How scientists turn lakes into giant batteries

651,322 views ・ 2021-02-22

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Maciej Maroszek Korekta: Rysia Wand
00:06
As of 2020, the world’s biggest lithium-ion battery
0
6663
4000
W 2020 roku największa na świecie bateria litowo-jonowa
00:10
is hooked up to the Southern California power grid
1
10663
2875
znajdowała się w południowej Kalifornii.
00:13
and can provide 250 million watts of power,
2
13538
4541
Może ona dostarczyć 250 milionów watów energii,
00:18
or enough to power about 250,000 homes.
3
18079
3917
co wystarczy do zasilenia 250 000 domów.
00:21
But it’s actually not the biggest battery in the world:
4
21996
3792
To jednak nie jest największa bateria na świecie.
00:25
these lakes are.
5
25788
2500
Są nią te jeziora.
00:28
Wait— how can a pair of lakes be a battery?
6
28288
3916
Ale zaraz, jak dwa jeziora mogą być baterią?
00:32
To answer that question, it helps to define a battery:
7
32621
3291
Aby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba ustalić, czym są baterie.
00:35
it’s simply something that stores energy and releases it on demand.
8
35912
4542
Bateria to coś, co potrafi magazynować energię i uwalniać ją w razie potrzeby.
00:40
The lithium-ion batteries that power our phones, laptops, and cars
9
40454
4542
Baterie litowo-jonowe, które zasilają nasze telefony, laptopy i auta
00:44
are just one type.
10
44996
1500
to tylko jeden z typów baterii.
00:46
They store energy in lithium ions.
11
46496
2791
Magazynują one energię w jonach litu.
00:49
To release the energy, the ions are separated from their electrons,
12
49287
3750
Aby uwolnić energię, jony oddziela się od elektronów,
00:53
then rejoined at the other end of the battery
13
53037
2500
a następnie ponownie łączy na drugim końcu baterii
00:55
as a new molecule with lower energy.
14
55537
3000
jako nową molekułę z niższą energią.
00:59
How do the two lakes store and release energy?
15
59329
3125
Jak dwa jeziora magazynują i uwalniają energię?
01:02
First, one is 300 meters higher than the other.
16
62454
4125
Po pierwsze, jedno jezioro leży 300 metrów wyżej od drugiego.
01:06
Electricity powers pumps that move billions of liters of water
17
66579
4084
Pompy elektryczne transportują miliardy litrów wody
01:10
from the lower lake to the higher one.
18
70663
2625
z niżej położonego jeziora do jeziora położonego wyżej.
01:13
This stores the energy by giving the water extra gravitational potential energy.
19
73288
5375
Tak magazynuje się energię nadając wodzie energię potencjalną grawitacji.
01:18
Then, when there’s high demand for electricity,
20
78663
2916
Następnie, kiedy pojawi się duże zapotrzebowanie na prąd,
01:21
valves open, releasing the stored energy by letting water flow downhill
21
81579
5292
uwalnia się przechowywaną energię, otwierając zawory, aby woda spłynęła w dół
01:26
to power 6 giant turbines that can generate 3 billion watts of power
22
86871
5417
i napędziła 6 ogromnych turbin,
które mogą generować 3 miliardy watów prądu
01:32
for 10 hours.
23
92288
1750
przez 10 godzin.
01:34
We’re going to need more and more giant batteries.
24
94038
3833
W przyszłości będziemy potrzebować coraz więcej ogromnych baterii,
01:37
That’s because right now, generating enough electricity to power the world
25
97871
4042
bo obecnie wygenerowanie ilości prądu potrzebnej światu
01:41
produces an unsustainable amount of greenhouse gas:
26
101913
3958
wytwarza za wiele gazów cieplarnianych:
01:45
14 billion tons per year.
27
105871
3125
14 miliardów ton rocznie.
01:48
We’ll need to get that number down to net-zero.
28
108996
3458
Trzeba zredukować tę ilość do zera.
01:52
But many clean energy sources can’t produce electricity 24/7.
29
112454
4667
Wiele odnawialnych źródeł energii
nie może generować prądu 24 godziny na dobę,
01:57
So to make the switch, we need a way to store the electricity until it's needed.
30
117121
5667
więc żeby móc na nich polegać, trzeba umieć przechować prąd na zapas.
02:02
That means we need grid-scale batteries:
31
122788
3083
Trzeba zatem baterii na skalę przemysłową:
02:05
batteries big enough to power multiple cities.
32
125871
3458
tak dużych, że mogłyby zasilać wiele miast.
02:10
Unfortunately, neither of the giant batteries we’ve talked about so far
33
130121
4000
Niestety, żadna z ogromnych baterii, o których mówiliśmy wcześniej,
02:14
can solve this problem.
34
134121
1500
nie rozwiąże tego problemu.
02:16
The two lakes setup requires specific geography, takes up a lot of land,
35
136663
5083
Bateria z jezior wymaga odpowiedniego terenu, zabiera dużo miejsca,
02:21
and has high upfront costs to build.
36
141746
3208
a koszty jej budowy są wysokie.
02:24
The giant lithium-ion battery in California, meanwhile,
37
144954
3834
Zaś ogromna bateria litowo-jonowa w Kalifornii
02:28
can power about 250,000 homes, yes, but only for an hour.
