You may be accidentally investing in cigarette companies | Bronwyn King

Çeviri: Ahmed Enes Erşahan Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

In 2001, I was a brand new, shiny doctor, planning to save the world.

2001'de dünyayı kurtarmaya kararlı, genç ve yeni bir doktordum.

My first job was working for three months on a lung cancer unit.

İlk işim üç ay boyunca akciğer kanseri biriminde çalışmak oldu.

Nearly all of my patients were smokers or ex-smokers,

Neredeyse tüm hastalarım sigara içiyordu veya eski içicilerdi

and most of them had started smoking when they were children

ve çoğunun sigarayla tanışması çocukluklarında

or in their early teens.

veya gençliklerinde olmuştu.

And despite living in a beautiful, wealthy country,

Geniş imkanlara sahip harika bir ülkede yaşamalarına,

with access to the most sophisticated medicines,

en gelişmiş ilaçlara erişimleri olmasına rağmen

nearly every single one of my patients died.

neredeyse tüm hastalarım hayatını kaybetti.

Everyone knows tobacco is bad,

Tütünün zararlı olduğunu herkes biliyor

but when you see the impact firsthand, day-by-day,

ama günden güne etkilerini kendiniz gözlerinizle gördüğünüzde

it leaves a very deep impression.

etkisi çok daha derin oluyor.

Ten years later, I'm a radiation oncologist,

10 sene sonra, artık bir radyasyon onkoloğu olduğumda

fully aware of the suffering caused by tobacco.

tütünün neden olduğu tüm sorunları biliyordum.

I'm sitting at the hospital cafeteria, having my first ever meeting

Hastane kantininde oturmuş, emeklilik fonu temsilcimle

with a representative from my superannuation fund.

ilk kez görüşüyordum.

It was thrilling, I'm sure you can imagine.

Heyecan vericiydi, tahmin etmişsinizdir.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

He tells me I'm in the default option.

Fonumun varsayılan seçeneklerden olduğunu söyledi.

And I said, "Option? Does that mean there are other options?"

Ben de "Seçenek mi? Başka seçenekler de mi var?" diye sordum.

He looked at me, rolled his eyes, and said,

Bana bakıp gözlerini devirdi ve dedi ki,

"Well, there is this one greenie option

"Daha doğrucu bir seçenek de var

for people who have a problem with investing in mining, alcohol or tobacco."

bu seçenek madencilik, alkol veya tütüne yatırım yapmak istemeyenler için."

I said, "Did you just say tobacco?"

"Tütün mü dedin?" diye sordum.

He said, "Yes."

O da "Evet." dedi.

I said, "So, are you telling me I'm currently investing in tobacco?"

"Yani ben şimdi tütüne yatırım yapıyorum, öyle mi?" diye sordum.

And he said, "Oh, yes, everyone is."

"Evet, herkes öyle yapıyor." dedi.

When you invest in a company, you own part of that company.

Bir şirkete yatırım yaptığınızda o şirketin bir kısmı size ait oluyor.

You want that company to grow and succeed and thrive.

Şirketin gelişip büyümesini ve başarılı olmasını istiyorsunuz.

You want that company to attract new customers,

Yeni müşteriler çekmesini,

you want that company to sell more of its products.

daha çok ürün satmasını istiyorsunuz.

And when it comes to tobacco,

Ama söz konusu tütün olduğunda

I couldn't think of anything that I wanted less.

benim için durum tam tersine dönüyor.

Now, I know you can only see one person standing here

Siz burada yalnızca bir kişi görüyorsunuz,

on this big red dot, on this enormous stage.

bu kırmızı noktada, bu sahnede duran yalnızca benim.

But instead, I would like you to imagine

Ama şunu hayal etmenizi istiyorum,

that you're looking at seven million people

burada, bu sahnede yedi milyon insan daha var,

crammed up here beside me today.

benim arkama yığılmış yedi milyon insan.

Seven million people across the world have died as a result of tobacco

Dünyanın her tarafından yedi milyon insan tütün sebebiyle hayatını kaybetti

in the past year alone.

ve bu yalnızca geçen sene içinde oldu.

