What I learned when I conquered the world's toughest triathlon | Minda Dentler

Translator: Anh-Thu Nguyen Reviewer: Ai Van Tran

It was October 13, 2012,

Đó là ngày 13 tháng Mười năm 2012,

a day that I will never forget.

ngày mà tôi sẽ không thể nào quên.

I was on my bike, pushing up what seemed like a never-ending barren hill.

Tôi ở trên xe đạp, cảm giác như đang đi qua

một ngọn đồi cằn cỗi không điểm dừng.

And it wasn't just any hill:

Đó không đơn thuần

chỉ là một ngọn đồi:

it was a 15-mile climb up to a town called Hawi

đó là 15 dặm đường dốc

để đến một thị trấn tên là Hawi

on the Big Island of Hawaii.

toạ lạc ở Đảo Lớn, Hawaii.

And it wasn't just any ride:

Và đó không chỉ là một chuyến đạp xe

it was at the Ironman World Championship.

đó là trận vô địch Ironman thế giới.

I can still feel my muscles burning.

Tôi vẫn còn cảm thấy cơ bắp mình đang đốt cháy.

I was struggling, tired and dehydrated,

Tôi đã vật lộn, kiệt sức và mất nước,

as I could feel the heat

và có thể cảm nhận được sức nóng

emanating from the asphalt, measuring almost 98 degrees.

toả ra từ mặt đường, ước chừng khoảng 98 độ.

I was near the halfway point of the bike portion

Tôi đã đi được một nửa chặng của cuộc thi đạp xe

of one of the most prestigious, longest,

trong khuôn khổ cuộc thi danh tiếng nhất, dài hơi nhất thế giới,

single-day endurance race events in the world.

kéo dài chỉ trong một ngày.

Every year, during my childhood,

Cứ mỗi năm, suốt thời thơ ấu,

I watched this very race on TV in our family living room.

tôi đều theo dõi cuộc thi này qua chiếc TV của gia đình.

I sat next to my dad on our 1970s-style orange and brown sofa,

Tôi ngồi cạnh cha mình trên chiếc sô-pha màu cam và nâu của những năm 1970s

and I remember being in utter awe

và nhớ rằng mình hoàn toàn kính phục

at how these athletes pushed themselves to their limit

trước cách những vận động viên tự thúc đẩy bản thân đến giới hạn

in this grueling race.

trong cuộc thi khốc liệt này.

And just so you don't get the wrong idea,

Và để các bạn không hiểu sai ý tôi,

my family members weren't just spectators.

gia đình tôi không đơn thuần là những khán giả.

They were incredibly athletic,

Họ có tinh thần thể thao mạnh mẽ,

and I always participated from the sidelines,

và tôi luôn là người tham gia bên ngoài lề,

cheering on my three siblings or handing out water at local races.

cổ vũ anh chị em của mình

hoặc tiếp nước cho họ trong các cuộc thi địa phương.

I remember wanting so badly to be able to compete, but I couldn't.

Tôi đã khao khát được thi đấu, nhưng không thể.

Even though I couldn't play sports,

Dù không thể chơi thể thao,

tôi vẫn muốn trở nên thật năng động

I decided to be active in my community.

trong cộng đồng của mình.

I volunteered at the local hospital in high school.

Thời trung học,

tôi tham gia tình nguyện

ở bệnh viện địa phương.

In college, I interned at the White House,

Ở đại học, tôi là thực tập sinh tại Nhà Trắng,

studied abroad in Spain

du học ở Tây Ban Nha

and backpacked through Europe all by myself

và chu du khắp châu Âu một mình

with my leg braces and crutches.

với dây chỉnh hình chân và nạng.

Upon graduating, I moved to New York City for a job in management consulting,

Sau tốt nghiệp, tôi chuyển đến New York và làm trong ngành tư vấn quản lý,

earned an MBA, got married

lấy bằng thạc sĩ, kết hôn

and now have a daughter.

và hiện đã có một bé gái.

(Applause)

(Vỗ tay)

At age 28, I was introduced to the sport of hand-cycling,

Ở tuổi 28, tôi được giới thiệu tới bộ môn đạp xe tay,

and then triathlon,

và sau đó là ba môn phối hợp.

and by luck, I met Jason Fowler, an Ironman World Champion,

Thật may mắn, tôi đã gặp Jason Fowler,

một nhà vô địch Ironman thế giới,

at a camp for athletes with disabilities.

