Life on the Frontlines of War Reporting | Jane Ferguson | TED

Çeviri: Ramazan Şen Gözden geçirme: esra kurul

When you think of a war reporter, who do you picture?

Bir savaş muhabirini düşündüğünüzde, zihninizde ne canlanıyor?

Someone like this?

Böyle biri mi?

Or someone like this?

Ya da böyle biri?

Maybe him?

Belki böyle?

Or maybe someone like this?

Ya da belki böyle biri?

Her?

O mu?

I'm asked all the time,

Bana her zaman soruluyor,

what does it feel like to be one of the only women working in your field?

bu alanda çalışan ender kadınlardan biri olmak nasıl bir duygu?

How do you cope in such a male-dominated industry

Savaş muhabirliği gibi erkek egemen bir endüstride

as frontline war reporting?

nasıl başa çıkıyorsunuz?

The question continues to baffle me.

Soru beni şaşırtmaya devam ediyor.

Women have been doing this work for over a century.

Kadınlar bu işi yüzyıldan fazla bir süredir yapıyorlar.

From Martha Gellhorn to Clare Hollingworth,

Martha Gellhorn’dan Clare Hollingworth’a,

from Marguerite Higgins to Christiane Amanpour.

Marguerite Higgins’den Christiane Amanpour’a.

In fact, one of the reasons I wanted to become a foreign correspondent

Aslında, yabancı muhabir ve savaş muhabiri olmak istememin nedenlerinden biri

and a war reporter

sahada bu kadınların

was watching these women in the field, reporting.

muhabirlik yaptığını izlemekti.

They were professional role models,

Onlar benim profesyonel rol modellerimdi.

every evening at 6pm on the news

Kuzey İrlanda’da büyüyen küçük bir kızken

when I was a little girl in my living room,

oturma odamda her akşam 18:00 haberlerinde

growing up in Northern Ireland.

onları izliyordum.

Women reporting from all over the world on the BBC,

Kadınlar BBC’de dünyanın dört bir yanından haber yapıyor

and the men were listening to them.

ve erkekler onları dinliyordu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkışlar)

Today when I go to war zones,

Bugün savaş bölgelerine gittiğimde,

very often it is a majority of women who are actually reporting there.

çoğu zaman orada haber yapanların çoğunluğu kadınlar oluyor.

So when I point out that I'm no trailblazer,

Yani öncü olmadığımı belirttiğimde,

the next question to come is, why?

bir sonraki soru, “neden” oluyor?

Why are so many women becoming war reporters?

Neden bu kadar çok kadın savaş muhabiri oluyor?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

My answer to this question is quick and easy.

Bu soruya cevabım hızlı ve kolay.

Because we are really, really good at it.

Çünkü biz bu konuda gerçekten çok ama çok iyiyiz.

(Applause)

(Alkışlar)

So good, in fact, that war reporting today,

O kadar iyiyiz ki, bugünkü savaş haberciliği,

the very nature of reporting,

haberciliğin doğası

and therefore how wars are perceived by those we report to,

ve dolayısıyla haberi izleyenler tarafından nasıl algılandığı

has been changed by women taking the lead.

başa geçen kadınlar tarafından değiştirildi.

The types of stories that are covered,

Ele alınan hikâye türleri,

the angles that are taken have been shaped by the fact

çekim açıları, giderek daha fazla kadının

that more and more women are reporting them.

habercilik yapması sayesinde şekillenmiştir.

The debate over whether or not

Erkeklerin ve kadınların

men and women are different in the workplace,

işyerinde farklı olup olmadığı,

whether we should highlight these differences,

bu farklılıkları vurgulamaya gerek olup olmadığı,

whether it matters, has gone on for years.

bunun önemli olup olmadığı tartışmaları yıllardır devam ediyor.

In war reporting, it hasn't always been a given

Savaş muhabirliğinde, cinsiyet algımıza yönelmemiz gerektiği

that we should lean into our gender lens.

kabul edilmiş bir durum olmamıştır.

For years, women who have fought to be at the front line,

Yıllarca cephe hattında olmak, büyük savaşlarda görev almak için

to be given assignments in major wars,

savaşan kadınlar,

often by male editors,

sık sık erkek editörler tarafından

have felt the pressure not to be pigeonholed

“kadın meselelerini” veya “daha yumuşak konuları”

into covering "women's issues" or "softer topics."

ele almaya zorlanmama baskısını hissettiler.

