This weird trick will help you summon an army of worms - Kenny Coogan

Tłumaczenie: Mateusz Sieminski Korekta: Ola Królikowska

In the middle of Florida’s Apalachicola National Forest,

W Lesie Państwowym Apalachicola na Florydzie

a bizarre, almost magical scene is unraveling.

ma miejsce dość dziwny, a nawet magiczny rytuał.

Sliding a metal strip over a wooden stake,

Przywoływacz przesuwa metalowy drążek po drewnianym słupku,

a master summoner is sending deep croaking noises reverberating through the area.

wytwarzając drgania, które przenikają w głąb gleby.

And, as if in a trance,

Znajdujące się w niej setki dżdżownic,

hundreds of earthworms begin emerging from the soil.

niczym w transie, wypełzają na powierzchnię.

This is worm grunting, also called worm charming or fiddling.

Nazywamy to zaklinaniem lub czarowaniem dżdżownic.

It’s a tradition that’s been practiced for more than a century,

Jest to tradycja, którą praktykuje się od wieków,

but its inner workings were a mystery until only recently.

ale dopiero niedawno okazało się, dlaczego ta metoda jest tak skuteczna.

Worms collectively undertaking an underground exodus

Masowe wypełzanie dżdżownic na powierzchnię

seems especially unbelievable when you consider how vulnerable this makes them.

jest niewiarygodnym zjawiskiem, bo stanowi to dla nich zagrożenie.

So why is surfacing worth the risk?

Dlaczego mimo ryzyka dżdżownice wypełzają na powierzchnię?

Over the years, people have proposed a number of imaginative hypotheses.

Przez lata tworzono różne wymyślne hipotezy.

One was that worms were somehow charmed by the noise,

Jedna z nich zakładała, że dżdżownice zostają zaczarowane przez dźwięk

like the rats from the medieval Pied Piper legend.

tak jak szczury w legendzie o fleciście z Hameln.

Okay, sounds fun, but how would the worms actually become bewitched?

Brzmi to ciekawie, ale czy zaczarowanie dżdżownic jest w ogóle możliwe?

Another hypothesis was that worm grunting tickled their bodies,

Kolejna hipoteza sugeruje, że drgania łaskoczą dżdżownice,

so they emerged to end the aggravation.

co powoduje, że wypełzają na powierzchnię.

Whimsical!

To trochę dziwne!

But worm grunting vibrates the ground’s surface.

Drgania występują na powierzchni.

If worms were evading the vibrations, wouldn't they burrow deeper instead?

Jeśli dżdżownice by się ich tak bały, to czy nie uciekałyby w głąb ziemi?

Perhaps the most popular hypothesis was that worm grunting mimicked falling rain

Najpopularniejsza z hipotez mówi o tym, że drgania przypominają opady deszczu,

and the worms fled to avoid drowning.

a dżdżownice uciekają, żeby nie utonąć.

In 2008, biologist Kenneth Catania tested this hypothesis,

W 2008 roku biolog Kenneth Catania postanowił sprawdzić tę hipotezę.

setting up three arenas filled with soil

Do trzech pojemników z ziemią

and 300 individuals of the large species of earthworm

włożył 300 dużych dżdżownic z gatunku występującego

found in the Florida Panhandle.

na północno-zachodniej Florydzie.

After an hour of rain, water had pooled at the surface,

Po 1-godzinnym opadzie deszczu woda zebrała się na powierzchni ziemi,

but only two earthworms emerged.

ale wypełzły tylko dwie dżdżownice.

The rest remained buried and healthy.

Pozostałe dżdżownice pozostały zdrowe w glebie.

So, unlike those containers, this hypothesis just didn’t hold water.

Eksperyment nie potwierdził tej hipotezy.

Catania decided to explore another route of inquiry.

Catania zdecydował się przeprowadzić kolejne badanie.

In 1881, Charles Darwin published his final work,

W 1881 roku Karol Darwin opublikował swoją ostatnią pracę.

a bestseller that rivaled his most well-known books at the time:

Był to bestseller, który jakością dorównywał innym dziełom jego autorstwa,

“The Formation of Vegetable Mould, Through the Action of Worms,

“O tworzeniu się gruntu przez działalność robaków

with Observations on their Habits.”

oraz o obserwacji ich zachowań”.

