What happens when biology becomes technology? | Christina Agapakis

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

A briefcase full of poop changed my life.

Dışkı dolu bir evrak çantası hayatımı değiştirdi.

Ten years ago, I was a graduate student

On yıl önce, yüksek lisans öğrencisiydim

and I was helping judge a genetic engineering competition

ve lisans öğrencileri için genetik mühendislik yarışmasında

for undergrads.

yardımcı hakemdim.

There, I met a British artist and designer named Alexandra Daisy Ginsberg.

Orada İngiliz bir sanatçıyla tanıştım; Alexandra Daisy Ginsberg.

She was wearing the white embroidered polo shirt

Cambrigde Üniversitesi takımına ait,

beyaz nakışlı polo gömleği giyiyordu

of the University of Cambridge team

and holding a silver briefcase,

ve gümüş bir evrak çantası tutuyordu.

like the kind that you would imagine is handcuffed to your wrist.

Tıpkı bileğinize kelepçelendiğini düşüneceğiniz türden.

She gestured over from a quiet corner

Sakin bir köşeden bana işaret etti

and asked me if I wanted to see something.

ve bir şey görmek ister miyim diye sordu.

With a sneaky look, she opened up the suitcase,

Sinsi bir bakışla, çantayı açtı

and inside were six glorious, multicolored turds.

ve içinde altı tane, ihtişamlı, rengarenk dışkı vardı.

The Cambridge team, she explained,

Cambridge takımının, yaz mevsimini

had spent their summer engineering the bacteria E. coli

E. coli bakterisinin çevredeki farklı şeyleri hissetmesini

to be able to sense different things in the environment

ve buna tepki olarak

bir gökkuşağı oluşturmaları için harcadığını açıkladı.

and produce a rainbow of different colors in response.

Arsenic in your drinking water?

İçme suyunuzda arsenik mi var?

This strain would turn green.

Bu kısım yeşile dönerdi.

She and her collaborator, the designer James King,

O ve ortağı tasarımcı James King,

worked with the students and imagined the different possible scenarios

öğrencilerle birlikte çalışarak bu bakterileri kullanabilecekleri

of how you might use these bacteria.

farklı senaryolar üzerinde çalışıyorlardı.

What if, they asked, you could use them

Dediler ki bunları hem yaşayan probiyotik bir içecek olarak

as a living probiotic drink and health monitor, all in one?

hem de sağlık monitörü olarak kullanabilsek?

You could drink the bacteria and it would live in your gut,

Bakteriyi içerdiniz ve bağırsaklarınızda neler olduğunun

sensing what's going on,

farkında olarak yaşarlardı.

and then in response to something,

Sonra da herhangi bir şeye tepki olarak

it would be able to produce a colored output.

renkli bir yanıt verebilirlerdi.

Holy shit!

Yok artık!

The Cambridge team went on to win

Cambridge Takımı, kısa adı iGEM olan

the International Genetically Engineered Machine competition,

Uluslararası Genetiği Düzenlenmiş Makine yarışmasını

or iGEM for short.

kazanmaya doğru yol aldı.

And as for me, those turds were a turning point.

Ve bana göre, o gübreler dönüm noktasıydı.

I am a synthetic biologist,

Ben bir sentetik biyoloğum.

which is probably a weird term that most people aren't familiar with.

Bu size tuhaf bir terim gibi gelebilir, pek çok insan aşina değil.

It definitely sounds like an oxymoron.

Kesinlikle kulağa oksimoron gibi geliyor.

How can biology, something natural,

Kendisi doğal bir şey olan biyoloji

be synthetic?

nasıl sentetik olabilir?

How can something artificial be alive?

Yapay olan bir şey nasıl canlı olabilir?

Synthetic biologists sort of poke holes

Sentetik biyologlar,

in that boundary that we draw between what is natural and what's technological.

doğal ve teknolojik olanı ayırt eden sınırı deşerler.

And every year, iGEM students from all over the world

Her yıl dünyanın her yerinden iGEM öğrencileri

spend their summer

biyoloiyi teknolojiye dönüştürmek için

trying to engineer biology to be technology.

yazın mühendisliklerini konuştururlar.

They teach bacteria how to play sudoku,

Bakteriye sudoku oynamayı öğretirler,

they make multicolored spider silk,

renkli örümcek ipeği yaparlar,

they make self-healing concrete

kendi kendini iyileştiren beton yaparlar

and tissue printers and plastic-eating bacteria.

ve doku yazıcıları ve plastik yiyen bakteriler.

