How AI can help shatter barriers to equality | Jamila Gordon

Çeviri: Yağız Yanardağ Gözden geçirme: Ozay Ozaydin

Babam bana ″Şanslı Kız″ anlamına gelen

Jamila “Gabar Nasiib Nasiib Badan” derdi.

Hayatım boyunca da çok şanslıydım.

My father used to call me Jamila "Gabar Nasiib Nasiib Badan,"

Ailemin kökenleri göçebeliğe dayanıyor.

which means Jamila "The Lucky, Lucky Girl."

Ailem, doğduğum gece yağmur yağdığında,

And I have been very fortunate in my life.

buna benzeyen küçük bir köyde durmuştu,

My family were originally nomads.

sonraki 11 yıl boyunca

And when it rained the night I was born,

kuraklık ve Etiyopya ile savaş bizi

they stopped in a tiny village that looked a bit like this,

Somali’nin başkenti Mogadişu’ya taşınmaya zorlayana kadar burada yaşamıştık.

where we lived in the next 11 years

Ben 18 yaşındayken,

until drought and a war with Ethiopia

babam Somali’nin bir iç savaşa doğru gittiğini

forced us to move to Somali's capital, Mogadishu.

ve hepimizin öldürülme riskinin bulunduğunu fark etmişti.

When I was 18,

Beni ve 13 kardeşimi

my father realized Somalia was headed for a civil war

ülke dışına çıkarmak için elinden gelen her şeyi yapmıştı.

and we are all at risk of being killed.

Ailemiz resmen dağılmıştı.

He did his best

to get me and my 13 brothers and sisters out of the country.

Ben şanslıydım.

Kenya’da yerinden edilmiş bir kişi olarak tek başıma kalmıştım

The family was scattered to the wind.

ve orada tanıştığım bir sırt çantalı gezgin sayesinde

I was lucky.

Avustralya’ya gelme şansına sahip olmuştum.

I ended up on my own as a displaced person in Kenya,

Avustralya hükümeti İngilizce öğrenirken bana işsizlik maaşı verdiğinde

and I was fortunate to come to Australia

thanks to a backpacker who I met there.

son derecede minnettar olmuştum

I was incredibly grateful

ama bir an önce de iş bulmak istiyordum.

when the Australian government gave me unemployment benefits

İşe alım yapan bir Japon restoranı olduğunu öğrenmiş

while I learned English,

ve “Kaybedecek neyim var ki?” diye düşünmüştüm.

but I wanted to find work as soon as I could.

İşletmenin başındaki kadın olan Mami,

I learned about a Japanese restaurant that was hiring,

zayıf İngilizcemin bir sorun yaratabileceğini düşünerek

and I thought, "What do I have to lose?"

beni kocası Yoshi ile tanışmam için mutfağa göndermişti.

Mami, the woman who ran front of house,

Yoshi de pek İngilizce bilmiyordu

figured my poor English might be a problem,

ama birbirimizle iletişim kurmayı başarmıştık.

so she sent me to the kitchen to meet her husband, Yoshi.

Beni bir bulaşıkçı olarak işe almış ve mutfak elemanı olarak eğitmişti.

Now, Yoshi didn't speak much English either,

O an, bu çiftin nezaketi,

but we managed to communicate with one another.

He hired me as a dishwasher and trained me as a kitchen hand.

çabaları ve ısrarı beni bir yazılım geliştirici olarak mezun olmama

Now, that couple's kindness set me on a path

ve IBM’de küresel bir yönetici ve daha sonra da

where hard work and persistence led me to my graduation

Qantas Airways’in bilgi işlem müdürü olmama giden bir yola sokmuştu.

as a software developer

and went on to become a global executive with IBM

Şimdi yapay zekanın,

o çiftin benim için yaptığını büyük ölçekte yapmasını istiyorum:

and later, chief information officer of Qantas Airways.

Now I want artificial intelligence

dezavantajlı insanlara iş bulmaları için araçlar sağlamak,

to do at a massive scale what that couple did for me:

işlerinde başarılı olmaları için beceriler kazandırmak,

işlerini güvenli bir şekilde yapmalarını sağlamak,

give disadvantaged people tools to find work,

onlara bir nefes aldırmak.

give them the skills to be great at their jobs,

Yapay zekanın işleri nasıl elimizden alacağı ve her şeyi otomatikleştireceği

get them to do their jobs safely,

to give them a break.

ile ilgili hikayeler duyarsınız.

You hear stories

Bazı durumlarda bu doğru olabilir,

about how artificial intelligence is going to take away jobs

ancak şu anda gerçek dünyada

and automate everything.

yapay zekanın kuruluşlar ve geride kalacak insanlar için

And in some cases that might be true,

but I can tell you in the real world right now,

inanılmaz şeyleri mümkün kıldığını söyleyebilirim.

