The Ocean's Ingenious Climate Solutions | Susan Ruffo | TED Countdown

Çeviri: Yiğit Yıldırım Gözden geçirme: Ramazan Şen

So what do you think of when you think of the ocean?

Peki, okyanus denilince aklınıza ne geliyor?

Maybe you think of a visit to the beach

Belki sahile gitmeyi

or whales or sharks or coral reefs?

balinaları, köpek balıklarını veya mercan resiflerini görmeyi düşünürsünüz?

I think of this.

Ben ise bunu düşünüyorum.

This is the San Juan Islands in Washington state.

Burası Washington eyaletindeki San Juan Adaları.

They jut out of an expanse of deep dark water,

Derin, karanlık sulardan çıkıyorlar

and they're filled with life and mystery and opportunity.

ve yaşam, gizem ve fırsatlarla dolular.

But whatever you think of, the ocean is much more.

Ama ne düşünürseniz düşünün, okyanus bundan çok daha fazlasıdır.

It is a complex physical, chemical and biological system

Karmaşık bir fiziksel, kimyasal ve biyolojik sistemdir

that takes up 70 percent of our planet.

ki bu da gezegenimizin yüzde 70′ini kaplar.

And yet we're still really just beginning to understand it.

Hal böyleyken okyanusu gerçekten anlamanın başlangıcındayız.

What we do know

Tek bildiğimiz,

is that the ocean is a vital part of our life support system on the planet.

okyanusun gezegendeki yaşam destek sistemimizin hayati bir parçası olduğu.

It produces at least 50 percent of the oxygen that we breathe.

Soluduğumuz oksijenin en az yüzde 50′sini üretiyor.

So more than one in every two breaths.

Yani her iki nefeste birden fazla.

It also regulates temperature for the planet.

Aynı zamanda gezegenin sıcaklığını da düzenler.

So without the ocean, the poles would be unbearably cold

Yani okyanus olmadan, kutuplar dayanılmaz derecede soğuk

and the equator would be unbearably hot,

ve ekvator dayanılmaz derecede sıcak olurdu,

and it would be a lot harder to live here.

ve burada yaşamak çok daha zor olurdu.

Now we think about saving the ocean from plastic or from oil and oil spills

Şimdi okyanusu plastikten, petrol ve petrol sızıntılarından

veya aşırı avlanmadan kurtarmayı düşünüyoruz.

or from overfishing.

But really, we should be thinking about how the ocean is saving us.

Ama aslında, okyanusun bizi nasıl kurtardığını düşünmeliyiz.

And what is it saving us from?

Ve bizi neyden kurtarıyor?

It's saving us from the climate change that we are creating.

Bizi, yarattığımız iklim değişikliğinden kurtarıyor.

Essentially, ourselves.

Temelde, bizden.

And so what does that mean?

Peki bu ne anlama geliyor?

Basically, what we need to do is think about not how to save the ocean,

Temel olarak, yapmamız gereken okyanusu nasıl kurtaracağımızı düşünmek değil,

but instead how the ocean can actually help us

iklim değişikliğine karşı bu mücadelede okyanusun bize

in this fight against climate change.

nasıl yardımcı olabileceğini düşünmek.

Already, the ocean is absorbing 25 to 30 percent of the CO2

Zaten okyanus, atmosfere saldığımız CO2′nin

that we release into the atmosphere.

yüzde 25 ila 30′unu emiyor.

It is the world's largest carbon sink.

Bu dünyanın en büyük karbon yutağıdır.

The ocean has also absorbed 90 percent of the excess heat

Okyanus ayrıca sera gazları tarafından tutulan aşırı ısının

trapped by greenhouse gases.

yüzde 90′ını emmiştir.

So it is basically helping to keep the planet habitable,

Yani temelde gezegenin yaşanabilir kalmasına yardımcı oluyor,

at least for now.

en azından şimdilik.

And yet, when we think about climate action

Yine de, iklim eylemi, iklim stratejileri

and climate strategies and climate plans,

ve iklim planları hakkında düşündüğümüzde,

we often overlook the ocean and leave it out,

genellikle okyanusu gözden kaçırır ve onu dışarıda bırakırız,

because somehow we think that saving the ocean

çünkü bir şekilde okyanusu kurtarmak iklim stratejimizin

is something else we have to do,

temel bir parçası değil de,

not a core part of our climate strategy.

yapmamız gereken başka bir şey olduğunu düşünüyoruz.