Just imagine, if a brand new industry were launched today,

Düşünün, yarın yeni bir sektör işe başlıyor

and by the end of next June,

ve önümüzdeki Haziran sonunda

that industry's products had killed seven million people.

bu sektörün ürünleri yedi milyon kişiyi öldürmüş oluyor.

Would any of us invest in that new, deadly industry?

Kim bu yeni, ölümcül sektöre yatırım yapmayı ister ki?

Tobacco is one of the most pressing global issues of our time,

Tütün, günümüzün en büyük küresel sorunlarından biri

and most of us are far more complicit in the problem than we may realize.

ve çoğumuz bu soruna farkında olmadan ortak olabiliyoruz.

So, the super fund representative explained to me

Emeklilik fonu temsilcisinin bana anlattıklarına göre

that tobacco companies would be found

tütün şirketleri

in the international shares portion of my portfolio.

benim portföyümün uluslararası hisseleri arasında yer alıyor.

So I asked him, "Well, which international shares do I have?"

Ona hangi uluslararası hisselere sahip olduğumu sordum.

He got back to me two weeks later with this list:

İki hafta sonra bana bir liste gönderdi.

my number one holding in international shares

Uluslararası hisselerimin listesinin en başında yer alan şirket

was British American Tobacco.

British American Tobacco.

Number two, Imperial Tobacco.

İkinci, Imperial Tobacco.

Number four, Philip Morris.

Dördüncü, Philip Morris.

And number five, the Swedish Match company.

Beşinci de Swedish Match Kibrit ve Çakmak Endüstri.

Four of the top five companies were tobacco companies,

İlk beş şirketten dördü tütün şirketi

my investments, an oncologist.

ve bunlar benim, bir onkoloğun yatırımları.

And then I realized it wasn't just me.

Sonra bu konuda yalnız olmadığımı fark ettim.

It was all members of my super fund.

Benimle aynı fona sahip herkes böyle.

And then I realized it wasn't just my super fund, it was all of them.

Hatta sırf benim fonumun değil, tüm fonların aynı olduğunu fark ettim.

And then I realized, it wasn't just superannuation funds,

Hatta durum yalnızca emeklilik fonlarıyla sınırlı değil,

it was banks, insurers and fund managers.

tüm bankalar, sigortalar ve fon yönetimleri de aynı durumda.

And then I realized it wasn't just Australia.

Bu durum sırf Avusturalya'yla da sınırlı kalmıyor,

It was the entire global finance sector,

küresel finans sektörünün tamamı

completely tangled up with the tobacco industry.

tütün sektörüyle iç içe geçmiş durumda.

The industry that makes products that kill seven million people every year.

Bu sektörün ürünleri her sene yedi milyon insanın ölümüne neden oluyor.

So I started discussing the issue with my superannuation fund,

Bu konuyu emeklilik fonu yönetimine anlatmaya karar verdim

and I've been discussing it ever since.

ve o günden beri anlatmaya devam ediyorum.

Finance leaders have many challenging issues to deal with, these days.

Finans öncülerinin bugünlerde zor durumlarla boğuştuğu bir gerçek.

So I suggest they adopt a framework

Benim onlara önerim, benimsedikleri iş etiği çerçevesinde

that clearly articulates why it is reasonable

nedenini açık bir şekilde ifade ederek

to take a strong position on tobacco.

tütüne karşı bir duruş almaları.

I suggest finance leaders ask a suite of three questions

Bizim paramızı herhangi bir şirkete yatırmadan önce

of any company in which they might invest our money.

şu üç soruyu sormalarını öneriyorum.

Question one:

İlk soru:

Can the product made by the company be used safely?

Şirketin sunduğu ürünlerin kullanımı güvenli mi?

"No" is the answer for tobacco companies.

Tütün şirketleri için bu sorunun cevabı "Hayır".

Zero is the only safe number of cigarettes for a human being.

Bir insanın güvenle tüketebileceği sigara sayısı sıfır.

It could not be more black and white.

Bu oldukça net bir ayrım.

Question two:

İkinci soru:

Is the problem caused by the company so significant on a global level

Şirketin küresel boyutta neden olduğu sorunlar

that it is subject to a UN treaty or convention?

bir BM anlaşmasına konu olacak kadar ciddi mi?

"Yes" is the answer for tobacco.

Tütün için bunun cevabı "Evet".

