David Kessler: How to find meaning after loss | TED

98,351 views ・ 2021-09-01

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

00:00
Transcriber:
0
0
7000
Translator: Ngoc Anh Vu Reviewer: Thu Ha Tran
00:04
Cloe Sasha Brooks: Hello, TED Community.
1
4997
2000
00:06
You are watching a TED interview series
2
6997
1900
00:08
called How to Deal with Difficult Feelings.
3
8930
2433
Cloe Sasha Brooks: Chào cộng đồng TED,
bạn đang xem loạt bài trò chuyện TED
00:11
I’m your host, Cloe Shasha Brooks, and a curator at TED.
4
11363
3334
gọi là Cách vượt qua những cảm xúc khó khăn.
Tôi là MC, Cloe Shasha Brooks, và là một quản lý ở TED.
00:15
In this four-episode series, we've been talking with psychologists,
5
15163
3167
00:18
authors and other experts
6
18363
1534
Trong bốn tập này, chúng ta gặp gỡ các nhà tâm lý học,
00:19
who have shared insights and research about difficult feelings
7
19930
2967
tác giả và nhiều chuyên gia khác
00:22
and how we can handle them.
8
22930
1333
chia sẻ hiểu biết sâu sắc và nghiên cứu về các cảm xúc khó khăn
00:24
So now I will be speaking with David Kessler,
9
24263
2400
00:26
an author who has written six books on grief and loss.
10
26697
3433
và cách để vượt qua chúng.
Giờ tôi sẽ kết nối với David Kessler,
00:30
Two of those books were co-authored with Elisabeth Kübler-Ross,
11
30163
3000
tác giả đã viết sáu cuốn sách về đau buồn và mất mát.
00:33
a Swiss American psychiatrist who was a pioneer in near-death studies.
12
33197
4400
Hai trong số đó được viết cùng Elisabeth Kübler-Ross,
nhà tâm lý học người Mỹ gốc Thụy Sĩ đi tiên phong nghiên cứu về cận tử.
00:37
And his most recent book, published last year,
13
37630
2200
00:39
is called "Finding Meaning: The Sixth Stage of Grief."
14
39863
3334
Cuốn sách của David mới xuất bản năm ngoái,
00:43
So let's bring David on screen.
15
43230
1767
là “Tìm ý nghĩa cuộc đời: Giai đoạn thứ sáu của nỗi đau, mất mát”.
00:46
Hey, David, thank you for joining us.
16
46997
2200
Hãy chào mừng David xuất hiện nào.
00:49
Let's dive right in.
17
49230
1167
00:50
So many people are struggling with grief right now
18
50430
2900
Chào Daivd, cảm ơn ông vì đã tham gia.
Hãy cùng bắt đầu thôi.
00:53
and the five stages of grief are kind of typically known to be denial,
19
53330
5033
Hiện có nhiều người đang vật lộn với nỗi đau buồn, mất mát.
và năm giai đoạn của nỗi đau này tiêu biểu là chối bỏ,
00:58
anger, bargaining, depression and acceptance.
20
58397
3266
01:01
But can you tell us about the sixth stage of grief?
21
61697
2800
giận dữ, thỏa thuận, chán nản và chấp nhận.
01:04
David Kessler: Absolutely.
22
64530
1267
01:05
And I always like to point out
23
65830
1467
Ông có thể cho biết rõ hơn về giai đoạn thứ sáu được không?
01:07
I was honored to work with Kübler-Ross on her stages.
24
67330
3633
David Kessler: Tất nhiên rồi.
Tôi luôn thấy rằng
01:10
They're not linear,
25
70997
1166
rất vinh dự khi làm được việc với Kübler-Ross trong các giai đoạn ấy.
01:12
they're not a map for grief, there's no one right way to do grief.
26
72197
3600
Chúng phi tuyến tính,
cũng không phải biểu đồ cho buồn đau, chẳng có cách nào xua tan nó ngay.
01:16
And I think as people experience them,
27
76163
2800
01:18
and also, as you know, and some people may know,
28
78997
3066
Và tôi cũng như những ai đã trải qua
01:22
I'm not only a grief specialist, but I'm a bereaved parent.
29
82097
3066
và như bạn và nhiều người biết đấy,
01:25
I had a younger son, David, die a few years ago.
30
85197
3466
tôi là chuyên gia về nỗi buồn cũng là người cha mất con.
