How supercharged plants could slow climate change | Joanne Chory

Translator: Nguyễn Đình Minh Hoàng Reviewer: Nhu PHAM

I recently had an epiphany.

Gần đây, tôi đã được thức tỉnh

I realized that I could actually play a role

và nhận ra mình có thể góp phần

in solving one of the biggest problems that faces mankind today,

giải quyết một trong những thách thức lớn nhất hiện nay của nhân loại:

and that is the problem of climate change.

sự thay đổi khí hậu.

It also dawned on me that I had been working for 30 years or more

Tôi cũng hiểu ra mình đã làm việc suốt hơn 30 năm qua

just to get to this point in my life

chỉ để đến được lúc này,

where I could actually make this contribution to a bigger problem.

khi mà tôi thực sự có thể góp sức cho một vấn đề lớn hơn.

And every experiment that I have done in my lab

Mọi thí nghiệm tôi làm trong phòng nghiên cứu

over the last 30 years

suốt hơn 30 năm qua

and people who work for me did in my lab over the last 30 years

và cả những cộng sự của tôi trong thời gian ấy

has been directed toward doing the really big experiment,

đều hướng tới việc thực hiện những thí nghiệm lớn lao,

this one last big experiment.

và thí nghiệm lớn nhất cuối cùng.

So who am I?

Vậy tôi là ai?

I'm a plant geneticist.

Tôi là một nhà di truyền học thực vật.

I live in a world where there's too much CO2 in the atmosphere

Tôi đang sống trong một thế giới có quá nhiều CO2 trong khí quyển

because of human activity.

bởi hoạt động con người.

But I've come to appreciate the plants

Nhưng tôi thực sự đánh giá cao thực vật

as amazing machines that they are,

bởi chúng là những cỗ máy tuyệt vời,

whose job has been, really, to just suck up CO2.

có nhiệm vụ hút CO2.

And they do it so well,

Chúng đã làm rất tốt việc ấy,

because they've been doing it for over 500 million years.

như chúng đã làm trong suốt hơn 500 triệu năm qua.

And they're really good at it.

Và chúng vô cùng giỏi.

And so ...

Và...

I also have some urgency I want to tell you about.

Tôi cũng có một vài điều cấp bách muốn nói với các bạn.

As a mother, I want to give my two children a better world

Là một người mẹ, tôi muốn cho hai con mình cuộc sống tốt hơn

cuộc sống tôi có được từ ba mẹ mình,

than I inherited from my parents,

it would be nicer to keep it going in the right direction,

sẽ tốt hơn nếu ta lèo lái cuộc sống ấy đúng hướng,

not the bad direction.

thay vì sai đường.

But I also ...

Nhưng tôi cũng....

I've had Parkinson's for the last 15 years,

Tôi đã mắc Parkinson hơn 15 năm,

and this gives me a sense of urgency that I want to do this now,

và nó khiến tôi cảm thấy mình cần phải làm điều này ngay,

while I feel good enough to really be part of this team.

khi vẫn còn đủ sức khỏe.

And I have an incredible team.

Và tôi có một nhóm tuyệt vời.

We all work together,

Chúng tôi làm việc cùng nhau,

and this is something we want to do because we have fun.

và muốn làm vì nó đem lại niềm vui.

And if you're only going to have five people trying to save the planet,

Nếu như chỉ có năm người cố gắng cứu lấy hành tinh,

you better like each other,

thì nên yêu quý nhau,

because you're going to be spending a lot of time together.

vì các bạn sẽ phải trải qua nhiều thời gian cùng nhau.

(Laughter)

(Cười)

OK, alright. But enough about me.

Nói đủ về bản thân tôi rồi.

Let's talk about CO2.

Hãy nói về CO2.

CO2 is the star of my talk.

Tâm điểm của bài nói chuyện của tôi.

Now, most of you probably think of CO2 as a pollutant.

Ắt hẳn các bạn hiện tại đều nghĩ CO2 là một chất gây ô nhiễm.

Or perhaps you think of CO2 as the villain in the novel, you know?

Hay là nhân vật phản diện chính trong tiểu thuyết?

It's always the dark side of CO2.

Đó luôn là mặt tối của CO2.