ở một hội trại dành cho những vận động viên khuyết tật.

And like me, he competed in a wheelchair.

Và cũng như tôi, anh ấy thi đấu cùng với chiếc xe lăn.

And with his encouragement, at age 34,

Nhờ sự động viên từ anh ấy, ở tuổi 34,

tôi quyết định tham gia Kona.

I decided to go after Kona.

The Kona, or Hawaii Ironman

Kona, còn gọi là giải Ironman của Hawaii

is the oldest Iron-distance race in the sport,

là cuộc đua cự ly dài lâu đời nhất trong giải đấu.

Và nếu cảm thấy lạ lẫm,

and if you're not familiar, it's like the Super Bowl of triathlon.

thì hãy xem nó như giải ba môn phối hợp

tầm cỡ Super Bowl.

And the Ironman, for a wheelchair athlete like me,

Giải đấu này, đối với một vận động viên ngồi xe lăn như tôi

consists of a 2.4-mile open-water swim in the Pacific Ocean,

bao gồm bơi ngoài trời, cự ly 2.4 dặm trên Thái Bình Dương,

a 112-mile hand cycle ride in lava fields --

và đua xe đạp tay, cự ly 112 dặm, trên trường dung nham --

now, that sounds exotic,

Nghe thật đặc biệt,

but it's not as scenic as it sounds, and it's pretty desolate --

nhưng mọi thứ không nên thơ như miêu tả,

mà khá hoang vắng --

and then you top it off with a marathon,

Cuối cùng, bạn kết thúc bằng cuộc chạy marathon,

or a 26.2-mile run in 90-degree heat

cự ly 26.2 dặm trong cái nóng 90 độ

using a racing wheelchair.

cùng chiếc xe lăn đua.

That's right, it's a total distance of 140.6 miles using just your arms

Đúng, đây là một cuộc đua, chỉ dùng tay với tổng cự ly 140.6 dặm.

in less than 17 hours.

trong vòng dưới 17 giờ đồng hồ.

No female wheelchair athlete had ever completed the race

Chưa từng có vận động viên nữ ngồi xe lăn nào

hoàn thành cuộc đua này.

because of the strict, seemingly impossible cutoff times.

Bởi sự khắc nghiệt, và thời gian thi đấu vô cùng eo hẹp.

And so there I was,

Thế là tôi,

putting it all out on the line.

đã đánh liều tất cả.

And when I finally reached the top of that 15-mile climb,

Và khi đã hoàn thành chặng đua 15 dặm,

I was discouraged.

tôi thấy chùn bước.

There was no way I was going to make that swim in my time limit

Không có cách nào để tôi hoàn thành chặng thi bơi trong thời gian giới hạn

of 10 and a half hours,

với 10.5 giờ đồng hồ,

because I was almost two hours off pace.

bởi vì tôi đã bị bỏ lại trong chặng đua gần hai tiếng.

I had to make the agonizing decision

Tôi phải đưa ra quyết định khó khăn

to quit.

là bỏ cuộc.

I removed my timing chip, and I handed it over to a race official.

Tháo bỏ con chip tính giờ của mình, tôi trao nó lại cho nhân viên giám sát.

My day was done.

Ngày thi đấu của tôi đã kết thúc.

My best friend Shannon and my husband Shawn

Bạn thân của tôi, Shannon và Shawn, chồng tôi

were waiting at the top of Hawi to drive me back to town.

đang đợi tôi trên đỉnh đồi Hawi để đưa tôi trở về thị trấn.

And on my way back to town, I began to cry.

Và trên đường về, tôi bắt đầu khóc.

I had failed.

Tôi đã thất bại.

My dream of completing the Ironman World Championship

Ước mơ hoàn thành giải vô địch Ironman thế giới

was crushed.

hoàn toàn đổ vỡ.

I was embarrassed.

Tôi thấy xấu hổ.

I felt like I'd messed up.