Indeed there is a UN tobacco treaty

Gerçekten de tütünle alakalı bir BM anlaşması var

that has been ratified by 180 countries.

ve 180 ülke tarafından imzalanmış bir anlaşma.

The treaty was created

Bu anlaşmanın yapılma sebebi

because of the catastrophic global impact of tobacco.

tütünün küresel boyuttaki yıkıcı etkileri.

The current forecast is that the world is on track

Görünürdeki duruma göre dünya,

for one billion tobacco-related deaths this century.

içinde bulunduğumuz yüzyılda tütün kaynaklı bir milyar ölüme sahne oluyor.

One billion deaths.

Bir milyar ölüm.

There's only seven billion of us.

Yalnızca yedi milyar insan arasından.

Question three relates to the concept of engagement.

Üçüncü soru iş birliği kavramı hakkında.

Many financial organizations genuinely want to be good corporate citizens.

Çoğu finansal kuruluş başarılı tüzel kişiler olmak ister.

They want to use their shareholder power

Ortaklarının gücünü şirketlerle masaya oturmak,

to sit down with companies, engage with them,

onlarla daha yakın ilişkiler kurmak

and encourage them to do better things.

ve onları daha iyi şeyler yapmaya özendirmek için kullanmak isterler.

So the question is:

Soru şu ki:

Can engagement with the company be an effective lever for change?

Şirket ile işbirliği değişim için önemli bir yol olabilir mi?

"No" is the answer for tobacco companies.

Tütün şirketleri için cevap "Hayır".

Engagement with the tobacco industry is futile.

Tütün endüstrisi ile işbirliği fayda sağlamaz.

The only acceptable outcome would be

Kabul edilebilir tek sonuç

if tobacco companies ceased their primary business.

tütün şirketlerinin işletmelerini kapatması olur.

In fact, engagement with the tobacco industry

Aslında, tütün endüstrisiyle işbirliği

has never led to less human death.

hiçbir zaman daha az insanın ölmesine neden olmadı.

When we consider that framework, three simple questions,

Sorulan üç soru çerçevesinden baktığımızda

we can see that is reasonable and defensible

güçlü bir taraf seçmenin ve tütün endüstrisine yatırımı önlemenin

mantıklı ve savunulabilir olduğunu göreceğiz.

to take a strong position and exclude investment in the tobacco industry.

In addition to the UN tobacco treaty,

BM tütün anlaşmasına ek olarak,

there is, in fact, another global treaty that demands that we act on tobacco.

aslında, tütün üzerinde hareket etmemizi gerektiren bir başka küresel anlaşma var.

In 2015, the UN adopted the Sustainable Development Goals.

2015 yılında, BM sürdürülebilir kalkınma amaçlarını kabul etti.

Şimdiyse, tütün hakkında konuşuyoruz

Now, we're talking about tobacco,

ve biliyorum ki gözünüz direkt olarak 3 numaraya çarptı:

and I know you're going to jump straight to number three:

sağlık ve refah.

good health and well-being.

Aslında, tütün kontrolünü arttırmak

And indeed, ramping up tobacco control regulation

bu hedefe ulaşmamızda çok önemli bir nokta.

is essential if we're going to achieve that goal.

However, look a bit more deeply,

Fakat, daha ayrıntılı baktığımızda

and you will find that 13 of the 17 goals cannot be achieved

tütün endüstrisinde büyük bir sallantı olmadığı sürece

17 hedeften 13'üne ulaşamayacağız.

unless there is a major shake-up of the tobacco industry.

Personally, my favorite goal is number 17:

Kendi kişisel görüşümü söyleyecek olursam, favori hedefim 17:

partnerships for the goals.

hedefler için ortaklık.

At present, we have the entire global health sector doing everything it can

Şu günlerde, tütün kullanımı yüzünden kötü durumda olan birçok hastaya

to help the tidal wave of patients suffering as a result of tobacco.

yardım etmek için elinden geleni yapan koca bir küresel sağlık sektörü var.

But that said, in the past year alone, seven million people have died,

bununla birlikte, geçen yıl, 7 milyon kişi hayatını kaybetti.

so clearly, that is not enough.

açıkça görüyoruz ki bu yardımlar hiç yeterli değil.

