What it takes to be racially literate | Priya Vulchi and Winona Guo

Çeviri: Merve Kılıç Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

Priya Vulchi: Four years ago, we really thought we understood racism.

Priya Vulchi: Dört yıl önce gerçekten de ırkçılığı anladığımızı düşünüyorduk.

Just like many of you here today, we had experienced and heard stories

Tıpkı birçoğunuz gibi ırka, önyargıya, ayrımcılığa ve

about race, about prejudice, discrimination and stereotyping

basmakalıp örneklere dair bir şeyler yaşadık, hikâyeler duyduk

and we were like, "We get it, racism, we got it, we got it."

ve "Irkçılığı anlıyoruz, anladık, anladık" şeklinde dolanıyorduk.

But we weren't even close.

Ama, yakınından bile geçmiyorduk.

Winona Guo: Bu nedenle dinleyerek daha fazlasını öğrenemeye karar verdik.

Winona Guo: So we decided that we had to listen and learn more.

We talked to as many random people as we could

Konuşabileceğimiz kadar çok rastgele insanla konuştuk

and collected hundreds of personal stories about race,

ve ırk hakkında yüzlerce hikâye topladık;

stories that revealed how racial injustice is a nationwide epidemic

bu hikâyeler ırksal adaletsizliğin, ulus genelinde kendi yaydığımız

bir salgın olduğu

that we ourselves spread

ve şimdi ise bunun anlaşılamadığı veya bundan kurtulunamadığı ile ilgiliydi.

and now can't seem to recognize or get rid of.

PV: We're not there yet.

PV: O aşamaya henüz gelmedik.

Today, we are here to raise our standards of racial literacy,

Bugün ırksal bilgi düzeyimizi yükseltmek,

ırksal anlamda bilgili olmak ne demek yeniden tanımlamak için buradayız.

to redefine what it means to be racially literate.

WG: We want everywhere across the United States

WG: ABD'nin her yerindeki en genç ve gelecek jenerasyonun,

for our youngest and future generations to grow up equipped

ırksal ayrımla yapılandırılmış dünyada

with the tools to understand, navigate and improve

anlama, yol bulma ve gelişme

a world structured by racial division.

donanımları ile büyümelerini istiyoruz.

We want us all to imagine the community as a place

Hepimizin topluluğumuzu, geçmişimizden ve aynı zamanda

where we not only feel proud of our own backgrounds,

kendimizinkiymiş kadar diğerlerinin deneyimlerinden de

but can also invest in others' experiences as if they were our own.

gurur duyduğumuz bir yer olarak hayal etmesini istiyoruz.

PV: We just graduated from high school this past June.

PV: Henüz geçtiğimiz Haziran'da liseden mezun olduk.

WG: And you'd think --

WG: Ve eğer -

(Applause)

(Alkışlar)

And you'd think after 12 years

Eğer, 12 yıldan sonra

sınıfımızdan ya da dışarıdan birinin

somebody in or out of the classroom would have helped us understand --

bize anlamamız için yardım ettiğini sanıyorsanız --

PV: At a basic level at least --

PV: En azından temel seviyede --

WG: The society we live in.

WG: Yaşadığımız toplumu.

PV: The truth for almost all our classmates is that they don't.

PV: Tüm sınıf arkadaşlarım için doğruyu söylemeliyim ki, yapmadılar.

WG: In communities around our country, so many of which are racially divided,

WG: Ülkemizdeki toplulukların birçoğu, ırksal olarak ayrılmış.

PV: If you don't go searching for an education about race,

PV: Eğer ırk hakkında eğitim, ırksal bilgi

for racial literacy --

araştırmazsanız --

WG: You won't get it.

WG: Anlamazsınız.

It won't just come to you.

Kendiliğinden ayağınıza gelmez.

PV: Even when we did have conversations about race,

PV: Irk konusunda sohbetlerimiz olsa da

our understanding was always superficial.

bilgimiz çok yüzeyseldi.

We realized that there are two big gaps

Irksal bilgimizde iki büyük boşluk

in our racial literacy.

olduğunu farkettik.

