What makes neon signs glow? A 360° animation - Michael Lipman

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

When the Hoover Dam was completed in 1936,

Hoover Barajı, 1936'da tamamlandığında

it created a huge source of hydroelectric power

devasa bir hidroelektrik güç kaynağı yarattı

and zapped a sleepy desert town to life: Las Vegas, Nevada.

ve durgun bir çöl kasabasını hayata döndürdü: Las Vegas, Nevada.

With the power supply from the dam,

Barajdan gelen güç kaynağı ile birlikte

Las Vegas soon exploded with vibrant displays.

Las Vegas kısa sürede parlak tabelalarla dolup taştı.

The source of these dazzling lights was electrified neon gas.

Bu göz kamaştırıcı ışıkların kaynağı elektriklendirilmiş neon gazıydı.

There are two tricky obstacles to making lighted signs

Bu doğal şeffaf, kokusuz gazdan

out of this naturally clear, odorless gas:

ışıklandırılmış tabelaların yapımında iki zorlu engel var:

capturing it and making it glow.

Gazı yakalamak ve parlamasını sağlamak.

French inventor Georges Claude came up with techniques to do both.

Fransız mucit Georges Claude, her ikisini yapmak için yöntemler buldu.

In 1902,

1902 yılında

he developed a way of liquefying and separating specific gases from the air,

havadan belirli gazları ayırmanın ve sıvılaştırmanın bir yolunu bularak

producing neon on an industrial scale for the first time.

endüstriyel ölçekte neonu ilk üreten oldu.

By 1910, he had come up with a way to trap the gas in a glass tube

1910'a kadar her iki uçta özel bir elektrotla

with a special electrode at either end, and neon lighting was born.

gazı cam bir tübe hapsetmenin yolunu buldu ve neon ışıklandırma doğmuş oldu.

In workshops like Claude's,

Claude'unki gibi atölyelerde

artisans known as tube-benders made neon signs by hand.

tüp-bükücü olarak bilinen zanaatkârlar neon tabelaları elle yapıyorlardı.

The tube-benders heated small sections of a long, hollow glass tube

Tüp-bükücüler; uzun, içi boş cam bir tübün küçük kısımlarını ısıtır

and quickly bent them into shape.

ve hızlıca şekle sokarlardı.

After the glass cooled, they attached electrodes to each end

Cam soğuduktan sonra elektrotları her uca bağlar

and removed the air with a vacuum pump.

ve vakum pompasıyla havayı çıkarırlardı.

Then, they passed a high voltage current through the tube

Daha sonra camın içindeki herhangi bir yabancı maddeyi çıkarmak için

to remove any impurities on the inside of the glass.

tüp boyunca yüksek voltajlı bir elektrik akımı geçirirlerdi.

Finally, they pumped the neon gas in and sealed off the electrodes.

Son olarak da soy gazı pompalar ve elektrotları mühürlerlerdi.

When a neon sign is turned on,

Neon bir tabela açıldığında

the electric current causes some of the neon atoms' electrons to accelerate

elektrik akımları bazı neon atomlarının elektronlarının hızlanıp

and break free of their orbits, leaving behind positively charged ions.

yörüngeden çıkmasına neden olarak, geride pozitif yüklü iyonlar bırakıyor.

As these free electrons rush from one electrode to the other,

Bu serbest elektronlar bir elektrottan diğerine saldırdıkça

they collide with more neon atoms, causing them to ionize as well.

daha fazla neon atomuyla çarpışıp onların da iyonlaşmasına neden oluyorlar.

When these excited electrons fall back to their normal energy levels,

Bu uyarılmış elektronlar normal enerji seviyelerine düştüklerinde

their excess energy is carried away by photons, or particles of light.

fazla enerjileri, fotonlar, yani ışık parçacıkları tarafından taşınıyor.

All this happens in an instant,

Tüm bunlar bir anda gerçekleşiyor

and the glow from the photons is what we see when we switch on a neon sign.

ve neon tabelayı açtığımızda gördüğümüz bu fotonlardan gelen parıltı oluyor.

Though it's common to call any gas-filled sign a "neon" sign,

Gazla dolu bir tabelaya "neon" tabela demek yaygın olsa da

there are actually 5 different gases used in production.

aslında üretimlerinde kullanılan 5 farklı gaz var.

Each gas emits photons of a different wavelength when electrified,

Her gaz, elektriklendirildiğinde farklı bir dalga boyunun fotonunu yayıyor,

which correspond to different colors of light.

yani ışığın farklı renkleriyle örtüşüyor.

Neon gives off an orange-red glow, argon glows a pale lavender,

Neon turuncu-kırmızı bir parıltı, argon soluk eflatun,

helium a dusty pink, krypton a silver- white, and xenon a light purple.

helyum pudra pembesi, kripton gümüş-beyaz ve ksenon açık mor yayıyor.

These 5 gases can be combined with color-coated tubing

Elektriklendirilmiş yazı ve resimlerden bir gökkuşağı yaratmak için

to create an electrified rainbow of text and images.

bu 5 gaz renkli kaplanmış borularla birleştirilebilir.

Business owners soon realized how effective these colorful beacons

İşletme sahipleri kısa süre içinde

bu renkli işaretlerin müşteri çekmekte ne kadar etkili olduğunu fark ettiler.

were for attracting customers.

And unlike a light bulb, a neon sign has no incandescent filaments to burn out,

Bir ampulün aksine neon tabelanın yanacak bir akkor teli yok

and can shine continuously for 40 years before the gas depletes.

ve gazı tükenmeden önce 40 yıl boyunca sürekli parlayabilir.

By the 1930s, neon signs were lighting up storefronts all over the world.

1930'lara gelindiğinde neon tabelalar tüm dünyada vitrinlerde yanıyordu.

Because of the glass tubes' fragile nature,

Cam tüplerin kırılgan doğasından dolayı

it usually wasn't feasible to ship them over long distances.

genellikle uzun mesafelere gönderilmesi uygun değildi.

Instead, most neon signs were created by local neon shops

Bunun yerine çoğu neon tabelalar yerel neon dükkanlarda yapılıyor

and then installed nearby.

ve daha sonra yakınlarda kuruluyordu.

Signs with humor, personality, and intricate designs proliferated,

Mizah, karakter içeren ve girift tabelalar hızla çoğaldı,

no two exactly alike.

birbirinin aynısı iki tabela yoktu.

But by the end of World War II,

Ancak İkinci Dünya Savaşı'nın sonuna doğru

plastics had become widely available and inexpensive,

plastik geniş çapta elde edilebilir ve ucuz hâle geldi

and plastic signs supplanted neon as messengers of modernity.

ve plastik tabelalar, modernitenin habercileri olarak neonun yerini aldı.

Many towns removed neon signs they viewed as old-fashioned.

Birçok kasaba neon tabelaları demode gördüğü için kaldırdı.

Today, neon sign production is only a fraction of what it was at its peak,

Günümüzde, neon tabela üretimi zirvede olduğu zamanların

but the craft of tube bending lives on relatively unchanged.

çok küçük ölçeğinde olsa da tüp bükme zanaati nispeten aynı kaldı.

New creations hand-crafted by local artisans

Yerel zanaatkar tarafından yapılan el yapımı yeni kreasyonlar,

join survivors from the heyday of neon,

neonların en parlak döneminden beri hayatta kalanlara katılıyor,

hiding in plain sight in city streets around the world.

tüm dünyada şehrin caddelerinde göz önünde saklanıyorlar.