Up until that moment, though,

Fakat o ana kadar,

I was a little bit more concerned with a different kind of oxymoron.

biraz daha farklı oksimoronla ilgiliydim.

Just plain old genetic engineering.

Sadece basit, eski genetik mühendisliği.

The comedian Simon Munnery once wrote

Komedyen Simon Munnery bir seferinde

that genetic engineering is actually insulting to proper engineering.

genetik mühendisliğinin aslında gerçek mühendisliğe hakaret olduğunu yazmıştı.

Genetic engineering is more like throwing a bunch of concrete and steel in a river

Genetik mühendisliği daha çok bir miktar beton ve metali nehre atmaya benzer

and if somebody can walk across, you call it a bridge.

ve eğer biri karşıya geçebilirse buna köprü dersiniz.

And so synthetic biologists were pretty worried about this,

Böylece sentetik biyologlar bundan

and worried that genetic engineering was a little bit more art that science.

ve genetik mühendisliğinin bilimden ziyade sanat olmasından endişeliydi.

They wanted to turn genetic engineering into a real engineering discipline,

Genetik mühendisliğini gerçek bir mühendislik disiplinine çevirmek istediler

where we could program cells and write DNA

ve tıpkı bilgisayar mühendislerinin yazılım yazması gibi

the way that engineers write software for computers.

hücreleri programlayabilecek ve DNA yazabilecektik.

That day 10 years ago started me on a path that gets me to where I am now.

On yıl önceki o gün, bugün olduğum yere getiren yola çıkardı.

Today, I'm the creative director

Ginkgo Bioworks adında bir sentetik biyoloji şirketinde

at a synthetic biology company called Ginkgo Bioworks.

yaratıcı yönetmenim.

"Creative director" is a weird title

"Yaratıcı Yönetmen"

for a biotech company were people try to program life

hayatı bilgisayarlar gibi kodlamaya çalışan bir şirkette

the way that we program computers.

garip bir başlık.

But that day when I met Daisy,

Ama Daisy ile tanıştığım gün,

I learned something about engineering.

mühendislikle alakalı bir şey öğrendim.

I learned that engineering isn't really just about equations

Mühendisliğin aslında o kadar da eşitliklerle,

and steel and circuits,

çelik ve devrelerle alakalı olmadığını öğrendim,

it's actually about people.

bu aslında insanlarla ilgili.

It's something that people do, and it impacts us.

Bu insanların yaptığı bir şey ve bizi etkiliyor.

So in my work,

Bu yüzden işimde

I try to open up new spaces for different kinds of engineering.

farklı mühendislik türleri için yer açmaya çalışıyorum.

How can we ask better questions,

Nasıl daha iyi sorular sorabiliriz,

and can we have better conversations

gelecekte istediğimiz teknolojiyle ilgili

about what we want from the future of technology?

daha iyi sohbetler edebilir miyiz?

How can we understand the technological

GDO’ların toplumumuzu kutuplaştırmasının

but also social and political and economic reasons

teknolojik sebeplerini anlarken aynı zamanda sosyal, politik

that GMOs are so polarizing in our society?

ve ekonomik etkilerini nasıl anlayabiliriz?

Can we make GMOs that people love?

İnsanların seveceği GDO’lar üretebilir miyiz?

Can we use biology to make technology that's more expansive and regenerative?

Biyolojiyi daha geniş ve yenileyici

bir teknoloji üretmek için kullanabilir miyiz?

I think it starts by recognizing that we, as synthetic biologists,

Bence sentetik biyologlar olarak bizim, “gerçek mühendisliğe”

are also shaped by a culture that values "real engineering"

diğer yumuşak şeylerden çok daha falza değer veren

bir kültürle yetiştiğimizi kabullenmemiz gerek.

more than any of the squishy stuff.

We get so caught up in circuits and what happens inside of computers,

Devrelerde ve bilgisayarların içinde o kadar kayboluyoruz ki,

that we sometimes lose sight of the magic that's happening inside of us.

Bazen kendi içimizde olan sihri göremiyoruz.

There is plenty of shitty technology out there,

Meydanda fazlaca rezalet teknoloji var

but this was the first time that I imagined poop as technology.

ama bu benim dışkıyı teknoloji olarak düşündüğüm ilk andı.