38
148788
5791
może owszem zasilić 250 000 domów, ale energii starczy tylko na godzinę.
02:34
Lithium-ion batteries are great for things that don’t use a lot of power.
39
154579
4542
Baterie litowo-jonowe sprawdzają się w urządzeniach zużywających mało prądu.
02:39
But to store a lot of energy, they have to be huge and heavy.
40
159121
5042
Muszą być jednak duże i ciężkie, żeby móc magazynować więcej energii.
02:44
That’s why electric planes aren’t a thing:
41
164163
2875
To dlatego nie ma elektrycznych samolotów.
02:47
the best electric plane can only carry two people
42
167038
2750
Najlepszy samolot elektryczny przewiezie tylko 2 osoby
02:49
for about 1,000 kilometers on one charge,
43
169788
2875
na 1000 kilometrów na jednym ładowaniu
02:52
or its batteries would be too heavy to fly.
44
172663
2666
bo nie zdołałby unieść więcej baterii.
02:55
A typical commercial jet can carry 300 people over 14,000 km
45
175704
5917
Standardowy samolot pasażerski przewiezie 300 osób na ponad 14 000 km
03:01
before refueling.
46
181663
1375
na jednym baku.
03:03
Lithium-ion batteries also require certain heavy metals to make.
47
183204
4709
Produkcja baterii litowo-jonowych wymaga również określonych metali ciężkich.
03:07
These resources are limited, and mining them often causes environmental damage.
48
187913
5541
Ich zasoby są ograniczone, a ich wydobycie często szkodzi środowisku.
03:13
Inventors all over the world are rising to the challenge
49
193454
3250
Naukowcy z całego świata próbują z całych sił wynaleźć baterie,
03:16
of making batteries that can meet our needs—
50
196704
2959
które zaspokoją potrzeby energetyczne ludzkości.
03:19
many of them even weirder than the two lakes.
51
199663
3333
Wiele pomysłów jest jeszcze dziwniejszych niż dwa jeziora.
03:23
One company is building a skyscraper battery.
52
203621
3500
Jeden z nich zakłada zbudowanie baterii-wieżowca.
03:27
When the sun is shining, a crane powered by solar energy
53
207121
3958
Za dnia dźwig zasilany energią słoneczną
03:31
piles blocks on top of each other in a tower.
54
211079
3459
układałby bloki jeden na drugim formując wieżę.
03:34
At night, the cranes let gravity pull the blocks down
55
214538
3541
Nocą siłą grawitacji opuszczałby bloczki,
03:38
and use the resulting power to spin generators.
56
218079
3459
a uzyskana energia napędzałaby generatory prądu.
03:42
Though there have been some early setbacks,
57
222621
2417
Mimo początkowych przeszkód, inny obiecujący projekt
03:45
another promising approach involves heating up salts until they melt.
58
225038
4416
zakłada podgrzewanie soli aż do stopnienia.
03:49
The molten salt can be stored until there’s a high demand for electricity,
59
229454
4667
Roztopione sole można magazynować na czas wysokiego zapotrzebowania na prąd,
03:54
then used to boil water.
60
234121
2542
a następnie użyć do gotowania wody.
03:56
The steam can power turbines that generate electricity.
61
236663
4500
Wydzielona przy tym para zasili turbiny, które będą generować prąd.
04:01
Another idea: bio-batteries made from paper, powered by bacteria,
62
241163
5125
Innym pomysłem są bio-baterie z papieru zasilane bakteriami
04:06
and activated by spit.
63
246288
2500
i aktywowane śliną.
04:08
Bacteria release energy in the form of electrons when they metabolize glucose,
64
248788
5083
Bakterie wydzielają energię w formie elektronów
przy trawieniu glukozy.
04:13
and at least one species of bacteria can transfer those electrons
65
253871
4417
Jeden z gatunków bakterii może przenosić takie elektrony
04:18
outside its cells, completing a circuit.
66
258288
3875
poza własne komórki i tym samym mógłby zamknąć obwód.
04:22
While these batteries won’t power a city, or even a house,
67
262163
4041
Takie baterie nie zasilą miasta ani nawet domu,
04:26
they don't have the waste and cost concerns of traditional batteries.
68
266204
4500
ale w porównaniu do zwykłych baterii są mniej szkodliwe i tańsze.
04:31
From vast mountain lakes to microscopic bacteria,
69
271496
3333
Od rozległych górskich jezior po mikroskopijne bakterie,
04:34
from seawater batteries that bypass the need for heavy metals
70
274829
3750
od baterii z wody morskiej, które nie potrzebują metali ciężkich,
04:38
to nuclear batteries that power deep space missions,
71
278579
3709
po baterie jądrowe używane w misjach kosmicznych,
04:42
we're constantly rethinking what a battery can be.
72
282288
3583
ludzkość cały czas wynajduje baterie na nowo.
04:45
The next unlikely battery could be hiding in plain sight—
73
285871
3625
Może kolejna niewiarygodna bateria pozwalająca osiągnąć stabilną przyszłość
04:49
just waiting to be discovered and help us achieve a sustainable future.
74
289496
4792
jest na wyciągnięcie ręki i tylko czeka na odkrycie.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7