Why You Should Embrace Mediocrity | Crispin Thurlow | TED

Çeviri: Mert Turan Gözden geçirme: Eren Gokce

So a few years ago,

Birkaç yıl önce,

I had to make a work trip to Stockholm.

iş için Stockholm’e gitmem gerekti.

And because it was the school holidays,

Okullar tatil olduğu için

I needed to take my two kids along with me.

iki çocuğumu da yanıma almam gerekiyordu.

And at the time they were 14 and 12.

O zamanlar 14 ve 12 yaşlarındaydılar.

Anyway, my local colleagues, needless to say,

Her neyse, oradaki meslektaşlarım tabii ki

were really very supportive.

son derece misafirperverdi.

And in fact, knowing that I do research on language and social class,

Hatta, diller ve sosyal sınıflar üzerine araştırma yaptığımdan ötürü bizi

they'd also clearly enjoyed arranging to put us into a hotel

″Elite Hotels″ adlı büyük bir İsveç otel zincirine

belonging by a large Swedish chain called Elite Hotels.

yerleştirmeyi makul görmüşlerdi.

So on the day that we arrived,

Otele vardığımız gün

we checked in and then we made our way straight up to our room.

check-in yaptığımız gibi odaya çıktık.

But as soon as we crossed the threshold,

Kapıdan girer girmez

my oldest son declared with genuine frustration,

büyük oğlum apaçık bir hüsranla dedi ki:

"But this isn't elite."

″Ama bu elit değil ki.″

(Laughter)

(Kahkahalar)

And I was a little bit surprised,

Biraz şaşırdım

but also kind of really curious to know exactly what he meant.

ama aynı zamanda tam olarak ne demek istediğini merak ettim.

So I sort of pressed him, and he quickly explained to me

Şöyle azıcık sorguya çekeyim dememle

that the room was just not big enough to be elite.

odanın elit olmak için yeterince büyük olmadığı cevabını almam bir oldu.

(Laughter)

(Kahkahalar)

So in that moment,

İşte o an oğlumun

I realized that my son had already learned two really important lessons

günlük dil hakkında iki önemli gerçeği

about everyday language.

şimdiden öğrendiğini fark ettim.

First, that words are very influential,

Birincisi, kelimeler ne kadar etkileyici olsa da

but their meaning can often be slippery.

anlamları bir o kadar muğlak olabilir.

And second, that the language of superiority and comparison

İkincisi, üstünlük ve karşılaştırma içeren cümleler

can lead to disappointment.

hayal kırıklığına yol açabilir.

But it's tough.

Zor bir durum.

Nowadays we're bombarded with messages about excellence,

Zira günümüzde mükemmeliyet, farklılık ve başarı mesajları bombardımanına uğruyoruz.

distinction and success,

and we hear voices telling us you should be a top student,

Okul birincisi, galip, lider olmamız veya mümkünse üçü birden olmamız bekleniyor.

or a winner, or a leader, or preferably all three.

And it's this that's started me to think a little bit more

Olan bitenleri anlamaya çalışmama iten de bu oldu.

about what's going on here.

How do we manage this?

Bunlarla nasıl başa çıkıyoruz?

Because all of this leads to a profound sense

Çünkü bütün bunlar, filozof Alain de Botton’ın deyimiyle

of what the philosopher Alain de Botton has called status anxiety.

yoğun bir ″Statü Endişesi″ne sebep olur.

And for me, this is a kind of anxiety that arises through our constant worry

Bana sorarsanız, bu endişenin kaynağı;

about not being good enough,

yeterince iyi olmama,

or always needing to be someone better,

daha iyi birisi olma veya

or to have something better.

daha iyisine sahip olma kaygısıdır.

But the reality is this.

Ama gerçek şu ki:

Not everyone can be a top student.

Herkes okul birincisi olamaz.

Not everyone can be a winner,

Herkes galip gelemez ve

and not everyone can be a leader.

lider olamaz.

By the simple law of averages,

Ortalamalar yasasına göre

most of us have to live a life more ordinary.

çoğumuzu vasat bir hayat bekliyor.

Well, it's for this reason that I've started to rethink

İşte bu nedenle vasatlık kavramını yeniden düşünmeye,

or perhaps even reclaim the notion of mediocrity.

hatta belki de kabullenmeye başladım.

And I've even been challenging myself to consider the possibility

Nitekim vasatlığı benimseme olasılığını değerlendirmek için

of embracing mediocrity.

kendime meydan okudum.

Now, obviously, I understand that mediocrity has a bad reputation

Ortalama kalite veya kötü gibi çağrışımlardan ötürü vasatlığın

with sort of connotations like average quality

kötü bir itibara sahip olduğunun

or not very good.

elbette farkındayım.