We also have governments aligned on tobacco, 180 of them,

Sigaraya karşı birlik olmuş 180 hükûmet,

busily trying to implement the provisions of the UN tobacco treaty.

yoğun bir şekilde BM tütün anlaşması hükümlerini uygulamaya çalışıyor.

But that, too, is not enough.

Ancak, bu bile yeterli değil.

If the global finance sector continues to lend money to tobacco companies,

Küresel finans sektörü tütün şirketlerine para aktarmaya,

to invest in tobacco companies,

onlara yatırım yapmaya

and to strive to profit from tobacco companies,

ve onlardan gelir elde etmeye devam ettiği sürece,

we are working against each other.

boşa çalışıyor olacağız.

Now, if we are going to disrupt

Şu an, doktorların söylediği

what doctors call "the global tobacco epidemic,"

"kürsel tütün salgınını" engelleyeceksek,

we need every sector of society to stand side by side

toplumdaki her sektörün yan yana durmasına

and be part of the solution.

ve çözümün bir parçası olmasına ihtiyacımız var.

So I call on finance leaders

Buradan finans patronlarına

to implement a framework to deal with sensitive issues.

hassas konuları ele almaları için bir bakış açısı uygulamalarını

And I call on them to uphold global conventions.

ve küresel teamülleri desteklemelerini söylüyorum.

But in addition, there are business risks.

Ancak ek olarak, ticari riskler de var.

Uzun vadede salt finansal riskler

Pure financial risks, associated with being invested in the tobacco industry

tütün endüstrisine yatırımla ilişkili

over the long term,

and I ask finance leaders to consider them.

ve finans patronlarından bunları göz önünde bulundurmalarını istiyorum.

İlk risk tütün düzenlemelerinin artmasıyla

The first risk is that fewer and fewer people will smoke,

daha az insanın sigara içecek olması.

as a result of increasing tobacco regulation.

When these warnings were put on cigarette packets in Canada,

Kanada'da sigara paketlerine uyarıcılar konulduğunda

[Tobacco can make you impotent]

[Sigara içmek cinsel iktidarsızlığa neden olur.]

the first response of smokers was to give them right back to the salespeople

sigara içenlerin gösterdiği ilk tepki sigara paketini satıcıya geri verip

and say, "Could you please just give me the ones that say they'll kill me?"

"Sigara içmek öldürür" yazılı paketlerden istemeleri oldu.

(Gülüşmeler)

(Laughter)

Regulation gets noticed, regulation reduces consumption,

Düzenleme fark edildi, tüketimi azalttı

and we have 180 countries committed to more regulation.

ve daha fazla düzenlemeyi yürürlüğe koyacak 180 ülke daha var.

Biraz da davalardan ve ortaya çıkardığı risk hakkında konuşalım.

Let's talk about litigation and the risk that presents.

At present, it's the business model of the tobacco industry

Bu günlerde, rekabet içerisinde olmak

that is being challenged.

tütün endüstrisinde iş modeli olarak görülmekte.

Currently, the tobacco industry externalizes all of the health costs

Şu anda, tütün endüstrisi tütün ile ilişkili tüm sağlık maliyetini

haricileştiriyor..

associated with tobacco.

Governments pay, communities pay, you pay, I pay.

Hükûmetler ödüyor, topluluklar ödüyor, sizler ödüyorsunuz, ben ödüyorum.

The tobacco industry externalizes all those costs,

Tahmini 1 trilyon Amerikan Doları ile

tütün endüstrisi tüm bu maliyetleri haricileştiriyor.

with an estimated one trillion US dollars per year.

Yet they internalize and privatize the profits.

Yine de gelirlerini benimseyip özelleştiriyorlar.

In 2015, in Quebec province,

2015 yılında, Quebec'de

the courts determined that the tobacco industry

mahkemeler tütün endüstrisinin tüm sağlık maliyetinden

was indeed responsible for those health costs,

sorumlu olduğuna karar verdi

and ordered them to pay 15 billion US dollars.

ve 15 milyar Amerikan Doları ödemelerine hükmetti.

That case is under appeal.

Dava temyiz altında.

But it begs the question, why should any of us, in any country,

Bu durum şu soruyu aklımıza getiriyor: Neden herhangi birimiz, herhangi ülkeden,

be paying for the costs of the tobacco industry?

tütün endüstrisi maliyetleri için ödeme yapalım ki?

