Mysteries of vernacular: Inaugurate - Jessica Oreck

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Translator: karez wshyar Reviewer: Daban Q Jaff

Mysteries of vernacular

نهێنيى زمانى بنەڕەت

Inaugurate:

پێسپاردنی پۆست:

to begin or introduce a system, policy, or period

بۆ دەستپێکردن یان ناساندنی سیستەمێک، سیاسەت یان ماوە

or to admit someone formally into public office.

یان قبووڵ کردنی کەسێک بە فەرمی لە نوسینگەی گشتی.

The word inaugurate probably begins

وشەی inaugurate ھاتووە

with the Latin word avis,

لە وشەی لاتین avis،

meaning bird.

واتا باڵندە.

In ancient Rome, avis was combined

لە ڕۆمای کۆن، ئێیڤیس کۆکرایەوە

with the Latin verb garrire, to talk.

لەگەڵ فەرمانی لاتینی garrire، بۆ قسە کردن.

The two words together made augur,

دوو وشەکە بەیەکەوە augurدروست دەکەن،

literally one who talks to birds.

بەواتایی وشەیی بە قسە کردن لەگەڵ باڵندەکان دێت.

Figuratively, however, augur was the name given

بەخوازراوی، ھەرچەندە، augur ناوێکە

to a specific religious official,

بۆ بەرپرسێکی ئاینی دیاریکراو،

a type of soothsayer or prophet,

جۆرێکی فاڵچی یان پێغەمبەر،

who foretold events by studying the behavior of birds.

پێشبینی رووداوەکانی کرد بەخوێندنی رەفتاری باڵندە.

No major decision was made

ھیچ بڕیارێکی سەرەکی نەدرا

without the augur's consultation.

بەبێ ڕاوێژی ئەگور.

He would analyze flight patterns and direction,

ئەو شێوازی فڕین و ئاڕستەی شی دەکاتەوە،

bird calls,

ناوبردنی باڵندەکە،

and general bird activities,

و چالاکی گشتیەکانی باڵندەکە،

and then use these signs to interpret the will of the gods.

و پاشان بەکارھێنانی ئەم نیشانانە بۆ لێکدانەوەی ویستی خودا.

From augur comes the verb inaugurare,

لە وشەی ئەگورەوە فەرمانی inaugurareدێت،

to see omens from the flight of birds,

بۆ بینینی نیشانەکان لە فڕینی باڵندەکانەوە،

and, then later, to consecrate or act

و، ئینجا دواتر بۆ پیرۆز کردنی یان کردار

when such omens are favorable.

کاتێک نیشانەکان ئاوا باشن.

Roman officials could only be installed in office

ڕۆمانە ڕەسەنەکان دەبێت لە بنکە دابمەزرێن

when the avian omens were auspicious.

کاتێک کە مژدەی باڵندەکە باش بوو.

Centuries later,

پاش سەد ساڵ،

the word was eventually transmuted into English

لە کۆتاییدا وشەکە وەرگێردرا بۆ ئینگلیزی

as inaugurate.

وەک inaugurate.

Along the way, it lost its veneer of superstition

بە درێژایی ڕێگاکە، توێژى تەختەى بەنرخی پروپوچی لەدەست دا

and was admitted formally

و بە فەرمی دانی پێ دانرا

into the jargon of politics.

بۆ ناو زاراوەی سیاسەت .