Yes, it was literally called that—

Taki tytuł nosiła praca,

and it was the culmination of 40 years of earthworm investigations.

która była owocem 40-letnich badań nad dżdżownicami.

Within it, Darwin noted that worms sometimes left their burrows

Darwin zauważył, że dżdżownice czasami uciekają z gleby,

when the ground trembled and mentioned an interesting hypothesis:

gdy odczuwają drgania, a jego hipoteza zakładała,

maybe they flee because they believe they’re being pursued by moles.

że dżdżownice myślą, że w pobliżu znajdują się krety.

Catania got to work testing this hypothesis himself.

Catania postanowił sprawdzić tę hipotezę.

He found that Eastern moles had astounding tracking abilities,

Grzebacz wschodnioamerykański jest wyjątkowo dobrym tropicielem,

could eat their weight in worms every day,

a w ciągu dnia potrafi zjeść tyle, ile sam waży.

and were abundant in the Florida Panhandle.

Na północno-zachodniej Florydzie jest ich bardzo dużo.

When Catania released a single mole into worm- and soil-filled arenas,

Gdy Catania wpuścił do pojemnika z dżdżownicami kreta,

about 30% of the worms crawled to the surface in the first hour—

30% dżdżownic wypełzło na powierzchnię w ciągu godziny.

a markedly different result from the control and rain trials.

Był to wynik zupełnie inny od tych, które uzyskał z poprzednich badań.

And when he recorded the vibrations produced

Po przeanalizowaniu drgań wytwarzanych

by worm grunters and moles digging,

przez przywoływaczy i krety

their frequencies overlapped substantially.

okazało się, że ich częstotliwości były bardzo zbliżone.

This was it.

Zagadka została rozwiązana.

Over hundreds of thousands of years,

Przez setki tysięcy lat dżdżownice

these earthworms evolved a behavior that helped them escape a top predator.

wykształciły umiejętność, dzięki której mogą uciec drapieżnikowi.

Aboveground, they were immune to the moles,

Na powierzchni krety nie są dla nich zagrożeniem,

which usually stayed subterranean.

bo prowadzą podziemny tryb życia.

But then humans came along.

Nie możemy jednak zapomnieć o ludziach.

And, funnily enough, we aren’t even the only ones

Co ciekawe, nie jesteśmy jedynym gatunkiem,

that take advantage of this behavior.

który wykorzystuje to zachowanie.

Herring gulls and wood turtles also sometimes drum their feet on the earth

Mewy srebrzyste oraz żółwie leśne uderzają w ziemię swoimi kończynami,

to summon worms.

żeby przywołać robaki.

So then why does this behavior persist?

Dlaczego więc to zachowanie się nie zmieniło?

Scientists think it’s beneficial for a prey species

Naukowcy uważają, że adaptacja przeciwko drapieżnikom,

to maintain its adaptations against a more frequent predator,

które zagrażają im najbardziej, jest dla nich korzystna,

even if it makes it more vulnerable to a rarer one.

nawet jeśli inne drapieżniki czasami to wykorzystują.

Many insects, for example, use flight to avoid predation.

Wiele owadów ma umiejętność latania, co pomaga im uciec drapieżnikom.

But painted redstarts take advantage of this:

Ale pleszówka białoskrzydła umie to wykorzystać.

they boldly flash their colorful tail and wing feathers to elicit this response,

Machając kolorowym ogonem i skrzydłami, wywołuje u owadów to zachowanie,

then catch the insects as they try to fly away.

a następnie łapie je, gdy próbują odlecieć.

It seems the prey species’ response remains

Wygląda na to, że to zachowanie się nie zmienia,

simply because it’s beneficial most of the time.

bo dobrze sprawdza się w większości przypadków.

For over a century, humans in the southern US, the UK, and elsewhere

Od ponad wieku ludzie na całym świecie

have been unknowingly exploiting the worm’s escape response.

nieświadomie wykorzystują to zachowanie dżdżownic.

The current world record for “most worms charmed”

Obecny rekord świata za “najwięcej zaczarowanych dżdżownic”

was set by a 10-year-old British girl in 2009.

w 2009 roku ustanowiła 10-letnia Brytyjka.

Wiggling a fork in the ground and hitting it with a stick,

Uderzając kijem we wbite w ziemię widły,

she made 567 worms surface in just 30 minutes.

udało jej się przywołać 567 dżdżownic w 30 minut.

Charming, really.

Urocze, prawda?