A new way to fund health care for the most vulnerable | Andrew Bastawrous

Translator: lan phung Reviewer: Duy Lê

Hai người phụ nữ Kenya này là bạn thân

These two Kenyan ladies were best friends

from neighboring villages,

ở hai làng láng giềng

but they'd stopped seeing each other, literally, for 10 years,

nhưng họ không nhìn thấy nhau trong 10 năm

because both had gone blind from a curable condition called cataracts.

bởi cả hai đã bị mù từ căn bệnh đục nhãn cầu mà có thể chữa khỏi.

They hadn't been aware they'd been sat together for over an hour

Họ đã không nhận thấy họ đã ngồi cùng nhau hàng giờ

when we offered them surgery at the nearest hospital.

khi chúng tôi yêu cầu họ phẫu thuật ở bệnh viện gần nhất.

Mama Jane, on the right, told me

Mama Jane, ngồi bên phải, nói với tôi

her biggest fear was that she would poison her grandson,

lo sợ lớn nhất của bà là bà có thể gây hại cho đứa cháu nội

whom she'd never seen,

dù bà chưa bao giờ nhìn được nó

because she couldn't see what she was cooking for him.

bởi vì bà không thể nhìn thấy những thứ bà nấu cho cháu mình.

Her arms were covered in burns from cooking on a charcoal stove,

Tay bà đầy vết bỏng trong khi nấu ăn

and she despaired that she was robbing her six-year-old grandson of his childhood

và bà đã đau khổ rằng bà đang cướp mất tuổi thơ của đứa cháu sáu tuổi

because he was effectively her eyes.

bởi vì nó là đôi mắt của bà.

The effect of her blindness was going through the generations.

Sự mù lòa của bà sẽ di truyền cho con cháu.

He wasn't able to go to school or break the cycle of poverty.

Cháu bà không thể đi học hoặc thoát khỏi nghèo đói.

All of this, despite cost-effective solutions existing.

Tất cả điều này, mặc dù có những giải pháp tiết kiệm chi phí,

Cataract surgery can be done in under 10 minutes

phẫu thuật nhãn cầu có thể hoàn thành chưa đến mười phút

for just a hundred dollars.

chỉ với 100 đô la,

Four in every five people who are blind don't need to be;

bốn trong số năm người mù có thể được chữa

curative or preventive treatments already exist.

thuốc và các biện pháp điều trị đã sẵn có.

Fortunately for Mama Jane and her friend,

May mắn cho Mama Jane và bạn bà ấy,

a donor had provided treatment

có một người hiến tặng

so that we could take them to the nearest hospital

vì vậy chúng tôi có thể đến bệnh viện gần nhất

three hours away.

trong vòng ba giờ.

But in that very same clinic,

Nhưng trong phòng đó,

I met Theresa,

tôi gặp Theresa,

a shy young woman who couldn't look me in the eyes,

một phụ nữ rụt rè không nhìn thẳng vào mắt tôi

not because she couldn't see,

không bởi vì cô ấy không nhìn thấy tôi

but the appearance of the growth on her eyes called pterygium

mà kích thước mộng mắt của cô ấy

meant she'd lost her confidence,

làm cho cô mất tự tin

and with it, her place in her community.

và mất cả vị trí trong cộng đồng.

She had no prospects for marriage or children

Cô không kết hôn hoặc có con

and had been completely ostracized.

và hoàn toàn bị tẩy chay.

I knew how to treat her condition; it was pretty straightforward.

Tôi biết cách điều trị cho trường hợp của cô ấy nó khá đơn giản.

But we had strict instructions that the funds we had

Nhưng chúng tôi có sự hạn chế về quỹ

were for people with cataracts.

chỉ dành cho người bị đục nhãn cầu.

What was I supposed to do?

Tôi nên làm gì đây?

Ignore her?

Bỏ lơ cô ấy?

My wife and I managed to raise the funds to cover her treatment,

Vợ tôi và tôi kêu gọi những quỹ hỗ trợ cho cô ấy,

but situations like Theresa were common every day,

nhưng những trường hợp giống như Therasa là phổ biến

where people had the wrong diseases.

khi mà ai đó "mắc nhầm bệnh".

And by the "wrong diseases,"

"Mắc nhầm bệnh" có nghĩa là

I mean conditions for which funding hadn't been earmarked.

những bệnh không có quỹ hỗ trợ.