Con trai tôi, David, đã mất vài năm trước.
01:29
Once I and so many people experience acceptance,
31
89263
4900
Khi tôi và nhiều người ở giai đoạn chấp nhận,
01:34
we want more.
32
94197
1566
01:35
Acceptance isn't enough for our generation.
33
95797
2833
chúng tôi muốn nhiều hơn thế.
01:38
I think we want meaning.
34
98630
1400
Chấp nhận đau buồn làm cho sao đủ với thế hệ chúng ta.
01:40
And I believe meaning is the sixth stage.
35
100063
3634
Chúng ta muốn ý nghĩa.
01:43
And when we talk about meaning,
36
103730
1533
Và tôi tin đó là giai đoạn thứ sáu.
01:45
I always like to point out there's no meaning in a horrible death
37
105297
4333
Khi ta nói về ý nghĩa cuộc đời,
tôi luôn muốn chỉ ra rằng cái chết khủng khiếp không mang nghĩa gì cả
01:49
or in a pandemic
38
109663
1300
01:50
or in a wedding being canceled or a job being lost.
39
110963
3767
hay đại dịch cũng thế
hay bị hủy đám cưới hay bị mất việc.
01:55
The meaning isn't in the horrible event.
40
115063
2667
01:57
The meaning is in us.
41
117763
1900
Ý nghĩa không ở sự kiện kinh khủng gì.
01:59
It's what we find afterwards.
42
119697
2700
Ý nghĩa nằm ở chúng ta.
02:02
CSB: I mean, I just think that's such a helpful perspective
43
122897
3033
Là điều ta thấy được sau này.
02:05
for people to hold on to.
44
125963
1200
CSB: Tôi nghĩa đây là cách nhìn nhận hữu ích
02:07
And I also really appreciate, you know,
45
127197
1866
02:09
you've written about these seven different factors
46
129097
2333
để mọi người trụ vững.
Tôi thực sự đánh giá cao, ông biết đấy,
02:11
that guide the concept of meaning when it comes to grief.
47
131463
2967
ông đã viết về bảy yếu tố khác nhau
02:14
Can you tell us about those seven factors?
48
134463
2367
chỉ dẫn khái niệm về ý nghĩa cuộc đời khi nói về buồn đau.
02:17
DK: They are, first, meaning is relative and personal.
49
137263
2867
Ông có thể nói rõ về bảy yếu tố này được không?
02:20
Two, meaning takes time.
50
140163
1700
DK: Thứ nhất, ý nghĩa mang tính tương đối và cá nhân.
02:21
You may not find it until months or even years after loss
51
141897
3933
Hai, ý nghĩa này cần thời gian.
02:25
because you can't rush the meaning.
52
145863
1734
Bạn không thấy được cho đến vài tháng hay vài năm sau mất mát đó,
02:27
You can't say someone died or a dream died or there's a pandemic,
53
147630
4333
vì ý nghĩa không thể vội mà thấy.
02:31
"What's the meaning?" right away, it often takes time.
54
151997
2933
Bạn đâu biết ai đó chết hay giấc mơ tan biến hay có đại dịch được.
02:34
And three, meaning doesn't require understanding.
55
154963
2934
“Ý nghĩa cuộc đời là gì?” thường cần thời gian để thấy.
02:37
You know, we may not understand why a relationship ends,
56
157930
3733
Và ba, không cần phải hiểu rồi mới thấy ý nghĩa.
02:41
why a divorce happens,
57
161697
1833
Bạn biết đấy, ta cũng chẳng hiểu sao một mối quan hệ kết thúc,
02:43
why a pet died, why a pandemic happens.
58
163530
3167
làm sao lại đi đến ly hôn,
02:46
But we can still find meaning.
59
166730
2200
sao thú cưng chết, sao đại dịch xảy ra.
02:48
And four, even when you do find meaning, you won't feel it was worth the cost.
60
168963
4700
Nhưng ta vẫn cần tìm ra ý nghĩa.
Và bốn, khi bạn tìm thấy ý nghĩa bạn sẽ không thấy đáng với giá phải trả.
02:53
We'd always rather have the person we loved.
61
173963
3300
02:57
And the fifth one -- and the fifth is a big one --
62
177297
2733
Chúng ta luôn muốn người thân yêu còn ở bên mình.