Tôi cảm thấy như mình đã phá hỏng nó,

I worried about what my friends, my family and people at work

và lo ngại rằng bạn bè, gia đình và đồng nghiệp

would think of me.

sẽ nghĩ gì về tôi.

What was I going to put on Facebook?

Tôi sẽ viết gì lên Facebook đây?

(Laughter)

(Cười)

How was I going to explain to everyone

Tôi sẽ giải thích ra sao

that things didn't go the way I had assumed or planned?

rằng mọi việc diễn ra không theo như kế hoạch?

A few weeks later I was talking to Shannon about the Kona "disaster,"

Một vài tuần sau đó, tôi kể với Shannon về "thảm hoạ" Kona này,

and she said this to me:

và cô ấy bảo tôi:

"Minda, big dreams and goals can only be realized when you're ready to fail."

"Minda à, những ước mơ và mục tiêu to lớn chỉ xảy ra khi ta sẵn sàng thất bại"

Tôi biết mình phải bỏ thất bại sau lưng để có thể bước tiếp,

I knew I had to put that failure behind me in order to move forward,

and it wouldn't be the first time that I had faced insurmountable odds.

và đó chẳng phải là lần đầu tiên tôi đối mặt với những thách thức.

I was born in Bombay, India,

Tôi được sinh ra ở Bombay, Ấn Độ,

and just before my first birthday, I contracted polio,

và trước ngày sinh nhật đầu tiên, tôi mắc bệnh bại liệt,

which left me paralyzed from the hips down.

và không thể cử động nửa thân dưới được nữa.

Unable to care for me, my birth mother left me at an orphanage.

Không có khả năng chăm sóc tôi, mẹ đẻ đã để tôi lại trại mồ côi.

Fortunately, I was adopted by an American family,

May mắn thay, tôi được nhận nuôi bởi một gia đình Mỹ,

and I moved to Spokane, Washington

và chuyển đến Spokane, Washington

just shortly after my third birthday.

một thời gian ngắn sau sinh nhật ba tuổi.

Over the next few years, I underwent a series of surgeries

Bẵng đi vài năm sau, tôi trải qua hàng loạt cuộc phẫu thuật

on my hips, my legs and my back

ở vùng hông, chân và lưng

that allowed me to walk with leg braces and crutches.

nhằm giúp tôi có thể đi lại cùng nạng và dây chỉnh hình.

As a child, I struggled with my disability.

Là một đứa trẻ, tôi phải vật lộn với khiếm khuyết của mình.

I felt like I didn't fit in.

Tôi thấy mình lạc lõng.

People stared at me all the time,

Mọi người lúc nào cũng nhìn vào tôi,

and I was embarrassed about wearing a back brace and leg braces,

tôi thấy xấu hổ khi mang dây chỉnh hình ở lưng và chân,

and I always hid my chicken legs under my pants.

và lúc nào cũng giấu đôi chân mình sau lớp quần dài.

As a young girl, I thought thick, heavy braces on my legs

Với một cô bé như tôi, những chiếc dây dày và nặng trên chân

did not look pretty or feminine.

trông thật không xinh đẹp hay nữ tính.

Among my generation, I am one of the very few individuals in the US

Trong thế hệ của mình, tôi là một trong số rất ít người Mỹ

who are living with paralysis by polio today.

sống chung với bại liệt tính đến thời điểm hiện tại.

Many people who contract polio in developing countries

Rất nhiều người mắc bại liệt ở các nước đang phát triển

do not have access to the same medical care, education,

không thể tiếp cận với hệ thống y tế, giáo dục,

or opportunities like I have had in America.

hay những cơ hội tương tự như ở Mỹ.

Many do not even live to reach adulthood.

Nhiều người còn không thể sống đến tuổi trưởng thành.

I have the humbling knowledge that, had I not been adopted,

Tôi có nhận thức khiêm nhường rằng, nếu như không được nhận nuôi,

I most certainly wouldn't be in front of you today.

tôi chắc sẽ chẳng thể đứng trước các bạn ngày hôm nay.

I may not even be alive.

Thậm chí còn không thể sống sót.

All of us, in our own lives,

Tất cả chúng ta, trong cuộc đời mình

may face seemingly insurmountable goals.

sẽ có thể đối mặt với những mục tiêu khó chinh phục.