WG: First, the heart gap:

WG: İlki, kalp eksikliği:

an inability to understand each of our experiences,

birbirimizin deneyimlerini coşkulu bir şekilde ve özür dilemeksizin,

to fiercely and unapologetically be compassionate beyond lip service.

sözde bağlılığın ötesinde bir tutkuyla anlamada acizlik.

PV: And second, the mind gap:

PV: İkincisi, zihin eksikliği:

an inability to understand the larger, systemic ways in which racism operates.

ırkçılığın yönettiklerini daha geniş ve sistemli yollarla anlamada acizlik.

WG: First, the heart gap.

WG: İlki, kalp eksikliği.

To be fair, race did pop up a few times in school, growing up.

Açık konuşmak gerekirse, büyürken okulda ırk birkaç kez ortaya çıktı.

We all defend our social justice education

Hepimiz, sosyal adalet eğitimini destekliyoruz

because we learned about Martin Luther King Jr.

çünkü Martin Luther King Jr.'dan,

and Harriet Tubman and Rosa Parks.

Harriet Tubman ve Rosa Parks'tan öğrendik.

But even in all of those conversations,

Ama tüm bu sohbetlerde dahi,

race always felt outdated, like,

ırk hep mazide kalmış gibiydi.

"Yes, slavery, that happened once upon a time,

"Evet, kölelik bir zamanlar oldu

but why does it really matter now?"

ama neden şimdi önemi var?"

As a result, we didn't really care.

Bunun sonucu olarak, gerçekten umursamadık.

But what if our teacher introduced a story from the present day,

Ama eğer öğretmenlerimiz, günümüzden hikâyeler de anlatsaydı,

for example, how Treniya told us in Pittsburgh that --

örneğin; Pittsburgh'dan Treniya'nın bize anlattığı gibi --

PV: "My sister was scrolling through Facebook and typed in our last name.

PV: "Kız kardeşim Facebook'ta dolanırken soyadımızı yazdı.

This white guy popped up,

Beyaz bir adam aniden beliriyor

and we found out that his great-great-grandfather owned slaves

ve onun büyük-büyük-büyükbabasının köleleri olduğunu

and my great-great- great-grandmother was one of them.

ve büyük-büyük-büyük-büyükannemizin o kölelerden biri olduğunu öğrendik.

My last name -- it's not who I am.

Soyadım, kim olduğumu belirlemiyor.

We've been living under a white man's name.

Beyaz adamın isminin gölgesinde yaşıyoruz.

If slavery didn't happen, who would I even be?"

Eğer kölelik olmasaydı, kim olabilecektim?

WG: Now it feels relevant, immediate,

WG: Şimdi daha iyi anlıyorum çünkü köleliğin bugün devam eden mirasıyla

because the connection to slavery's lasting legacy today is made clear, right?

olan bağlantı bunu anlaşılır hâle getirdi haksız mıyım?

Or what would happen is our teacher would throw out these cold statistics.

Ya da öğretmenlerimizin bize aktardığı o soğuk istatistiklere ne oldu?

You've probably seen this one before in news headlines.

Bunu, büyük ihtimalle manşetlerde daha önce gördünüz.

PV: African-Americans are incarcerated

PV: Hapse atılan Afrika kökenli Amerikalıların sayısı

more than five times the rate of white people.

beyaz insanların beş katı.

WG: Now consider Ronnie, in Seattle.

WG: Seattle'da yaşayan Ronnie'yi düşünün.

PV: "My father means everything to me.

PV: "Babam benim her şeyim.

He's all I've got, I don't know my mother.

Tüm sahip olduğum o, annemi tanımıyorum.

My father's currently being wrongly incarcerated for 12 years.

Babam, 12 yıldır haksız yere hapse atılmış durumda.

I've got a daughter, and I try to be that same fatherly figure for her:

Bir kızım var ve ona, babam gibi bir baba figürü olmaya çalışıyorum:

always involved in everything she does, it might even be annoying at some points.

yaptığı her şeye dâhil olmaya çalışıyorum, bazen rahatsız derecede bile olabiliyor.

But I'm afraid I'll go missing in her life

Ama babamın benim hayatımı kaçırması gibi,

kızımın hayatını kaçırmaktan korkuyorum."

just like my father did in mine."