But the sociolinguist in me insists on digging just a little bit deeper,

Ama içimdeki sosyodilbilimci biraz daha derine inmemde,

maybe listening to some of the word's origins

kelimelerin kökenlerine kulak vermemde ve

and unearthing some of its other meaning potentials.

diğer potansiyel anlamlarını ortaya çıkarmamda ısrar ediyor.

In actual fact,

Şöyle ki,

the word mediocre has its roots in the Indo-European "medial,"

vasat kelimesi “orta” anlamına gelen Hint-Avrupa ″ortalama″ köküne sahiptir.

meaning "middle."

So essentially then, mediocrity is just about existing

Vasatlık, özünde iki uç noktası arasında

between two extremes,

yaşam sürdürmektir.

hence middling or average

Yani, vasat ve ortalama veya

or otherwise unexceptional or ordinary.

olağanüstü olmayan ve olağan bir yaşam.

So, as I say, statistically speaking,

Dediğim gibi, istatistiksel olarak

life in the middle is inevitable and unavoidable for most of us.

vasat bir yaşam çoğumuz için zorunlu ve kaçınılmazdır.

And in fact, it seems to me

Oysa, orta hâlli bir yaşam

that the middle is not such a terrible place to be.

bana hiç de korkunç bir yer gibi gelmiyor.

In fact, it's quite a privileged place to be.

Gayet ayrıcalıklı bir yaşam demek aslında.

It may not be as good as being at the top,

Zirvede olmak kadar iyi olmayabilir

but it's surely not as bad as being at the bottom.

ama aşağıda kalmak kadar kötü de değil.

And the trick, I suppose, is to learn to recognize our mediocrity,

Sanırım işin püf noktası, diğer insanların bizi aciz veya zavallı gibi hissetirmesine

or at least our averageness or our ordinariness,

izin vermeden vasatlığımızı, olağanlığımızı veya sıradanlığımızı

without allowing other people to make us feel like failures or losers.

tanımamızdan geçiyor.

Needless to say, this is quite a bit harder to do than it is to say.

Tabii ki bu dediğim dile kolay.

And I think especially so nowadays.

Özellikle günümüzde böyle olduğunu düşünüyorum.

When we’re surrounded by these voices pressuring us to be the best

Dört yanımız daha iyi olmamızı, en iyisi olmamızı söyleyen seslerle dolu olduğundan

and to be better,

we find ourselves, I think, in a world that is bombarded

kendimizi, amansız bir karşılaştırma ve üstünlük dili olarak ifade edebileceğim

or confronted constantly with what I've come to think of

bir dil ile dolup taşan veya sık sık yüz yüze gelen bir dünyada

as a relentless language of superiority and comparison.

bulduğumuzu düşünüyorum.

And it's as a sociolinguist

Bir sosyodilbilimci olarak bu dili uzun süredir takip ediyorum.

that I've been tracking this language for quite some time.

And in this work, what I've been trying to do

Hedefim, bu dilin amansız bir dil olmakla kalmadığını,

is show that this is not just a relentless language,

aynı zamanda çok sinsi ve sahtekâr bir dil olduğunu göstermektir.

but it's also often a very sneaky, surreptitious language.

And it's with this in mind that I want to just share with you

Bu amaçla, ne demek istediğimi

a couple of my favorite examples of what this looks like.

en sevdiğim birkaç örnekle sizlere göstermek istiyorum.

These are my two favorite case studies.

En sevdiğim iki vaka çalışması.

And the first of these is the word “elite” itself.

İlki, “elit” kelimesinin ta kendisidir.

And this is a word that circulates everywhere in our lives,

Oğlumun da Stockholm’de keşfettiği üzere,

which is, as my son discovered in Stockholm.

hayatımızın her yerinde karşımıza çıkan bir kelime.

But take a look at a few of the many examples that I've also been collecting.

Ancak topladığım onca örnekten birkaçına bir bakalım:

So here we have an elite grocery store in Denmark,

Danimarka’da elit bir market,

we have an elite nail salon in Seattle,

Seattle’da elit bir güzellik salonu,

we've got an elite phone shop in the UK,

İngiltere’de elit bir telefon dükkânı,

an elite electrician's in Switzerland, actually in Bern,

İsviçre’nin Bern şehrindeki elit bir elektrikçi ve

and then an elite pastry shop or bakery in Poland.

son olarak da Polonya’daki elit bir pastane ya da fırın.

And all of these, I can assure you,

Sizi temin ederim ki bunların elitlikten haberi bile yok.

appear in decidedly non-elite spaces.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But when I say that elite crops up everywhere, I mean really everywhere.