I want to share with you what I learned

Và tôi muốn chia sẻ với mọi người

when I tried again.

điều tôi học được khi cố gắng lần nữa.

One year after my first attempt,

Một năm sau nỗ lực đầu tiên tại giải đấu,

on a sunny Saturday morning,

vào một buổi sáng Chủ Nhật đầy nắng,

my husband Shawn

chồng tôi, Shawn,

dumped me into the ocean at the Kona Pier

đưa tôi xuống làn nước ở bến tàu Kona

and, with 2,500 of my closest friends and competitors,

và, với 2500 người, vừa có bạn thân, vừa có những thí sinh,

we started swimming as that cannon went off promptly at 7am.

chúng tôi bắt đầu bơi khi súng báo hiệu được bắn, lúc 7 giờ sáng

I focused on one stroke at a time, staying in between bodies,

Tôi chú ý vào từng sải tay một, hòa vào giữa dòng người

counting my strokes --

đếm từng sải tay --

one, two, three, four --

một, hai, ba, bốn--

and lifting my head to sight every so often

và nhấc đầu lên để nhìn rất thường xuyên

just so I wouldn't get too off track.

nhằm đảm bảo là mình không bị tụt lại.

And when I finally reached the shoreline,

Và khi tôi đã bơi đến rìa đá,

Shawn picked me up, and he carried me out of the water.

Shawn nhấc tôi lên, đưa tôi ra khỏi làn nước.

I was so stunned and thrilled when Shawn had told me I had managed

Tôi vô cùng sững sờ và rùng mình khi Shawn nói rằng tôi vừa vượt qua

a one-hour-and-43-minute swim time.

thời gian bơi dài một giờ và 43 phút.

On to the bike segment.

Với phần đua xe đạp,

I had eight hours and 45 minutes to complete the 112-mile bike course.

tôi có tám giờ và 45 phút để hoàn thành chặng đua 112 dặm.

I broke up the course in seven- to 10-mile segments in my mind

Tôi chia nó thành những chặng từ bảy đến mười dặm

just to reduce the enormity of the race.

để giảm bớt độ khắc nghiệt của cuộc đua.

The first 40 miles, they clipped by as we benefited from a little tail wind.

40 dặm đầu tiên trôi qua nhanh chóng vì được một cơn gió cùng chiều hỗ trợ.

By 4pm, I had made it to mile 94,

Lúc bốn giờ chiều, tôi đã đến dặm thứ 94.

and I did the math and I realized I was in serious time jeopardy

Tôi tính toán và nhận ra mình đang rơi vào cơn khủng hoảng thời gian

because I had 18 miles to go and less than 90 minutes,

bởi tôi còn đến 18 dặm đường trong khi chỉ còn ít hơn 90 phút.

and that included a few sizable hill climbs.

và trong đó bao gồm một vài con dốc khá cao.

I was stressed out, and I was scared

Tôi thấy áp lực, và sợ hãi

that I wasn't going to make that time cutoff again.

rằng tôi sẽ không thể hoàn thành một lần nữa.

At this point, I pushed my internal voice aside that said,

Vào thời khắc đó, tôi gạt đi tiếng nói bên trong, rằng:

"This hurts. Quit."

"Tiếp tục sẽ đau đớn đấy. Bỏ cuộc đi."

And I told myself, "Minda, you better focus.

Và tôi nói với bản thân mình, "Minda, hãy tập trung nào.

Focus on what you can control,

Chú tâm vào điều mày kiểm soát được,

and that is your attitude and your effort."

đó chính là thái độ và sự nỗ lực."

I resolved to be OK being uncomfortable,

Tôi quyết định chấp nhận cảm giác khó chịu

and I told myself, "Push harder,

và nói với mình: "Đi nhanh hơn,

forget about the pain,

quên những cơn đau đi,

and keep that laser focus."

và hãy tập trung toàn lực."

For the next 90 minutes, I cranked as though my life depended on it.

Trong 90 phút tiếp theo, tôi nỗ lực như thể đời mình phụ thuộc vào nó vậy

And when I rolled into town,

Và khi đến được thị trấn,

I heard on the loudspeaker,

tôi nghe trên loa phát thanh,

"Minda Dentler is one of the last competitors to make the bike cutoff."

