What if cracks in concrete could fix themselves? - Congrui Jin

1,434,952 views ・ 2018-10-16

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Patrycja Wrońska Korekta: Ola Królikowska
Beton to najbardziej powszechny materiał budowlany na świecie.
00:07
Concrete is the most widely used
0
7020
1820
00:08
construction material in the world.
1
8840
2080
00:10
It can be found in swathes of city pavements,
2
10920
2550
Występuje w chodnikach, mostach rozciągających się nad rzekami
00:13
bridges that span vast rivers,
3
13470
2510
00:15
and the tallest skyscrapers on earth.
4
15990
2230
i najwyższych wieżowcach na Ziemi.
00:18
But this sturdy substance
5
18220
1550
Ale ta wytrzymała substancja ma pewną słabość.
00:19
does have a weakness:
6
19770
1360
Jest podatna na katastrofalne w skutkach pęknięcia,
00:21
it’s prone to catastrophic cracking
7
21130
1710
00:22
that costs tens of billions of dollars
8
22840
1700
których naprawa kosztuje miliardy dolarów rocznie.
00:24
to repair each year.
9
24540
1590
00:26
But what if we could avoid that problem,
10
26130
2160
A gdyby uniknąć tego problemu,
00:28
by creating concrete that heals itself?
11
28290
3020
tworząc beton, który sam by się leczył?
00:31
This idea isn’t as far-fetched
12
31310
1460
Ten pomysł nie jest tak wydumany, jak mogłoby się wydawać.
00:32
as it may seem.
13
32770
1150
00:33
It boils down to an understanding
14
33920
1843
Sprowadza się do zrozumienia, jak tworzy się beton
00:35
of how concrete forms,
15
35763
1690
00:37
and how to exploit that process
16
37453
1790
i jak wykorzystać ten proces na naszą korzyść.
00:39
to our benefit.
17
39243
1390
00:40
Concrete is a combination of coarse stone
18
40648
2150
Beton składa się z gruboziarnistego kamienia
00:42
and sand particles, called aggregates,
19
42798
2348
i drobinek piasku, zwanych kruszywem,
00:45
that mix with cement, a powdered blend
20
45146
2430
zmieszanych z cementem, sproszkowaną mieszanką gliny i wapnia.
00:47
of clay and limestone.
21
47576
1660
00:49
When water gets added to this mix,
22
49245
1940
Po dodaniu wody cement staje się papką,
00:51
the cement forms a paste and
23
51185
1630
00:52
coats the aggregates, quickly hardening
24
52815
2230
która pokrywa kruszywo i szybko twardnieje dzięki reakcji chemicznej
00:55
through a chemical reaction
25
55045
1230
00:56
called hydration.
26
56275
1800
zwanej hydratacją.
00:58
Eventually, the resulting material
27
58077
1860
Powstały materiał jest tak wytrzymały, że może tworzyć budynki
00:59
grows strong enough to prop up buildings
28
59937
2310
01:02
that climb hundreds of meters
29
62247
1450
sięgające setki metrów do nieba.
01:03
into the sky.
30
63697
1440
01:05
While people have been using
31
65137
1162
Choć do produkcji cementu w ciągu ponad 4000 lat używano różnych przepisów,
01:06
a variety of recipes to produce cement
32
66299
1980
01:08
for over 4,000 years,
33
68283
2000
01:10
concrete itself
34
70283
996
beton sam w sobie ma zaskakująco krótką żywotność.
01:11
has a surprisingly short lifespan.
35
71279
2630
01:13
After 20 to 30 years,
36
73914
1710
Po 20-30 latach naturalne procesy jak skurcz betonu,
01:15
natural processes like concrete shrinkage,
37
75624
2950
01:18
excessive freezing and thawing,
38
78574
1760
nadmiernie zamarzanie i rozmrażanie
01:20
and heavy loads can trigger cracking.
39
80334
3180
oraz duże obciążenie mogą powodować pęknięcia.
01:23
And it’s not just big breaks that count:
40
83514
2480
Nie chodzi tu tylko o duże pęknięcia. Te małe mogą być równie niebezpiecznie.
01:25
tiny cracks can be just as dangerous.
41
85994
2400
01:28
Concrete is often used
42
88404
1640
Beton jest często używany jako dodatkowe wzmocnienie zbrojeń.