03:00
your loss is not a test, a lesson, something to handle,
63
180063
4500
Và điều thứ năm -- và điều này khá lớn đấy --
mất mát không phải bài thi bài học, điều để xử lý,
03:04
a gift or a blessing.
64
184597
2233
03:06
Loss is simply what happens in life.
65
186863
2867
một món quà hay lời chúc.
03:10
And the meaning is in us afterwards.
66
190097
3366
Mất mát là điều thường thấy của cuộc sống.
03:13
And six, only you can find your meaning.
67
193497
3100
Và ý nghĩa nằm ở ta về sau.
03:16
And seven,
68
196630
1167
03:17
meaningful connections can replace those painful memories in time.
69
197830
4333
Sáu, chỉ bạn mới thấy ý nghĩa của mình.
Và bảy,
cuộc gặp gỡ đầy ý nghĩa có thể thay thế những ký ức buồn đau lúc đó.
03:22
The post-traumatic stress that's going on in the pandemic,
70
202197
2866
03:25
I always remind people, one, we're not post,
71
205097
3533
Sang chấn tâm lý đang xảy ra trong đại dịch,
03:28
and two, we can also not just go through this,
72
208663
3934
tôi luôn nhắc nhở mọi người, một, chúng ta không phải khúc gỗ,
03:32
but grow through this.
73
212597
1733
và hai, ta không chỉ vượt qua được
03:34
And there's the possibility of post-traumatic growth also
74
214363
3667
mà còn trưởng thành qua nó.
Và có khả năng phát triển sau chấn thương
03:38
that I think is so important during these tough times.
75
218063
3234
03:41
CSB: Yeah, yeah, yeah.
76
221597
1300
là điều tôi nghĩ rất quan trọng trong thời gian khó khăn này.
03:42
Let's bring up a question from our audience.
77
222930
2433
03:45
OK, so someone asked,
78
225397
1266
CSB: Vâng, vâng.
03:46
"Having lost a daughter,
79
226663
1267
Hãy đưa ra một câu hỏi từ khán giả nào.
03:47
how do I explain my grieving process to those who don't understand
80
227963
3734
Vâng, có người hỏi rằng:
“Tôi mất con gái
03:51
but want to?"
81
231730
1467
làm sao để tôi giãi bày nỗi đau này cho người không hiểu được
03:53
DK: You know, the reality is,
82
233697
2866
nhưng họ muốn hiểu?”
03:56
people often, as hard as they try,
83
236597
2633
DK: Bạn biết đấy, sự thật là,
03:59
may not understand our grief.
84
239263
3067
người khác dù cố gắng đến đâu
04:02
You know, I don't know what it's like for you to lose your job,
85
242363
2967
cũng không hiểu hết nỗi đau của chúng ta.
04:05
you don't know what it's like for me to have a child die.
86
245363
4400
Bạn biết đó, tôi không hiểu sẽ thế nào khi bạn mất việc,
bạn không hiểu sẽ ra sao khi tôi mất con.
04:09
And I think one of the important things is for us not to compare griefs
87
249797
5133
Tôi nghĩ một trong những điều quan trọng với ta là đừng so sánh buồn đau
04:14
and to know the world is big enough for all our losses.
88
254963
4167
để hiểu thể giới đủ lớn cho mọi mất mát của chúng ta.
04:19
So I think sometimes we have to let go of the expectation that they get it.
89
259163
6267
Đôi lúc ta nên bỏ bớt kỳ vọng rằng họ hiểu hết được điều đó.
04:25
And we have to go, "I know you can't get it.
90
265430
3433
04:28
So let me tell you what this grief feels like to me."
91
268897
3766
Và ta vẫn nên chia sẻ: “Tôi biết bạn không hiểu
04:32
And share our grief.
92
272663
1600
vậy để tôi giãi bày với bạn cảm giác đau buồn của tôi ra sao.”
04:34
CSB: Yeah. And you, kind of, have talked a lot about that,
93
274830
2767
Và san sẻ nỗi buồn của chúng ta.
04:37
how there's big losses and little losses,
94
277630
2000
CSB: Vâng, ông đã đề cập khá nhiều về điều rằng,
04:39
but they're all valid, right?
95
279663
1400
04:41
And they all get to coexist.
96
281097
1366
dù mất mát có lớn hay nhỏ
04:42
DK: I remember that I was walking back in April, in front of my house
97
282463
5567
thì đều buồn, phải không?
