How forgiveness can create a more just legal system | Martha Minow

Reviewer: 24 Anh

Liệu bạn có thể tha thứ cho một người đã sát hại gia đình mình không?

Vào tháng 9 năm 2019,

Would you ever forgive a person who kills a member of your family?

Amber Guyer, cảnh sát tại Dallas, đã bị kết án vì tội danh giết người,

và sau đó em trai của nạn nhân

In September of 2019,

Dallas police officer Amber Guyger was sentenced for murder,

đã tha thứ cho cô ấy.

Brandt Jean lúc đó 18 tuổi,

and then the brother of the victim

và tôi cũng như người dân cả nước xem truyền hình đã vô cùng cảm phục

forgave her.

Brandt Jean was 18 years old,

hành động nhân ái đó.

and I joined the rest of the country watching on television in awe

Nhưng tôi cũng thấy lo lắng.

Tôi lo lắng rằng người ta sẽ mong đợi những người Mỹ gốc Phi như Brandt Jean

at that act of grace.

sẽ thường giàu lòng vị tha hơn những người khác.

But I also worried.

I worried that people who are African American like Brandt Jean

Và tôi lo lắng rằng một cảnh sát da trắng như Amber Guyger

are expected to forgive more often than other people.

sẽ nhận án phạt nhẹ hơn

những người phạm tội giết người khác.

And I worried that a white police officer like Amber Guyger

Nhưng bởi vì tôi là một giáo sư luật,

receives a lesser sentence

tôi còn thấy lo lắng cho chính luật pháp.

than other people who commit wrongful killings.

Luật pháp ngày nay thiên nhiều về các hình phạt

But because I'm a law professor,

I also worried about the law itself.

đến mức điều này lại trở thành một phần của vấn đề.

The law leans so severely towards punishment these days

Và đó là điều tôi muốn nói ở đây.

Ví dụ điển hình về lòng vị tha của một cá nhân

that it's part of the problem.

And that's what I want to talk about here.

khiến tôi lo rằng luật sư và quan chức thường xuyên phớt lờ những công cụ

The powerful example of one individual's forgiveness

mà chính luật pháp tạo ra để thừa nhận lòng vị tha,

makes me worry that lawyers and officials too often overlook the tools

khi nguyên tắc đó lẽ ra phải là nền tảng của một xã hội tiến bộ.

that law itself creates to allow forgiveness,

Tôi lo rằng luật sư và quan chức không áp dụng một cách thỏa đáng

when the principle should be the cornerstone of a thriving society.

những công cụ của lòng vị tha,

ý tôi là họ không bận tâm đến những nỗi bất bình chính đáng.

I worry that lawyers and officials do not adequately use the tools of forgiveness,

Có rất nhiều công cụ như vậy.

Bao gồm: ân xá, giảm án, xóa án tích,

by which I mean letting go of justified grievance.

tuyên bố phá sản vì nợ

And those tools are many.

và những quyết định đó nằm trong tay cảnh sát, công tố viên và thẩm phán.

They include pardons, commutations, expungement,

Nhưng tôi cũng lo -- tôi lo lắng nhiều lắm --

bankruptcy for debt

(Tiếng cười)

and the discretion that's held by police and prosecutors and judges.

Tôi lo rằng các công cụ này, khi được đưa vào sử dụng,

sẽ giúp tái diễn sự chênh lệch,

But I also worry -- I worry a lot --

sự bất bình đẳng giữa các chủng tộc và tầng lớp

(Laughter)

I worry that these tools, when used, replicate the disparities,

và những dấu hiệu khác của lợi thế và bất lợi.

Thiên vị hoặc tiếp cận đặc quyền xuất hiện

the inequities along the lines of race and class and other markers

khi Tổng thống Mỹ ân xá cho tù nhân bị kết án.

of advantage and disadvantage.

Biases or privileged access are at work

Trong lịch sử, tù nhân da trắng được ân xá gấp bốn lần

when United States presidents pardon people charged with crimes.

so với những nhóm người thiểu số

với cùng tội danh và phán quyết.

Historically, white people are pardoned four times as often

Lòng vị tha giữa cá nhân được ủng hộ bởi mọi truyền thống tôn giáo,

as members of minority groups for the same crime, same sentence.

mọi truyền thống triết học.