WG: Throwing out just the statistic, just the facts alone,

WG: İstatistikleri ve gerçekleri tek başına söylemek,

disconnected from real humans,

gerçek insanlardan bağlantısını koparmak,

can lead to dangerously incomplete understanding of those facts.

bu gerçekleri tehlikeli biçimde noksan bir şekilde anlamaya yol açabilir.

It fails to recognize that for many people who don't understand racism

Irkçılığı anlamayan birçok insanın sorunu;

the problem is not a lack of knowledge

bilgi eksikliği değil,

to talk about the pain of white supremacy and oppression,

beyaz üstünlükçülüğü ve baskısının verdiği acılardan konuşurken

it's that they don't recognize that that pain exists at all.

acının varlığının hiçbir şekilde farkına varamamaları.

They don't recognize the human beings that are being affected,

İnsanların etkilendiğinin farkına varamıyorlar

and they don't feel enough to care.

ve umursamaya değmediğini düşünüyorlar.

PV: Second, the mind gap.

PV: İkincisi, zihin eksikliği.

We can't ignore the stats, either.

Biz de istatistikleri görmezden gelemeyiz.

We can't truly grasp Ronnie's situation

Ronnie'nin durumunu;

without understanding how things like unjust laws and biased policing

adaletsiz kanunları ve sistematik ırkçılığın yarattığı

systematic racism has created

önyargılı polis faaliyetlerini anlamadan

the disproportionate incarceration rates over time.

gerçek manada kavrayamayız.

Or like how in Honolulu,

Ya da Honolulu'da olduğu gibi,

the large prison population of native Hawaiians like Kimmy

yerli Hawaililerden Kimmy gibi olan hapishanenin büyük çoğunluğu,

is heavily influenced by the island's long history

ABD kolonileşmelerinin olduğu adanın köklü tarihinden

with US colonialization,

ağır biçimde etkileniyor,

its impact passing down through generations to today.

etkisi nesilden nesile geçerek günümüze aktarılıyor.

For us, sometimes we would talk

Bizim açımızdan, biz bazen sınıfta

about people's personal, unique experiences in the classroom.

insanların kişisel ve eşsiz deneyimlerinden konuşuruz.

Stuff like, how Justin once told us --

Justin'in bize bir kere anlattığı şu şey gibi:

WG: "I've been working on psychologically reclaiming my place in this city.

WG: "Psikolojik olarak bu şehirde yerimi kazanmak için uğraşıyorum.

Because for me, my Chicago isn't the nice architecture downtown,

Çünkü bana göre, benim Şikagom şehir merkezindeki en iyi mimari yapıları

it's not the North Side.

ve Kuzey tarafı değil.

My Chicago is the orange line, the pink line, the working immigrant class

Benim Şikagom, çalışan göçmen sınıfın trenle gittiği

going on the train."

turuncu ve pembe hatlar."

PV: And while we might have acknowledged his personal experience,

PV: Ve onun deneyimlerini öğrenmişken;

we wouldn't have talked about how redlining

geçmişimizdeki kara listelerin ve kanunlaşmış ırk ayrımlarının,

and the legalized segregation of our past

created the racially divided neighborhoods we live in today.

yaşadığımız bugünde

ırksal olarak bölünmüş çevreler yaratması hakkında konuşamazdık.

We wouldn't have completely understood

Irkçılığın, çevremizdeki her şeyin

how racism is embedded in the framework of everything around us,

yapısına gömülü olduğunu tamamıyla anlamayacaktık

çünkü; insanların dışlanma tecrübelerine

because we would stay narrowly focused on people's isolated experiences.

dar bir şekilde odaklanmaya devam edecektik.

Another example, Sandra in DC once told us:

Bir başka örnek, DC'den Sandra'nın anlattığı:

WG: "When I'm with my Korean family, I know how to move with them.

WG: "Koreli aileme nasıl ayak uydurabileceğimi biliyorum.

Onları umursadığımı hissettirmek için ne yapmam gerektiğini biliyorum.

I know what to do in order to have them feel like I care about them.

And making and sharing food

Yemek yapmak ve paylaşmak,

is one of the most fundamental ways of showing love.

sevgini göstermenin en temel yollarından biri.

