Will future spacecraft fit in our pockets? - Dhonam Pemba

423,229 views ・ 2015-05-28

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Rysia Wand
00:07
When you picture a spaceship, you probably think of something like this,
0
7400
3506
Wyobrażenie statku kosmicznego przywodzi na myśl coś takiego,
00:10
or this, or maybe this.
1
10906
2508
takiego albo takiego.
00:13
What do they all have in common?
2
13414
1603
Co mają ze sobą wspólnego?
00:15
Among other things, they're huge because they have to carry people, fuel,
3
15017
4439
Są większe od innych rzeczy, bo muszą pomieścić ludzi, paliwo,
00:19
and all sorts of supplies, scientific instruments,
4
19456
3302
różnego rodzaju zasoby, urządzenia badawcze,
00:22
and, in rare cases, planet-killing lasers.
5
22758
3656
a w niektórych przypadkach lasery do niszczenia planet.
00:26
But the next real-world generation of spacecraft may be much, much smaller.
6
26414
4817
Następna generacja prawdziwych statków kosmicznych może być mniejsza.
00:31
We're talking fit-inside-your-pocket tiny.
7
31231
4172
Tak mała, że zmieści się do kieszeni.
00:35
Imagine sending a swarm of these microspacecraft out into the galaxy.
8
35403
5305
Wyobraź sobie wysłanie roju takich mikrostatków poza galaktykę.
00:40
They could explore distant stars and planets
9
40708
2507
Mogłyby badać odległe gwiazdy i planety
00:43
by carrying sophisticated electronic sensors
10
43215
3116
za pomocą zaawansowanych czujników elektronicznych,
00:46
that would measure everything from temperature to cosmic rays.
11
46331
3696
mierzących wszystko od temperatury do promieniowania kosmicznego.
00:50
You could deploy thousands of them
12
50027
1765
Możesz stworzyć ich tysiące
00:51
for the cost of a single space shuttle mission,
13
51792
3094
w ramach kosztu jednej misji wahadłowca,
00:54
exponentially increasing the amount of data
14
54886
2343
gwałtownie zwiększając ilość danych,
00:57
we could collect about the universe.
15
57229
2829
jakie możemy zebrać o wszechświecie.
01:00
And they're individually expendable,
16
60058
2306
Jedną łatwo zastąpić inną,
01:02
meaning that we could send them into environments
17
62364
2351
co oznacza, że można wysłać je w miejsca,
01:04
that are too risky for a billion dollar rocket or probe.
18
64715
3753
gdzie drogie rakiety i sondy byłyby zbyt zagrożone.
01:08
Several hundred small spacecraft are already orbiting the Earth,
19
68468
4953
Wiele tysięcy małych statków już teraz okrąża Ziemię,
01:13
taking pictures of outer space,
20
73421
1539
robiąc zdjęcia kosmosu
01:14
and collecting data on things,
21
74960
1476
i zbierając dane,
01:16
like the behavior of bacteria in the Earth's atmosphere
22
76436
3432
takie jak zachowanie bakterii w ziemskiej atmosferze
01:19
and magnetic signals that could help predict earthquakes.
23
79868
3309
albo sygnały magnetyczne pomagające przewidywać trzęsienia ziemi.
01:23
But imagine how much more we could learn if they could fly beyond Earth's orbit.
24
83177
5300
Ileż można by się dowiedzieć, jeśli uda im się odlecieć poza orbitę.
01:28
That's exactly what organizations, like NASA, want to do:
25
88477
3916
To właśnie chcą zrobić organizacje takie, jak NASA:
01:32
send microspacecraft to scout habitable planets
26
92393
3941
wysłać małe statki kosmiczne, wypatrując planet do zamieszkania,
01:36
and describe astronomical phenomena we can't study from Earth.
27
96334
4827
i zarejestrować fenomeny astronomiczne, których nie możemy badać z Ziemi.
01:41
But something so small can't carry a large engine or tons of fuel,
28
101161
4763
Ale coś tak małego nie może mieć ogromnego silnika lub ton paliwa,
01:45
so how would such a vessel propel itself?
29
105924
2917
jak więc się rozpędzi?
01:48
For microspacecraft, it turns out, you need micropropulsion.
30
108841
4903
Dla mikrostatków potrzeba mikronapędu.
01:53
On really small scales,
31
113744
1858
W bardzo małej skali
01:55
some of the familiar rules of physics don't apply,
32
115602
2995
część ze znanych praw fizyki nie działa,
01:58
in particular, everyday Newtonian mechanics break down,
33
118597
4337
na przykład prawa dynamiki Newtona,
02:02
and forces that are normally negligible become powerful.
34
122934
4048
a siły zwykle nieistotne nabierają mocy.
02:06
Those forces include surface tension and capillary action,
35
126982
4107
Te siły to napięcie powierzchniowe i zjawisko kapilarne,
02:11
the phenomena that govern other small things.