Earmarking may seem like smart business or smart philanthropy on paper,

Quỹ dự phòng có thể coi như công việc hoặc từ thiện mau lẹ trên giấy

but it doesn't make any sense when you're looking the person in the eye.

nhưng nó chẳng có ý nghĩa gì khi bạn đối diện với người bệnh.

Yet, this is how we deliver health care to millions of people the world over.

Tuy nhiên, đây là cách chúng ta chăm sóc sức khỏe

cho hàng triệu người trên thế giới.

I've been thinking about this problem for a very long time.

Tôi đã nghĩ về vấn đề này trong một thời gian dài.

Things happened to me at the age of 12 that completely transformed my life.

Những điều này xảy ra với tôi khi 12 tuổi đã thay đổi hoàn toàn cuộc đời tôi.

My teachers insisted that I would go for an eye test.

Giáo viên của tôi nói rằng tôi nên đi kiểm tra mắt.

I resisted it for as many years as I could

Tôi đã trì hoãn việc đó trong nhiều năm

because as the only brown boy in the school,

bởi vì là một cậu con trai da nâu duy nhất ở trường,

I already felt like a chocolate chip in rice pudding,

tôi đủ cảm thấy lạc lõng khi khác biệt với mọi người rồi.

and the idea of looking more different was not particularly appealing.

You see, I'd associated an eye test with wearing glasses

Tôi hiểu rằng đi kiểm tra mắt đồng nghĩa với việc đeo kính

and looking different,

và trông sẽ khác biệt

not with seeing differently.

chứ không nghĩ đến việc nhìn mọi thứ rõ ràng hơn.

When eventually I was persuaded to go,

Thậm chí khi bị thuyết phục đi,

the optometrist fitted me with the trial lenses

người đo thị lực thử một cái mắt kính hợp mắt tôi

and was shocked at just how poor my sight was.

và ngạc nhiên vì sao mắt tôi lại kém như vậy.

Ông đưa tôi ra ngoài để xem những gì tôi có thể thấy.

He sent me outside to report what I could see.

I remember looking up and seeing trees had leaves on them.

Tôi nhớ đã nhìn lên và thấy cây có những cái lá.

I had never known this.

Tôi chưa từng biết điều đó.

Later that week, for the first time, I saw stars in the night sky.

Sau tuần đó, lần đầu tiên tôi nhìn thấy những ngôi sao trên trời.

It was breathtaking.

Thật vi diệu.

In fact, the entire trajectory of my life changed.

Thực sự, cuộc đời tôi đã thay đổi.

I went from a failing child at school who was constantly told I was lazy

Tôi từ một đứa trẻ ở trường thường bị coi là lười biếng

and not paying attention

và không chú ý tập trung

to suddenly being a child with opportunity and potential.

bỗng nhiên trở thành một đứa trẻ may mắn và tiềm năng.

But I soon realized that this opportunity was not universal.

Nhưng tôi sớm nhận ra rằng may mắn không đến với tất cả mọi người.

That same summer, in Egypt,

Một mùa hè, ở Ai Cập

the home where my parents are originally from,

nơi bố mẹ tôi sinh sống,

I was with children that looked a lot more like me

tôi ở cùng những đứa trẻ trông giống mình

but couldn't have been more different.

nhưng lại vô cùng khác biệt.

What separated us was opportunity.

Sự may mắn chính là điều khác biệt.

How is it that I had this life and they had theirs?

Sao tôi có được sống của tôi và họ lại có sống cuộc sống như vậy?

It still makes no sense to me.

Tôi không thể hiểu được.

How is it we've --

Sao có thể--

in a world where glasses, that completely changed my life

kính mắt, thứ đã thay đổi cuộc đời tôi

have been around for 700 years,

đã tồn tại khoảng 700 năm,

yet two and a half billion people still can't access them.

vậy mà 2,5 tỉ người vẫn không thể tiếp cận chúng.

This deep sense of injustice drove me to become a doctor,

Suy nghĩ sâu xa này khiến tôi trở thành một bác sĩ,

eventually an eye surgeon,

thậm chí bác sĩ phẫu thuật mắt,

and in 2012, my wife and I packed our bags and moved to Kenya

và năm 2012, tôi và vợ đã rời tới Kenya

to try and give something back.

cố gắng làm một điều gì đó.

We started by setting up a hundred eye clinics

Chúng tôi bắt đầu thành lập phòng khám mắt

across the Great Rift Valley,

ở thung lũng Great Rift ,

where we met people like Mama Jane and Theresa.

nơi chúng tôi đã gặp những người như Mama Jane và Theresa.