When I'm with my partner who's not Korean, however,

Hâlbuki, Koreli olmayan partnerimleyken;

we've had to grapple with the fact

benim son derece yemek odaklı olmam,

that I'm very food-centric and he's just not.

onun ise olmadığı gerçeğiyle boğuşuyoruz.

One time he said that he didn't want to be expected

Bir keresinde, ondan benim için yemek yapmasını

to make food for me,

beklememi istemediğini söyledi

and I got really upset."

ve ben gerçekten üzüldüm."

PV: That might seem like a weird reaction,

PV: Bu garip bir tepkiymiş gibi gözükebilir;

but only if we don't recognize how it's emblematic of something larger,

eğer daha büyük, daha derin bir sembol olduğunun

something deeper.

farkına varmazsak.

Intragenerational trauma.

Nesiller içi travma.

How in Sandra's family, widespread hunger and poverty

Geniş çapta açlık ve yoksulluğun, Sandra'nın ailesinde

existed as recently as Sandra's parents' generation

daha Sandra'nın ebeveynlerinin kuşağında yaşanması

and therefore impacts Sandra today.

ve bu nedenle Sandra'yı bugün etkiliyor olması.

She experiences someone saying --

Birinin ona,

WG: "I don't want to feed you."

WG: "Seni beslemek istemiyorum."

PV: demesini

PV: As --

WG: "Sana sarılmak istemiyorum." algılıyor.

WG: "I don't want to hug you."

PV: O ve partneri,

PV: And without her and her partner having that nuanced understanding

tepkisini ve ardındaki tarihi bağlamındaki nüansı anlamazlarsa,

of her reaction and the historical context behind it,

it could easily lead to unnecessary fighting.

bu kolaylıkla gereksiz tartışmalara yol açabilir.

That's why it's so important that we proactively --

Bizim bu yüzden ileriye yönelik olarak

(Both speaking): Co-create --

-birlikte,

PV: A shared American culture

çeşitli topluluklarımızın içindeki farklı değer ve kuralları

that identifies and embraces the different values and norms

tanıyan ve kucaklayan paylaşılmış bir Amerikan kültürü

within our diverse communities.

yaratmamız önemli.

WG: To be racially literate --

WG: Irksal anlamda bilgili olmak için,

PV: To understand who we are so that we can heal together --

PV: Kim olduğumuzu anlayıp hep birlikte iyileşebilmemiz için,

WG: We cannot neglect the heart --

WG: Kalbi ya da zihni

PV: Or the mind.

görmezden gelemeyiz.

So, with our hundreds of stories,

Bu yüzden, yüzlerce hikâyemizi

we decided to publish a racial literacy textbook

ırk bilgisi ders kitabı olarak yayınlamaya karar verdik ki

to bridge that gap between our hearts and minds.

kalbimiz ve zihnimiz arasında köprü kurabilelim.

WG: Our last book, "The Classroom Index,"

WG: Son kitabımız "Sınıf Dizini"

shares deeply personal stories.

son derece kişisel hikâyeleri paylaşıyor.

PV: And pairs those personal stories

PV: Bu kişisel hikâyeleri, istatistikçiler ve bilim adamlarının

to the brilliant research of statisticians and scholars.

muhteşem araştırmalarıyla eşleştiriyor.

WG: Every day, we are still blown away by people's experiences,

WG: Hâlâ her gün insanların deneyimlerine,

by the complexity of our collective racial reality.

kolektif ırksal gerçekliğimizin karmaşasına şaşırıyoruz.

PV: So today, we ask you --

PV: Bugün size şunu soruyoruz:

WG: Irksal anlamda okur yazarlığınız var mı? Bilinçli misiniz?

WG: Are you racially literate?

Are you there yet?

Henüz orada mısınız?

PV: Do you really understand the people around you,

PV: Etrafınızdaki insanları, hikâyelerini, böyle hikâyeleri

their stories, stories like these?

gerçekten anlıyor musunuz?

It's not just knowing that Louise from Seattle

Seattle'dan Louise'in Japon Amerikan toplama kampında

survived Japanese American internment camps.

hayatta kaldığını bilmek değil.