Forgiveness between individuals is supported by every religious tradition,

Và cả chứng cứ y học hiện nay cũng cho thấy

các lợi ích cho sức khỏe của việc buông bỏ những bất bình và oán giận.

every philosophic tradition.

And medical evidence now shows

Khi Nelson Mandela dẫn dắt quá trình chuyển đổi của Nam Phi

the health benefits of letting go of grievances and resentments.

từ chế độ phân biệt chủng tộc sang dân chủ, ông giải thích rằng,

“Oán hận giống như uống một liều thuốc độc và mong nó sẽ giết kẻ thù của mình.”

As Nelson Mandela led South Africa's transition

from apartheid to democracy,

he explained,

Luật pháp có thể xóa bỏ hình phạt cho những kẻ biết hối lỗi và mong sự tha thứ.

"Resentment is like drinking a poison and hoping it will kill your enemies."

Ví dụ, ở 39 bang thuộc Hoa Kỳ,

Law can remove the penalties for those who apologize and seek forgiveness.

và Đặc khu Columbia,

có những điều luật cho phép các chuyên viên y tế xin lỗi

For example, in 39 states in the United States

khi có sự cố xảy ra

và không cần lo sợ những tuyên bố đó có thể được dùng để chống lại họ sau này

and the District of Columbia,

there are laws that allow medical professionals to apologize

trong một vụ kiện đòi bồi thường thiệt hại.

when something goes wrong

Tích cực hơn,

and not fear that that statement could later be used against them

luật phá sản cho phép con nợ, dưới một số điều kiện nhất định,

có cơ hội làm lại từ đầu.

in an action for damages.

Việc ân xá và xóa án tích cũng có thể được thực hiện.

More actively, bankruptcy law offers debtors, under some conditions,

the chance to start anew.

Tôi đã giảng dạy luật gần 40 năm, thật khó tin,

Pardons and expungements sealing criminal records can, too.

nhưng gần đây, tôi nhận ra rằng

I have been teaching law for almost 40 years, hard to believe,

chúng ta không dạy sinh viên luật về những công cụ của lòng vị tha

tồn tại trong hệ thống luật pháp,

but recently, I realized

và trường luật cũng không thường khám phá

that we don't teach law students about the tools of forgiveness

tiềm năng của những con đường mới dẫn đến lòng vị tha

that are within the legal system,

mà luật pháp có thể thông qua hoặc hỗ trợ.

and nor do law schools usually explore

Đây là những cơ hội bị bỏ lỡ.

the potential for new avenues for forgiveness

Đây thậm chí là nghĩa vụ bị lãng quên,

that law can adopt or assist.

bởi vì những sinh viên mà tôi dạy

These are lost opportunities.

có thể sẽ trở thành công tố viên, luật sư, thống đốc, tổng thống.

These are lost obligations, even,

because the students that I teach

Barack Obama, một cựu sinh viên của tôi

will become prosecutors, judges, governors, presidents.

đã sử dụng quyền lực Tổng thống Hoa Kỳ để ban lệnh ân xá.

Barack Obama, my former student,

Lệnh đó đã thả tự do cho hàng trăm người

used his power as the President of the United States to give pardons.

sau khi luật thay đổi để rút ngắn bản án cho những tội phạm ma túy

That released several hundred people from prison after the law changed

đã có tiền án.

Nhưng nếu ông ấy không dùng quyền đó, họ có lẽ vẫn còn ngồi trong tù.

to provide shorter sentences for the same drug crimes

Công cụ pháp lý của lòng vị tha nên được sử dụng thường xuyên hơn,

for which they had been convicted.

But if he hadn't used his pardon power, they would still be in prison.

nhưng không được tùy tiện và thiên vị.

Bộ phim hoạt hình “New Yorker” khắc họa vị thẩm phán mũi to và ria mép lớn

Legal tools of forgiveness should be used more,

nhìn xuống bị cáo có chiếc mũi to

but not without reason and not with bias.

A "New Yorker" cartoon shows a judge with a big nose and a big mustache

và bộ ria mép giống hệt ông

và nói rằng, "Rõ ràng hắn vô tội."