36
131089
2609
zjawiska, które rządzą małymi rzeczami.
02:13
Micropropulsion systems can harness these forces to power spacecraft.
37
133698
5714
Mikronapęd może wykorzystać te siły, aby rozpędzić statek.
02:19
One example of how this might work
38
139412
2224
Jednym z przykładów tego działania
02:21
is called microfluidic electrospray propulsion.
39
141636
4615
jest mikroprzepływowe elektrorozpylanie napędowe.
02:26
It's a type of ion thruster,
40
146251
1963
To rodzaj silnika jonowego,
02:28
which means that it shoots out charged particles to generate momentum.
41
148214
4472
który wykorzystuje naładowane cząstki do stworzenia własnego pędu.
02:32
One model being developed at NASA's jet propulsion laboratory
42
152686
3652
Jeden z modeli stworzony w laboratorium napędu odrzutowego NASA
02:36
is only a couple centimeters on each side.
43
156338
3147
ma tylko kilka centymetrów.
02:39
Here's how it works.
44
159485
1328
Działa w ten sposób:
02:40
That postage-stamp sized metal plate is studded with a hundred skinny needles
45
160813
5386
blaszka wielkości znaczka pocztowego jest usiana setkami cienkich igieł
02:46
and coated with a metal that has a low melting point, like indium.
46
166199
4432
i pokryta na przykład idem, metalem o niskiej temperaturze topnienia.
02:50
A metal grid sits above the needles,
47
170631
2958
Metalowa siatka znajduje się powyżej igieł,
02:53
and an electric field is set up between the grid and the plate.
48
173589
3990
a między siatką a płytą powstaje pole elektromagnetyczne.
02:57
When the plate is heated, the indium melts
49
177579
3173
W miarę podgrzewania blaszki ind się topi,
03:00
and capillary action draws the liquid metal up the needles.
50
180752
4214
a zjawisko kapilarne wciąga płynny metal na igły.
03:04
The electric field tugs the molten metal upwards,
51
184966
3150
Pole elektryczne stopniowo ciągnie metal do góry,
03:08
while surface tension pulls it back,
52
188116
2794
ale napięcie powierzchniowe ciągnie je z powrotem
03:10
causing the indium to deform into a cone.
53
190910
3300
przez co ind odkształca się, tworząc stożek.
03:14
The small radius of the tips of the needles
54
194210
2218
Mały promień końcówek igieł
03:16
makes it possible for the electric field to overcome the surface tension,
55
196428
4753
umożliwia polu elektrycznemu przezwyciężenie napięcia powierzchniowego.
03:21
and when that happens,
56
201181
1408
Kiedy to się stanie,
03:22
positively charged ions shoot off at speeds of tens of kilometers per second.
57
202589
6201
dodatnio naładowane jony odpalają
z prędkością dziesiątek kilometrów na sekundę.
03:28
That stream of ions propels the spacecraft in the opposite direction,
58
208790
5038
Strumień jonów napędza statek w przeciwnym kierunku
03:33
thanks to Newton's third law.
59
213828
2113
dzięki trzeciemu prawu Newtona.
03:35
And while each ion is an extremely small particle,
60
215941
2985
Chociaż każdy jon jest bardzo małą cząstką,
03:38
the combined force of so many of them pushing away from the craft
61
218926
3808
to ich połączone siły wystarczą,
03:42
is enough to generate significant acceleration.
62
222734
3605
aby wytworzyć znaczne przyspieszenie.
03:46
And unlike the exhaust that pours out of a rocket engine,
63
226339
3017
W przeciwieństwie do spalin powstałych z silnika rakietowego,
03:49
this stream is much smaller and far more fuel efficient,
64
229356
4017
strumień jonów jest mniejszy i zdecydowanie bardziej wydajny,
03:53
which makes it better suited for long deep-space missions.
65
233373
4372
przez co lepiej nadaje się do długich misji w głęboki kosmos.
03:57
These micropropulsion systems haven't been fully tested yet,
66
237745
3621
Systemy mikronapędów nie zostały jeszcze w pełni przetestowane,
04:01
but some scientists think that they will provide enough thrust
67
241366
3147
ale niektórzy naukowcy sądzą, że zapewnią wystarczającą siłę ciągu,
04:04
to break small craft out of Earth's orbit.
68
244513
3177
aby wyrwać mały statek z orbity Ziemi.
04:07
In fact, they're predicting that thousands of microspacecraft
69
247690
4017
Są przekonani, że tysiące mikrostatków
04:11
will be launched in the next ten years
70
251707
2306
wyruszy w ciągu następnych dziesięciu lat,
04:14
to gather data that today we can only dream about.
71
254013
4052
aby zbierać dane, o których dziś możemy pomarzyć.
04:18
And that is micro-rocket science.
72
258065
3337
To jest nauka mikrorakietowa.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7