Let's move on to supply chain and the risk there.

Birazda tedarik zinciri ve oradaki risklere bakalım.

It is not well known

Çok iyi bilinmese de

that the tobacco industry significantly relies on child labor.

tütün endüstrisi mühim seviyede çocuk iş gücüne dayanıyor.

In March 2017, the International Labour Organization

Mayıs 2017'de Uluslararası Çalışma Örgütü

issued a report which stated:

bir raporunda, "Tütün temelli topluluklarda

"In tobacco-growing communities, child labor is rampant."

çocuk işçi çalıştırmanın önlenemez düzeyde" olduğunu belirtmiştir.

The US Department of Labor

Amerika Çalışma Bakanlığı,

currently lists 16 countries that use children to produce tobacco leaf.

şu ana kadar tütün yaprağı üretiminde çocuk işçi çalıştıran 16 ülkeyi listeledi.

Scrutiny of supply chains is intensifying,

Tedarik zincirlerinin denetlenmesi artıyor

and that cannot continue to escape public attention.

ve halkın dikkatinden kaçmıyor.

Finally, there is also reputation risk to consider

Son olarak, tütün endüstrisiyle ortaklığını sürdürmeye devam eden

for individuals and organizations that continue to maintain an affiliation

bireylerin ve kuruluşların göz önünde bulundurması gereken

with the tobacco industry.

saygınlık riski var.

In countless surveys,

Yapılan birçok ankette,

the tobacco industry ranks as the world's least reputable industry.

tütün endüstrisi dünyada en az saygı duyulan endüstri olarak yer almakta.

Let's just look at the impact on children.

Birazda çocuklar üzerinde olan etkiye bakalım.

Globally, every single day,

Küresel olarak, her gün,

tahmini 100.000 çocuk sigara içmeye başlıyor.

it is estimated that 100,000 children start smoking.

That's enough children to fit inside the Melbourne Cricket Ground.

Melbourne Kriket Sahasını doldurmaya yetecek sayıda çocuk.

And most of those children are from the poorest communities on earth.

Bu çocuklardan çoğu dünyanın daha fakir kesimlerinden.

Here in Australia, the average age that people start smoking

Avustralyayı ele alırsak,

ortalama sigaraya başlama yaşı 16,2.

is 16 years and two months.

They look pretty young to me, but the worst thing here

Bana oldukça genç görünüyorlar, ama daha da kötüsü

is that while we don't have data from every country on earth,

dünyanın tüm ülkelerinden veriye sahip olmadığımız için

we believe that is the oldest age.

bunun en yaşlısı olduğuna inanıyoruz.

Everywhere else is younger.

Bu yaş çoğu yerde daha aşağıda.

Now for the good news.

Sıra iyi haberlerde.

Things are changing.

Koşullar değişiyor.

The finance sector is coming to the party.

Finans sektörü sahneye çıkıyor.

After around 2,000 meetings with finance leaders,

Finans patronlarıyla 2000 civarında toplantıdan sonra,

primarily in the cafés of Melbourne and Sydney

genelde, Melbourne'daki kafelerde, Sydney'de,

and London and Paris and New York and all across the globe,

Londora, Paris, New York, dünyanın her yerinde

momentum, moving away from investment in the tobacco industry,

tütün şirketlerine yatırım yapmama durumu

is starting to snowball.

git gide artıyor.

Finance leaders are alarmed when they're presented with the facts,

Gerçekler anlatıldığında finans patronları endişelendiler

and overwhelmingly, they want to be part of the solution.

ve kararlı bir şekilde çözümün bir parçası olmak istediler.

Here, in Australia, we now have

Burada, Avustralya'da, şu anda

10,636,101 superannuation accounts

10.636.101 adet tütün kullanmayan

emeklilik hesabı var.

that are tobacco-free.

That one is mine, by the way.

Bu arada, onlardan biri de benim.

(Applause)

(Alkışlar)

There is still a lot of work to be done,

Daha yapacak çok işimiz var.

"Sigarayı bırakmalı mıyız?"dan başlayıp

but I've watched the conversation go from "Should we go tobacco-free?"

to "Why haven't we done it yet?"