We founded a new organization called Peek Vision,

Chúng tôi thành lập một tổ chức mới mang tên Peek Vision

a social enterprise where we built smartphone technology

một công ty xã hội hoạt động công nghệ thông minh

that makes it possible for people in the community

kết nối mọi người

to find people in their homes,

tìm ra những người trong gia đình họ

the most vulnerable groups who are being missed,

nhóm người dễ tổn thương nhưng lại bị bỏ qua

and created new tools that made it easier to diagnose them

và tạo ra thiết bị mới dễ dàng chẩn đoán cho họ

and connect them to services.

kết nối họ tới những dịch vụ đó.

Inspired by the challenges I'd had as a child,

Lấy cảm hứng từ những khó khăn khi tôi còn nhỏ,

we equipped teachers, 25 of them, with smartphones

chúng tôi trang bị điện thoại thông minh cho 25 giáo viên

to screen children in schools.

để kiểm tra học sinh trong trường họ.

Our first program resulted in 21,000 children

Chương trình đầu tiên chúng tôi thực hiện trên 21 000 học sinh

being screened in just nine days.

kiểm tra trong vòng chín ngày.

That same program was replicated to reach 200,000 children,

Một chương trình tương tự lên tới 200 000 học sinh,

covering the entire district.

ở toàn bộ các nơi trong vùng.

Soon we were able to repeat this in six new programs

Liền đó, chúng tôi làm tiếp sáu dự án mới

in different countries.

ở các đất nước khác.

But now, I was faced with the very same problems I had with Theresa

Nhưng bây giờ, tôi đối mặt với vấn đề tương tự tôi gặp với Theresa

of earmarked funds,

các quỹ từ thiện,

but now as an organization.

như một tổ chức.

People wanted to fund specific projects

Mọi người muốn ủng hộ các dự án cụ thể

or particular diseases

hoặc những căn bệnh cụ thể

or subsets of the population.

hoặc số đông.

But it didn't make sense,

Nhưng nó không hoàn toàn hợp lí

because what we needed to do was build an incredible team

bởi vì cái chúng ta cần làm là xây dựng một đội ngũ tuyệt vời

who could create the systems that would change the lives

những người có thể tạo ra một hệ thống thay đổi cuộc sống

of millions of people, whatever their needs were.

của hàng triệu người, cho dù nhu cầu của họ là gì.

But it didn't work that way.

Nhưng nó đã không hoạt động theo cách đó.

Soon, we were able to align ourselves with partners who understood,

Sau đó chúng tôi gặp được những người thấu hiểu

because I understand the challenge.

bởi vì chúng tôi hiểu thách thức đó.

Ultimately, you need to trust where your money's going,

Cuối cùng bạn cần biết tiền của bạn sẽ đi đâu

and that trust usually manifests through the requirement

và niềm tin đó thường thể hiện thông qua các thiết bị

to create detailed plans -- lots of paperwork.

tạo ra các kế hoạch chi tiết rất nhiều công việc bàn giấy.

But what happens if the dynamic needs of people

Nhưng điều gì xảy ra nếu nhu cầu của người đó

don't fit with the plan that you created,

không phù hợp với kế hoạch được lập,

and your funding is dependent on delivering the plan?

và quỹ của bạn phụ thuộc vào phân bổ theo kế hoạch?

You end up with a choice:

Bạn đi tới một chọn lựa:

Do you serve the plan, the funder,

Bạn đáp ứng kế hoạch của người góp quỹ,

or do you serve the need?

hay bạn đáp ứng nhu cầu người bệnh?

This is not a choice we should have to make,

Đây không phải lựa chọn chúng ta nên làm

because ultimately, we can only serve one master.

bởi vì cuối cùng, chúng ta chỉ có thể đáp ứng một vấn đề.

The measure of our humanity

Thước đo nhân văn

is how we serve the most vulnerable amongst us.

là cách chúng ta đối xử với những người khốn khổ quanh mình.

Currently, the system is not working, and too many people are being left behind.

Hiện nay, hệ thống không hoạt động và quá nhiều người bị bỏ rơi.

We've been fortunate to find incredible supporters and partners,

Chúng tôi may mắn tìm được những người đồng hành tuyệt vời,

which led to a new program in Botswana,

dẫn dắt một chương trình mới ở Botswana,

in which every single schoolchild is being screened and treated

nơi từng đứa trẻ đang được khám và điều trị

by the end of 2021,

vào cuối năm 2021,

meaning an entire generation of children

toàn bộ trẻ em

will have the opportunity that good vision affords.

sẽ có cơ hội được nhìn thấy.