Who here hasn’t felt this way,

Eğer erkek egemen bir alanda

uf you’ve ever been one of the first women in a male-dominated field,

ilk kadınlardan biriyseniz,

that pressure to be one of the guys, to not be too emotional?

o erkeklerden biri olma, duygusal olmama baskısını hissetmeyen kimler var?

I was first struck by the number of female war reporters

İlk kez Suriye’deki savaşı haber yaparken

when covering the war in Syria.

kadın savaş muhabirlerinin sayısı beni şaşırtmıştı.

It was one of my first ever major assignments for a TV news network.

Bir TV haber ağı için ilk büyük görevlerimden biriydi.

I was to be smuggled across the border from Lebanon

2012′nin başlarında Lübnan’dan

sınır boyunca isyancıların sığınağına gizlice götürülecektim.

into a rebel stronghold in early 2012.

The activists who were smuggling journalists in

Gazetecileri gizlice götüren aktivistler

typically took us one at a time.

genellikle bizi birer birer alırdı.

The journalist who preceded me was a female correspondent

Benim önümdeki gazeteci, İspanya’daki

for "El Pais" newspaper in Spain.

“El Pais” gazetesinin kadın muhabiriydi.

Two journalists came after me together.

İki gazeteci birlikte peşimden geldi.

One of them a female correspondent for CNN,

Bunlardan biri CNN’in kadın muhabiri,

the other a female correspondent for "The Times of London"

diğeri Marie Colvin adında “The Times of London”ın

called Marie Colvin.

kadın muhabiriydi.

Colvin wouldn't make it out of Syria alive.

Colvin Suriye’den canlı çıkamadı.

She was killed by the Assad forces while reporting on their war crimes.

Savaş suçlarının haberini yaparken Esad güçleri tarafından öldürüldü.

Yes. This is dangerous work.

Evet, bu tehlikeli bir iş.

When I moved to Beirut in 2014,

2014′te Beyrut’a taşındığımda,

the war in Syria raged on,

Suriye’deki savaş kızışmıştı

and the Lebanese capital had become a hub for international journalists

ve Lübnan’ın başkenti orada yaşayan ve sınır ötesi savaşı haber yapan

who were living there and covering the war across the border.

uluslararası gazetecilerin merkezi hâline geldi.

I was struck by how many of them were women.

Kadınların bu kadar çok olması beni şaşırttı.

More obviously, of course, those who were on-camera TV reporters.

Tabii ki, bu kişiler kamera karşısındaki TV muhabirleriydi.

But a huge amount, in many cases, the majority of print reporters as well,

Ancak çoğu durumda, yazılı basın muhabirlerinin de çoğunluğu

were women.

kadındı.

Walk into any bar in Beirut back then

O dönemde Beyrut’ta uluslararası

frequented by international and Lebanese journalists

ve Lübnanlı gazetecilerin sıkça gittiği herhangi bir bara girseniz

and you would have been faced

işlerini yetiştirmeye çalışırken

with a small crowd of smiling, waving female foreign correspondents

gülümseyen, selam veren bir kadın yabancı muhabirlerin oluşturduğu

catching up between assignments and deadlines.

küçük bir kalabalıkla karşılaşırdınız.

Now while there was plenty of camaraderie on the assignment in Syria,

Suriye’de görev konusunda uyum ve işbirliği varken,

the war in Afghanistan in recent years has felt different.

son yıllarda Afganistan’daki savaş farklı hissettirdi.

The US press, as the war came to an end, was less interested in that conflict

ABD basını, savaş sona ererken, bölgedeki jeopolitik veya

beyond what it meant for the geopolitics in the region

ABD dış ilişkileri ve ulusal güvenlik açısından

or US foreign affairs and national security.

ne anlama geldiğinin haricinde bu çatışmayla daha az ilgileniyordu.

The few times that I did bump into female journalists there,

Orada birkaç kez kadın gazetecilere rastladım,

the few times I bumped into any journalists there,

orada rastladığım gazeteciler

they were almost always women.

neredeyse her zaman kadındı.

One day, about six months before Kabul fell to the Taliban,

Bir gün, Kabil Taliban’ın eline geçtikten yaklaşık altı ay önce,

I went out to visit a checkpoint on the outskirts of Kabul.

