Songs that bring history to life | Rhiannon Giddens

Translator: Hà Vinh Cao Quang Reviewer: Viet Nguyen

(Sings)

(Hát)

Water

Nước

Boy

Thằng nhóc

(Nhịp ghi-ta)

(Guitar strum)

where are you hidin'?

Mày đang trốn nơi đâu?

(Guitar strum)

(nhịp ghi-ta)

Nếu mày không sớm đến đây

If you don't come right here,

Thì tao sẽ méc

I'm gonna tell

your pa on you.

với cha của mày

(Guitar strum)

(nhịp ghi-ta)

There ain't no hammer --

Không có cái búa nào ở đây --

(nhịp ghi-ta)

(Guitar strum)

that's on this mountain

rằng trên ngọn núi này

(Guitar strum)

(nhịp ghi-ta)

That ring like mine, boy --

Cái nhẫn đó giống như tao, nhóc à --

(nhịp ghi-ta)

(Guitar strum)

that ring like mine.

cái nhẫn đó giống như tao.

(Guitar strum)

(nhịp ghi-ta)

I'm gonna bust this rock, boy --

Tao sẽ đập nát tảng đá này, nhóc à--

(Guitar strum)

(nhịp ghi-ta)

from here to Macon.

từ đây cho đến Macon.

(nhịp ghi-ta)

(Guitar strum)

All the way to the jail, boy --

Trên tất cả đường đến nhà lao, nhóc à --

(nhịp ghi-ta)

(Guitar strum)

tất cả trên đường đến nhà lao.

all the way to the jail.

(Guitar strum)

(nhịp ghi-ta)

You jack of diamonds --

Mày là thằng mọt kim cương --

(Music)

(Nhạc)

you jack of diamonds

thằng mọt kim cương

I know you of old boy,

Tao biết tỏng mày thằng lõi,

Tao biết tỏng mày rồi.

I know you of old.

You done robbed my pocket,

Mày đã móc túi tao

you done robbed my pocket

Mày đã móc túi tao

of silver and gold, boy,

túi chứa bạc và vàng, nhóc à

of silver and gold.

toàn là vàng và bạc.

Water Boy,

Thằng xách nước,

where are you hidin'?

Mày đang trốn nơi đâu?

If you don't come right here,

Nếu mày không sớm đến đây.

I'm gonna tell your pa on you.

Thì tao sẽ méc cha mày

There ain't no hammer

Không có cây búa nào ở đây

that's on this mountain

rằng trên ngọn núi này

that ring like mine, boy,

rằng cái nhẫn đó giống như tao, nhóc à

that ring like mine.

cái nhẫn đó giống như tao

I'm gonna bust this rock, boy,

Tao sẽ đập nát tảng đá này, nhóc

from here to Macon.

từ đây cho đến Macon.

Trên đường đến nhà lao, nhóc à,

All the way to the jail, boy,

all the way to the jail.

Trên đường đến nhà lao.

Water

Thằng

Boy

xách nước

(Guitar strum)

(nhịp ghi-ta)

where are you hidin'?

Mày đang trốn nơi nao?

(Guitar strum)

(nhịp ghi-ta)

If you don't come right here,

Nếu mày không có mặt ngay,

if you don't come right here,

Nếu mày không có mặt ngay,

if you don't come right here,

Nếu mày không có mặt ngay,

I'm gonna tell

Thì tao sẽ mách

your pa

thằng cha

on you.

của mày.

(nhịp ghi-ta)

(Guitar strum)

(Applause)

(Vỗ tay)

Xin cảm ơn

Thank you.

That was a song based on numerous work songs,

Đó là một bài hát dựa trên nhiều bài ca lao động,

and it was arranged by Odetta,

và nó được sắp xếp bởi Odetta,

a hero of mine.

một anh hùng của tôi.

Và bài hát tiếp theo, à,

And this next song, well,

I do a lot of historical music,

Tôi hát nhiều bài nhạc lịch sử,

bắt đầu với bản Carolina Chocolate Drops

starting with the Carolina Chocolate Drops

và tiếp tục những nỗ lực hát đơn của mình.

and continuing on in my solo endeavors.