Dil, eğitim ve konum artık eskisi gibi engel teşkil etmiyor.

AI is making amazing things possible for organizations

and for people who otherwise would have been left behind.

Şirketimi kurma nedenlerimden biri de

bu engellerin yıkılmasına yardımcı olmak.

Language, education and location are no longer the barriers they once were.

Çalışmalarımızın çoğu küresel gıda tedarik zincirlerinde,

And to help break down those barriers

özellikle de et endüstrisinde.

is one of the reasons I founded my company.

Tüketiciler için şeffaflık yaratmak

Much of our work is in global food supply chains,

ve etik ve sürdürülebilir şekilde çalışan

üreticilere destek olmak için bilgisayar tabanlı yapay zeka kullanıyoruz.

especially in the meat industry.

We use computer vision-based AI

Ancak, yapay zeka bundan daha fazlasını yapabilir.

to create transparency for consumers

and to reward producers who operate ethically and sustainably.

Örneğin, birinin

kişisel koruyucu ekipmanını doğru şekilde giymemesi

But AI can do much more than that.

For example, it can notice unsafe behaviors,

veya birinin hijyen prosedürlerine uymaması

like if someone is not wearing their personal protective gear correctly,

ya da işi doğru şekilde yapmadığı için bir görevi nasıl yürüteceği konusunda

or someone not following the hygiene procedures,

yardıma ihtiyaç duyması gibi durumları fark edebilir.

or if someone needs help on how to carry out a specific task

İnsanların sosyal mesafeyi koruduğundan emin olabilir

ve gerekirse temas takibi sağlayabiliriz.

because they're not following the recipe correctly.

Daha sonra kişinin tercih ettiği dilde hem yazılı hem de sesli formatlarda

We can make sure people are socially distancing

and can provide contact tracing if needed.

bireyselleştirilmiş eğitim veririz.

We then deliver individualized training to that person's preferred language

Artık okuma yazma bilip bilmemek ya da yerel dili konuşabilmek

both in written and audio formats.

eskiden olduğu gibi engel teşkil etmiyor.

Now, ability to read or write or to speak the local language

Gıda sektöründe çalışanların çoğu

genellikle göçmen, mülteci veya dezavantajlı geçmişlere sahip,

are no longer the obstacles they once were.

Many of the employees in the food industry

yerel dili konuşamayan

are often migrants, refugees or people from disadvantaged backgrounds

ve çoğu zaman iyi okuyup yazamayan kişilerdir.

Hatta, müşterilerimizden birinin

who might not be able to speak the local language

yürüttüğü işletmelerinde 49 farklı dil konuşuluyor

and often might not be able to read or write well.

ve İngilizce listenin sonlarında yer alıyor.

In fact, one of our customers

Durumları iyileştirmek için olanaklar görebildiğimizde

has 49 languages spoken in some of their facilities,

ve ardından o kişinin tercih ettiği dilde eğitim verdiğimizde,

with English long way down the list.

durum, kuruluş ve çalışanlar açısından büyük farklar yaratmakta.

When we can see opportunities for improvements

and then deliver training with that person's preferred language,

Bu, yalnızca bir başlangıç.

it makes huge difference to the organization and to its people.

Çok küçükken -

yaklaşık beş ya da altı yaşlarındayken, o küçük köyde yaşarken -

And that is only the beginning.

görevlerimden biri, kuyudan kulübelere

When I was very young --

about five or six years old, living in that tiny village --

kovalarla su taşımaktı.

Her 20 metrede bir kovaları yere koyduğumu

one of my jobs was to carry buckets of water

from the well to the huts.

ve saplarının ellerimi nasıl acıttığını hatırlıyorum.

And I remember putting the buckets down in every 20 meters or so

Çok ağırlardı

ve ben çok cılızdım çünkü yeterince yiyeceğimiz yoktu.

and how the handles digged into my hands.

Bu deneyim bana dayanıklılığı öğretmiş olsa da,

They were so heavy,

bu kesinlikle başka hiçbir çocuğun yaşamasını isteyeceğim bir şey değil.

and I was so scrawny because we didn't have enough to eat.

İnsanların

Even though that experience taught me resilience,

it's not something I want any other child to go through.

yerel dille, coğrafyayla,

bilgi ve eğitime erişim eksikliğiyle sınırlandırılmadığı,

I want to live in a world where people are not limited

herkesin iş yerinde güvende olduğu,

by local language, by geography,

okuma yazma bilmediği için kimsenin dışlanmadığı,

by lack of access to knowledge and training,

herkesin potansiyelini ortaya koyabildiği bir dünyada yaşamak istiyorum.

where everyone is safe at work,

when nobody's excluded because they cannot read or write,

Artık yapay zeka bunu sağlayabilir.

Teşekkür ederim.

where everyone can fulfill their potential.

Now AI can deliver this world.

Thank you.