Kabil civarındaki bir kontrol noktasını ziyarete gittim.

At the time, there was already concern

O zamanlar, Afgan güçlerinin

about whether or not the Afghan forces could hold off

Taliban’ın başkente saldırısını durdurup durduramayacağı konusunda

a Taliban attack on the capital.

zaten endişeler vardı.

Shortly after I arrived,

Ben vardıktan hemen sonra

another crew came, and the soldiers got very excited.

başka bir ekip geldi ve askerler çok heyecanlandı.

This was a news team from TOLO TV,

Bu, TOLO TV’den bir haber ekibiyi

and the correspondent

ve muhabir

was one of the most famous journalists in Afghanistan.

Afganistan'ın en ünlü gazetecilerinden biriydi.

Her name was Anisa Shaheed.

Adı Anisa Shaheed idi.

The soldiers crowded around,

Askerler etrafta toplandı,

trying to get a photograph with her in a selfie.

onunla özçekim yapmaya çalışıyorlardı.

So did I.

Ben de öyle.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

This sort of thing happened all the time in Afghanistan.

Böyle şeyler Afganistan’da hep oluyordu.

Women bumping into one another, reporting on that war.

Birbirleriyle karşılaşan savaş muhabiri kadınlar.

Between us, we covered civilian casualties,

Birlikte sivil kayıpları,

women's rights, access to education

kadın haklarını, eğitime erişimi ve

and the hopes and dreams Afghans had for their future.

Afganların gelecekle ilgili umut ve hayallerini konuştuk.

Of course, we also covered the major news of the day, the politics,

Tabii ki, günün önemli haberlerini, siyaseti,

the frontline fighting and the conditions for the Afghan security forces.

cephe savaşını ve Afgan güvenlik güçlerinin koşullarını da ele aldık.

But we relentlessly interviewed civilians,

Ancak bıkıp usanmadan sivillerle röportaj yaptık,

profiling doctors and teachers and business people, many of them women,

çoğu kadın olan doktorları, öğretmenleri ve iş adamlarını araştırdık ve

elevating civilian voices.

sivillerin sesini duyurduk.

In the early days of the war in Afghanistan,

Afganistan’daki savaşın ilk günlerinde,

while vital, risky and important work was being done,

hayati, riskli ve önemli işler yapılırken

very often the kind of images that were making it out of the conflict

çoğu zaman çatışmadan gelen görüntüler büyük ölçüde

looked largely like this.

böyle görünüyordu.

As the war came to an end in its final years,

Son yıllarında savaş bitmeye yakınken

the predominant images were increasingly looking like this.

görüntüler çoğunlukla gittikçe böyle görünüyordu.

Now, of course, Afghanistan had evolved and changed,

Şimdi, elbette, Afganistan gelişti ve değişti

but so too had those who were carrying the lens

ama onu dünyaya gösteren objektifleri

through which the world would see it.

taşıyanlar da öyle.

Now, none of this is to negate

Şimdi, bunların hiçbiri erkek meslektaşlarımızın

the vital and important work our male colleagues do in the field.

sahada yaptıkları hayati ve önemli işi boşa çıkarma gibi bir amaç taşımıyor.

Male journalists have been and continue to do brilliant reporting.

Erkek gazeteciler mükemmel habercilik yaptılar ve yapmaya devam ediyorlar.

But what I want to draw attention to

Ancak dikkat çekmek istediğim şey,

is the rapid growth of female journalists in the field

kadın gazetecilerin bu alandaki hızlı büyümesi

and also the impact they've had on the reporting itself

ve aynı zamanda onların tüm dünyadaki savaş bölgelerinden çıkan haberlerin

that has come out of war zones around the world.

üzerindeki etkileridir.

Now, when wars break out,

Şimdi, savaşlar patlak verdiğinde,

it's humanizing images like this

dünya genelinde yayınlanan

that are predominantly broadcast around the world

ve savaşın aileleri ve toplulukları nasıl etkilediğini gösteren

that show how families and communities are impacted by war.

görüntüler öncelikle bunun gibi insanı yansıtan görüntüler oluyor.

They're no longer the exception.

Artık istisna değiller.

They are the norm.

Onlar ölçü hâline geldi.