And I believe that knowing your history as a musician

Và tôi tin rằng biết về lịch sử của chúng ta như một nhạc sỹ

là điều cực quan trọng --

is super important --

it's important as a person,

nó quan trọng như một con người,

it's important as a country,

nó quan trọng như một đất nước,

it's important as a people.

nó quan trọng như 1 cộng đồng.

So I read a lot about where the music comes from

Nên tôi đọc rất nhiều về nơi mà âm nhạc ra đời

and where this country comes from.

và nơi mà đất nước này ra đời.

I've been reading a lot about the Civil War

Tôi đã đọc rất nhiều về cuộc nội chiến

and about slavery.

và cả sự nô lệ.

And it's really tough.

Nó thực sự rất khó khăn.

You know?

bạn biết không?

It's really tough reading.

Thực sự rất khó để đọc.

Và là nghệ sỹ, tôi làm gì với thứ cảm xúc đó,

And so as an artist, what I do with all that emotion,

reading these people's stories,

đọc về câu chuyện của những con người ấy

không chỉ, "Ô, sự nô lệ là tàn nhẫn."

not just, "Oh, slavery was terrible."

Nó quả thực vậy.

Yes, it was.

But it's reading individual narratives of how it was for these people.

Nhưng chỉ là những câu chuyện tự thuật về những con người như thế.

You know?

Bạn biết không?

Then it's like, "Yeah, that could've been me."

Rồi nó như,"Ừ thì, đó có thể đã là tôi."

And it is people now. You know?

Và giờ là những người. Bạn có biết?

So what you do with all that emotion

Vậy bạn làm gì với cảm xúc ấy

is you've got to do something with it.

bạn phải làm gì đó với chúng.

Là nghệ sỹ, tôi viết.

As an artist, I write.

So I wrote a song based on some of those narratives that I read,

Nên tôi viết một bài hát dựa trên những câu chuyện kể mà tôi biết,

and it's called, "Come Love Come."

và nó có tên là, "Come Love Come."

We're going to do it for you now.

Chúng tôi sẽ trình bày cho các bạn bây giờ.

(Claps)

(Nhịp tay)

(Sings) Come love come,

(Hát) Hãy đến đây tình yêu

the road lies low,

con đường nằm ngay phía trước,

the way is long and hard, I know.

chuyến đi rất dài và mệt mỏi, tôi biết.

Come love come,

Hãy đến đây tình yêu,

con đường hoàn toàn rộng mở,

the road lies free,

Tôi sẽ đợi em ở Tennessee.

I'll wait for you in Tennessee.

(Music)

(Nhạc)

(Sings) When I was four,

(Hát) Khi tôi lên bốn,

mẹ hiền của tôi bị dồn vào chân tường bởi lão chủ xưởng.

my loving mam was cornered by the boss's man.

She turned her head and got struck down,

Bà ấy quay đi và gục ngã,

they buried her in the cold, cold ground.

chúng vùi thây bà ở một nơi lạnh cóng.

Come love come,

Hãy đến đây tình yêu,

con đường nằm ngay phía trước,

the road lies low,

the way is long and hard, I know.

chuyến đi rất dài và mệt mỏi, tôi biết.

Hãy đến đây tình yêu,

Come love come,

the road lies free,

con đường hoàn toàn rộng mở,

I'll wait for you in Tennessee.

Tôi sẽ đợi em ở Tennessee.

(Music)

(Nhạc)

When I was 12,

Khi tôi 12

my father dear

cha của tôi, em à

was strong of arm and free of fear

có một đôi tay mạnh mẽ và không hề sợ hãi

until the day he raised his hand,

cho đến khi ông ấy giơ tay,

then he was sold to Alabama.

và ông bị bán cho Alabama.

Come love come,

Hãy đến đây tình yêu,

con đường nằm ngay phía trước,

the road lies low,

the way is long and hard, I know.

chuyến đi rất dài và mệt mỏi, tôi biết.

Hãy đến đây tình yêu,

Come love come,

the road lies free,

con đường hoàn toàn rộng mở,

I'll wait for you in Tennessee.

Tôi sẽ đợi em ở Tennessee.