But this took years of work.

Nhưng mất rất nhiều thời gian.

It took multiple feasibility studies,

học tập linh hoạt,

engaging different partners and stakeholders,

tham gia với các đối tác khác nhau

business cases, economic analyses,

các doanh nghiệp, phân tích kinh tế

to persuade the government to eventually come on board.

để thuyết phục chính phủ thậm chí là đi ra nước ngoài.

But they're now leading and funding this in their own national budget.

Nhưng giờ đây họ đang dẫn dắt và lập quỹ này bởi chính quốc gia họ.

But we did not have the resources to do this.

Nhưng chúng ta không có nguồn lực để làm điều này.

Our visionary funders and partners came alongside us,

Những người thành lập quỹ mạnh thường quân cùng chúng ta

and the key ingredients were we were aligned on mission,

và quan trọng là chúng ta được giao nhiệm vụ

on the why we were doing it.

là tại sao chúng ta làm điều đó.

We agreed on the outcome, what had to be done.

Chúng ta đồng ý với mục tiêu.

But critically, they were flexible and gave us autonomy

Nhưng họ đã linh động và đưa cho chúng ta quyền tự chủ

to work out how we got there,

làm theo cách của chúng ta để đạt được mục tiêu

giving us the space to be creative, ambitious and take risk.

cho chúng ta không gian sáng tạo, tham vọng và chịu rủi ro.

What if all health care looked like this?

Sẽ thế nào nếu toàn bộ ngành chăm sóc sức khỏe đều như vậy?

What would it mean for all the social causes we're trying to solve?

Nó có ý nghĩa thế nào với những tác nhân xã hội mà chúng ta đang muốn giải quyết?

Business knows this.

Doanh nghiệp biết điều này.

By taking a long-term, ambitious view

Nhưng mất một thời gian dài, tầm nhìn tham vọng

and giving people the autonomy to be creative

và đưa cho con người tự do sáng tạo

to solve our world's biggest challenges,

để giải quyết thử thách lớn nhất của thế giới

we've disrupted entire industries.

chúng tôi đã phá vỡ hoàn toàn ngành công nghiệp.

Look at Amazon, Google.

Hãy nhìn Amazon, Google.

Surely, we need the same level of ambition

Chắc chắn, chúng ta cần tham vọng giống họ

if we're going to serve the most vulnerable in our societies.

nếu muốn phục vụ những người dễ tổn thương nhất trong xã hội.

As a planet, we've set a target,

Trong một vũ trụ, chúng ta thiết lập một mục tiêu,

the Sustainable Development Goals,

mục tiêu phát triển bền vững

yet we're spending less than half the amount on tackling the global goals

tuy nhiên, chúng ta chỉ mới dành nửa thời gian để đạt mục tiêu toàn cầu

than we are on conflict resolution,

so với việc giải quyết xung đột,

which mostly arises from the very inequalities we're not serving.

cái chủ yếu phát sinh từ sự bất bình đẳng mà chúng ta không phục vụ.

It's time for change.

Đã đến lúc cần thay đổi

It's not just common sense as well -- it makes business sense.

không chỉ là điều nên làm, mà còn có ý nghĩa kinh doanh.

Our work in Botswana showed

Công việc của chúng tôi ở Botswana chỉ ra

for a modest investment, the economy would gain 1.3 billion dollars

với sự đầu tư khiêm tốn nhất, nền kinh tế có thể tăng 1,3 tỉ đô

over the lifetime of the children.

trong thời gian sống của những đứa trẻ.

That was 150 times return on investment.

Đó là 150 lần lãi đầu tư.

But part of the problem is that value is generated in the future,

Nhưng vấn đề là giá trị thu được trong tương lai,

but we need the money now to deliver it.

nhưng chúng ta cần tiền ngay lúc này để đạt được điều đó.

Turns out, this is not a new problem.

Hóa ra đây không phải vấn đề mới.

Banks have been solving it for centuries.

Các ngân hàng đã và đang làm điều đó trong hàng thế kỉ.

Simply put, it's called financing.

Gọi đơn giản là tài chính.

If you want to buy a house

Nếu bạn muốn mua nhà

but you can't afford to pay for it up front,

nhưng bạn không đủ tiền để trả

the bank financiers, you see, can realize that future value now.

bây giờ những nhân viên ngân hàng nhận ra giá trị tương lai.