″Elit″ her yerde karşımıza çıkıyor derken gerçekten her yerde demek istiyorum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I promise that after this talk,

Garanti ediyorum, bu konuşmadan sonra

you are going to start noticing elite everywhere too.

her yerde bir ″elit″ olduğunu fark etmeye başlayacaksınız.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And I've never been quite sure what we're supposed to think

Bir turşunun veya mendilin elit olmasından

when we're being told that our pickles are elite or our tissues.

tam olarak ne çıkarmamız bekleniyor hiçbir zaman tam anlayamadım.

What exactly, I wonder, does an elite condom offer?

Elit bir prezervatifin nasıl bir avantajı olabilir ki acaba?

(Laughter)

(Kahkahalar)

And I don't know about you,

Sizi bilmem ama

pisuvarın herhangi bir şekilde prestijli olduğuna ikna olmam için

but it's going to take a lot more than the word elite

to convince me that a urinal is in any way prestigious.

″elit″ kelimesi yetersiz kalıyor.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But the use of the word “elite” like this

″Elit″ kelimesinin böyle kullanılması

is a very, very common language game nowadays.

günümüzde epey yaygın bir dil oyunu.

We see this word attached to all sorts of goods and services,

Bu kelimenin her türlü mal ve hizmete uyarlandığını görüyoruz.

kind of meaning everything and nothing at the same time.

Bazen çok önemli, bazen de hiçbir şey ifade etmiyor.

And in some ways I suppose it's all perfectly harmless,

Bir bakımdan sanırım tamamıyla zararsız,

a bit playful even.

hatta biraz da eğlenceli.

But I can't help but think,

Düşünmeden edemiyorum hatta inanıyorum da:

and in fact, I genuinely believe that these ubiquitous,

Elitliğin bu kadar yaygın kullanılması,

constant appeals to eliteness

are trying to persuade us that superiority really does matter

üstünlüğün gerçekten önemli olduğu ve

and that status is something

statünün her daim umursanması gerektiği düşüncesine sebep oluyor.

that we should be thinking about all the time.

And these little one-word messages also suggests to us

İşte bu tek kelimelik mesajlar bizlerde

that superiority is easily obtained.

üstünlüğün kolayca sağlanabileceği izlenimini uyandırıyor.

To be very clear,

Açık olmak gerekirse,

the language of superiority and comparison

üstünlük ve karşılaştırma dili

is really good for business.

iş dünyası için fevkalade bir şey.

All of these relentless little one-word messages,

Tüm bu amansız tek kelimelik mesajlar ve benzerleri,

and ones like them,

are trying to keep us aspiring upwards all the time.

bizim her daim daha iyisini hedeflememizi sağlıyor.

And if we're aspiring, we're also acquiring.

Hedefi olan da aynı zamanda sahip olmaya başlıyor.

In other words, we're shopping.

Yani, alışveriş yapıyoruz.

And for this, they don't even need us aspiring to be the best.

En iyisini hedeflememize bile ihtiyaçları yok.

Just aspiring to be better is often enough.

Sadece daha iyisini hedeflememiz onlara genelde yetiyor.

Which brings me to my second little case study.

Ki ikinci küçük vaka çalışmamın konusu da bu.

The one little, one-word message that I'm talking about

Bu örnekte bahsedeceğim tek kelimelik mesaj ″premium″ kelimesi.

in this instance is “premium,”

and a good example of this appears

Bunun en iyi örneği

in the so-called premium economy services

sözümona ″premium″ ekonomi hizmetleridir.

offered by most major international airlines nowadays.

Günümüzde hemen her uluslararası havayolunun sunduğu hizmet.

And it's no coincidence that premium economy

Şirketler için Premium Ekonomi’nin

can be more profitable for airlines than business class.

Business Class’dan daha kârlı olması elbette şans eseri değildir.

But what's interesting about this little one-word message

Ancak bu küçük tek kelimelik mesajı ilginç kılan şey,

is that it's precisely not about being the best.

bunun ″en iyisi″ olmakla uzaktan yakından bir alakası olmamasıdır.

Premium is all about having just a little bit extra

Premium demek birkaç avantaja

or a little bit more,

veya daha fazlasına sahip olmaktır.

and especially a little bit extra or a little bit more

Özellikle diğer insanlara nazaran avantajlara veya daha fazlasına

compared with others.

sahip olmaktır.

And to be sure, marketers know only too well

Emin olun ki pazarlamacılar,

that people will pay good money for feeling better off.

kendimizi üstün görmek için para vereceğimizin gayet farkındalar.

Even that is when this comparison doesn't make us feel

Ki bu ″karşılaştırma″ o kadar uzun vadede iyi

very good for very long.

hissettirmeyecektir bile.