(Cười)

looking down at a defendant with the exact same nose

Lòng vị tha có thể làm suy yếu lời cam kết

and exact same mustache

rằng phải luật phải đối xử bình đẳng với mọi người trong cùng hoàn cảnh,

and says, "Obviously not guilty."

(Laughter)

Forgiveness could undermine the commitment that law has

để thực thi pháp luật một cách công bằng.

Trong thời đại của lòng oán hận, sự tống giam hàng loạt

to treat people the same under the same circumstances,

và nợ tiêu dùng tràn lan,

to apply rules evenly.

chúng ta cần vị tha nhiều hơn,

In this age of resentment, mass incarceration,

Nhưng ta cần thực sự hiểu thế nào là lòng vị tha.

Ta cần phải tha thứ một cách công bằng.

widespread consumer debt,

we need more forgiveness, but we need a philosophy of forgiveness.

Đối chiếu cách đối xử với binh lính nhỏ tuổi trên toàn cầu

với cách đối xử với tội phạm vị thành niên ở Hoa Kỳ.

We need to forgive fairly.

Contrast the treatment globally of child soldiers

Tổ chức nhân quyền quốc tế lên án và trừng phạt những người trưởng thành

with the treatment of juvenile offenders in the United States.

lôi kéo trẻ em vào xung đột vũ trang

là người chịu trách nhiệm cao nhất,

nhưng lại đối xử với trẻ em theo một cách hoàn toàn khác.

International human rights condemn and punish adults

who involve children in armed conflict

Tòa án Hình sự Quốc tế,

as those most responsible,

hiện có 122 quốc gia thành viên,

but treat the children themselves quite differently.

đã kết án Thomas Lubanga, lãnh đạo của nước Cộng hòa Dân chủ Congo,

The International Criminal Court,

now with 122 member nations,

về tội chiêu mộ, tuyển dụng và triển khai binh lính trẻ em và thiếu niên.

convicted Thomas Lubanga, warlord in the [Democratic Republic of the] Congo,

Rất nhiều quốc gia cam kết đảm bảo những công dân dưới 15 tuổi

for enlisting, recruiting and deploying children, teens, as soldiers.

sẽ không phải nhập ngũ,

và hầu hết các quốc gia xem những người nhập ngũ

Many nations commit to ensuring that people under the age of 15

không phải là đối tượng trừng phạt

do not become child soldiers,

mà là những người xứng đáng có một khởi đầu mới.

and most nations treat those who do become soldiers

So sánh và đối chiếu cách Hoa Kỳ đối xử với tội phạm vị thành niên,

not as objects of punishment

but as people deserving a fresh start.

nơi mà thiếu niên phải chịu những hình phạt hà khắc,

Compare and contrast how the United States treats juvenile offenders,

và thường bị đưa đến các phiên tòa cũng như bị bỏ tù như người trưởng thành.

Chưa hết, như những người lính nhỏ tuổi,

where we severely punish minors,

trẻ em và thiếu niên ở Hoa Kỳ cũng bị lôi kéo vào các hành vi bạo lực

often moving them to adult courts, even adult prisons.

khi mà chúng có ít lựa chọn,

And yet, like child soldiers,

khi mà chúng bị đe dọa,

hay khi người lớn xúi giục chúng bằng tiền và hay những lời đường mật.

teens and children are drawn into violent activity in the United States

when there are few options,

Những lời hoa mỹ của sự ngây thơ vang lên khi ta nói về những người lính nhỏ tuổi,

when they are threatened

or when adults induce them with money or ideology.

nhưng khi nói về các băng đảng thiếu niên tại Hoa Kỳ thì lại không phù hợp.

The rhetoric of innocence is resonant when we talk about child soldiers,

Tuy nhiên, trong hai bối cảnh, người trẻ mắc kẹt trong thế giới do người lớn tạo ra

but not when we talk about teen gang members in the United States.

và lòng vị tha có thể trao cho chúng cả trách nhiệm và khởi đầu mới.

Yet in both settings, youth are caught in worlds that are made by adults,

Thay vào đó, điều gì sẽ xảy ra nếu những người trẻ tuổi bị bắt

vì phạm tội và bạo lực

and forgiveness can offer both accountability and fresh starts.

có thể có cơ hội để gánh lấy trách nhiệm

What if, instead, young people caught in criminal activity and violence

trong khi được giáo dục và gầy dựng lại cuộc đời của chính chúng và cộng đồng?

could have chances to accept responsibility

Khuôn khổ pháp luật kêu gọi người trẻ tự thú tội phạm của mình

while learning and rebuilding their lives and their own communities?

cũng có thể thu hút thành viên cộng đồng lắng nghe và tha thứ.