In other words, you can live in the house straightaway.

Mặt khác, chúng ta có thể sống trong nhà.

But what if you couldn't?

Nhưng nếu bạn không thể thì sao?

What if you had to wait until you'd raised all of the money to move into the house,

Nếu bạn có phải đợi đến tận khi có đủ tiền để chuyển nhà

and you were kept homeless whilst trying to save the money

và bạn tiếp tục vô gia cư trong khi cố gắng kiếm tiền

để có thể đạt được điều đó?

to get there in the first place?

Bạn đi một vòng luẩn quẩn, không bao giờ đến được đó

You'd end up in an impossible cycle, never able to get there,

đó là tình huống tương tự như chúng tôi.

yet that's this very same bind we've put on ourselves.

Inspired by the change in Botswana

Được truyền cảm hứng từ thay đổi ở Botswana

and by the visionary support of our funders and partners,

và bởi sự ủng hộ của đối tác và những người gây quỹ,

we've come together -- two world-leading banks,

chúng tôi đã cùng đến hai ngân hàng hàng đầu thế giới,

for-profit and private, not-for-profit organizations,

các tổ chức riêng, lợi nhuận và phi lợi nhuận,

foundations and philanthropists --

các nhà sáng lập và nhà từ thiện

to launch the Vision Catalyst Fund,

để lập quỹ Vision Catalyst,

a fund which will have trust built in by design.

một quỹ được tạo ra bởi sự tin tưởng.

It will make funding available now

Bây giờ nó đã sẵn sàng

to the organizations that can serve the need of the most vulnerable.

dành cho các tổ chức có thể phục vụ những người bị tổn thương nhất

It will ensure that those organizations can work together in partnership,

những tổ chức đó có thể làm việc cùng nhau,

rather than competing for limited funds,

hơn là tranh giành vì quỹ có giới hạn

serving the priority needs of an entire population,

phục vụ những nhu cầu ưu tiên trong cộng đồng

whatever they are,

bất kể chúng là gì

so that ultimately the individuals affected

để những cá nhân bị ảnh hưởng

can receive the care that they deserve.

có thể nhận sự quan tâm họ đáng được hưởng.

And as we've shown,

Và như chúng tôi đã nói

it doesn't make just a health and social difference,

nó không chỉ tạo ra sự khác biệt trong y tế và xã hội

it creates huge economic benefit.

nó tạo ra lợi ích kinh tế lớn.

This benefit in itself will create sustainability

Lợi ích này tự bản thân nó sẽ tạo ra sự ổn định

to perpetuate a virtuous, catalytic cycle of improvement and change.

để duy trì giá trị, tạo đà cho sự phát triển và thay đổi.

Because when we do this,

Bởi vì khi chúng ta làm điều đó

the individual needs of people like myself can be met.

nhu cầu cá nhân của con người giống như tôi có thể được đáp ứng.

And this coalition has come together this year

Và sự liên kết này có thể diễn ra trong năm nay

to make a commitment with 53 heads of government,

lập một cam kết với 53 người đứng đầu chính phủ

who have now committed to take action

những người chịu trách nhiệm hành động

towards achieving access to quality eye care for all.

hướng tới việc đạt được tiếp cận chất lượng y tế toàn diện.

We've had incredible commitments

Chúng tôi đã có những cam kết tuyệt vời

of 200 million pairs of glasses to the fund

dành 200 triệu cặp kính cho quỹ

and millions of dollars,

và hàng triệu đô la,

so that the dynamic and individual needs of people --

vì vậy nhu cầu và động lực cá nhân của con người

like my own issues that I had as child,

giống như vấn đề tôi từng có khi còn là đứa trẻ

and like Theresa, who just required simple surgery --

và giống như Therasa, người chỉ cần phẫu thuật đơn giản

can be met.

có thể được đáp ứng.

For Theresa, it meant her place back in society,

Đối với Theresa, điều đó nghĩa là cô được trở lại với xã hội,

now with her own family and children.

với gia đình và con cái.

And for Mama Jane, it wasn't just restoring her sight,

Và đối với Mama Jane, không chỉ là nhìn thấy ánh sáng

it meant the opportunity to restore hope,

mà còn lấy lại hi vọng,

to restore joy

lấy lại niềm vui

and to restore dignity.

và khôi phục lòng tự trọng của mình.

(Music)

(nhạc)

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

( vỗ tay)