And that's what has to change

Ve değişmesi gereken budur

because the ocean is a core part of our climate system,

çünkü okyanus, iklim sistemimizin temel bir parçasıdır

and so it has to be a core part of our climate solutions.

ve bu nedenle iklim çözümlerimizin de temel bir parçası olmalıdır.

So what does that actually mean?

Peki bu aslında ne anlama geliyor?

Well, for starters, we know that the ocean is already doing a lot for us.

Öncelikle, okyanusun zaten bizim için çok şey yaptığını biliyoruz.

So the first thing we do need to do to save the ocean to save ourselves

Bu yüzden okyanusu kurtarıp kendimizi kurtarmak için yapmamız gereken ilk şey

is to actually reduce emissions.

fiilen emisyonları azaltmaktır.

I don't think anyone here would disagree with that.

Burada kimsenin buna karşı çıkacağını sanmıyorum.

But that still sounds like the ocean is a victim in the story,

Ama yine de okyanus hikayede bir kurbanmış gibi geliyor

and really the ocean can and should be a hero in this story.

ve aslında okyanus bu hikayede bir kahraman olabilir ve olmalıdır.

The ocean can provide us with solutions to help us reduce those emissions,

Okyanus, bu emisyonları azaltmamıza yardımcı olacak çözümler sağlayabilir

and it can also help us to adapt

ve ayrıca yarattığımız bu yeni iklim gerçeğine

to this new climate reality that we've created.

uyum sağlamamıza da yardımcı olabilir.

So how does that happen?

Peki bu nasıl olacak?

Well, essentially the first thing we need to do

Aslında yapmamız gereken ilk şey

is to make sure that we keep all of these systems working

tüm bu sistemleri çalışır durumda tuttuğumuzdan emin olmak

and protect the systems that are protecting us.

ve bizi koruyan sistemleri korumaktır.

Because all of that CO2 and heat that the ocean is absorbing

Çünkü okyanusun emdiği tüm bu CO2 ve ısının

is actually coming at a cost.

aslında bir bedeli var.

The ocean is warming and rising and acidifying,

Okyanus ısınıyor, yükseliyor ve asitleşiyor,

and we even have evidence now

şimdi okyanusun temel dolaşımını

that we're changing the basic circulation of the ocean,

değiştirdiğimize dair kanıtlarımız bile var,

which changes the way it regulates temperature.

bu da sıcaklığı düzenleme şeklini değiştiriyor.

So the first thing we need to do is really just protect those systems

Yani yapmamız gereken ilk şey, bizi koruyan sistemleri

that are protecting us.

gerçekten korumak.

But how do we more actively engage the ocean

Ancak iklim stratejilerimize okyanusu nasıl daha aktif

in our climate strategies?

bir şekilde dahil edebiliriz?

What can we do to really use the ocean to help us reduce emissions

Emisyonları azaltmamıza yardımcı olması ve iklim değişikliğinin etkilerine

and to adapt to the impacts of climate change?

uyum sağlamamız için okyanusu nasıl kullanabiliriz?

What does that practically look like?

Bu pratikte nasıl görünüyor?

Well, we know that coastal ocean ecosystems

Mangrovlar, deniz çayırları veya tuz bataklıkları gibi

like mangroves or seagrasses or salt marshes

kıyı okyanus ekosistemlerinin gezegendeki en etkili

are some of the most effective carbon sinks on the planet.

karbon yutaklarından bazıları olduğunu biliyoruz.

Acre for acre, they can absorb 10 times more carbon than a forest on land.

Dönüme kıyasla, karadaki bir ormandan 10 kat daha fazla karbon emebilirler.

And that carbon is very deep in the soils

Ve bu karbon toprağın çok derinlerindedir,

so that it can stay there for thousands of years

öyle ki eğer onu hiç bozmadan bırakırsak

if we leave it undisturbed.

binlerce yıl orada kalabilir.

The problem is that we’re not leaving it undisturbed;

Sorun şu ki bu yerleri rahatsız etmiyoruz;

we are destroying these places.

yok ediyoruz.

We’ve lost 20 to 50 percent of them already,

Bunların yüzde 20 ila 50′sini şimdiden kaybettik

and we lose more every year.

ve her yıl daha fazlasını kaybediyoruz.

And all of that is creating emissions.

Ve tüm bunlar emisyon yaratıyor.

But if we protect those places, then those emissions stop.

Ama eğer o yerleri korursak, o zaman bu emisyonlar durur.

Tıpkı kömürle çalışan bir elektrik santralini kapattığınızda olduğu gibi.

Just like if you shut off a coal-fired power plant.