When Vladimir Putin invaded Ukraine in February 2022,

Vladimir Putin Şubat 2022′de Ukrayna’yı işgal ettiğinde,

the images that were broadcast around the world

dünya çapında yayınlanan görüntüler

were of families saying goodbye to fathers in Kyiv train station,

Kiev tren istasyonunda babalarına veda eden ailelerin,

children clutching their pets in underground bunkers

yeraltı sığınaklarında evcil hayvanlarını tutan çocukların

and the elderly clamoring over broken bridges, trying to escape.

ve kırık köprüler üzerinde bağırarak kaçmaya çalışan yaşlıların görüntüleriydi.

It was these human images that connected millions of people

Milyonlarca insana orada gerçekten neler olduğunu hissettiren şey

to what it was really like there, for people to live through that war.

bu savaşı yaşayan insanların işte bu fotoğrafları oldu.

Many of the stories coming from the war in Ukraine

Ukrayna’daki savaştan gelen hikâyelerin çoğu

were reported by women.

kadınlar tarafından yapıldı.

Earlier this year,

Bu yılın başlarında,

the Ukraine reporting team for "The Washington Post"

“The Washington Post”un Ukrayna haber ekibi,

was awarded an award for courage in journalism

kadınların liderliğindeki dev editör, yazar,

for its huge, female-led teams

fotoğrafçı ve gazeteci ekibi

of editors, writers, photographers and journalists.

gazetecilikte cesaret ödülü aldı.

And who could forget the women of Iran,

İran’ın kadınlarını kim unutabilir?

who not only are protesting

Hükümetin baskıcı buyruklarını

against the repressive edicts of their government,

protesto etmekle kalmayıp,

but leading the fight to make sure the world covers their story.

dünyanın hikâyelerini duyduğundan emin olmak için mücadeleye öncülük etiler.

Every day, women activists and journalists in Iran

Her gün, İran’daki kadın aktivistler ve gazeteciler

fight to make sure, and risk their lives,

mücadelelerinin görüntülerinin ve videolarının,

to make sure the images and videos of their struggle,

protestolarının ve kendilerine yönelik baskıların

their protests and the crackdown against them, make it out.

ortaya çıkmasını sağlamak için mücadele ediyor ve hayatlarını riske atıyorlar.

It's those voices that I remember most,

En çok hatırladığım sesler, gecenin bir yarısı

filling my apartment in New York City in the middle of the night.

New York’ taki dairemi dolduruyordu.

For journalists like me and many others who cannot access the country,

Benim gibi ülkeye giremeyen gazeteciler ve diğer birçok kişi için

we have been able to make contact with these women.

bu kadınlarla iletişim kurabildik.

They use slow internet connections and outlawed VPNs.

Yavaş internet bağlantıları ve yasadışı VPN’ler kullanıyorlar.

Now, if you're going to report from a war zone,

Bir savaş bölgesinden haber yapacaksanız

female camaraderie does help, too.

kadın işbirliğinin de yardımı olur.

When Kabul fell to the Taliban in August 2021,

Kabil, Ağustos 2021′de Taliban’ın kontrolüne geçtiğinde

I was part of a small group of international journalists

havaalanında kalmaya ve tahliyelerle ilgili

who decided to stay at the airport

haberler yapmaya devam etmeye karar veren

and continue on their reporting on the evacuations.

küçük bir uluslararası gazeteci grubunun arasındaydım.

Part of that group included a female producer for British TV,

Bu grupta İngiliz televizyonunda görevli bir kadın yapımcı

as well as a female correspondent for Danish television.

ve Danimarka televizyonunda görevli bir kadın muhabir vardı.

Between the three of us,

Üçümüz,

we shared everything from a precious clean shirt

değerli temiz bir gömlekten göz kalemi ve saç fırçasına kadar

to eyeliner and hairbrushes.

her şeyi paylaştık.

We may have been reporting from a war zone,

Savaş bölgesinden haber yapıyor olabiliriz,

but we all knew the pressures of being a woman

ama hepimiz o gece televizyonda olması gereken bir kadın olmanın

who had to be on TV that night.

baskılarını biliyorduk.

And I know what a lot of people wonder.

Ve birçok insanın neyi merak ettiğini biliyorum.

What about the tough stuff?

Peki ya zor şeyler?

What about the sleeping in trenches, lugging gear, coming under fire

Peki ya siperlerde uyumak, teçhizat taşımak, ateş altına girmek

and the generally rough living conditions?

ve genel olarak zorlu yaşam koşulları?

