How polarity makes water behave strangely - Christina Kleinberg

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Seçil May Gözden geçirme: Sara Ozturk

How come some insects are able to walk

Böcekler nasıl suda batmadan yürür?

on the surface of a pond,

but you quickly sink to the bottom

Siz göle girdiğinizde hızlıca suyun dibine batmıyor musunuz?

when you try to walk on water?

And why do lakes freeze from the top down in winter?

Ayrıca göller neden baştan aşağı donar?

In a word, the answer to all these questions is polarity.

Tüm bu soruların cevabı "kutuplaşma."

Water is a simple molecule

Su, bir oksijen atomu ve iki hidrojen atomundan oluşan basit bir molekül

made up of one oxygen atom and two hydrogen atoms,

but it is essential to life.

ama yaşam için temel ihtiyaç.

In fact, water makes up approximately 60%

Hatta su, yetişkin bir insan vücudunun yaklaşık %60'ını oluşturur.

of the adult human being's body weight.

The polarity within those water molecules

Su molekülleri içindeki kutuplaşma, bu ortak madde özelliklerini vererek

gives this common substance the properties

that make it unique and life-sustaining.

onu yaşamsal ve benzersiz kılar.

Polarity refers to the unequal sharing

Kutuplaşma, molekül içindeki elektronların rastgele olarak dağılması anlamına gelir.

of electrons within a molecule.

For water, the bonding between the oxygen atom

Su için oksijen atomu ve iki hidrojen atomu arasındaki bağlantı

and two hydrogen atoms within a single water molecule

güçlü futbol oyuncusu ve yeni yürüyen çocuğun arasındaki mücadeleye benzer.

is like a tug-of-war between a big, strong football player

and a cute little toddler.

Oksijen, çekirdeğinde hidrojenden daha fazla proton bulunduran büyük bir atom.

Oxygen is a larger atom,

with more protons in its nucleus than hydrogen.

These positive charges are like a person's physical strength.

Bu artı yükler, bir kişinin fiziksel gücü gibi.

They're able to attract

Ayrıca savaş sırasında güçlü olanın, zayıf olanı

the negatively charged electrons in the bond,

just like a strong individual is able to overpower

alt edebilmesine benzerler, yani bağdaki negatif yüklü elektronları çekebilirler.

a weaker individual in a tug of war.

So, oxygen is able to attract

Böylece oksijen olması gerekenden daha fazla elektronu kendine çekebilir.

more than its fair share of electrons.

Because hydrogen is smaller and has less strength,

Ancak hidrojen küçük ve daha az güce sahip

or fewer protons,

ya da az proton içerdiği için bu durumda olması gerekenden daha az proton çeker.

it loses the tug of war

and attracts fewer than its fair share of electrons.

So, the oxygen in water behaves as though it's negative,

Yani sudaki oksijen negatif gibi hidrojenler ise pozitif gibi davranırlar.

and the hydrogens behave as though they're positive.

The bonds within a single water molecule

Tek bir su molekülü içindeki bağlara polar kovalent bağlar denir.

are called polar covalent bonds.

Covalent means that the electrons are shared.

Kovalent, elektronların paylaşılması anlamına gelir

But, as we just learned,

fakat az önce öğrendik ki polarda elektronlar eşit olarak paylaşılmıyor.

polar means that these electrons are not shared equally.

In water, the oxygen acts negative

Suda oksijen negatif, hidrojenler ise pozitif davranır,

and the hydrogens act positive.

Since negative and positive attract,

oksijen negatif ve pozitif çekim yaptığı için yakınındaki

that oxygen is attracted to the hydrogen atoms

su moleküllerinin hidrojen atomuna çekilir.

in neighboring water molecules.

A special type of bond forms between water molecules,

Su molekülleri arasında özel bir bağ türü oluşur ve hidrojen bağı olarak bilinir.

known as a hydrogen bond.

Hydrogen bonds don't just happen in water either.

They can form between a water molecule

polar veya iyonik olan farklı maddeler ile bir su molekülü arasında oluşabilirler.

and different substances that are polar or ionic.

Water's ability to stick to itself is called cohesion,

Suyun kendine yapışma kabiliyetine kohezyon,

while water's ability to stick to other substances

diğer maddelere yapışma kabiliyetine ise adezyon denir.

is called adhesion.

Now, think back to the initial questions.

Şimdi ilk sorumuza dönelim: Böcekler nasıl suda batmadan yürür?

First, why are some insects able to walk on water?

Surface tension due to hydrogen bonding

Hidrojen bağına bağlı yüzey gerilimi hafif böceklerin su yüzeyinde

creates a thin film on the surface of water

that gives enough resistance

yürümesi için yeterli direnç sağlayan ince bir film oluşturur.

for super-light insects to walk on.

You can't walk on it

Siz yürüyemezsiniz

because the hydrogen bonds aren't strong enough

çünkü hidrojen bağları sizi tutmak için yeterli güçte değil.

to hold you up.

Why does ice float on top of liquid water?

Buz neden sıvı suyun üzerinde oluşur?

For most other substances,

Diğer çoğu madde için katı hal, sıvı halden daha yoğundur

the solid state is more dense than the liquid state,

but that is not the case for water!

ama su için durum böyle değil.

Hydrogen bonds keep water molecules

Hidrojen bağları donmuş su moleküllerini sıvı su moleküllerinden uzak tutar.

farther apart in frozen water than in liquid water.

The farther apart the molecules are,

Moleküller ne kadar uzaksa katının yoğunluğu o kadar az olur.

the less dense that solid is.

So ice is about 9% less dense than water,

Yani buz sudan yaklaşık %9 daha az yoğun bu da yüzeyde olduğu anlamına gelir.

which means it floats on the top.

That's why lakes freeze from the top down

Bu yüzden göller yukarıdan aşağıya donar ve her yıl soğuk bir kış boyunca

and aquatic life is able to survive

through a cold winter every year.

su yaşamı hayatta kalabilir.

It is the polarity of the water molecule

Bu, su molekülünün ve suyun benzersiz özelliklerini açıklayan

and the resulting hydrogen bonding

that account for water's unique properties.

hidrojen bağının kutuplaşması.

So, the reason that water is so special,

from inside your cells

hücrelerinin içinden dünya okyanuslarına kadar

to the world's oceans,

is simply because it is a polar molecule.

basit bir polar molekül olması.