It's knowing that, meanwhile,

Bu aynı zamanda eşinin,

her husband was one of an estimated 33,000 Japanese Americans

aynı dönemde kendi ailelerini alıkoymuş olan ülkemiz için savaşan

who fought for our country during the war,

yaklaşık 33.000 Amerikalı Japon'dan

a country that was simultaneously interning their families.

biri olduğunu bilmek demek.

For most of us, those Japanese Americans both in camps and in service,

Kamplardaki ve askeri hizmetteki bu Amerikalı Japonların cesaretlerini,

now see their bravery, their resilience, their history forgotten.

dirençlerini, unutulan tarihlerini birçoğumuz şimdi görüyor.

They've become only victims.

Sadece mağdur oldular.

PV: It's not just knowing that interracial marriages

PV: Sadece DC'den Shermaine ve Paul'unki gibi

like Shermaine and Paul in DC exist,

kültürlerarası evliliklerin olduğunu bilmek değil,

it's acknowledging that our society has been programmed for them to fail.

toplumumuzun onları başarısızlığa uğratmaya programlandığını da kabul etmek.

That on their very first date someone shouted,

Daha ilk buluşmalarında,

birinin "Neden bu siyah kaltaklasın?" diye bağırması.

"Why are you with that black whore?"

That according to a Columbia study on cis straight relationships

Eşcinsel olmayan ilişkiler üzerine yapılan Columbia araştırmasına göre;

black is often equated with masculinity

siyah sıklıkla erkeklik ile

and Asian with femininity,

ve Asyalılık dişilikle eşit tutuluyor;

leading more men to not value black women and to fetishize Asian women.

daha çok erkeğin siyahi kadınlara

değer vermeyip Asyalı kadın fetişi olmasına yol açıyor.

Among black-white marriages in the year 2000,

2000'li yıllardaki siyah-beyaz evliliklerin

73 percent had a black husband and a white wife.

yüzde 73'ünde koca siyahi iken, karısı beyazdı.

Paul and Shermaine defy that statistic.

Paul ve Shermaine bu istatistiğe baş kaldırdılar.

Black is beautiful,

Siyah güzeldir,

but it takes a lot to believe so once society says otherwise.

ama toplum aksini söylediği için buna inanmak epey zaman alıyor.

WG: It's not just knowing that white people like Lisa in Chicago

WG: Sadece Şikago'dan Lisa gibi beyaz insanların

beyaz ayrıcalığına sahip olduğunu değil;

have white privilege,

it's reflecting consciously on the term whiteness and its history,

beyazlık teriminin ve tarihinin bilinçli olarak yansıtıldığını ve

knowing that whiteness can't be equated with American.

beyazlığın eşittir Amerikalı demek olmadığını bilmek.

It's knowing that Lisa can't forget her own personal family's history

Lisa'nın, Yahudilere yapılan eziyetlerdeki

kendi aile geçmişini unutamadığını bilmek demek.

of Jewish oppression.

That she can't forget how, growing up,

Büyürken, boynuzlu ve kuyruklu

she was called a dirty Jew with horns and tails.

pis Yahudi diye çağrıldığını unutamaması.

But Lisa knows she can pass as white

Ancak Lisa beyaz olarak addedildiğini biliyordu,

so she benefits from huge systemic and interpersonal privileges,

bu yüzden bu koca sistemli ve bireylerarası ayrıcalıktan faydalandı

and so she spends every day

ve her gününü,

grappling with ways that she can leverage that white privilege

sosyal adaleti sağlayabilmek için beyaz ayrıcalığıyla

for social justice.

boğuşarak geçirdi.

For example, starting conversations with other people of privilege about race.

Örneğin, ayrıcalığı olan insanlarla ırk hakkında sohbetlere başladı.

Or shifting the power in her classroom to her students

Ya da sınıfındaki öğrencilerle, onların ırkçılık ve yoksulluğa

by learning to listen to their experiences of racism and poverty.

ilişkin deneyimlerini dinleyip öğrenerek güçlerini değiştirdi.

PV: It's not just knowing that native languages are dying.

PV: Sadece anadillerin öldüğünü bilmek değil.

