Can you solve the fantasy election riddle? - Dennis E. Shasha

1,660,528 views ・ 2021-03-25

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Alper Arslan Gözden geçirme: Ebrar Batmaz
00:06
After much debate, the fantasy realm you call home
0
6913
3458
Uzun tartışmanın ardından yuvamız dediğiniz fantezi diyarı
00:10
has decided dragon jousting may not be the best way to choose its leaders,
1
10371
5125
ejderhalı mızrak dövüşü yaparak yönetici seçmenin
en iyi yol olmadığına karar verdi ve demokrasiye geçiş yapmaya başladı.
00:15
and has begun transitioning to democracy.
2
15496
2792
00:18
The candidates are a giant orange troll and an experienced tree statesman.
3
18663
5541
Adaylar, turuncu dev bir cüce ve deneyimli bir ağaç devlet adamıdır.
00:24
An all-powerful eyebrow has hired your company— The Dormor Polling Agency—
4
24746
5333
Mutlak güce sahip biri, şirketiniz The Dormor Polling Agency’i
vatandaşlara anket yapmak ve kimin kazanacağını öngörmek için
00:30
to survey the citizens of the land and predict who will win.
5
30079
3792
kiraladı.
00:33
There’s a lot riding on this:
6
33912
2375
Birçok şey de buna bağlıdır.
00:36
if you get it wrong, heads— well, your head—
7
36287
2959
Eğer yanlış yaparsanız kafalar, daha doğrusu sizin kafanız
00:39
will quite literally roll.
8
39246
1958
kelimenin tam anlamıyla yerde yuvarlanacak.
00:41
Your job is to go from door to door,
9
41204
2875
İşiniz kapı kapı dolaşıp seçmenlere,
00:44
asking voters whether they prefer the troll or the treefellow
10
44079
4083
cüceyi mi yoksa ağaç arkadaşı mı tercih ettiklerini sormak
00:48
and to use the results to project how the election will go.
11
48162
4334
ve sonuçları seçimin nasıl gideceğini yansıtmak için kullanmaktır.
00:53
Your fellow citizens want you to succeed and would tell you the truth...
12
53121
4750
Vatandaş dostlarınız başarılı olmanızı isteyecek
ve doğruyu söyleyeceklerdir
00:57
but there’s a problem.
13
57871
1750
ama burada bir sorun var.
00:59
Few are willing to admit they support the troll
14
59621
3208
Çok az kişi, cücenin tartışmalı hayat seçimlerinden dolayı
01:02
on account of his controversial life choices.
15
62829
3167
onu destekleyeceklerini itiraf etmeye istekli olacaktır.
01:06
If you were to ask a troll supporter who she'll vote for,
16
66413
3458
Eğer bir cüce destekçisine kime oy vereceğini soracak olursanız
01:09
there’s a good chance that she’ll claim to support the treeman,
17
69871
3583
ağaç adamı destekleyeceklerini söylemeleri büyük bir ihtimal,
01:13
skewing your results.
18
73454
1750
ki bu da sonuçlarınızı çarpıtacak.
01:16
You’re about to begin your rounds when a stranger offers you some cryptic advice:
19
76079
5542
Tam turlarına başlamak üzereyken bir yabancı sana şifreli bir tavsiye verir:
01:21
“Here’s the question that will save your neck: what have you got in your pocket?”
20
81788
4708
“İşte seni kurtaracak bir soru: Cebinde ne var?”
01:27
You reach into your pocket and pull out... a silver coin,
21
87371
4000
Elinizi cebinize atarsınız
ve bir tarafında şu anki kralın kafasının diğer tarafında da kuyruğunun olduğu
01:31
which has the current king’s head on one side and his tail on the other.
22
91371
5292
bir madeni para çıkartırsınız.
01:37
How can you use it to conduct an accurate poll?
23
97246
3417
Doğru bir anket yapmak için bunu nasıl kullanabilirsiniz?
01:40
Pause here to figure it out yourself. Answer in 3
24
100663
2833
Durdurun ve çözün.