01:30
as a secondary support
43
90044
1420
01:31
around steel reinforcements.
44
91464
2180
01:33
In this concrete, even small cracks
45
93644
2210
W takim betonie nawet w małe pęknięcia mogą dostać się woda, tlen
01:35
can channel water, oxygen,
46
95854
2090
01:37
and carbon dioxide that corrode the steel
47
97944
2850
i dwutlenek węgla, który korodując stal, prowadzi do katastrofy.
01:40
and lead to disastrous collapse.
48
100794
2560
01:43
On structures like bridges and highways
49
103354
1910
Wykrycie tych problemów w stale używanych obiektach jak mosty i autostrady
01:45
that are constantly in use,
50
105264
1670
01:46
detecting these problems
51
106934
1410
01:48
before they lead to catastrophe
52
108344
1820
i zapobiegnięcie katastrofie to ogromne i kosztowne wyzwanie.
01:50
becomes a huge and costly challenge.
53
110164
2150
01:52
But not doing so
54
112314
1480
Ale zrezygnowanie z tego naraziłoby na niebezpieczeństwo tysiące osób.
01:53
would also endanger thousands of lives.
55
113794
2770
01:56
Fortunately, we’re already experimenting
56
116564
2470
Na szczęście szuka się sposobów,
01:59
with ways this material
57
119034
1320
dzięki którym ten materiał mógłby naprawiać się sam.
02:00
could start fixing itself.
58
120354
1770
02:02
And some of these solutions
59
122124
1250
Niektóre z rozwiązań są zainspirowane
02:03
are inspired by concrete’s
60
123374
1370
02:04
natural self-healing mechanism.
61
124744
2110
naturalnymi mechanizmami samonaprawy betonu.
02:06
When water enters these tiny cracks,
62
126859
2260
Kiedy woda wnika do drobnych pęknięć,
02:09
it hydrates the concrete’s calcium oxide.
63
129119
2990
dochodzi do hydratacji tlenku wapnia zawartego w betonie.
Powstały wodorotlenek wapnia wchodzi w reakcję z dwutlenkiem węgla z powietrza,
02:12
The resulting calcium hydroxide
64
132109
1870
02:13
reacts with carbon dioxide in the air,
65
133979
2400
02:16
starting a process called
66
136379
1410
rozpoczynając proces samozaleczania autogenicznego.
02:17
autogenous healing, where
67
137789
1770
02:19
microscopic calcium carbonate crystals
68
139559
2260
Powstają mikroskopijne kryształki węglanu wapnia, które stopniowo wypełniają otwór.
02:21
form and gradually fill the gap.
69
141819
2440
02:24
Unfortunately, these crystals
70
144259
1900
Niestety kryształki nie mogą wiele zrobić,
02:26
can only do so much, healing cracks
71
146159
2590
02:28
that are less than 0.3mm wide.
72
148749
2980
bo leczą pęknięcia węższe niż 0,3 milimetra.
02:31
Material scientists have figured out how
73
151729
1860
Naukowcy inżynierii materiałowej znaleźli sposób na zaleczenie
02:33
to heal cracks up to twice that size by
74
153589
2060
do dwóch razy szerszych pęknięć przez dodanie kleju do mieszanki betonu.
02:35
adding hidden glue into the concrete mix.
75
155649
2530
02:38
If we put adhesive-filled fibers
76
158179
1890
Kiedy do mieszanki dodamy włókna i kapsułki z klejem,
02:40
and tubes into the mixture,
77
160069
1490
02:41
they’ll snap open when a crack forms,
78
161559
2520
pękną one przy powstawaniu pęknięć betonu,
02:44
releasing their sticky contents
79
164079
1860
wypełniając je kleistą zawartością i uszczelniając.
02:45
and sealing the gap.
80
165939
1570
02:47
But adhesive chemicals often behave
81
167509
1960
Substancje klejące zachowują się jednak często inaczej niż beton,
02:49
very differently from concrete,
82
169469
1500
02:50
and over time, these adhesives
83
170969
1740
a z czasem mogą powodować jeszcze gorsze pęknięcia.
02:52
can lead to even worse cracks.