Đó gọi là "công lý được phục hồi",

Legal frameworks inviting youth to describe their conduct

những nỗ lực như vậy nhấn mạnh trách nhiệm và phục vụ

could also involve community members to hear and forgive.

hơn là trừng phạt.

Called "restorative justice,"

Rất nhiều trường trên toàn Hoa Kỳ đã sử dụng phương pháp công lý phục hồi

such efforts emphasize accountability and service

để giải quyết và ngăn chặn xung đột,

rather than punishment.

Many schools in the United States have turned to use restorative justice methods

và để phá vỡ mô hình từ trường học đến nhà tù.

Nhiều trường trung học ở Mỹ đã thay thế việc tự động đình chỉ học tập

to resolve conflicts and to prevent them,

bằng những cơ hội cho nạn nhân thuật lại câu chuyện của họ

and to disrupt the school-to-prison pipeline.

và cho người phạm tội chịu trách nhiệm về hành vi của mình.

Some American high schools have replaced automatic suspensions

Khi thuật lại quá trình phạm tội và cảm xúc về vụ trộm

with opportunities for victims to narrate their experiences

hoặc hình graffiti đầy căm thù

and for offenders to take responsibility for their actions.

hoặc vụ tấn công bằng lời nói hoặc bằng hành động,

As they describe their experiences and feelings about a theft

nạn nhân và người phạm tội thường bộc lộ cảm xúc mạnh mẽ.

or hateful graffiti or a verbal or physical assault,

Và những thành viên khác của cộng đồng thay phiên nhau

miêu tả lại tác động của hành vi phạm tội đối với họ.

the victims and offenders often express strong emotions.

Người đứng đầu thường là học sinh đồng lứa,

And other members of the community take turns

được đào tạo về cách xoa dịu xung đột

describing the impact of the offense on them.

và dàn xếp cuộc trò chuyện về những gì người phạm tội có thể làm

The leader is often a student peer, who is trained to deescalate the conflict

để giúp đỡ nạn nhân.

Cùng nhau, họ đưa ra một thỏa thuận làm sao để tiến về phía trước,

and orchestrate a conversation about what the offender can do

những gì người làm sai có thể làm để hàn gắn tổn thương

that would help the victim.

và việc tất cả có thể làm để ngăn chặn tốt hơn những xung đột trong tương lai.

Together, they come to an agreement about how to move forward,

Hãy xem xét ví dụ này, mới xuất hiện trong một ấn phẩm.

what the wrongdoer can do to repair the injury

and what all could do to better avoid future conflicts.

Một người phụ nữ trẻ tên Mercedes M. chuyển đến sống tại California,

Consider this example, recently in a publication.

từ trường trung học này đến trường khác

sau khi cô liên tục bị đình chỉ tại trường cũ

A young woman named Mercedes M. transferred, in California,

vì vướng vào những vụ đánh nhau.

Và tại trường mới,

from one high school to another

after she was so repeatedly suspended in her old high school

hai cô gái khác buộc cô tội nói dối

for getting into fights.

và gọi cô bằng những từ tục tĩu.

And here in her new high school,

two other young women accused her of lying

Một tư vấn viên đến và nói chuyện với cô và giành được đủ niềm tin

để cô thừa nhận cô ăn cắp giày của một trong những bạn học.

and called her the b-word.

A counselor came over and talked to her and earned enough trust

Hóa ra, ba cô gái này đã quen biết nhau từ lâu,

that she acknowledged she had stolen the shoes of one of the other classmates.

và họ không biết cách nào khác để hòa giải với nhau

ngoài việc đánh nhau.

Điều phối viên đã mời ba người họ cùng ngồi lại với nhau,

Turns out, the three of them had known each other for a long time,

and they didn't know any other way to deal with each other

thực hiện cuộc trò chuyện bí mật về những chuyện đã xảy ra,

other than to fight.

và họ đồng ý.