Cevap 3 saniye sonra.
01:43
Answer in 2
25
103496
2792
Cevap 2 saniye sonra.
01:46
Answer in 1
26
106288
2666
Cevap 1 saniye sonra.
01:48
The trick here is to use the coin to add random chance
27
108954
3792
Buradaki numara etkileşiminize,
cüceyi destekleyen kişilere reddedilebilirlik veren
01:52
to your interaction that will give troll supporters deniability.
28
112746
4458
rastgele bir şans eklemek için madeni parayı kullanmaktır.
01:57
In other words, you’re looking for a system where when someone says “troll,”
29
117538
4458
Diğer bir deyişle, siz birinin “cüce” dediği zaman
ya madeni para yüzünden öyle dediği
02:01
it could either be because the coin somehow told them to,
30
121996
3958
ya da onların gerçekten cüceyi destekledikleri için söyledikleri
02:05
or because they actually support the troll—
31
125954
3000
ve sizin de farkı söylemek için herhangi bir yol bulamadığınız
02:08
and you’d have no way to tell the difference.
32
128954
2834
bir sistem kurmaya çalışıyorsunuz.
02:12
You’ll also need to know how frequently the coin skewed the results,
33
132246
4542
Ayrıca madeni paranın sonuçları kaç kere çarpıttığını bilmeniz gerekiyor
02:16
so you can account for it in your calculations.
34
136788
2875
böylelikle bunu hesaplamalarınıza dahil edebilirsiniz.
02:20
One solution is to have every pollee go into their house and flip the coin.
35
140288
5916
Bir çözüm de her anket yapılan kişinin evine girmesi ve yazı tura atmasıdır.
02:27
If it lands heads, they should tell you “troll,”
36
147371
3000
Eğer “kafa” gelirse “cüce” demeliler,
02:30
whether or not they actually support him.
37
150371
2583
destekleseler ya da desteklemeseler bile.
02:32
If it lands tails, they should tell you their actual preference.
38
152954
4250
Eğer “kuyruk” gelirse gerçek tercihlerini söylemeliler.
02:37
Here’s what happens:
39
157579
1584
Yaşanacak olan şey şudur:
02:39
you poll 200 voters, and 130 say they’ll vote for the troll.
40
159163
4708
200 seçmene anket yapacaksınız ve 130′u cüceye oy vereceklerini söyleyecek.
02:44
For about 50%, or 100 of them, the coin will have landed heads.
41
164121
5333
Neredeyse %50′si ya da 100′ü için madeni para “kafa” gelmiş olacak.
02:49
So you can subtract 100 troll votes off his total,
42
169454
4084
Böylelikle cücenin toplamından 100 oy çıkartın
02:53
and know the troll’s real support is 30 to 70, and he’s very likely to lose.
43
173538
6208
ve cücenin gerçek destekçileri 30′a 70′tir.
Bu yüzden kaybetmesi çok olasıdır.
03:00
The election comes around, but before the results can be certified
44
180371
4333
Seçimler gelip çatar
ama sonuçlar onaylanmadan önce üçüncü parti bir aday baskın yapar
03:04
a third party candidate swoops in and burns the treefellow to a crisp.
45
184746
5500
ve ağaç arkadaşı çatır çatır yakar.
03:10
The freshly signed and deeply flawed constitution mandates that this challenger
46
190871
5125
Yeni imzalanmış
ve derinden kusurlu bir anayasa şunu emreder:
03:15
gets to take his victim’s place in a new election.
47
195996
3083
Bu rakip yeni bir seçimde kurbanın yerini almak zorundadır.
03:19
The Dormor Polling Agency sends you back out on the streets with your trusty coin.
48
199621
4917
The Dormor Polling Agency sizi,
sadık madeni paranız ile sokaklara gönderir.
03:24
Only this time no one is comfortable admitting their preference:
49
204788
4541
Ancak bu sefer kimse,
tercihini belirtmek konusunda rahat değildir.
03:29
supporting the troll is still shameful,
50
209329
2375
Cüceyi desteklemek hala ayıptır,
03:31
and nobody wants to express support of a dragon who murdered his way into the race.
