What makes neon signs glow? A 360° animation - Michael Lipman

Translator: Master Pi Reviewer: Nhu PHAM

When the Hoover Dam was completed in 1936,

Khi đập Hoover hoàn thành vào 1936,

it created a huge source of hydroelectric power

nó đã tạo ra một nguồn năng lượng thủy điện lớn

and zapped a sleepy desert town to life: Las Vegas, Nevada.

và đem sức sống đến thị trấn ngủ quên trên sa mạc:

Las Vegas, Nevada.

With the power supply from the dam,

Nhờ nguồn năng lượng từ đập,

Las Vegas soon exploded with vibrant displays.

Las Vegas nhanh chóng tràn ngập những hình ảnh sống động.

The source of these dazzling lights was electrified neon gas.

Những ánh sáng rực rỡ này bắt nguồn từ khí neon được điện hóa.

There are two tricky obstacles to making lighted signs

Có hai trở ngại để tạo ra đèn hiệu

out of this naturally clear, odorless gas:

từ khí hoàn toàn sạch và không mùi này:

capturing it and making it glow.

đó là thu giữ và khiến nó phát sáng.

French inventor Georges Claude came up with techniques to do both.

Nhà phát minh người Pháp, Georges Claude, đã tìm ra kỹ thuậ làm được cả hai.

In 1902,

Vào năm 1902,

he developed a way of liquefying and separating specific gases from the air,

ông đã phát minh ra một cách hóa lỏng

và tách những khí cụ thể từ không khí,

producing neon on an industrial scale for the first time.

và sản xuất neon đầu tiên trên quy mô công nghiệp.

By 1910, he had come up with a way to trap the gas in a glass tube

Năm 1910, ông đã nghĩ ra cách giữ khí vào trong ống thủy tinh

with a special electrode at either end, and neon lighting was born.

với một điện cực đặc biệt ở mỗi đầu, và đèn neon ra đời.

In workshops like Claude's,

Trong những xưởng như của Claude,

artisans known as tube-benders made neon signs by hand.

những nghệ nhân uốn cong ống làm đèn neon bằng tay.

The tube-benders heated small sections of a long, hollow glass tube

Họ nung nóng một đoạn nhỏ của một chiếc ống rỗng và dài

and quickly bent them into shape.

và nhanh chóng uốn chúng lại.

After the glass cooled, they attached electrodes to each end

Sau khi thủy tinh được làm nguội, họ gắn các điện cực vào hai đầu

and removed the air with a vacuum pump.

và rút không khí ra bằng bơm chân không.

Then, they passed a high voltage current through the tube

Sau đó, dòng điện cao thế được truyền qua ống

to remove any impurities on the inside of the glass.

để loại bỏ hết tạp chất bên trong.

Finally, they pumped the neon gas in and sealed off the electrodes.

Cuối cùng, họ bơm khí neon vào và hàn kín hai điện cực.

When a neon sign is turned on,

Khi đèn neon được bật lên,

the electric current causes some of the neon atoms' electrons to accelerate

dòng điện sẽ khiến một vài electron của nguyên tử neon tăng tốc

and break free of their orbits, leaving behind positively charged ions.

và phá vỡ quỹ đạo của nó, để lại những ion dương.

As these free electrons rush from one electrode to the other,

Khi những electron tự do di chuyển

từ điện cực này sang điện cực kia,

they collide with more neon atoms, causing them to ionize as well.

chúng va chạm với nguyên tử neon khác,

khiến chúng cũng bị ion hóa.

When these excited electrons fall back to their normal energy levels,

Khi những electron bị kích thích trở lại mức năng lượng bình thường,

their excess energy is carried away by photons, or particles of light.

năng lượng thừa sẽ được photon, chính là các phân tử ánh sáng, hấp thụ.

All this happens in an instant,

Tất cả diễn ra trong chớp mắt

and the glow from the photons is what we see when we switch on a neon sign.

và sự phát sáng từ photon là thứ ta nhìn thấy khi bật đèn neon.

Though it's common to call any gas-filled sign a "neon" sign,

Dù ta thường gọi mọi đèn chứa khí là đèn "neon",

there are actually 5 different gases used in production.

nhưng thực ra có tới năm khí khác nhau được dùng trong sản xuất.

Each gas emits photons of a different wavelength when electrified,

Khi bị điện hóa, mỗi loại khí phát ra photon với bước sóng riêng,

which correspond to different colors of light.

tương ứng với từng màu sắc khác nhau.

Neon gives off an orange-red glow, argon glows a pale lavender,

Neon cho ánh sáng cam - đỏ, argon cho màu tím oải hương,

helium a dusty pink, krypton a silver- white, and xenon a light purple.

helium cho màu hồng, krypton trắng bạc, và xenon cho màu tím nhạt.

These 5 gases can be combined with color-coated tubing

Năm khí này có thể kết hợp với ống bọc màu

to create an electrified rainbow of text and images.

để tạo ra những dòng chữ và hình ảnh đầy màu sắc.

Business owners soon realized how effective these colorful beacons

Chủ doanh nghiệp đã sớm nhận ra những đèn hiệu đầy màu sắc này

were for attracting customers.

thu hút khách hàng một cách hiệu quả.

And unlike a light bulb, a neon sign has no incandescent filaments to burn out,

Không giống như bóng đèn thông thường, đèn neon không có dây tóc để cháy

and can shine continuously for 40 years before the gas depletes.

và có thể sáng liên tục suốt 40 năm trước khi khí cạn kiệt.

By the 1930s, neon signs were lighting up storefronts all over the world.

Đến những năm 1930, đèn neon đã chiếu sáng

khắp các cửa hiệu trên toàn thế giới.

Because of the glass tubes' fragile nature,

Vì các ống thủy tinh rất dễ vỡ,

it usually wasn't feasible to ship them over long distances.

chúng thường không thể vận chuyển đi xa.

Instead, most neon signs were created by local neon shops

Thay vào đó, hầu hết đèn neon được tạo ra bởi cửa hiệu ở địa phương

and then installed nearby.

và được lắp đặt ở gần đó.

Signs with humor, personality, and intricate designs proliferated,

Những biển hiệu với khôi hài, cá tính và thiết kế phức tạp

đã nhanh chóng xuất hiện,

no two exactly alike.

không cái nào giống cái nào.

But by the end of World War II,

Nhưng vào cuối Thế Chiến thứ Hai,

plastics had become widely available and inexpensive,

nhựa trở nên phổ biến và rẻ,

and plastic signs supplanted neon as messengers of modernity.

đèn nhựa dần thay thế neon như dấu hiệu của sự hiện đại hóa.

Many towns removed neon signs they viewed as old-fashioned.

Nhiều nơi đã loại bỏ đèn neon bị xem như lỗi thời.

Today, neon sign production is only a fraction of what it was at its peak,

Ngày nay, ngành sản xuất đèn neon chỉ còn là

một phần nhỏ của thời huy hoàng,

nhưng nghề uốn ống thủ công vẫn tồn tại

but the craft of tube bending lives on relatively unchanged.

và gần như không thay đổi.

New creations hand-crafted by local artisans

Những sản phẩm thủ công mới của nghệ nhân

join survivors from the heyday of neon,

cùng với sản phẩm từ thời hoàng kim của neon

hiding in plain sight in city streets around the world.

ẩn mình trên đường phố khắp thế giới.