But as a plant biologist, I see the other side of CO2, actually.

Là nhà di truyền thực vật, tôi nhìn thấy mặt khác của nó.

And that CO2 that we see,

Và đó là khí CO2 mà chúng tôi thấy,

we see it differently because I think we remember, as plant biologists,

nó rất khác bởi là những nhà sinh học, chúng tôi luôn nhớ tới

something you may have forgotten.

những thứ bạn có thể bỏ quên.

And that is that plants actually do this process called photosynthesis.

Đó là nhờ thực vật thực hiện quá trình quang hợp.

And when they do photosynthesis --

Khi chúng quang hợp,

all carbon-based life on our earth

mọi sự sống dựa vào carbon trên Trái Đất

is all because of the CO2 that plants and other photosynthetic microbes

đều nhờ vào CO2 mà thực vật và các vi khuẩn quang hợp khác

have dragged in from CO2 that was in the atmosphere.

lấy vào từ CO2 tồn tại trong khí quyển.

And almost all of the carbon in your body came from air, basically.

Hầu hết carbon trong người các bạn cơ bản là từ không khí.

So you come from air,

Vậy nên bạn đến từ không khí,

and it's because of photosynthesis,

đó là do quá trình quang hợp,

because what plants do is they use the energy in sunlight,

bởi điều mà thực vật làm là sử dụng năng lượng mặt trời,

take that CO2 and fix it into sugars.

lấy khí CO2 và biến nó thành đường.

Điều đó thật tuyệt vời.

It's a great thing.

And the other thing that is really important

Một điều khác rất quan trọng

for what I'm going to tell you today

với vấn đề mà tôi đang nói hôm nay

is that plants and other photosynthetic microbes

đó là thực vật và những vi khuẩn quang hợp khác

have a great capacity for doing this --

có thừa khả năng để làm điều này --

twentyfold or more than the amount of CO2 that we put up

gấp 20 lần hoặc nhiều hơn lượng khí CO2 được tạo ra thêm

because of our human activities.

bởi hoạt động của con người.

And so, even though we're not doing a great job

Và, dù ta đang làm không tốt

at cutting our emissions and things,

trong việc giảm khí thải và nhiều thứ,

plants have the capacity,

thực vật có khả năng giúp đỡ ta

as photosynthetic organisms, to help out.

như những sinh vật quang hợp.

So we're hoping that's what they'll do.

Vì thế, ta mong chúng sẽ làm điều đó.

But there's a catch here.

Nhưng có một vấn đề tiềm ẩn ở đây.

We have to help the plants a little ourselves,

Ta phải giúp chúng một tay

because what plants like to do is put most of the CO2 into sugars.

bởi điều chúng muốn làm là chuyển hóa khí CO2 thành đường.

And when the end of the growing season comes,

Đến cuối giai đoạn phát triển,

the plant dies and decomposes,

chúng sẽ chết và phân hủy,

and then all that work they did to suck out the CO2 from the atmosphere

và lúc đó, mọi thứ chúng làm để loại bỏ CO2 khỏi khí quyển

and make carbon-based biomass

và tạo ra nhiên liệu sinh khối dựa trên carbon,

is now basically going right back up in the atmosphere as CO2.

cơ bản đều quay về khí quyển dưới dạng CO2.

So how can we get plants to redistribute the CO2 they bring in

Vậy làm cách nào để giúp thực vật phân phối lượng CO2 có được

into something that's a little more stable?

vào thứ gì đó bền vững hơn?

And so it turns out that plants make this product,

Hóa ra chúng đã tạo ra loại sản phẩm này

and it's called suberin.

được gọi là suberin.

This is a natural product that is in all plant roots.

Đây là một sản phẩm tự nhiên có trong mọi loại rễ cây.

And suberin is really cool,

Và nó thực sự rất tuyệt,

because as you can see there, I hope,

bởi như bạn có thể thấy,

everywhere you see a black dot, that's a carbon.

mỗi chấm đen là một nguyên tử carbon.

There's hundreds of them in this molecule.

Có tới hàng trăm carbon trong phân tử này.

And where you see those few red dots,

Chỗ nào bạn thấy những chấm đỏ,

those are oxygens.