I began to see that synthetic biology was awesome,

Sentetik biyolojinin müthiş olduğunu görmeye başladım,

not because we could turn cells into computers,

hücreleri bilgisayarlara çevirebildiğimiz için değil,

but because we could bring technology to life.

teknolojiyi hayata getirebildiğimiz için.

This was technology that was visceral,

Bu geleceğin nelere sahip olabileceğini gösteren

an unforgettable vision of what the future might hold.

unutulamaz içgüdüsel bir teknolojiydi.

But importantly, it was also framed as the question

Ama en önemlisi, bu bir soruyu çerçeveliyordu

“Bu bizim gerçekten de istediğimiz türden bir gelecek mi?”

"Is this the kind of future that we actually want?"

We've been promised a future of chrome,

Kromdan bir gelecek sözü almıştık,

but what if the future is fleshy?

ama ya gelecek etten ise?

Bilim ve bilimkurgu bizlere yıldız tozundan

Science and science fiction

help us remember that we're made of star stuff.

olduğumuzu hatırlamamıza yardım ediyor.

But can it also help us remember the wonder and weirdness

Ama aynı zamanda etten olmanın harikalığını

of being made of flesh?

ve garipliğini hatırlatıyor?

Biology is us,

Biyoloji biziz.

it's our bodies, it's what we eat.

bedenlerimiz, yediğimiz şeyler.

What happens when biology becomes technology?

Biyoloji teknoloji olursa ne olur?

These images are questions,

Bu görseller sorular,

and they challenge what we think of as normal and desirable.

ve bunlar bizim normal ve arzu edilebilir düşündüğümüz şeyleri sorguluyor.

And they also show us that the future is full of choices

Aynı zamanda bize geleceğin seçimlerle dolu olduğunu

and that we could choose differently.

ve neleri farklı seçebileceğimizi gösteriyor.

What's the future of the body, of beauty?

Bedenin geleceği nedir, güzelliğin?

If we change the body, will we have new kinds of awareness?

Bedeni değiştirirsek yeni bir tür bilince sahip olacak mıyız?

And will new kinds of awareness of the microbial world

Ve mikrobiyal dünyanın yeni bilinç türleri

change the way that we eat?

yeme şeklimizi değiştirecek mi?

The last chapter of my dissertation was all about cheese that I made

Tezimin son kısmı ayak parmaklarımdaki bakteriyi kullanarak yaptığım

using bacteria that I swabbed from in between my toes.

peynir hakkındaydı.

I told you that the poop changed my life.

Dışkının hayatımı değiştirdiğini söylemiştim.

I worked with the smell artist and researcher Sissel Tolaas

Vücutlarımız ve peynir arasındaki koku ve dolayısıyla mikroplar üzerinden

to explore all of the ways that our bodies and cheese are connected

tüm ilişkileri anlamak için

through smell and therefore microbes.

koku sanatçısı ve araştırmacı Sissel Tolaas ile çalıştım.

Ve hayatımızın bir parçası olan bakteriye

And we created this cheese

to challenge how we think about the bacteria

ve laboratuvarda çalıştığımız bakteriye

that's part of our lives

bakış açımızı sorgulamak için

and the bacteria that we work with in the lab.

bu peyniri ürettik.

We are, indeed, what we eat.

Bizler, kesinlikle yediğimiz şeyleriz.

The intersection of biology and technology

Biyoloji ve teknolojinin kesişimi genellikle

is more often told as a story of transcending our fleshy realities.

etten gerçekliğimizi aşan bir hikaye gibi anlatılır.

If you can upload your brain to a computer,

Eğer zihnini bilgisayara yükleyebiliyorsan

you don't need to poop anymore after all.

kaka yapmana gerek yoktur zaten.

And that's usually a story that's told as a good thing, right?

Ve bu genelde iyi bir şey gibi anlatılır, değil mi?

Because computers are clean, and biology is messy.

Çünkü bilgisayarlar temiz, biyoloji kirlidir.

Computers make sense and are rational,

Bilgisayarlar anlaşılırdır ve rasyoneldir.

and biology is an unpredictable tangle.

Biyoloji tahmin edilmez bir karmaşa.

It kind of follows from there

Bu böyle gider,

that science and technology are supposed to be rational,

bilim ve teknoloji mantıksal olmalıdır,

objective

objektif

and pure,

ve saf

and it's humans that are a total mess.

ve insanlar dağınık olanlardır.