"Minda Dentler

là một trong những người cuối cùng hoàn thành chặng đua"

I did it!

Tôi đã làm được!

(Applause)

(Vỗ tay)

By only three minutes.

Chỉ ba phút sau đó.

(Laughter)

(Cười)

It was 5:27pm,

Đó là vào lúc năm giờ 27 phút,

and I had been racing for 10-and-a-half hours.

tôi đã phải thi đấu ròng rã trong mười giờ rưỡi.

The first 10 miles of the run went pretty quickly,

Mười dặm đầu tiên trong phần thi chạy trôi qua khá nhanh,

as I was so excited to finally pass people

tôi thấy phấn khích vì vượt qua được nhiều người

with my three wheels to their two feet.

bằng ba bánh xe lăn của mình thay vì bằng hai chân như họ.

The sun quickly went down,

Mặt trời lặn nhanh chóng,

and I found myself pulling up to the bottom of Palani hill,

và tôi thấy mình đang dần tiến tới chân đồi Palani,

looking straight into a half-mile hill that looked like Mt. Everest

nhìn trực diện vào con dốc dài nửa dặm tựa như núi Everest,

at mile 124 of the race.

ở dặm thứ 124 của chặng đua.

My friends and family were ready at their stations

Bạn bè và gia đình tôi đã đứng sẵn ở trạm dừng

to talk me up that hill.

để cổ vũ tôi.

I was struggling, tired,

Tôi đã vật lộn, mệt mỏi,

desperately gripping those rims just so I wouldn't tip backwards.

tuyệt vọng nắm lấy vành xe

cố không để mình bị tụt lại.

When I finally reached the top of that hill,

Khi đã đến đỉnh dốc,

I turned left onto a very lonely 15-mile stretch onto the Queen K Highway,

tôi rẽ trái vào một con đường dài 15 dặm trên cao tốc Queen K,

totally exhausted.

hoàn toàn kiệt sức.

I pressed on, focusing on one push at a time.

Tôi tiếp tục tiến lên, hết sức chú tâm vào mỗi cái đẩy xe.

By 9:30pm,

Khoảng chín giờ rưỡi tối,

I made that final right-hand turn onto Ali'i Drive.

Tôi rẽ phải lần cuối cùng vào đường Ali'i.

I heard the crowd's roar, and I was overcome with emotion.

Tôi nghe đám đông gào thét, và cảm thấy tràn đầy xúc động.

I crossed that finish line.

Tôi đã vượt qua vạch kết thúc.

(Applause)

(Vỗ tay)

(Applause ends)

And my final time was 14 hours and 39 minutes.

Và tổng thời gian thi đấu của tôi là 14 giờ và 39 phút.

For the first time in the 35-year history,

Lần đầu tiên trong 35 năm lịch sử,

a female wheelchair athlete

một vận động viên nữ ngồi xe lăn

completed the Ironman World Championship.

hoàn thành giải đấu Ironman.

(Applause)

(Vỗ tay)

(Applause ends)

And it wasn't just any female athlete.

Và đó không phải một vận động viên nữ nào khác.

It was me.

Đó là tôi.

(Laughter)

(Cười)

A paralyzed orphan from India.

Một trẻ mồ côi bại liệt đến từ Ấn Độ

Against all odds, I achieved my dream,

Bất chấp những trở ngại, tôi đã đạt được ước mơ.

and through this very personal commitment to myself,

Và nhờ vào sự cam kết với bản thân,

I slowly realized that completing the Ironman

tôi dần nhận ra việc hoàn thành giải đấu Ironman

was about more than conquering Kona.

có ý nghĩa hơn cả việc chinh phục Kona.

It was about conquering polio

Đó là câu chuyện chiến thắng bệnh bại liệt

and other disabling but preventable diseases,

và những khiếm khuyết có thể chữa trị.

not only for myself,

Nó không chỉ dành cho tôi,

but for the millions of children

mà còn cho hàng triệu trẻ em,

who have been and still will be afflicted by vaccine-preventable diseases.

những ai đang và sẽ bị ảnh hưởng bởi những bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc-xin.