(Music)

(Nhạc)

When I was 16, found my bloom

Khi tôi 16, tuổi thanh xuân rực rỡ

and found my man,

và có người đàn ông của mình,

we jumped the broom.

chúng tôi nhảy qua cây chổi.

We pledged each other the rest of our lives

Chúng tôi thề nguyện với nhau cùng nhau đi đến cuối đời

and on Saturday nights we were man and wife.

và vào mỗi tối thứ bảy chúng tôi là vợ là chồng.

Come love come,

Hãy đến đây tình yêu,

con đường nằm ngay phía trước,

the road lies low,

the way is long and hard, I know.

chuyến đi rất dài và mệt mỏi, tôi biết.

Come love come,

Hãy đến đây tình yêu,

the road lies free,

con đường hoàn toàn rộng mở,

Tôi sẽ đợi em ở Tennessee.

I'll wait for you in Tennessee.

(Music)

(nhạc)

Khi tôi 18,

When I was 18,

bugles called

kèn hiệu vàng lên

and boys in blue came o'er the wall.

và những chàng trai áo xanh vượt qua tường rào.

I took my chance and followed free,

tôi dành lấy cơ hội và hướng về tự do,

they led the way to Tennessee.

họ hướng tôi đến Tennessee.

Hãy đến đây tình yêu,

Come love come,

the road lies low,

con đường nằm ngay phía trước,

the way is long and hard, I know.

chuyến đi rất dài và mệt mỏi, tôi biết.

Come love come,

Hãy đến đây tình yêu,

the road lies free,

con đường hoàn toàn rộng mở,

I'll wait for you in Tennessee.

Tôi sẽ đợi em ở Tennessee.

(Music)

(nhạc)

Now here I sit in a tiny shack

Giờ đây tôi ngồi trong một căn lều nhỏ

with 13 others at my back.

với 13 người lạ mặt.

I've sent you word,

Tôi gửi lời đến em,

so all I can do

vì điều tôi có thể làm

là đợi và chờ đợi và tiếp tục

is wait and wait and wait and wait

and wait

chờ đợi

and wait for you.

chờ một ngày em đến.

Come love come,

Hãy đến đây tình yêu,

the road lies low,

con đường nằm ngay phía trước,

the way is long and hard, I know.

chuyến đi rất dài và mệt mỏi, tôi biết.

Come love come,

Hãy đến đây tình yêu,

the road lies free,

con đường hoàn toàn rộng mở,

I'll wait for you in Tennessee.

Tôi sẽ đợi em ở Tennessee.

Come love come,

Hãy đến đây tình yêu,

the road lies low,

con đường nằm ngay phía trước,

the way is long and hard, I know.

chuyến đi rất dài và mệt mỏi, tôi biết.

Come love come,

Hãy đến đây tình yêu,

the road lies free,

con đường hoàn toàn rộng mở,

I'll wait for you in Tennessee.

Tôi sẽ đợi em ở Tennessee.

Oh,

Oh.

oh,

Oh.

oh.

Oh.

Whoa ... oh I'll wait for you.

Whoa...Oh tôi sẽ chờ em.

I'll wait for you.

tôi sẽ chờ em.

I'll wait for you

tôi sẽ chờ em.

I'll wait for you.

tôi sẽ chờ em.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.

Vì vậy với màn đêm ta cần phải cần một ảnh lửa.

So, with the dark you have to have the light.

And in the African-American community,

Và trong cộng đồng Mỹ Phi,

có một nỗ lực hàng trong hàng trăm năm nay

it's been the work of many hundreds of years

to find a way to lift ourselves up.

để tìm ra con đường vươn lên cho chúng tôi.

So I'm going to end with a couple of tunes from Sister Rosetta Tharpe,

Vì vậy tôi sẽ kết thúc với vài đôi nốt nhạc từ bài Sister Rosetta Tharpe,

one of the more influential American music figures

một bài hát có tầm ảnh hưởng rất lớn đến âm nhạc Mỹ

that most of you probably never heard of.

mà hầu hết các bạn có lẽ chưa từng nghe qua.

If you have, I'm so happy.