đó là nguyên tử oxi.

And oxygen is what microbes like to find

Vi khuẩn tìm kiếm khí oxi

so they can decompose a plant.

để có thể phân hủy thực vật.

So you can see why this is a perfect carbon storage device.

Nên bạn có thể hiểu vì sao đây là thiết bị tích trữ carbon hoàn hảo.

And actually it can stabilize the carbon that gets fixed by the plant

Nó còn có thể ổn định carbon mà thực vật tạo ra

into something that's a little bit better for the plant.

vào thứ gì đó tốt hơn cho cây.

And so, why now?

Vậy tại sao lại là bây giờ?

Why is now a good time to do a biological solution to this problem?

Vì sao đây là thời điểm tốt để ứng dụng giải pháp sinh học này?

It's because over the last 30 or so years --

Đó là bởi vì hơn 30 năm qua,

and I know that's a long time, you're saying, "Why now?" --

tôi biết đó là khoảng thời gian dài

but 30 years ago, we began to understand

nhưng 30 năm trước, ta mới bắt đầu hiểu được

the functions of all the genes that are in an organism in general.

tổng thể về chức năng của các loại gen có trong cơ thể sinh vật sống.

And that included humans as well as plants

Bao gồm cả con người, thực vật

and many other complicated eukaryotes.

và nhiều sinh vật nhân thực phức tạp khác.

And so, what did the 1980s begin?

Và, cái gì đã xảy ra vào những năm 1980?

What began then is that we now know

Đó là giờ đây, ta biết được

the function of many of the genes that are in a plant

chức năng của nhiều loại gen trong cây giúp nó phát triển.

that tell a plant to grow.

And that has now converged with the fact that we can do genomics

Cộng với việc ta có thể làm nghiên cứu gen

in a faster and cheaper way than we ever did before.

nhanh và rẻ tiền hơn so với trước kia.

And what that tells us is that all life on earth is really related,

Nó giúp ta hiểu rằng mọi sự sống trên Trái Đất thực ra liên quan với nhau,

but plants are more related to each other than other organisms.

nhưng thực vật liên quan với nhau nhiều hơn so với các loài khác.

And that you can take a trait that you know from one plant

Ta có thể lấy một đặc tính của loài cây ta biết

and put it in another plant,

rồi cấy vào một cái cây khác,

and you can make a prediction that it'll do the same thing.

và có thể đoán được rằng cái cây đó sẽ có đặc điểm tương tự.

Điều đó cũng khá quan trọng.

And so that's important as well.

Then finally, we have these little genetic tricks that came along,

Cuối cùng, ta có những thủ thuật di truyền này

cùng với, như bạn đã nghe sáng nay --

like you heard about this morning --

things like CRISPR, that allows us to do editing

những thứ như CRISPR cho phép ta sửa đổi

and make genes be a little different from the normal state in the plant.

và tạo ra những loại gen khác biệt một chút với gen bình thường của cây.

Giờ, ta đã có sinh học kề cận.

OK, so now we have biology on our side.

I'm a biologist, so that's why I'm proposing a solution

Tôi là nhà sinh học, và đó là lí do tôi đang kiến nghị một giải pháp

to the climate change problem

cho vấn đề về thay đổi khí hậu

that really involves the best evolved organism on earth to do it -- plants.

liên quan tới loài trên Trái Đất tiến hóa để làm được điều đó: thực vật.

So how are we going to do it?

Vậy ta sẽ làm bằng cách nào?

Biology comes to the rescue.

Sinh học sẽ giúp ta.

Here we go.

Bắt đầu nhé.

OK.

Được rồi.

You have to remember three simple things from my talk, OK?

Cần nhớ ba điều đơn giản trong bài nói chuyện của tôi, được chứ?

We have to get plants to make more suberin than they normally make,

Ta phải giúp thực vật tạo ra nhiều suberin hơn thông thường,

because we need them to be a little better than what they are.

bởi ta cần chúng phải tốt hơn.

We have to get them to make more roots,

Cần khiến chúng mọc ra nhiều rễ hơn,

because if we make more roots, we can make more suberin --

bởi càng có nhiều rễ càng có nhiều suberin--

now we have more of the cells that suberin likes to accumulate in.

và ta sẽ có nhiều tế bào để tích lũy suberin hơn.