But like synthetic biologists poke holes

Ama sentetik biyologların doğa ve teknoloji arasındaki çizgide

in that line between nature and technology,

delikler açtığı gibi sanatçılar, tasarımcılar

artists, designers and social scientists

ve sosyal bilim insanları bana doğa, teknoloji

showed me that the lines that we draw between nature, technology and society

ve toplum arasında çizdiğimiz çizgilerin düşündüğümüzden

are a little bit softer than we might think.

daha yumuşak olabileceğini gösterdi.

They challenge us to reconsider our visions for the future

Bizleri geleceğe dair görüşlerimizi ve doğayı kontrol etme fantezimizi

and our fantasies about controlling nature.

yeniden değerlendirmeye itiyorlar.

They show us how our prejudices, our hopes and our values

Bize ön yargılarımızın, umutlarımızın ve değerlerimizin

are embedded in science and technology

sorduğumuz sorularla ve verdiğimiz kararlarla

through the questions that we ask and the choices that we make.

bilim ve teknolojiye gömülü olduğunu gösteriyorlar.

They make visible the ways that science and technology are human

Bize bilim ve teknolojinin insansı ve bu yüzden de

and therefore political.

politik olduğunu gösteriyorlar

What does it mean for us to be able to control life

Hayatı kendi amaçlarımız için

for our own purposes?

kontrol edebilmek ne demek?

The artists Oron Catts and Ionat Zurr

Sanatçı Oron Catts ve Ionat Zurr

made a project called "Victimless Leather,"

fare hücrelerinden ürettikleri küçük bir deri ceket ile

where they engineered a tiny leather jacket

“Kurbansız Deri” adında bir proje yaptılar.

out of mouse cells.

Is this jacket alive?

Bu ceket canlı mı?

Bunu büyütmek ve bu şekilde tutmak için ne gerekiyor?

What does it take to grow it and keep it this way?

Is it really victimless?

Gerçekten kurbansız mı?

And what does it mean for something to be victimless?

Ve bir şeyin kurbansız olması ne demek?

İlerleme öykümüzde göstermeyi ve saklamayı seçerken

The choices that we make

in what we show and what we hide in our stories of progress,

verdiğimiz kararlar genelde gerçek sonuçları olan

are often political choices that have real consequences.

politik kararlardır.

How will genetic technologies shape the way that we understand ourselves

Genetik teknolojiler kendimizi anlama ve bedenlerimizi tanımlama şeklimizi

and define our bodies?

nasıl değiştirecek?

The artist Heather Dewey-Hagborg made these faces

Sanatçı Heather Dewey-Hagborg bu yüzleri

based on DNA sequences she extracted from sidewalk litter,

bir kaldırım çöpünden aldığı DNA örnekleri ile yaptı

forcing us to ask questions about genetic privacy,

ve bu bizi genetik gizliliğimiz ile ilgili sorulara ve aynı zamanda

but also how and whether DNA can really define us.

DNA’nın bizi nasıl ve ne kadar tanımlayabileceğini sorgulamaya itiyor.

How will we fight against and cope with climate change?

İklim değişikliği ile nasıl savaşıp başa çıkacağız?

Will we change the way that we make everything,

Bizimle büyüyen ve çürüyen biyolojik materyallerle

using biological materials that can grow and decay alongside us?

yaptığımız her şeyi değiştirecek miyiz?

Will we change our own bodies?

Kendi vücutlarımızı değiştirecek miyiz?

Or nature itself?

Veya doğanın kendisini?

Or can we change the system that keeps reinforcing those boundaries

Bilim, toplum, doğa ve teknoloji arasında

between science, society, nature and technology?

sınırları sağlamlaştıran sistemi değiştirecek miyiz?

Relationships that today keep us locked in these unsustainable patterns.

Bugün bizi tutan ilişkiler bu sürdürülemez kapılara kitlendi.

How we understand and respond to crises

Korona virüsten iklim değişimine,

that are natural, technical and social all at once,

doğal, teknik ve aynı zamanda sosyal olan

from coronavirus to climate change,

krizleri nasıl anlama ve yanıtlama şeklimiz

is deeply political,

son derece politik

and science never happens in a vacuum.

ve bilim asla vakumda gerçekleşmez.

Let's go back in time

Zamanda geriye gidelim

to when the first European settlers arrived in Hawaii.

ilk Avrupalı göçmenlerin Hawaii’ye ulaştığı zamana.

They eventually brought their cattle and their scientists with them.

Sonunda kendi sığırları ve bilim insanlarını yanında getirdiler.