It's appreciating how fluency in the Cherokee language,

Kültür ile tarihin korunması ve bir hayatta kalış biçimi olarak,

which really only less than 12,000 people speak today,

bugün gerçekte 12.000'den az insanın konuştuğu

is an act of survival, of preservation of culture and history.

Çeroki dilinin ne kadar akıcı olduğunu takdir etmek.

It's knowing how the nongendered Cherokee language

Cinsiyetsiz Çeroki dilinin,

Tahlequah, Oklahoma'daki Ahyoka'nın

enabled Ahyoka's acceptance as a trans woman

bir trans kadın olarak kabul görmesini sağladığını bilmek.

in Tahlequah, Oklahoma.

Her grandmother told her firmly a saying in Cherokee,

Büyükannesi ona, Çeroki dilinde açıkça şöyle söylemiş:

"I don't tell me who you are,

"Ben senin kim olduğunu söylemiyorum,

you tell me who you are.

sen bana kim olduğunu söyle.

And that is who you are."

Ve işte bu sensin."

WG: These are just parts of a few stories.

WG: Bunlar, sadece birkaç hikâyeden kısımlar.

There are approximately 323 million people in the United States.

ABD'de yaklaşık 323 milyon insan var.

PV: And 7.4 billion people on the planet.

PV: Ve gezegende 7.4 milyar.

WG: Bu yüzden, dinlememiz gereken çok kişi var.

WG: So we have a lot to listen to.

PV: And a lot to learn.

PV: Ve öğrenmemiz gereken.

WG: We need to raise the bar.

WG: Çıtayı yükseltmeliyiz.

PV: Elevate our standards for racial literacy.

PV: Irksal bilgi için standartlarımızı yükseltmeliyiz.

Because without investing in an education that values --

Çünkü, bu değerlerde eğitime yatırım yapılmazsa;

WG: Both the stories -- PV: And statistics --

WG: -hikâyelere ve PV: istatistiklere

WG: The people -- PV: And the numbers --

WG: insanlara PV: ve sayılara

WG: bireylerarası PV: ve sistemli olarak-

WG: The interpersonal -- PV: And the systemic --

WG: Her zaman bir parça eksik olacak.

WG: There will always be a piece missing.

PV: Today, so few of us understand each other.

PV: Bugün, çok azımız birbirini anlıyor.

WG: We don't know how to communicate --

WG: Nasıl iletişim kurar, PV: Birlikte yaşar,

PV: Live together -- WG: Love one another.

WG: Birbirimizi severiz, bilmiyoruz.

We need to all work together to create a new national community.

Yeni bir ulusal topluluk yaratmak için hep birlikte çalışmalıyız.

PV: A new shared culture of mutual suffering and celebration.

PV: Karşılıklı acı çekiş ve kutlamaların olduğu

yeni paylaşılmış bir kültür.

WG: We need to each begin by learning in our own local communities,

WG: Her birimiz, kendi yerel topluluklarımızı öğrenip

kalplerimiz ve zihinlerimizin arasındaki boşluğa köprü koyarak

bridging the gaps between our own hearts and minds

ırksal anlamda bilgili olmaya başlamalıyız.

to become racially literate.

PV: Once we all do, we will be that much closer

PV: Herbirimiz yaptığında, hepimiz için eşit şekilde savaşan ve

to living in spaces and systems that fight and care equally for all of us.

umursayan alanlar ve sistemlerde yaşamaya bir o kadar yakın olacağız.

WG: Then, none of us will be able to remain distant.

WG: Ardından, hiçbirimiz mesafeli olmayacak.

PV: We couldn't -- sorry, mom and dad, college can wait.

PV: Yapamadık...Anne ve baba özür dileriz, üniversite bekleyebilir.

WG: We're on a gap year before college, traveling to all 50 states

WG: Üniversite öncesi bir yıl aradayız, 50 eyaleti geziyor ve

collecting stories for our next book.

bir sonraki kitabımız için hikâyeler topluyoruz.

PV: And we still have 23 states left to interview in.

PV: Ve hâlâ röportaj yapmamız gereken 23 eyalet kalmış durumda.

(Both) Let's all get to work.

(Birlikte) Haydi hepimiz işe koyulalım.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)