"Neden hâlâ bırakmadık?" sorusuna kadar giden konuşmalar duydum.

In the past year alone,

Geçen yıl,

major tobacco-free moves have been made by leading financial organizations

başlıca tütünsüz yaşam hareketleri, 8 farklı ülkede,

in eight different countries.

önde gelen finansal kuruluşlari tarafından gerçekleştirildi.

In Australia, New Zealand, the Netherlands, Sweden,

Avustralya, Yeni Zelanda, Hollanda, İsveç,

Denmark, France, Ireland and the USA.

Danimarka, Fransa, İzlanda ve Amerika.

By sovereign wealth funds, fund managers, pension funds,

İktidar partileri varlık fonları, fon sorumluları, emeklilik fonları

banks, insurers and reinsurers.

bankalar, sigortacılar ve reasürörler tarafınadan.

Since tobacco-free portfolios began,

Sigarasız yaşam kampanyaları başladığından beri,

more than six billion dollars has been redirected

8 milyardan fazla para

tütün endüstrisine yatırımdan uzaklaştırıldı.

away from investment in the tobacco industry.

The case study is well and truly proven.

Örnek olay kesin olarak kanıtlandı.

When making the tobacco-free announcement in March this year,

Bu yıl, Mart ayında tütünsüz yaşam duyuruları yapılırken

the CEO of AMP Capital said,

AMP Capital'in yönetim kurulu başkanı şunları söyledi:

"Topluma herhangi bir maliyetle yatırım getirisi vermeye

"We are not prepared to deliver investment returns

at any cost to society."

hazır değiliz."

And that is the question we need to ask ourselves.

Kendimize sormamız gereken soru şu ki:

Is there no baseline standard below which we will not sink

Gelir elde ederken batmayacağımız

to make profit?

standart dayanağımız yok mu?

Along the way, I've had a lot of help and incredible support.

Bu mücadelem boyunca, birçok yardım ve destek gördüm.

Now, if you're trying to do something,

Şimdiyse, eğer bir şeyler yapmak istiyorsanız,

I highly recommend that you have a princess on your team.

takımınızda bir prenses olmasını tavsiye ederim.

Her Royal Highness, Princess Dina Mired,

Prenses hazretleri, Dina Mired,

is the global ambassador for this work.

bu işin küresel elçisi.

We also have a lord, a knight, a former premier,

Ayrıca prens, şövalye, eski bir başbakan

a former federal minister and a stack of CEOs.

federal bakan ve birden fazla yönetim kurulu başkanına da sahibiz.

But the capacity to change things

Ancak bir şeyleri değiştirmek için bu güç,

does not rest exclusively with these highly influential people.

sadece bu önemli insanlarla sınırlı değil.

The power to do that is with all of us.

Güç hepimizde.

Everyone here can be part of the solution.

Buradaki herkes çözümün bir parçası olabilir.

In fact, everyone here must be part of the solution.

Aslında buradaki herkes çözümün bir parçası olmalı.

Most people in this room own companies

Bu salondaki çoğu kişi emeklilik fonları, bankları ve sigortacıları yoluyla

via their superannuation funds, their banks and their insurers.

şirketlere bağlılar.

And it is time for us to ask them:

Şu an şu soruyu sormanın vakti:

Paramızı her yıl 7 milyon kişinin ölmesine neden olan

Are they investing our money in companies that make products

that kill seven million people every year?

şirketlere mi yatırıyorlar?

It's your money.

Sizin paranızı.

It's my money, it's our money.

Benim paramı, bizim paramızı.

And that is a very reasonable question.

Bu kesinlikle sorulması gereken bir soru.

Pretty cramped up here,

Şu an burada oldukça sıkışık bir durumdayız

with seven million people beside me today.

arkamdaki 7 milyon insan ile.

But if we don't act now, and act together,

Ama şu an bir şeyleri beraber yapmaya başlamazsak,

we'll need to make way for one billion people

bu yüzyıl bitmeden

1 milyar insan için daha mezar yeri bulmamız gerekecek.

before the end of this century.

And this is a very big stage.

Bu çok büyük bir sahne.

But there is no more room.

Ancak daha fazla yer kalmadı.

Thank you.

Teşekkürler.

(Alkışlar)

(Applause)