The facilitator invited them to participate in a circle,

Lúc đầu, mỗi người bộc lộ nhiều xúc cảm.

a confidential conversation about what happened,

Và sau đó Mercedes nhận lỗi.

and they agreed.

And initially, each of them expressed a lot of emotion.

Cô ấy nói rằng mình đã đánh cắp đôi giày,

cô làm vậy bởi vì muốn bán chúng

And then Mercedes apologized.

và lấy tiền trả cho xét nghiệm ma túy

And she said she had stolen the shoes,

để mẹ cô ấy có thể chứng minh bà trong sạch

but she did so because she wanted to sell them

và cố giành quyền nuôi hai đứa con nhỏ hơn

and take the money to pay for a drug test

đang được nhà nước chăm sóc và bảo vệ.

so that her mother could show she was clean

and try to regain custody of two younger children

Hai cô gái kia nghe câu chuyện này,

nhìn Mercedes khóc

who were then in state protective care.

và họ ôm chằm lấy cô.

Họ không đòi cô trả lại những thứ đã trộm,

The other girls heard this,

nhưng họ nói rằng họ muốn Mercedes làm lại cuộc đời.

saw Mercedes crying

Họ muốn một lý do để có thể tin tưởng cô.

and they hugged her.

Sau đó, Mercedes giải thích rằng

They did not ask her to return what she'd stolen,

cô ấy chắc chắn sẽ bị đình chỉ học tập nếu họ không thực hiện quy trình này.

but they did say they wanted a restart.

They wanted a reason they could trust her.

Và trường trung học của cô đã cắt giảm hơn một nửa vụ đình chỉ học tập

Later, Mercedes explained

that she was sure she would have been suspended

thông qua việc sử dụng phương pháp công lý phục hồi này.

if they hadn't had this process.

And her high school has reduced suspensions by more than half

Các giải pháp thay thế công lý phục hồi

cho phép thủ phạm và nạn nhân giao tiếp theo những cách

through the use of this kind of restorative justice method.

mà không hề tồn tại trong quy trình phòng thủ và đối kháng,

Restorative justice alternatives involve offenders and victims

và nó trở thành phương pháp được ưa chuộng

ở nhiều nơi như hệ thống tư pháp dành cho vị thành niên ở Đặc khu Columbia

in communicating in ways

that an adversarial and defensive process does not allow,

và các thực tiễn đổi mới tại Tòa án Thanh thiếu niên của Los Angeles.

and it's become the go-to method

in places like the District of Columbia juvenile justice system

Nếu điều chỉnh sự công bằng,

and innovations like Los Angeles's Teen Court.

các phương pháp vị tha như tuyên bố phá sản không chỉ khả thi

với trường đại học tư thục sắp phá sản

If tuned to fairness,

forgiveness methods like bankruptcy would be available

mà còn đối với các sinh viên đang gánh chịu các khoản nợ;

not only for the for-profit college that goes belly-up

ân xá sẽ không được trao cho các nhà quyên góp cho chiến dịch;

và người da màu sẽ không còn chịu bản án hình sự dài hơn 20%

but also for the students stuck with the loans;

pardons would not be given to campaign contributors;

so với người da trắng,

do cách các thẩm phán đưa ra phán quyết.

and black men would no longer have 20 percent longer criminal sentences

Xét mọi mặt, tha thứ là một cách để tránh những thiên kiến như vậy.

than do white men,

due to how judges exercise discretion.

Thỉnh thoảng, xã hội chỉ cần thiết lặp lại

Forgiveness across the board is one way to avoid such biases.

khi xét đến trừng phạt và nợ nần.

Kinh Thánh kêu gọi xóa nợ theo định kỳ

Sometimes, a society just needs a reset

và trả tự do cho các tù nhân,

when it comes to punishment and debt.

gần đây nó giúp truyền cảm hứng cho phong trào toàn cầu.