And if we restore those places,

Ve eğer bu yerleri eski haline getirirsek

then we can actually absorb even more carbon.

o zaman daha fazla karbon soğurabiliriz.

But the power of the ocean isn't limited just to reducing emissions.

Ancak okyanusun gücü sadece emisyonları azaltmakla sınırlı değil.

The ocean can also help us to adapt to the impacts of climate change

Okyanus ayrıca, halihazırda hissettiğimiz ve onlarca yıl boyunca

we already feel

bizimle olacağını bildiğimiz

and that we know will be here with us for decades.

iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlamamıza da yardımcı olabilir.

Those same mangroves can actually protect coastal communities

Aynı mangrovlar, kıyı topluluklarını daha yoğun

by buffering them against more intense coastal storms

kıyı fırtınalarına karşı tampon yaparak ve rüzgar ve dalgaları yavaşlatarak

and slowing wind and waves.

gerçekten koruyabilir.

Another example, oysters.

Başka bir örnek ise, istiridyeler.

In New York City, they're using oysters

New York’ta, 2012′de Sandy Kasırgasın’da

to help reduce the risk of major floods and flood damage

gördükleri gibi büyük sel ve sel hasarı

like they saw during Superstorm Sandy in 2012.

riskini azaltmak için istiridye kullanıyorlar.

The idea is that these reefs form dense places

Buradaki fikir, bu resiflerin suyu yavaşlatan

that force water through nooks and crannies that slow it down.

kuytu ve yarıklardan geçmeye zorlayan sıkışık yerler oluşturmasıdır.

So by the time it hits the shore,

Yani kıyıya çarptığı zaman,

it actually has less power and therefore can do less damage.

daha güçsüz olur ve bu nedenle daha az hasar verebilir.

And at the same time, they're creating aquatic parks

Aynı zamanda, su parkları ve

and places where people can gather and be with nature.

insanların bir araya gelip doğayla iç içe olabileceği yerler yaratıyorlar.

Because the truth is that in this new climate reality that we've created,

Çünkü gerçek şu ki, yarattığımız bu yeni iklim gerçekliğinde,

we will have to learn how to live with water and with the ocean

suyla ve okyanusla yeni yollarla yaşamayı

in new ways.

öğrenmemiz gerekecek.

And so what better ways to do that than with the creatures

Peki, bunu öğrenmenin kara ve deniz arabirimlerinde yaşamak için

that actually have evolved to live in these land and sea interfaces?

evrimleşmiş yaratıklardan daha iyi nasıl bir yolu olabilir ki?

And these are real solutions that are being implemented in real places

Ve bunlar, şu anda okyanus hakkında bildiklerimize dayalı olarak

based on what we know about the ocean now.

gerçek yerlerde uygulanan gerçek çözümlerdir.

And yet the National Oceanic and Atmospheric Association

Yine de Amerika Birleşik Devletleri

of the United States

Ulusal Okyanus ve Atmosfer Birliği,

estimates that 80 percent of the ocean is unmapped,

okyanusun yüzde 80′inin haritalandırılmamış,

keşfedilmemiş ve gözlemlenmemiş olduğunu tahmin ediyor.

unexplored and unobserved.

So there is so much more out there that we could be doing

Dolayısıyla, iklim çözümleri olarak yapabileceğimiz ve düşünebileceğimiz

and thinking about as climate solutions,

çok daha fazla şey var

and so much that we're just still getting our imaginations around.

fakat biz hâlâ hayallerle oyalanıyoruz.

For example,

Örneğin,

what if we could actually harness the power

ya okyanusun rüzgarının, dalgalarının

of the ocean's wind and waves and tides to produce power?

ve gelgitlerinin gücünü gerçekten güç üretmek için kullanabilseydik?

The International Energy Agency estimates

Uluslararası Enerji Ajansı,

that offshore wind alone could produce enough energy for the Earth

kıyıda esen rüzgarın tek başına Dünya ve diğer 17 gezegen için

and 17 other planets, carbon-free.

karbon içermeyen yeterli enerji üretebileceğini tahmin ediyor.

And at the same time,

Ve aynı zamanda,

we could actually be providing power to coastal communities and islands

mevcut şebekelerimizden ve sistemlerimizden faydalanmayan

that don't benefit from our current grids and systems.

kıyı topluluklarına ve adalara güç sağlayabiliriz.