Điều thứ ba là, ta muốn có những chiếc rễ sâu hơn.

And then the third thing is, we want the plants to have deeper roots.

And what that does is --

Và điều chúng làm được là --

we're asking the plant, actually, "OK, make stable carbon,

ta vẫn luôn phải nói với thực vật, ''Hãy tạo ra carbon bền vững,

more than you used to,

nhiều hơn bạn đã từng,

and then bury it for us in the ground."

và chôn nó vào đất cho chúng tôi."

So they can do that if they make roots that go deep

Chúng có thể làm điều đó nếu rễ của chúng mọc sâu

rather than meander around on the surface of the soil.

hơn là chỉ lằng ngoằng trên mặt đất.

Those are the three traits we want to change:

Đây là ba đặc điểm ta muốn thay đổi:

more suberin, more roots, and the last one, deep roots.

nhiều suberin hơn, nhiều rễ hơn, và cuối cùng, là những chiếc rễ sâu.

Then we want to combine all those traits in one plant,

Sau đó, ta muốn đưa ba đặc điểm vào cùng một cây,

and we can do that easily and we will do it,

có thể làm được dễ dàng và sẽ làm nó,

and we are doing it actually, in the model plant, Arabidopsis,

thực ra, ta đang làm trên cây Arabidopsis mẫu,

which allows us to do these experiments much faster

loại cây có thể thực hiện thí nghiệm nhanh hơn

than we can do in another big plant.

so với một loại cây lớn khác.

And when we find that we have plants where traits all add up

Khi có được những cây mà mọi đặc tính đều thể hiện rõ rệt,

and we can get more of them, more suberin in those plants,

ta có thể có nhiều cây và nhiều suberin hơn,

we're going to move it all --

ta sẽ đem chúng --

we can and we we will, we're beginning to do this --

ta có thể và đang bắt đầu làm --

move it to crop plants.

đưa nó vào cây trồng.

And I'll tell you why we're picking crop plants to do the work for us

Tôi sẽ nói cho bạn lí do chúng tôi chọn cây lương thực để làm thí nghiệm

when I get to that part of my talk.

khi nói tới phần đó.

OK, so I think this is the science behind the whole thing.

Khoa học đứng đằng sau mọi thứ.

And so I know we can do the science, I feel pretty confident about that.

Tôi biết rằng ta có thể làm khoa học nên tôi khá tự tin.

Lý do là vì, chỉ trong năm ngoái,

And the reason is because, just in the last year,

we've been able to find single genes that affect each of those three traits.

nhiều gen đơn tác động tới từng loại trong ba đặc tính đã được tìm thấy.

And in several of those cases, two out of the three,

Trong một số trường hợp này, hai phần ba chúng,

we have more than one way to get there.

có nhiều cách để đạt được.

So that tells us we might be able to even combine within a trait

Điều đó nói rằng ta có thể gắn kết cùng một đặc tính của cây

and get even more suberin.

và thu được nhiều suberin hơn.

This shows one result,

Điều này chỉ ra một kết quả,

where we have a plant here on the right

ta có cây bên phải

that's making more than double the amount of root

tạo ra lượng rễ nhiều gấp hai lần

than the plant on the left,

so với cây bên trái,

and that's just because of the way we expressed one gene

và đó là vì cách ta biểu hiện một gen

that's normally in the plant

vốn dĩ bình thường trong cây

in a slightly different way than the plant usually does on its own.

theo một cách hơi khác so với cách nó thường làm.

Alright, so that's just one example I wanted to show you.

Đó chỉ là một ví dụ tôi muốn cho các bạn xem.

And now I want to tell you that, you know,

Bây giờ, tôi muốn nói với các bạn rằng,

we still have a lot of challenges, actually,

thực ra vẫn còn rất nhiều thách thức,

when we get to this problem,

khi dấn thân vào vấn đề này,

because it takes ...

bởi nó cần...