I get asked all the time,

Bana nasıl duş alıyorsun diye

how do you take a shower?

her zaman soruyorlar.

My male colleagues never get asked.

Erkek meslektaşlarıma asla sorulmaz.

It seems absurd that we have to keep answering these questions.

Bu soruları cevaplamak zorunda olmamız saçma görünüyor.

But again and again,

Ama tekrar tekrar,

women have proven that they are just as tough,

kadınlar savaş bölgelerinden haber yapmanın

brave and stoic

fiziksel ve duygusal zorluklarıyla

when faced with the physical and emotional challenges

karşı karşıya kaldıklarında erkekler kadar sert,

of reporting from war zones as the men.

cesur ve sabırlı olduklarını kanıtladılar.

Why wouldn't we be?

Neden olmayalım?

We've been doing it for decades,

İspanya İç Savaşı, II. Dünya Savaşı ve

since the Spanish Civil War,

ve Vietnam Savaşı’ndan beri

World War II and the War in Vietnam,

onlarca yıldır bunu yapıyoruz,

even though women at the time were a tiny minority.

üstelik o zamanlar kadınlar küçük bir azınlıktı.

Since those who came before us nudged the door open just enough,

Bizden önce gelenlerin kapıyı yeterince aralamaları,

the number of women who have been able to in the last 20 years

son 20 yılda büyük savaş bölgelerinde

get assigned stories as editors, photographers,

editör, fotoğrafçı, yazar ve yayıncı olarak

writers and broadcasters

görevlendirilen

in major war zones

kadınların sayısı

has massively increased.

büyük ölçüde arttı.

We've not only increased in numbers,

Sayıca büyümekle kalmadık,

but crucially, we've increased in our confidence to tell stories

ama en önemlisi, benzersiz bakış açımızı ve kendi

that harnesses our unique perspective

benzersiz güçlü yönlerimizi kullanan

and our own unique strengths.

hikâyeler anlatma konusundaki güvenimizi artırdık.

Now many of the things we may have feared in the past

Şimdi, geçmişte aleyhimize kullanılacağından korktuğumuz

would be held against us,

şeylerin çoğu

our compassion, our empathy

şefkatimiz, empatimiz

and our focus on civilian lives

ve sivil yaşamlara olan ilgimiz

have become our greatest strengths.

en büyük güçlerimiz hâline geldi.

We're also seeing that reflected in our male colleagues' reporting as well.

Bunun erkek meslektaşlarımızın haberciliğine da yansıdığını görüyoruz.

A focus on how war impacts communities and families more broadly

Savaşın toplulukları ve aileleri daha geniş bir şekilde

nasıl etkilediği üzerine odaklanmak kaide hâline geldi.

has become the norm.

We are not just good at this job because we are empathetic and softer

Bu işte sadece anlayışlı, daha yumuşak ve insan hikâyelerinde

and have a really good eye for a human story.

gerçekten iyi bir gözümüz olduğu için iyi değiliz.

We're good at this reporting because we're soft and empathetic

Bu habercilik işinde iyiyiz çünkü yumuşak ve anlayışlı,

and strong and tough and brave.

güçlü, sert ve cesuruz.

We have extraordinary range,

Olağanüstü bir yelpazemiz var,

and it is female range that is added

ve kadın yelpazemiz

bugün savaş bölgelerinden

to the range of voices and stories and faces

çıkmayı başarıp halka ulaşan ses, hikâye ve yüzlerin

that are making it out and in front of the public

from war zones today.

yelpazesine ekleniyor.

When the world is presented to you,

Dünya size televizyonda,

not just in television and radio and print and magazine,

radyoda, yazılı basında ve dergide

by a male gaze

bir erkek gözünden değil de

but by a female reporter as well,

kadın bir muhabirin gözünden de sunulduğunda,

our attitudes to the outside world change, too.

dış dünyaya karşı tutumumuz da değişir.

We feel more connected.

Daha fazla bağ kuruyoruz.

We can see beyond the statistics,

İstatistiklerin, siyasetin ve

the politics and just the war-fighting.

savaşın ötesini görebiliriz.

We as journalists are at heart communicators,

Biz gazeteciler olarak özünde iletişimciyiz ve

and it is female reporting that is helping the world better commune.

dünyanın daha iyi hemhal olmasına yardımcı olan şey kadın haberciliğidir.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)