Và chúng cùng tồn tại.
DK: Tôi nhớ lúc tôi đang đi dạo hồi tháng tư, trước nhà tôi
04:48
with a friend, six feet apart with our masks on.
98
288063
3000
04:51
And a young woman walked up to me and said, "Oh, my gosh," you know,
99
291097
4233
với một người bạn, đi cách hai mét đều đeo khẩu trang.
Và một cô gái trẻ đến chỗ tôi và nói: “Ôi chúa ơi.
04:55
"I heard you do something in grief.
100
295330
1900
04:57
My wedding's just been postponed."
101
297263
2100
Nghe nói ông làm gì đó về đau buồn.
04:59
And she burst into tears.
102
299397
1933
Đám cưới của tôi vừa bị hoãn mất rồi.”
05:01
And I talked to her, we --
103
301363
2734
Và rồi cô ấy òa khóc.
05:04
You know, she shared her experience and everything, and I consoled her.
104
304130
4833
Tôi trò chuyện với cô ấy, chúng tôi --
Cô ấy kể về chuyện buồn của mình và mọi chuyện, tôi đã an ủi cô ấy.
05:08
And after she walked away, my friend said, "Oh, my gosh,
105
308997
3966
05:12
I can't believe she was going on and on about her wedding,
106
312997
3366
Và sau khi cô ấy đi xa, bạn tôi nói: “Lạy chúa,
05:16
when your child has died.
107
316397
1200
tôi không tin được là cô ấy cứ kể về đám cưới của mình,
05:17
She's going to get to have another wedding."
108
317630
2467
khi con ông vừa mới mất.
05:20
And I said, "No, no, no, we don't compare in grief.
109
320130
3733
Cô ấy sẽ tổ chức được đám khác mà.
05:23
We don't have a broken head, we have a broken heart."
110
323897
2833
Tôi nói: “Thôi, thôi, ta không so sánh nỗi buồn đau làm gì
05:26
And everyone gets to have their own unique grief.
111
326763
3700
đây đâu phải là cơn đau đầu, chúng ta đều bị đau lòng mà”
05:30
And, you know, she's been dreaming about her wedding since she was five.
112
330497
4133
Và mỗi người đều có chuyện đau buồn riêng.
05:34
It doesn't take away from my grief.
113
334663
2567
Bạn biết đó, cô ấy đã mong đợi về đám cưới mình từ lúc năm tuổi,
05:37
All these losses live in the world together.
114
337263
3500
thì có làm nỗi buồn của tôi vơi đi đâu.
05:40
CSB: Let's bring another question from the audience.
115
340797
2700
Mọi mất mát này đều cùng tồn tại trên cuộc đời.
05:44
Someone is asking, "Can you tell us more about post-traumatic growth?
116
344063
3634
CSB: Hãy đưa câu hỏi khác của khán giả nào.
05:47
How can I start to grow from a loss?"
117
347697
2733
Có người hỏi: “Ông có thể nói rõ hơn về phát triển sau chấn thương không?
05:50
DK: It’s such a great question,
118
350863
1534
Làm sao để hồi phục lại sau mất mất?”
05:52
because we always hear about post-traumatic stress,
119
352430
3833
DK: Một câu hỏi rất hay,
bởi ta luôn nghe về sang chấn tâm lý sau chấn thương,
05:56
But post-traumatic growth actually occurs more.
120
356297
3833
mà phát triển sau chấn thương thực sự xảy ra nhiều hơn.
06:00
And that is the finding meaning.
121
360163
2634
06:02
Here's one of the myths:
122
362830
1667
Và đó là tìm kiếm ý nghĩa cuộc đời.
06:04
We think we make our grief get smaller, that that's the goal.
123
364530
5133
Đây là một trong số giả thuyết:
ta nghĩ làm vơi đi buồn đau là mục đích.
06:09
The goal isn't to make our grief smaller.
124
369663
3067
06:12
The goal is for us to become bigger, to grow around this grief.
125
372763
5500
Mục đích không phải là làm đau buồn vơi đi,
mà là ta trở nên mạnh mẽ hơn, trưởng thành hơn quanh nỗi buồn.
06:18
It's not "what are we going to do after this pandemic,"
126
378763
4134
06:22
but "who are we going to be?"