Today, we are closer than ever to eliminating one of those diseases

Ngày nay, chúng ta có nhiều cơ hội loại bỏ những bệnh này hơn bao giờ hết

everywhere in the world.

ở khắp ngõ ngách trên thế giới.

In the mid-1980s, polio once paralyzed more than 350,000 children a year

Giữa thập niên 1980s, bại liệt ảnh hưởng hơn 350,000 trẻ em mỗi năm

in more than 125 countries.

tại hơn 125 quốc gia.

That amounted to a staggering 40 cases an hour.

Có 40 ca bệnh mỗi giờ, một con số kinh ngạc.

By contrast, so far this year,

Trái lại, trong năm nay,

the last endemic countries have reported a total of only 12 cases.

báo cáo cho thấy, tỉ lệ chỉ còn 12 ca tại những quốc gia thường xuyên có bệnh.

Since 1988, more than 2.5 billion children have been immunized against polio,

Từ năm 1988, hơn 2.5 tỷ trẻ em đã được tiêm ngừa bại liệt,

and an estimated 16 million children,

và xấp xỉ 16 triệu trẻ em,

who otherwise would have been paralyzed like me,

đang mắc bệnh như tôi,

are walking.

có thể đi lại.

Despite this incredible progress,

Mặc cho sự tiến triển vượt bậc này,

we know that until it's eradicated,

chúng ta biết rằng trừ phi được chữa trị tận gốc,

polio remains a very real threat,

bại liệt vẫn là mối nguy có thật,

especially to children in the poorest communities of the world.

đặc biệt đối với trẻ em ở những cộng đồng nghèo nhất thế giới.

It can reemerge in some of the most remote and dangerous places,

Căn bệnh vẫn có thể bộc phát ở những nơi hẻo lánh và khắc nghiệt nhất,

and from there, it can spread.

và từ những nơi đó, bệnh sẽ lan xa.

And so this is my new Ironman:

Và một giải đấu Ironman khác đang đợi tôi:

to end polio.

đó là chấm dứt căn bệnh bại liệt.

And I am reminded every day,

Tôi tự nhắc mình mỗi ngày,

when I look at my two-and-a-half-year-old daughter Maya.

khi nhìn vào con gái mình, Maya, một cô bé hai tuổi rưỡi.

She is able to climb a ladder in the park,

Con bé có thể leo lên chiếc thang trong công viên,

push her scooter or kick a ball across the grass.

tự đẩy chiếc xe của mình hay đá quả bóng băng qua cỏ.

Almost everything that I see her do at her age

Hầu hết những điều tôi quan sát thấy con bé làm được ở độ tuổi ấy

reminds me of what I could not do at that age.

gợi nhắc tôi về những điều mà ngày trước tôi không thể thực hiện.

And when she was two months old,

Khi con bé được hai tháng tuổi,

I took her to get her first polio vaccine.

tôi đưa bé đi tiêm mũi vắc-xin ngừa bại liệt đầu tiên.

And when the doctor came in the room to prepare the shot,

Khi bác sĩ chuẩn bị mọi thứ cho mũi tiêm,

I asked him if I could take a picture to document the moment.

tôi xin phép được chụp lại khoảnh khắc ấy.

When we left the room,

Khi rời khỏi phòng tiêm,

I could feel my eyes welling up with tears.

tôi thấy mắt mình ướt đẫm.

I cried the entire way home.

Tôi đã khóc suốt quãng đường về nhà.

It was in that moment that I realized

Trong thời khắc ấy, tôi nhận ra,

that my daughter's life would be very different from mine.

cuộc sống của con gái sẽ rất khác biệt so với tôi.

She will never be faced with the crippling disability of polio,

Con bé sẽ không bao giờ phải bất động tay chân do bại liệt,

because a vaccine was available, and I chose to get her immunized.

nhờ sự tồn tại của vắc-xin, nhờ tôi đã đưa con đi tiêm ngừa.

She can do anything she wants,

Con bé có thể làm những gì mình muốn,

as can each of you.

giống như các bạn vậy.

(Laughter)

(Cười)

Now I'd like to leave you all with one question:

Và giờ tôi muốn đặt một câu hỏi cho mọi người:

what is your Ironman?

Giải Ironman của riêng bạn đại diện cho điều gì?

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)