Nếu đã từng, thì tôi rất hạnh phúc.

She's one of the innovators of rock 'n' roll guitar,

Bà ấy góp phần hình thành dòng rock 'n' roll guitar,

and one of the first crossover artists from gospel to secular.

Và một trong những nghệ sĩ phá cách đầu tiên từ phúc âm đến thế tục.

Bà ấy là nhân vật vô cùng quan trọng,

She's an incredibly important figure,

and I'm going to talk about her whenever I can.

và tôi sẽ nói về bà ấy bất cứ khi nào có thể.

Đây là một vài điệu nhạc của bà ấy.

So these are a couple of her tunes.

And don't worry -- you're going to get your chance to sing.

Và đừng lo -- các bạn sẽ có cơ hội để hát.

(Music)

(Nhạc)

(Sings) Look down, look down

(Hát) Hãy nhìn xuống, hãy nhìn xuống đi

ngay đó con đường vắng

that lonesome road

before you travel on.

trước khi bạn đặt chân.

Look up, look up

Nhìn lên, hãy nhìn lên trên

and greet your maker,

và chào đấng tạo hóa của bạn,

for Gabriel blows his horn.

vì thánh Gabriel đã thổi giác hiệu.

Weary totin' such a load,

mang bộ đồ sặc sỡ

goin' down that lonesome road.

đặt chân xuống con đường vắng.

Look down that lonesome road,

Nhìn xuống con đường vắng,

before you travel on.

trước khi bạn đặct chân.

Nhìn xuống, hãy nhìn xuống

Look down, look down

that lonesome road

con đường váng đó

trước khi bạn đặt chân đến.

before you travel on.

Look up, look up

Nhìn lên, nhìn lên

and greet your maker,

và chào đấng tạo hóa,

for Gabriel blows his horn.

vì thánh Gabreil đã thổi giác hiệu.

Weary totin' such a load,

mang bộ đồ sặc sỡ,

đặt chân xuống con đường vắng.

goin' down that lonesome road.

Look down, look down, look down, look down

Nhìn xuống, nhìn xuống và hãy nhìn xuống

that lonesome road

con đường vắng ấy

before you travel on.

trước khi bạn đặt chân đến.

Up above my head

Ỡ bầu trời bên trên

up above my head

Ở bầu trời bên trên

I hear music in the air

Tôi nghe âm nhạc bên tai

music in the air.

thanh âm từ không gian.

Up above my head

Ngay bầu trời phía trên

up above my head

ngay bầu trời phía trên

I hear music in the air

Tôi nghe âm nhạc bên tai

Tôi nghe âm nhạc bên tai

I hear music in the air.

Up above my head

Ngay bầu trời phía trên

up above my head

ngay bầu trời phía trên

I hear music in the air

Tôi nghe âm nhạc bên tai

thanh âm từ không gian.

music in the air

and I really do believe

và tôi thực sự tin rằng

I really do believe

Thực sự tin rằng

there's a Heaven somewhere.

Thiên đàng đang ở quanh đây.

Up above my head

Ngay bầu trời bên trên

up above my head

ngay bầu trời bên trên

I hear singin' in the air

Tôi nghe lời ca bên tai

singin' in the air.

lời ca trong không gian.

Ngay bầu trời bên trên

Up above my head

up above my head

ngay bầu trời bên trên

I hear singin' in the air

Tôi nghe lời ca bên tai

I hear singin' in the air.

Tôi nghe lời ca bên tai

Ngay bầu trời bên trên

Up above my head

up above my head

ngay bầu trời bên trên

I hear singin' in the air

Tôi nghe lời ca bên tai

singin' in the air

lời ca trong không gian.

and I really do believe

và tôi thực sự tin rằng

Thực sự tin rằng

I really do believe

there's a Heaven somewhere.

Thiên đàng đang ở quanh đây

(Speaks) All right now, guitar man!

(Nói) Vâng và bây giờ, guitar man!

(Guitar music)

(Nhạc ghi ta)

That's Hubby Jenkins, y'all.

Đó là Hubby Jenkins, y'all.