84
172709
2500
02:55
So perhaps the best way to heal
85
175209
1690
Może najlepszym sposobem na zaleczenie dużych pęknięć betonu
02:56
large cracks is to give concrete
86
176899
2160
jest udostępnienie mu narzędzi, dzięki którym sam by sobie pomógł.
02:59
the tools to help itself.
87
179059
2080
03:01
Scientists have discovered that
88
181139
1150
Naukowcy odkryli, że niektóre bakterie i grzyby produkują minerały,
03:02
some bacteria and fungi
89
182289
1580
03:03
can produce minerals,
90
183879
1580
03:05
including the calcium carbonate
91
185459
1970
włącznie z węglanem wapnia występującym w samozaleczaniu autogenicznym.
03:07
found in autogenous healing.
92
187429
2030
03:09
Experimental blends of concrete
93
189459
1610
Eksperymentalne mieszanki betonu zawierają takie przetrwalniki bakterii czy grzybów
03:11
include these bacterial or fungal spores
94
191069
2360
03:13
alongside nutrients in their concrete mix,
95
193429
2550
razem ze składnikami odżywczymi,
03:15
where they could lie dormant
96
195979
1270
więc ich faza spoczynkowa może trwać setki lat.
03:17
for hundreds of years.
97
197249
1750
03:18
When cracks finally appear
98
198999
1330
Gdy pojawią się pęknięcia, a woda wcieknie w beton, przetrwalniki kiełkują i rosną,
03:20
and water trickles into the concrete,
99
200329
1770
03:22
the spores germinate, grow, and consume
100
202099
3110
pożywiając się składnikami odżywczymi z otoczenia.
03:25
the nutrient soup that surrounds them,
101
205209
2220
03:27
modifying their local environment
102
207429
1600
Modyfikują lokalne środowisko, stwarzając idealne warunki do rozwoju węglanu wapnia.
03:29
to create the perfect conditions
103
209029
1780
03:30
for calcium carbonate to grow.
104
210809
2450
03:33
These crystals gradually fill the gaps,
105
213259
2070
Kryształy stopniowo wypełniają pęknięcie, a po około trzech tygodniach
03:35
and after roughly three weeks,
106
215329
1510
03:36
the hard-working microbes
107
216839
1380
zapracowane mikroby mogą całkowicie naprawić pęknięcie na prawie 1 milimetr.
03:38
can completely repair cracks
108
218219
1700
03:39
up to almost 1mm wide.
109
219919
2780
03:42
When the cracks seal,
110
222699
1170
Po uszczelnieniu pęknięcia bakterie i grzyby tworzą przetrwalniki
03:43
the bacteria or fungi will make spores
111
223869
2180
i znów przechodzą w fazę spoczynkową, pozostając gotowe do rozpoczęcia
03:46
and go dormant once more—
112
226049
1520
03:47
ready to start a new cycle of self-healing
113
227569
2280
nowego cyklu samozaleczania w razie kolejnych pęknięć.
03:49
when cracks form again.
114
229849
1430
03:51
Although this technique
115
231689
1020
Mimo że ta technika jest kompleksowo badana,
03:52
has been studied extensively,
116
232709
1640
03:54
we still have a ways to go
117
234349
1340
minie dużo czasu, zanim będzie można używać jej w światowej produkcji betonu.
03:55
before incorporating it
118
235689
1180
03:56
in the global production of concrete.
119
236869
2040
03:58
But, these spores have huge potential
120
238963
2540
Przetrwalniki są nadzieją na wytrzymalszy i bardziej długotrwały beton,
04:01
to make concrete
121
241503
900
04:02
more resilient and long-lasting—
122
242403
2280
04:04
which could drastically reduce
123
244683
1480
co mogłoby drastycznie obniżyć finansowe i ekologiczne koszty jego produkcji.
04:06
the financial and environmental cost
124
246163
2300
04:08
of concrete production.
125
248463
1320
04:10
Eventually, these microorganisms
126
250303
2470
Ostatecznie te mikroorganizmy mogą zmusić nas do zmiany sposobu myślenia
04:12
may force us to reconsider
127
252773
1410
04:14
the way we think about our cities,
128
254183
1940
o naszych miastach przez ożywienie martwych betonowych dżungli.
04:16
bringing our inanimate concrete jungles
129
256123
2010
04:18
to life.
130
258133
1110
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7