127
382930
2000
Không phải “Chúng ta sẽ làm gì sau đại dịch này”,
06:24
It's not, "what are we going to do after this loss?"
128
384930
3200
mà là “Ta sẽ trở thành ai?”
06:28
But "Who are we going to be?"
129
388130
1567
Không phải là “Chúng ta sẽ làm gì sau mất mát?”
06:29
How can we honor the person who died?
130
389730
2700
mà là “Ta sẽ trở thành ai?”
06:32
How can we make a life and a world that's more meaningful,
131
392463
4234
Làm sao để ta tôn vinh người đã mất?
Làm sao để ta tạo ra cuộc đời và thế giới nhiều ý nghĩa hơn,
06:36
where maybe the bad thing that happened to you
132
396730
2567
06:39
doesn't happen to other people in the future.
133
399330
2900
ở nơi những điều không may xảy đến với bạn
06:42
Or you shape someone's legacy.
134
402263
2834
không xảy ra với người khác trong tương lai.
06:45
Or we keep talking about them.
135
405097
1633
Hay bạn hình thành di sản của ai đó.
06:46
As long as we talk about our loved ones who are no longer physically with us,
136
406763
4567
Hay chúng ta vẫn nhắc về họ.
Chỉ cần ta còn nhắc về người thân đã không còn ở cạnh ta nữa,
06:51
they don't really die fully.
137
411363
2167
06:53
So just allowing ourselves to continue in life
138
413563
5167
thì họ thực sự không mất đi.
Bằng cách cho phép mình tiếp tục cuộc sống
06:58
is a bit of post-traumatic growth and not shutting down.
139
418763
4034
07:02
And we need support.
140
422830
1267
là một chút phát triển sau chấn thương và không trầm trọng hơn.
07:04
You know, it's interesting, if something's going on with our car,
141
424097
4933
Và ta cũng cần giúp đỡ.
Bạn biết đó, thú vị là nếu xe của ta gặp vấn đề gì đó,
07:09
we get support.
142
429063
1167
07:10
If something's going on with our apartment,
143
430263
2067
07:12
we get support.
144
432363
1200
ta nhận được giúp đỡ.
07:13
Sometimes we think we just have to fight our way through grief
145
433563
4067
Nếu có chuyện xảy ra với căn hộ của ta,
ta nhận được giúp đỡ.
07:17
and it's OK to ask for support and for help.
146
437663
3767
Đôi khi ta nghĩ ta cần tự chiến đấu với nỗi đau này một mình
07:21
CSB: It's so important to remember that.
147
441463
2367
và cũng không sao nếu muốn được hỗ trợ và giúp đỡ.
07:23
When it's not tangible we forget how to ask for help.
148
443863
4100
CSB: Điều này rất quan trọng để ghi nhớ.
Đó không phải điều hữu hình nên ta quên cách yêu cầu giúp đỡ.
07:28
Along those lines,
149
448497
1166
07:29
do you believe there's a time line for grief?
150
449697
2766
Cùng những điều này,
07:33
DK: Absolutely not.
151
453430
1867
ông có tin là có một mốc thời gian cho buồn đau không?
07:35
You know, when people ask me,
152
455297
1833
DK: Thực sự không.
07:37
"How long is my wife, my husband, my best friend going to grieve,"
153
457163
4200
Bạn biết đó, khi ai hỏi tôi:
“Vợ tôi, chồng tôi, bạn tôi sẽ đau buồn như thế bao lâu?“,
07:41
I always say, "How long is the person going to be dead?
154
461397
2866
07:44
Because if they're going to be dead for a long time,
155
464297
2466
tôi luôn trả lời: “Một người sẽ chết trong bao lâu?
07:46
you're going to grieve for a long time."
156
466763
1934
Vì nếu người đó ra đi trong thời gian dài,
07:48
It doesn't mean you will always grieve with pain.
157
468697
3600
bạn sẽ buồn trong một thời gian dài.”
07:52
Hopefully in time you can grieve with more love than pain.
158
472330
3900
Cũng không phải là bạn sẽ khổ sở mãi với nỗi đau.
Hy vọng bạn lúc đó sẽ buồn khổ cùng nhiều tình thương hơn đau đớn.
07:56
But there is no time line,
159
476263
1500
07:57
and I always say we don't get over loss.
160
477797
3266
Nhưng chẳng có mốc thời gian,
08:01
We don't recover from loss.