But the most striking thing about the word premium

Ancak premium kelimesiyle ilgili en çarpıcı şey,

is that it really crops up in way more banal spaces.

gerçekten çok banal bağlamlarda kendini göstermesidir.

And I'm offering you a few more examples than before,

Öncekine kıyasla biraz daha örneğim var.

because I really want to impress upon you

Çünkü bu tek kelimelik mesajın

just how far-reaching this one-word message is.

ne kadar geniş kapsamlı olabileceğini anlamanızı istiyorum.

So we have premium chocolates in Sweden (not Switzerland),

İsveç’ten- İsviçre değil- premium çikolatalar,

we have premium chips in Spain, premium coffee in Australia,

İspanya’dan premium cipsler, Avustralya’dan premium kahveler,

premium tomatoes in New Zealand and burgers in Denmark.

Yeni Zelanda’dan premium domatesler ve Danimarka’dan premium hamburgerler...

What we seem to have in Switzerland are premium cigarettes

İsviçre’ye baktığımızda premium sigaraları ve barbekü kömürlerini görüyoruz.

and premium barbecue charcoal.

Elsewhere, we've got premium puzzles, premium haircuts

Premium bulmacalar... Saç kesimleri...

and my most recent encounter in Poland, premium baby diapers.

Hatta Polonya’da son ziyaretimde gördüğüm üzere: Bebek bezleri.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Again, premium is just about having a little bit more

Dediğim gibi; premium demek, diğerlerine kıyasla birkaç avantaja

or a little bit extra compared with others.

veya daha fazlasına sahip olmaktır.

And as I say, these comparisons are usually built on illusions,

Belirttiğim üzere, bu karşılaştırmalar çoğunlukla illüzyona dayalıdır

and these comparisons just don't make us feel good for very long.

ve uzun vadede kişinin o kadar da iyi hissetmesini sağlamaz.

In fact, all of these silly little language games

Aslında tüm bu aptal dil oyunları, ünlü sosyolog Pierre Bourdieu’nun

are a perfect example

of what the famous sociologist Pierre Bourdieu called symbolic violence.

Simgesel Şiddet dediği şeyin mükemmel bir örneğidir.

And in a nutshell,

Özetle,

this is about the way that we allow words to manipulate us,

çıkarlarımıza karşı bile olsa kelimelerin

even when it's against our own best interests.

bizi manipüle etmesine izin verişimizin örneğidir.

So while social comparison may indeed be in our nature,

Sosyal karşılaştırma, her ne kadar insan doğasının bir parçası olsa da

it invariably leaves us feeling insecure, inadequate, unsatisfied.

bizlerin devamlı özgüvensiz, yetersiz ve doyumsuz hissetmesine yol açmaktadır.

There will always be something more or something better.

Her zaman elimizdekinden daha fazlası veya daha iyisi olacaktır.

And there will always be someone better and better off.

Her zaman birileri bizden daha iyi ve daha varlıklı olacaktır.

So the question for me is this:

O zaman sorum şu:

how can we avoid doing symbolic violence to ourselves?

Kendimize simgesel şiddet uygulamaktan nasıl kaçınabiliriz?

Well, personally,

Bana sorarsanız, kendimi tekrardan

I find myself returning once again

to the possibility that mediocrity might hold the key or a key.

vasatlığın çözüm veya çözümlerden biri olduğunu düşünürken buluyorum.

Now I understand that embracing mediocrity

Vasatlığı benimsemenin bazı insanlar için

might feel just a little bit extreme or uncomfortable for some people,

biraz zor veya rahatsız edici olabileceğini anlıyorum

which I think is fair enough.

ki gayet de doğal buluyorum.

But the point is really just about coming to terms

Ama aslında tüm mesele; vasatlığın kaçınılmazlığını kabullenmekten,

with the inevitability of our averageness

and maybe finding a way

belki de sıradanlığın değerini

to find the value and perhaps the privilege in being unexceptional.

ve hatta ayrıcalıklarını keşfetmenin bir yolunu bulmaktan geçiyor.

And for this, we've got to keep reminding ourselves that it really is OK

Bu uğurda kendimize; en iyisi olmamanın gayet normal olduğunu,

not to be the best.

hep daha iyi birisi olma hep daha iyisine sahip olma hedefimizin olmamasının

And it's certainly OK not to always want to be someone better

normal olduğunu hatırlatmamız gerekiyor.

or to have something better.

But I think that nowadays,

Ama günümüzde,

especially when we are surrounded by this relentless language

üstünlük ve karşılaştırma dilinin yaygınlığını göze alırsak,

of superiority and comparison,

it takes determination

vasat olmak için

and it also takes real courage to be ordinary.

kararlılık ve büyük bir cesaret gerektiğini düşünüyorum.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)