
287408
2669
04:50
For example, most EVs utilize regenerative braking,
75
290119
4421
Örneğin, çoğu elektrikli araç, normalde sürtünme nedeniyle kaybedilen enerjinin
04:54
where energy normally lost to friction is conserved.
76
294540
3545
korunduğu rejeneratif frenleme sistemi kullanır.
04:58
As the car slows, the electric motor operates in reverse,
77
298669
4546
Otomobil yavaşladıkça, elektrik motoru ters yönde çalışır,
05:03
capturing the vehicle’s kinetic energy to recharge the battery.
78
303215
3796
ve aracın kinetik enerjisini aküyü yeniden şarj etmek için kullanır.
05:07
Some companies are even equipping EVs with rooftop solar panels,
79
307219
4922
Hatta bazı şirketler elektriki araçların çatılarını güneş panelleriyle donatıp
05:12
further increasing their range.
80
312266
2169
menzillerini daha da arttırmaktadırlar.
05:15
Since they don’t burn fuel, EVs have zero tailpipe emissions.
81
315019
4296
Yakıt yakmadıkları için, elektrikli araçların egzoz borusu emisyonları yoktur.
05:19
That’s not to say they’re always carbon neutral.
82
319440
2628
Ancak bu, her zaman karbon nötr oldukları anlamına gelmez.
05:22
EVs require regular charging of their batteries,
83
322068
3253
Elektrikli araç bataryalarının düzenli olarak şarj edilmesi gerekir,
05:25
meaning their emission profile is only as clean
84
325321
3086
yani emisyon profilleri, sadece fişteki elektrik şebekesi kadar temizdir.
05:28
as the electric utility they plug into.
85
328407
2294
05:30
So as global grids continue to shift towards renewable sources,
86
330951
4463
Bu yüzden, küresel şebekeler yenilenebilir kaynaklara doğru kaymaya devam ettikçe,
05:35
EVs are also becoming greener,
87
335414
2544
elektrikli araçlar da daha yeşil hale geliyor,
05:38
making them an even more attractive, hyper-efficient option.
88
338042
4504
ve bu da onları daha da çekici, hiper verimli bir seçenek haline getiriyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7