161
481097
2400
tôi hay nói ta không quên được mất mát.
08:03
Our loved one was not a cold or a flu.
162
483497
2800
Ta không cứu lại được người đã mất.
08:06
We learn to live with it.
163
486330
1533
Người thân đó không bị cảm lạnh hay cúm.
08:08
CSB: And for those who are maybe ready to start on the path of meaning
164
488330
5467
Ta chỉ học cách sống với nó.
CSB: Và với ai sẵn sàng trên con đường tìm ý nghĩa cuộc đời
08:13
as they move through their grief,
165
493797
1600
08:15
how does one start that process?
166
495430
2200
khi họ vượt qua buồn đau,
08:18
DK: It's actually a decision.
167
498563
2600
thì làm sao để bắt đầu quá trình này?
08:21
Are you willing to find meaning in time?
168
501163
2867
DK: Đó thực sự là một quyết định.
08:24
Are you willing to let yourself just live a little more?
169
504063
4367
Bạn sẵn sàng tìm ý nghĩa lúc đó chưa?
Bạn sẵn sàng để sống nhiều hơn một chút chưa?
08:28
Are you willing to try to think of a way
170
508463
2867
08:31
that might honor what's happened in our world
171
511330
3300
Bạn sẵn sàng thử nghĩ theo cách
08:34
or what's happened in the loss in your life?
172
514663
2800
có thể tôn vinh những điều đã xảy ra trong đời mình
08:37
It's a small decision.
173
517497
2333
hay những mất mát xảy ra trong cuộc đời mình chưa?
08:40
Am I willing to grow?
174
520230
2767
Đây là quyết định nhỏ.
08:43
Am I willing to live past this in a way that honors what I've lost?
175
523030
5000
Tôi sẵn sàng để vượt lên chưa?
Tôi sẵn sàng để sống qua nó theo cách tôn vinh những gì đã mất chưa?
08:48
CSB: Let's bring up another question from the audience.
176
528063
2600
08:50
"How can we help our children when they experience grief?"
177
530697
3033
CSB: Hãy đưa câu hỏi tiếp của khán giả nào.
08:54
DK: Such a good question.
178
534330
1233
“Làm sao để giúp con mình khi chúng gặp chuyện buồn đau?”
08:55
You know, our children are often the forgotten grievers,
179
535597
3400
DK: Một câu hỏi hay đấy.
08:59
And it's so important --
180
539030
2133
Bạn biết đó, con chúng ta thường là người buồn bã bị lãng quên,
09:01
Here's one of the things:
181
541163
1634
09:02
Mourning is what we do on the outside.
182
542830
2633
điều này khá quan trọng --
Đây là một trong vài cách:
09:05
Grief is what's inside of us.
183
545497
2333
tang chế là điều ta làm bên ngoài.
09:07
I can't make you grieve.
184
547863
2300
Đau buồn lại nằm sâu trong ta.
09:10
I can't make my kids grieve.
185
550163
2967
Tôi không làm bạn đau buồn.
09:13
All we can do is model healthy grief.
186
553163
2934
Tôi không làm con tôi đau buồn.
09:16
And how do we model healthy grief for our children?
187
556597
3200
Ta chỉ có thể làm một tấm gương buồn lành mạnh.
09:20
We tell them part of our work is to grieve fully.
188
560230
3300
Và ta làm sao để làm gương về buồn lành mạnh cho bọn trẻ?
09:23
It's OK to be sad.
189
563563
1900
Ta nói với chúng một phần chúng ta đúng là hết sức đau buồn.
09:25
It's OK to miss that person.
190
565463
2700
Buồn không sao cả.
09:28
And to live fully.
191
568163
1834
Nhớ người đó cũng không sao.
09:30
Life also has to go on.
192
570363
1734
Và cũng là sống trọn vẹn hơn.
09:32
I've still got to go to work, you still got to go to school.
193
572130
3033
Cuộc sống vẫn tiếp tục.
09:35
So it's the grieving and the living is what we model for them.
194
575197
4200
Bố vẫn phải đi làm, con vẫn phải đi học.
Cách đau buồn và cách sống là điều ta làm gương cho chúng.
09:39
CSB: And it's so hard to with kids
195
579697
2166
09:41
because it seems like, in some ways,
196
581897
2366
CSB: Khá khó khăn cho bọn trẻ
09:44
they may not even know what they're feeling, right?