We have to get the farmers to actually buy the seeds,

Ta phải thuyết phục nông dân mua hạt giống,

or at least the seed company to buy seeds

hay ít nhất là công ty hạt giống mua những loại

that farmers are going to want to have.

mà nông dân muốn có.

And so when we do the experiments,

Vì thế, khi làm thí nghiệm này,

we can't actually take a loss in yield,

ta không thể làm giảm năng suất,

because while we are doing these experiments,

vì trong lúc ta làm thí nghiệm này,

say, beginning about 10 years from now,

trong khoảng 10 năm nữa,

the earth's population will be even more than it is right now.

dân số Trái Đất sẽ đông hơn bây giờ

And it's rapidly growing still.

và tiếp tục gia tăng mạnh mẽ.

So by the end of the century, we have 11 billion people,

Đến cuối thế kỉ này, sẽ có 11 tỉ người,

we have wasted ecosystems that aren't really going to be able to handle

ta đã lạm dụng nhiều hệ sinh thái và sẽ không thể nào kiểm soát được

all the load they have to take from agriculture.

mọi gánh nặng tạo ra cho nông nghiệp.

And then we also have this competition for land.

Và lúc đó, sẽ có tranh giành đất đai.

And so we figure, to do this carbon sequestration experiment

Chúng tôi ước tính để làm thí nghiệm tách trữ carbon này

actually requires a fair amount of land.

cần một diện tích đất đai rộng lớn.

We can't take it away from food,

Không thể lấy từ đất trồng lương thực,

because we have to feed the people that are also going to be on the earth

bởi ta cần phải chu cấp cho người dân trên Trái Đất

until we get past this big crisis.

cho đến khi vượt qua được khó khăn này.

And the climate change is actually causing loss of yield all over the earth.

Thay đổi khí hậu làm giảm sản lượng nông nghiệp khắp nơi.

So why would farmers want to buy seeds

Vì thế, lý do gì khiến nông dân muốn mua hạt giống

if it's going to impact yield?

nếu nó ảnh hưởng đến sản lượng?

So we're not going to let it impact yield,

Ta không thể để nó ảnh hưởng đến sản lượng

we're going to always have checks and balances

nên sẽ phải kiểm soát và cân bằng

that says go or no go on that experiment.

nhiều yếu tố trên thí nghiệm này.

And then the second thing is, when a plant actually makes more carbon

Điều thứ hai là, khi một cây tạo ra nhiều carbon hơn

and buries it in the soil like that,

và chôn chúng vào đất như thế,

almost all the soils on earth are actually depleted of carbon

hầu như mọi loại đất trên Trái Đất sẽ cạn kiệt carbon

because of the load from agriculture,

bởi gánh nặng từ nông nghiệp,

trying to feed eight billion people,

cố gắng để nuôi sống tám tỉ người,

which is what lives on the earth right now.

trên Trái Đất lúc này.

And so, that is also a problem as well.

Vì thế, đó cũng là một vấn đề.

Plants that are making more carbon, those soils become enriched in carbon.

Cây cối tạo ra nhiều carbon hơn khiến cho đất nơi đó giàu carbon hơn.

And carbon-enriched soils actually hold nitrogen

Và thực ra những loại đất này có chứa khí nitơ,

and they hold sulphur and they hold phosphate --

lưu huỳnh và cả phốt phát --

all the minerals that are required for plants to grow and have a good yield.

tất cả khoáng chất cần thiết để cây phát triển và đạt năng suất tốt.

And they also retain water in the soil as well.

Và chúng cũng giữ lại cả nước.

So the suberin will break up into little particles

Suberin sẽ vỡ ra thành những phần nhỏ

and give the whole soil a new texture.

và tạo ra một kết cấu mới cho toàn bộ đất.

And as we've shown that we can get more carbon in that soil,

Có nhiều carbon hơn,

the soil will get darker.

đất sẽ trở nên tối màu hơn.

And so we will be able to measure all that,

Và vì thế, ta có thể đo lường được tất cả,

and hopefully, this is going to help us solve the problem.

và hi vọng nó sẽ giúp ta giải quyết vấn đề.

So, OK.

Được rồi.

