What is the biggest single-celled organism? - Murry Gans

Tłumaczenie: Mary Świątek Korekta: Sylwia Gliniewicz

The elephant is a creature of epic proportions,

Słoń jest ogromnym stworzeniem,

and yet it owes its enormity to more than 1,000 trillion microscopic cells,

a swoją wielkość zawdzięcza ponad 1000 trylionów mikroskopijnych komórek.

and on the epically small end of things,

Na przeciwnym spektrum wielkości

there are likely millions of unicellular species,

są miliony jednokomórkowych gatunków,

yet there are very few we can see with the naked eye.

choć niewiele z nich można zobaczyć gołym okiem.

Why is that?

Dlaczego tak jest?

Why don't we get unicellular elephants,

Dlaczego nie istnieją jednokomórkowe słonie,

or blue whales,

płetwale błękitne

or brown bears?

czy niedźwiedzie brunatne?

To find out, we have to peer into a cell's guts.

Żeby znaleźć odpowiedź, trzeba zajrzeć do wnętrza komórki.

This is where most of the cell's functions occur,

Tam zachodzi większość procesów komórkowych,

enclosed by a cellular membrane

oddzielonych błoną komórkową,

that acts as the doorway into and out of the cell.

która stanowi barierę między tym, co dostaje się z i do komórki.

Any resources the cell needs to consume,

Wszelkie substancje potrzebne komórce

or waste products it needs to expel,

oraz zbędne, które trzeba usunąć,

first have to pass through this membrane.

najpierw muszą przejść przez błonę komórkową.

But there's a biological quirk in this set up.

W takim funkcjonowaniu jest pewna biologiczna pułapka.

A cell's surface and volume increase at different rates.

Powierzchnia i objętość komórki rosną w innym tempie.

Cells come in many shapes,

Komórki mają różne kształty,

but imagining them as cubes will make the math easy to calculate.

ale wyobrażenie ich sobie jako sześcianu pomoże w obliczeniach.

A cube has six faces.

Sześcian ma sześć ścian,

These represent the cell membrane, and make up its surface area.

które reprezentują błonę komórkową i łącznie tworzą pole powierzchni.

A cube measuring one micrometer on each side,

Sześcian o ścianach równych jednemu mikrometrowi,

that's one millionth of a meter,

a mikrometr to jedna milionowa metra,

would have a total surface area of six square micrometers.

ma pole powierzchni wynoszące sześć mikrometrów kwadratowych.

And its volume would be one cubic micrometer.

Jego objętość wynosi jeden mikrometr sześcienny.

This would give us six units of surface area

To nam daje sześć jednostek powierzchni

for every single unit of volume,

na każdą jednostkę objętości,

a six to one ratio.

czyli stosunek jeden do sześciu.

But things change dramatically if we make the cube ten times bigger,

Sytuacja wygląda inaczej gdy sześcian jest dziesięć razy większy,

measuring ten micrometers on each side.

ma dziesięć mikrometrów z każdej strony.

This cell would have a surface area of 600 square micrometers

Taka komórka ma pole powierzchni wynoszące 600 mikrometrów kwadratowych

and a volume of one thousand cubic micrometers,

i objętość równą 1000 mikrometrów sześciennych,

a ratio of only .6 to one.

stosunek zaledwie sześciu dziesiątych do jednego.

That's less than one unit of surface area to service each unit of volume.

To mniej niż jednostka pola powierzchni na jednostkę objętości.

As the cube grows, its volume increases much faster than its surface area.

Gdy sześcian rośnie, jego objętość wzrasta szybciej niż powierzchnia.

The interior would overtake the membrane,

Wnętrze zawładnęłoby nad błoną komórkową

leaving too little surface area for things to quickly move in and out of the cell.

i nie byłoby wystarczającej powierzchni do skutecznej wymiany substancji

A huge cell would back up with waste and eventually die and disintegrate.

Ogromną komórkę wypełniłyby zbędne substancje i umarłaby.

There's another plus to having multitudes of smaller cells, too.

Jest inna korzyść z posiadania wielu małych komórek.

It's hardly a tragedy if one gets punctured, infected, or destroyed.

To nie problem, gdy któraś ulegnie uszkodzeniu, chorobie czy zniszczeniu.

Now, there are some exceptionally large cells

Istnieją niesłychanie duże komórki,

that have adapted to cheat the system,

którym udało się oszukać ten mechanizm,

like the body's longest cell,

na przykład najdłuższa komórka ciała,

a neuron that stretches from the base of the spine to the foot.

czyli neuron, który sięga od podstawy kręgosłupa do stopy.

To compensate for its length, it's really thin,

Długość kompensuje to, że jest wąski,

just a few micrometers in diameter.

bo jego średnica ma kilka mikrometrów.

Another example can be found in your small intestine,

Kolejnym przykładem jest jelito cienkie,

where structures called villi fold up into little fingers.

w którym kosmki jelitowe pofałdowane są w palczaste wyrostki.

Each villus is made of cells with highly folded membranes

Każdy kosmek składa się z komórek o mocno pofałdowanych błonach,

that have tiny bumps called microvilli to increase their surface area.

które mają małe wypustki, mikrokosmki, zwiększające pole powierzchni.

But what about single-celled organisms?

A co z organizmami jednokomórkowymi?

Caulerpa taxifolia, a green algae that can reach 30 centimeters long,

Caulerpa taxifolia, zielony glon, może mierzyć aż 30 centymetrów

is believed to be the largest single-celled organism in the world

i jest największym organizmem jednokomórkowym na świecie,

thanks to its unique biological hacks.

a to dzięki wyjątkowym biologicznym sztuczkom.

Its surface area is enhanced with a frond-like structure.

Jego pole powierzchni zwiększa struktura przypominająca liść paproci.

It uses photosynthesis to assemble its own food molecules

Używa fotosyntezy, żeby wytworzyć cząstki pokarmowe,

and it's coenocytic.

i jest wielojądrowy,

That means it's a single cell with multiple nuclei,

co oznacza, że to komórka o wielu jądrach,

making it like a multicellular organism but without the divisions between cells.

która jest jak wielokomórkowy organizm, ale bez podziałów pomiędzy komórkami.

Yet even the biggest unicellular organisms have limits,

Nawet największe jednokomórkowce mają swoje ograniczenia

and none grows nearly as large as the elephant, whale, or bear.

i żaden nie jest tak wielki jak słoń, wieloryb, czy niedźwiedź.

But within every big creature are trillions of minuscule cells

Jednak wewnątrz każdej wielkiej istoty są tryliony malutkich komórek,

perfectly suited in all their tininess

które są idealnie dopasowane w ich maleńkim rozmiarze

to keeping the Earth's giants lumbering along.

do utrzymywania gigantów na ziemi przy życiu.