197
584297
2433
vì dường như, nói cách khác,
09:46
So, like, how much of grief with children
198
586730
2500
chúng thậm chí không hiểu mình đang cảm thấy gì, phải không?
09:49
involves helping them understand definitions
199
589263
3534
Vậy mức độ đau buồn nào với bọn trẻ
09:52
or even identifying feelings and all that?
200
592830
2800
liên quan tới việc giúp chúng hiểu định nghĩa
09:55
DK: Yeah, and to just name it and open the conversation
201
595997
2966
hay cả xác định cảm xúc và mọi điều?
09:58
and just to let them know,
202
598997
1500
DK: Đúng, chỉ cần gọi tên cảm xúc và hãy trò chuyện
10:00
you know, you can always talk about it with me.
203
600530
2867
và thử để chúng hiểu
10:03
You know, kids actually understand more than we give them credit for.
204
603430
4067
con biết đó, con có thể luôn kể về nó với bố mẹ.
Bạn biết đó, lũ trẻ thực sự biết nhiều hơn điều ta cho chúng biết.
10:08
CSB: That is true.
205
608030
1267
10:09
DK: And euphemisms don't work.
206
609297
1933
10:11
Don't tell them Grandpa's gone to sleep or Grandpa's on a long trip.
207
611263
4134
CSB: Đúng vậy.
DK: Nói tránh đi cũng không ích gì.
Đừng nói với chúng là bà chỉ ngủ thôi hay ông chỉ đi một chuyến đi rất xa.
10:15
You want to be honest.
208
615430
1633
10:17
CSB: So, OK, here we are in a new time.
209
617063
2500
Bạn nên thành thật.
10:19
We're starting to come out of this pandemic,
210
619597
2066
CSB: Vâng, ta đang trong thời điểm mới.
10:21
at least in some countries in the world.
211
621697
2566
Chúng ta bắt đầu thoát ra khỏi đại dịch này,
10:25
How do you think our collective grief might shift
212
625163
3900
ít nhất là vài quốc gia trên thế giới.
Ông nghĩ sao rằng nỗi buồn của ta có thể chuyển
10:29
in the next few months to years from here?
213
629097
3466
từ vái tháng tới đến vài năm kể từ đây?
10:33
DK: Well, the one thing I hope we don't do is
214
633197
2400
10:35
I hope we don't lose this ability to have these conversations,
215
635630
4933
DK: Có một điều tôi hy vọng ta không làm là
tôi hy vọng ta không mất khả năng cùng trò chuyện,
10:40
because that's been one of the pieces of meaning
216
640597
2833
10:43
that's been important,
217
643430
1300
10:44
is for the first time we're naming these feelings we're having.
218
644730
5067
vì đó là một trong những phần ý nghĩa cuộc đời
mang ý nghĩa quan trọng,
là lần đầu cho việc ta gọi tên những cảm xúc ta đang có.
10:49
We're understanding grief, we're talking more about grief.
219
649830
3300
10:53
And I hope we don't lose that after this.
220
653163
2067
Chúng ta đang hiểu nỗi đau buồn, ta đang nói nhiều hơn về nỗi buồn.
10:55
I hope we understand grief is such a natural part of life,
221
655263
5000
Và hy vọng ta không đánh mất điều đó.
Tôi hy vọng ta hiểu ra chuyện đau buồn là phần dĩ nhiên ở đời,
11:00
that everyone you've ever admired,
222
660297
3200
11:03
every amazing person in the world, has gone through tough grief.
223
663530
4867
bất cứ ai bạn từng ngưỡng mộ,
bất cứ người phi thường nào ở đời đều trải qua đau buồn khó khăn.
11:08
And there's nothing wrong with you when it happens to you.
224
668397
3433
11:11
It is part of our lives.
225
671863
2034
Và không có gì trái ngược khi điều đó xảy đến với bạn.
11:13
CSB: Yeah.
226
673930
1167
11:15
We're coming close to the end,
227
675130
1500
Đó là một phần cuộc sống của chúng ta.
11:16
so just as a final question for you, you know,
228
676663
2434
CSB: Vâng.
Ta sắp đi đến phần kết,
11:19
if someone is really struggling through the depths of their grief right now,
229
679130
3633
còn một câu hỏi cuối cùng gửi đến ông, ông biết đó,
11:22
what's just the most important thing for them to remember?