The Bible calls for periodic forgiveness of debts

Tổ chức Jubilee 2000 cùng với Giáo Hoàng John Paul II

and freeing prisoners,

and it recently helped to inspire a global movement.

và ngôi sao nhạc rock Bono và hơn 60 quốc gia

đã nỗ lực tìm cách xóa bỏ

Jubilee 2000 joined Pope John Paul II

và thành công trong việc xóa nợ cho các nước đang phát triển,

and rock star Bono and over 60 nations

khoản nợ với tổng trị giá hơn 100 tỷ đô la đã được xóa bỏ,

in an effort to seek the cancellation and succeed in canceling

the debt of developing countries,

dẫn đến nạn đói nghèo giảm đáng kể.

amounting to over 100 billion dollars

of debt canceled,

Với tinh thần tương tự,

nhiều người đang học theo kỹ thuật của các tổ chức thu hồi nợ thương mại,

resulting in measurable reduction in poverty.

nghĩa là họ sẽ mua sổ nợ với giá rất rẻ

In a similar spirit, there are people who are copying the techniques

và sau đó tìm cách giải quyết nợ.

Người dẫn chương trình truyền hình đêm khuya John Oliver

of commercial debt collectors

who purchase debt for pennies on the dollar

hợp tác với các nhóm phi lợi nhuận được gọi là Nợ Y tế RIP,

and then seek to enforce it.

Late-night television host John Oliver partnered with a nonprofit group

và chỉ với 60.000 đô la,

họ đã mua khoản nợ y tế trị giá 15 triệu đô

called RIP Medical Debt,

và họ đã miễn nợ cho tất cả.

and for only 60,000 dollars,

(Vỗ tay)

they purchased 15 million dollars' worth of medical debt,

and then they forgave it.

Việc này cho phép gần 9.000 người có thể bắt đầu lại cuộc đời.

(Applause)

Loại tiền lệ này sẽ kích hoạt và khuyến khích nhiều hành động như vậy hơn.

That allowed nearly 9,000 people to have a restart in their lives.

Đã đến lúc thiết lập lại

việc tống giam hàng loạt,

This kind of precedent should trigger and encourage more such actions.

những khoản nợ y tế và tiêu dùng

và việc xét xử các bị cáo nghèo khổ,

It's time for a reset,

những người bị phạt tiền và mắc nợ

given mass incarceration,

vì họ phải trả tiền cho các nhân viên quản chế

medical and consumer debt

and given indigent criminal defendants

và các bộ giám sát điện tử của chính họ.

who are charged and put in debt

Tha thứ cho những hành vi vi phạm pháp luật

because they're expected to pay for their own probation officers

hay lời hứa để trả lại các khoản vay

and their own electronic monitors.

có những rủi ro tiềm ẩn.

Tha thứ có thể khuyến khích nhiều vi phạm hơn.

Forgiving violations of law

Thậm chí các nhà kinh tế học còn đặt tên cho nó.

or promises to pay back loans

Họ gọi đó là "rủi ro mang tính đạo đức".

does pose risks.

Liệu nên ân xá cho hành vi nhập cư trái phép?

Forgiveness may encourage more violations.

Economists even have a name for it.

Liệu Tổng thống có nên ân xá để bảo vệ chính bản thân mình

They call it "moral hazard."

hoặc để gây ra hành vi vi phạm pháp luật hay không?

Should there be amnesty for immigration violations?

Đây là những câu hỏi hóc búa cho thời đại của chúng ta.

Should a president offer pardons to protect himself

Nhưng sự oán hận ngày càng leo thang cũng chứa đựng nhiều mối nguy hại.

or to induce lawbreaking?

Cũng như việc đổ lỗi cho các cá nhân

These are tough questions for our time.

vì những tình huống phần lớn nằm ngoài tầm kiểm soát của họ.

But escalating resentments hold their own dangers.

Tìm kiếm sự tha thứ của pháp luật

So does attributing blame to individuals

không phải để phủ nhận sự thật rằng ta đã phạm sai lầm.

for circumstances largely outside their own control.

Thay vào đó, nó mở rộng lăng kính

To ask how law may forgive is not to deny the fact of wrongdoing.

để có thể xem xét những khuôn khổ lớn hơn

và tạo tiền đề cho nhiều lựa chọn mới mẻ có thể phát triển hơn nữa

Rather, it's to widen the lens

nếu chúng ta xoá đi quá khứ lầm lạc.

to enable glimpses of the larger patterns

Cảm ơn rất nhiều.

and to enable new choices that can go forward

(Vỗ tay)

if we can wipe the slate clean.

Thank you.

(Applause)