(Sings) Up above my head

(Hát) bầu trời bên trên

ngay bầu trời bên trên

up above my head

I hear shoutin' in the air

Tôi nghe tiếng thét bên tai

shoutin' in the air.

tiếng thét từ không gian.

Up above my head

Ngay bầu trời bên trên

up above my head

ngay bầu trời bên trên

Tôi nghe tiếng thét bên tai

I hear shoutin' in the air

I hear shoutin' in the air.

Tôi nghe tiếng thét bên tai

Up above my head

Ngay bầu trời bên trên

up above my head

ngay bầu trời bên trên

Tôi nghe tiếng thét bên tai, đúng vậy,

I hear shoutin' in the air, that's right,

và Tôi thật sự tin rằng Thật sự tin rằng

and I really do believe I really do believe

there's a heaven somewhere.

Thiên đàng đang ở quanh đây.

(Speaks) All right now, give me some of that bass.

(Nói) Được rồi bây giờ, nhạc bass lên nào.

(Bass solo)

(Bass solo)

Yeah!

Yeah!

Woo!

Woo!

Jason Sypher chơi bass

Jason Sypher on the bass.

Jamie Dick chơi trống.

Jamie Dick on those drums.

All right now,

Và bây giờ,

I'm running out of time.

Tôi hết thời gian.

Giờ là lúc các bạn được hát.

So it's time for y'all to sing.

This is the call-and-response.

Hát đối đáp nhé.

I call, you respond.

Tôi gọi, bạn trả lời.

There are so many songs like this, y'all know how it goes, don't you?

Có rất nhiều bài hát như vậy, các bạn đều biết hát mà, đúng không?

You're going to sing along?

Các bạn sẽ hát theo?

I said, are you going to sing along?

Tôi nói, các bạn sẽ hát theo đúng không?

Audience members: Yes!

Thính giả: Đúng!

Rhiannon Giddens: Here we go!

Rhiannon Giddens: Nào ta bắt đầu!

(Sings) Up above my head

(hát) ở bầu trời bên trên

AM: up above my head

TG: ở bầu trời bên trên

RG: music in the air

RG: nhạc từ không gian

AM: music in the air.

AM: nhạc từ không gian.

RG: up above my head

RG: ở bầu trời bên trên

AM: up above my head

AM: ở bầu trời bên trên

RG: nhạc từ không gian

RG: music in the air

AM: music in the air

AM: nhạc từ không gian.

RG: up above my head

RG: ở bầu trời bên trên

AM: up above my head

AM: ở bầu trời bên trên

RG: music in the air

RG: nhạc từ không gian

AM: nhạc từ không gian.

AM: music in the air

RG: Tôi thực sự tin rằng thực sự tin rằng

RG: and I really do believe I really do believe

there's a heaven somewhere.

thiên đàng ở quang đây.

One more time!

một lần nữa!

Up above my head

Ngay trên bầu trời này

AM: Ở bầu trời bên trên

AM: up above my head

RG: I hear music in the air

RG: tôi nghe âm nhạc bên tai

AM: music in the air.

AM: âm nhạc bên tai

RG: Up above my head

RG: Ở bầu trời bên trên

AM: up above my head

AM: Ở bầu trời bên trên

RG: tôi nghe âm nhạc bên tai

RG: I hear music in the air

AM: music in the air.

AM: âm nhạc bên tai

RG: Up above my head

RG: Ở bầu trời bên trên

AM: up above my head

AM: Ở bầu trời bên trên

RG: tôi nghe âm nhạc bên tai

RG: I hear music in the air

AM: music in the air

AM: âm nhạc bên tai

RG: and I really do believe I really do believe

RG: Tôi thực sự tin rằng thực sự tin rằng

there's a heaven somewhere.

thiên đàng ở quang đây.

Tôi nói Tôi thực sự tin rằng thực sự tin rằng

I said I really do believe I really do believe

there's a heaven somewhere.

thiên đàng ở quang đây.

Heaven somewhere.

thiên đàng ở quang đây.

(Nhạc ngừng)

(Holds note)

(Applause and cheers)

(Vỗ tay và reo hò)

(Music ends)

(Nhạc kết)

(Applause)

(Vỗ tay)