The cattle roamed the hillsides,

Sığırlar yamaçlarda dolaştı,

trampling and changing the ecosystems as they went.

gittikleri gibi gezindiler ve ekosistemi değiştirdiler.

The scientists catalogued the species that they found there,

Bilim insanları türleri orada buldukça listelediler,

often taking the last specimen before they went extinct.

genellikle son olan türü aldılar, soyu tükenmeden önce.

This is the Maui hau kuahiwi,

Bu Maui hau kuahiwi

or the Hibiscadelphus wilderianus,

veya Hibiscadelphus wilderianus,

so named by Gerrit Wilder in 1910.

ismi 1910′da Gerrit Wilder tarafından verildi.

By 1912, it was extinct.

1912 itibarıyla soyu tükendi.

I found this specimen in the Harvard University Herbarium,

Bu türü Harvard Üniversitesi Herbarium’da buldum,

where it's housed with five million other specimens from all over the world.

evi dünyanın diğer beş milyon türlerleriyle doluydu.

I wanted to take a piece of science's past,

Bilimin geçmişinden bir parça almak istedim,

tied up as it was with colonialism,

sömürgecilikle olduğu gibi bağlı

and all of the embedded ideas

ve tüm saklı fikirlerle

of the way that nature and science and society should work together,

doğa ve bilim ve toplumun birlikte çalıştığı

and ask questions about science's future.

ve bilimin geleceği hakkında sorular sorduğu.

Working with an awesome team at Ginkgo,

Ginkgo’da harika bir takımla çalışarak

and others at UC Santa Cruz,

ve diğerleri de UC Santa Cruz'da,

minik gümüş bitki örneğinden

we were able to extract a little bit of the DNA

from a tiny sliver of this plant specimen

sekanslama yapabilmek için

and to sequence the DNA inside.

çok az bir DNA alabildik.

And then resynthesize a possible version

Sonra da bitkiye kokusunu veren genlerin

of the genes that made the smell of the plant.

muhtemel versiyonlarını sentezlemeye çalıştık.

By inserting those genes into yeast,

Bu genleri mayanın içine yerleştirerek

we could produce little bits of that smell

o kokudan bir nebze üretebiliriz

and be able to, maybe, smell

ve belki de sonsuza kadar

a little bit of something that's lost forever.

kaybolacak şeyi birazcık koklayabiliriz.

Working again with Daisy and Sissel Tolaas,

Doğal tarihin ve sentetik geleceğin

my collaborator on the cheese project,

bir parçası olmak için Daisy ve Sissel Tolaas’la

we reconstructed and composed a new smell of that flower,

tekrar çalışarak peynir projesindeki iş ortağımla

and created an installation where people could experience it,

çiçeğin yeni bir kokusunu yeniden düzenledik ve oluşturduk,

to be part of this natural history and synthetic future.

ve insanların tecrübe edebileceği bir restorasyon oluşturduk.

Ten years ago, I was a synthetic biologist

On yıl önce, ben sentetik biyologdum;

worried that genetic engineering was more art than science

genetik mühendisliğin bilimden çok sanat olduğundan endişeliydim.

and that people were too messy

Ve de insanların darmadağınık

and biology was too complicated.

ve biyolojinin de çok karışık olduğundan.

Now I use genetic engineering as art

Şimdi hepimizin iç içe geçmiş olduğunu

to explore all the different ways that we are entangled together

farklı yollardan keşfediyor ve muhtemel gelecekler hayal ediyor,

and imagine different possible futures.

sanat olarak genetik mühendisliğini kullanıyorum.

A fleshy future

Canlı bir gelecek

is one that does recognize all those interconnections

bütün ara bağlantıları ve teknolojinin

and the human realities of technology.

insani gerçekliğini tanıtır.

But it also recognizes the incredible power of biology,

Aynı zamanda biyolojinin inanılmaz gücünü

its resilience and sustainability,

direncini ve devamlılığını,

its ability to heal and grow and adapt.

iyileşme ve büyüme ve adaptasyon kabiliyetini ayırt eder.

Values that are so necessary

Bugün sahip olabileceğimiz geleceğin

for the visions of the futures that we can have today.

tasviri için çok gerekli değerler.

Technology will shape that future,

O geleceği teknoloji şekillendirecek

but humans make technology.

ama o teknolojiyi insanlar yapıyor.

How we decide what that future will be

Geleceğin nasıl olacağına karar vermemiz

is up to all of us.

hepimize bağlı.

Thank you.

Teşekkürler.