And if we're really smart about it,

Ve eğer akıllıca davranırsak,

we can plan and design these systems so that we're creating artificial reefs

bu sistemleri planlayabilir ve tasarlayabiliriz, böylece vahşi yaşamı

that could support wildlife and aquaculture

ve su ürünleri yetiştiriciliğini destekleyebilecek,

yiyecek yetiştirmemize, karbonu tutmamıza ve okyanusa zarar vermek yerine

and help us grow food and sequester carbon

and actually help the ocean instead of harm it.

okyanusa yardım etmemize yardımcı olabilecek yapay resifler yaratabiliriz.

Or what if we could harness more of the ocean's biological power

Ya da iklim değişikliğine karşı bu mücadelede bize yardımcı olması için

to help us in this fight against climate change?

okyanusun biyolojik gücünden daha fazla yararlanabilseydik?

For example, kelp.

Örneğin, yosun.

Yosun gezegendeki en hızlı büyüyen organizmalardan biridir.

Kelp is one of the fastest-growing organisms on the planet.

It can grow two feet per day.

Günde altmış santim büyüyebilir.

What if we could actually restore the world's kelp forests

Ya dünyanın yosun ormanlarını gerçekten eski haline getirebilseydik

ve karbonu tutmamıza yardımcı olmak için

and actually grow kelp at a scale

tüm bu büyüyen gücü kullanabileceğimiz bir ölçekte

that we could use all of that growing power

to help us sequester carbon?

gerçekten yosun yetiştirebilseydik?

Now, that's likely to be a lot cheaper

Şimdi, bu muhtemelen, karbonu tutmak için

than trying to deploy human-made technologies

okyanusun ortasına insan yapımı teknolojileri

out into the middle of the ocean

dağıtmaya çalışmaktan

to sequester carbon.

çok daha ucuz olacak.

And it's likely to be a lot less risky than changing the ocean's chemistry

Ve okyanusun kimyasını değiştirmekten

veya okyanusu tasarlamaktan çok daha

or engineering the ocean,

az riskli olması muhtemeldir, çünkü aslında doğal sistemlere karşı

because we'd actually be working with the natural systems

çalışmak yerine onlarla çalışıyor olurduk.

instead of against them.

And we'd probably have a lot of kelp left over

Ve muhtemelen kendimizi ve hayvanları beslemek

that we could use to feed ourselves and feed animals

ve gezegendeki hasarımızı azaltmamıza yardımcı olacak

and create plastic alternatives

plastik alternatifler

that would also help us to lower our footprint on the planet.

yaratmak için kullanabileceğimiz çok fazla yosun kalırdı.

And this is just a sampler of the types of solutions

Ve bu sadece okyanusun

that the ocean has to offer for the climate crisis.

iklim krizi için sunduğu çözüm türlerinin bir örneği.

The key is that we have to think about the ocean as a source of solutions

Anahtar nokta, okyanusu kullanabileceğimiz bir çözüm kaynağı olarak düşünmemiz

that we can be using and enlist it in this fight.

ve onu bu mücadeleye dahil etmemizdir.

And these aren't easy solutions.

Ve bunlar kolay çözümler değil.

The time for that has passed.

Kolay çözümlerin zamanı geçti.

We don't have any easy solutions left.

Kolay çözümlerimiz kalmadı.

And these aren't excuses for not doing other things,

Ve bunlar başka şeyler yapmamak için mazeret,

these are not silver bullets.

bir sihirli çözüm değil.

Bu nedenle, hâlâ fosil yakıtları azaltmak

So we still have to do the hard work

of reducing and getting rid of fossil fuels,

ve onlardan kurtulmak için çok çalışmalıyız

and we still have to do the hard work of making sure

ve aramızdaki en savunmasız kişilerin yeni iklim gerçeğine

that the most vulnerable among us will be able to adapt and thrive

uyum sağlayıp gelişebilmelerini sağlamak için

in the new climate reality.

hâlâ çok çalışmak zorundayız.

But the ocean is a powerful source of solutions

Ancak okyanus, uzun süredir göz ardı ettiğimiz

that we've overlooked for far too long.

güçlü bir çözüm kaynağıdır.

And so we need to think

Ve şimdi onu

about how we really integrate it into our strategies now.

stratejilerimize nasıl gerçekten entegre edeceğimizi düşünmemiz gerekiyor.

And that comes down to a fundamental change in mindset,

Bu da, okyanusu nasıl kurtaracağımızı düşünmek yerine,

which is instead of thinking about how we save the ocean,

okyanusun bizi kurtarmasına nasıl yardım edebileceğimizi

we should be thinking about how we can help the ocean save us.

düşünmemiz gereken düşünce yapısındaki temel bir değişikliğe geliyor.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)