230
682797
2866
nếu có người giờ đang đấu tranh sâu trong buồn đau,
11:26
DK: Reach out and get support, talk to someone,
231
686297
3233
đâu là điều quan trọng nhất họ nên nhớ?
11:29
maybe someone who's been in grief themselves
232
689563
2434
DK: Hãy liên lạc, nhận sự giúp đỡ, trò chuyện với ai đó,
11:32
that can share that with you.
233
692030
1800
11:33
It can be the family member, the coworker
234
693830
3267
có lẽ ai đó đã từng đau buồn như vậy
có thể cùng bạn san sẻ nỗi buồn.
11:37
and get support from an organization,
235
697130
3100
Có thể là người nhà, đồng nghiệp
11:40
grief.com, as well as so many other sites,
236
700263
2900
và giúp đỡ từ một tổ chức,
11:43
have lots of free resources that people can find.
237
703197
4066
grief.com, và nhiều trang web khác
có tài nguyên miễn phí mà ai cũng có thể tìm.
11:47
And I also want to remind people,
238
707263
2800
11:50
we get so afraid of our feelings,
239
710097
2200
Và tôi cũng muốn nhắc nhở mọi người,
11:52
like if I start crying, I'll never stop.
240
712297
3733
ta thường e sợ cảm xúc của chính mình,
như nếu tôi khóc là khóc không ngừng được.
11:56
I remind people no feeling is final, no feeling is forever.
241
716063
4134
Tôi muốn nhắc không có cảm xúc cuối cùng, không cảm xúc nào dài mãi.
12:00
You do stop crying eventually,
242
720663
2500
12:03
but release those feelings in a healthy way.
243
723197
3066
Cuối cùng bạn vẫn sẽ ngừng khóc,
12:06
CSB: Yeah, that's really helpful.
244
726297
1600
nhưng hãy giải tỏa được cảm xúc ấy một cách lành mạnh.
12:07
I think that's one of the things that growing up has shown me the most,
245
727897
3433
CSB: Vâng, thực sự rất hữu ích.
12:11
is you know, any emotion is not permanent.
246
731330
3400
Tôi nghĩ một trong những điều trưởng thành cho tôi thấy nhiều nhất,
12:14
And so that's a source of relief, right?
247
734763
2334
là cảm xúc nào cũng là hữu hạn.
12:17
DK: And we get so stuck in thinking "This is it forever."
248
737130
3633
Đó là một cách nhẹ lòng đi, phải không?
12:20
But we don't know what tomorrow is going to look like.
249
740797
2533
DK: Và ta hay có suy nghĩ bế tắc rằng “nó là vô tận.”
12:23
I always say take the word -- always --
250
743330
2233
Mà ta không biết ngày mai sẽ như thế nào.
12:25
I say take the word "always" and "never" out of our vocabulary.
251
745597
3733
Tôi luôn nói lấy từ -- luôn luôn --
12:29
When we go, "I'm always going to be sad,"
252
749363
2034
Hãy bỏ từ “luôn luôn” và “không bao giờ” ra khỏi vốn từ của ta.
12:31
or "I'm never going to be happy again."
253
751430
2133
Khi ta nói: “Tôi luôn luôn thấy buồn bã,”
12:33
No, you don't know what tomorrow is like,
254
753563
2100
hay “Tôi sẽ không bao giờ vui lại được.”
12:35
but today you're feeling sad.
255
755697
1666
12:37
Just name your feelings for today.
256
757397
2633
Không đâu, bạn không biết ngày mai ra sao,
còn hôm nay bạn đang buồn.
12:40
CSB: Yeah.
257
760730
1167
Chỉ cần gọi tên cảm xúc hôm nay của bạn.
12:41
Thank you, David, this has been really, really meaningful,
258
761930
2733
12:44
and we've learned so much from you.
259
764697
1900
CSB: Vâng.
Cảm ơn ông, David, điều này thật sự vô cùng có ý nghĩa,
12:46
So thanks for joining us.
260
766597
1933
12:48
DK: Thank you.
261
768563
1000
chúng tôi đã học được rất nhiều điều.
12:49
CSB: Have a great day.
262
769597
1166
Cảm ơn ông vì đã tham gia.
DK: Cảm ơn bạn.
CSB: Chúc một ngày tốt lành.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7