So we have the challenges of a lot of land that we need to use,

Ta sẽ có nhiều thách thức: cần một lượng lớn đất,

we have to get farmers to buy it,

cần thuyết phục nông dân chọn mua,

and that's going to be the hard thing for us, I think,

và tôi nghĩ đó sẽ là khó khăn,

because we're not really salesmen,

bởi thực ra, ta không phải là những người bán hàng,

we're people who like to Google a person rather than meet them,

mà là người thích tra cứu một ai đó trên Google hơn là gặp mặt,

you know what I mean?

bạn hiểu ý tôi chứ?

(Laughter)

(Cười)

That's what scientists are mostly like.

Đó là điểm chung của các nhà khoa học.

But we know now that, you know, no one can really deny --

Nhưng, giờ đây, ta biết không thể phủ nhận rằng

the climate is changing, everyone knows that.

khí hậu đang thay đổi và ai cũng biết điều đó.

And it's here and it's bad and it's serious,

Nó ở đây, nghiêm trọng và tồi tệ,

and we need to do something about it.

và ta cần phải làm điều gì đó.

But I feel pretty optimistic that we can do this.

Nhưng tôi khá lạc quan và tin rằng ta có thể.

So I'm here today as a character witness for plants.

Vì thế, tôi có mặt hôm nay như một nhân chứng đạo đức cho thực vật.

And I want to tell you that plants are going to do it for us,

Và chúng sẽ làm điều đó giúp ta,

all we have to do is give them a little help,

điều ta cần làm là giúp chúng một tay ,

and they will go and get a gold medal for humanity.

chúng sẽ làm và giành huy chương vàng về cho nhân loại.

Thank you very much.

(Applause)

Xin cảm ơn rất nhiều.

(Vỗ tay)

(Cheers)

(Reo hò)

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

I finally got it out.

Tôi đã nói ra được rồi.

Chris Anderson: Wow.

Chris Anderson: Thật tuyệt.

Joanne, you're so extraordinary.

Joanne, bà thật phi thường.

Just to be sure we heard this right:

Tôi chỉ muốn xác nhận điều này:

you believe that within the next 10 years

Bà tin rằng chỉ trong 10 năm nữa

you may be able to offer the world

có thể mang đến cho thế giới biến thể hạt giống

seed variants for the major crops, like -- what? -- wheat, corn, maybe rice,

của các loài cây lương thực chính như? -- lúa mì, bắp, hay gạo

that can offer farmers just as much yield,

có thể cho nông dân năng suất cao hơn,

sequester three times, four times, more carbon than they currently do?

gấp ba, bốn lần và nhiều carbon hơn hiện giờ?

Thậm chí nhiều hơn?

Even more than that?

Joanne Chory: We don't know that number, really.

Joanne Chory: Đến giờ, chưa thể biết chính xác con số.

But they will do more.

Nhưng chúng sẽ tạo ra nhiều hơn.

CA: And at the same time,

CA: Và cùng lúc,

make the soil that those farmers have more fertile?

sẽ tạo ra nhiều đất màu mỡ hơn cho nông dân?

JC: Yes, right.

JC: Đúng vậy.

CA: So that is astonishing.

CA: Thật đáng thán phục

And the genius of doing that and a solution that can scale

công trình cũng như tài năng phía sau nó.

where there's already scale.

JC: Vâng, cảm ơn vì lời khen.

JC: Yes, thank you for saying that.

CA: No, no, you said it, you said it.

CA: Không đâu, bà nói điều đó mà.

But it almost seems too good to be true.

Nhưng dường như, nó quá lạc quan để trở thành sự thật.

Your Audacious Project is that we scale up the research in your lab

Ta nên tăng cường nghiên cứu dự án Audacious của bà trong phòng thí nghiệm

and pave the way to start some of these pilots

và mở đường cho việc bắt đầu những thí nghiệm như vậy

and make this incredible vision possible.

để biến điều khó tin này thành hiện thực.

JC: That's right, yes, thank you.

JC: Đúng vậy, vâng, cảm ơn.

CA: Joanne Chory, thank you so much.

CA: Joanne Chory, cảm ơn bà rất nhiều.

Godspeed.

Xin chúa phù hộ cho bà.

(Applause)

(Vỗ tay)

JC: Thank you.

JC: Xin cảm ơn.