51
211704
5709
kimse yarışa girmek için katil olan bir ejderhayı
desteklediğini söylemek istemez.
03:38
But your job is your job. How do you conduct an accurate poll now?
52
218121
4250
Ama senin işin budur. Şimdi nasıl doğru bir anket yaparsınız?
03:42
Pause here to figure it out for yourself. Answer in 3
53
222371
2958
Durdurun ve çözün.
Cevap 3 saniye sonra.
03:45
Answer in 2
54
225329
2834
Cevap 2 saniye sonra.
03:48
Answer in 1
55
228163
3458
Cevap 1 saniye sonra.
03:52
This time, instead of masking just one candidate preference,
56
232121
4042
Bu sefer sadece tek bir adayın tercihini örtmek yerine
03:56
you need some way to disguise both.
57
236163
2583
ikisini de gizlemek için bir yol bulmalısınız.
03:58
At the same time, you also need to leave space for some portion of the people
58
238996
4708
Aynı zamanda gerçek tercihlerini açıklasın diye ankete katılan
bir miktar insan için de yer ayırmanız gerekiyor.
04:03
polled to express their true preference.
59
243704
2875
04:06
But a coin toss only has two possible outcomes... right?
60
246579
4542
Ama yazı turanın iki tane olası sonucu vardır değil mi?
04:12
Suppose you have everyone flip the coin twice—
61
252204
4250
Diyelim ki herkesin iki kere yazı tura atmasını sağladınız,
04:16
now there are four possible results.
62
256454
2750
işte şimdi dört olası sonucunuz var.
04:19
You can tell the people who flip heads twice in a row
63
259746
3417
İki kere arka arkaya “kafa” gelenlerin cüceyi desteklediklerini
04:23
to report support for the troll;
64
263163
2000
size bildirmeleri gerektiğini söyleyebilirsiniz.
04:25
those who get tails twice in a row to report dragon;
65
265538
3875
İki kere arka arkaya “kuyruk” gelenlerin de
ejderhayı desteklediğini.
04:29
and those with any other combination to declare their true preference.
66
269413
5000
Diğer herhangi bir kombinasyon gelenlerin de
gerçek tercihlerini söylemelerini.
04:35
The chances of getting either two heads or two tails in a row
67
275038
4083
İki kere art arda ya “kafa” ya da “kuyruk” gelmesinin olasılığı
04:39
are 50% times 50%— or 25%.
68
279121
4625
%50 çarpı %50′dir ya da %25′tir.
04:44
Subtracting that proportion of the total respondents
69
284496
3500
Toplam cevap verenlerin bu oranını her bir adayın puanından çıkarmak
04:47
from each candidate’s score should give you something close
70
287996
3542
size gerçek dağılıma yakın bir sonuç verecektir.
04:51
to the real distribution.
71
291538
1541
04:53
This time, 105 respondents announced themselves in favor of the troll
72
293788
5333
Bu sefer 105 kişi cüceyi 95 kişi de ejderhayı desteklediğini duyurdu.
04:59
and 95 for the dragon.
73
299121
2042
05:01
Out of the total, the coin will make 25%
74
301538
3291
Toplamın dışında, madeni para %25′e ya da 50 kişiye cüce
05:04
or 50 respond troll and another 50 respond dragon.
75
304829
4709
ve diğer 50 kişiye de ejderha dedirtecek.
05:10
Subtracting 50 from each result reveals that voters seem to prefer the troll
76
310329
5584
50′yi her bir sonuçtan çıkarmak seçmenlerin cüceyi
05:15
by a margin of about 55 to 45.
77
315913
3375
55′e 45′lik bir farkla tercih ettiğini açığa çıkaracak.
05:19
It’s close, but as predicted, the troll wins the election,
78
319704
3750
Yakın ama tahmin edildiği gibi cüce seçimi kazandı
05:23
and you live to poll another day.
79
323454
2417
ve siz de başka bir anket yapmak için hayattasınız.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7