How a handful of fishing villages sparked a marine conservation revolution | Alasdair Harris

Çeviri: Fatih Yegin Gözden geçirme: Nevaz Mescioğlu

I'm a marine biologist

Ben bir deniz biyoloğuyum.

here to talk to you about the crisis in our oceans,

Sizinle okyanuslardaki krizleri konuşmak için buradayım

but this time perhaps not with a message you've heard before,

ama bu sefer muhtemelen daha önce duymadığınız bir mesajla.

because I want to tell you that if the survival of the oceans

Sizlere şunu anlatmak istiyorum.

depended only on people like me,

Eğer okyanusların devamlılığı sektörel yayın yapan bilim insanlarına

scientists trading in publications,

yani benim gibilere bağlı olsaydı

bugün çok daha beter bir durum içinde olurduk.

we'd be in even worse trouble than we are.

Because, as a scientist,

Çünkü bir bilim insanı olarak

the most important things that I've learned

okyanusları sağlıklı ve verimli tutmakla ilgili

about keeping our oceans healthy and productive

öğrendiğim en önemli şeyleri

have come not from academia, but from fishermen and women

akademik eğitimden öğrenmedim,

dünyanın en fakir ülkelerinde yaşayan balıkçı adam ve kadınlardan öğrendim.

living in some of the poorest countries on earth.

I've learned that as a conservationist,

Bir çevreci olarak en önemli sorunun

the most important question is not, "How do we keep people out?"

"İnsanları nasıl uzak tutarız?" sorusu değil

but rather, "How do we make sure that coastal people throughout the world

onun yerine

"Kıyısal kesimlerde yaşayan insanların yeterince yiyecekleri olduğundan

have enough to eat?"

nasıl emin oluruz?" olduğunu öğrendim.

Okyanuslar yaşamlarımız için en ufak damlasına kadar

Our oceans are every bit as critical to our own survival

as our atmosphere, our forests or our soils.

atmosferimiz, ormanlarımız ve topraklarımız kadar değerli.

Their staggering productivity ranks fisheries with farming

İnanılmaz verimlilikleri sayesinde balıkçılık, tarımla birlikte

as a mainstay of food production

insanlık için yiyecek üretiminin temel dayanağı olarak sıralanıyor.

for humanity.

Yet something's gone badly wrong.

Yine de bir şeyler çok kötü ters gitti.

We're accelerating into an extinction emergency,

Benim alanımın bile takibine yetişemediği

one that my field has so far failed abysmally to tackle.

bir soy tüketimiyle karşı karşıyayz.

At its core is a very human and humanitarian crisis.

Aslında özünde insani ve insancıl bir kriz.

The most devastating blow we've so far dealt our oceans

Bu zamana kadar okyanuslarımıza karşı en yıkıcı darbeyi

is through overfishing.

aşırı avlanmayla yapıyoruz.

Her geçen yıl daha sert, daha derin, daha fazla avlanıyoruz

Every year, we fish harder, deeper, further afield.

Every year, we chase ever fewer fish.

ve her geçen yıl her zamankinden daha da az balık kovalıyoruz.

Yet the crisis of overfishing is a great paradox:

Yine de aşırı avlanma büyük bir çelişki.

unnecessary, avoidable and entirely reversible,

Gereksiz, kaçınılabilir ve tamamıyla tersine çevrilebilir.

because fisheries are one of the most productive resources on the planet.

Çünkü balıkçılık gezegenimizdeki en verimli kaynaklardan biridir.

With the right strategies, we can reverse overfishing.

Doğru stratejilerle aşırı avlanmanın etkilerini tersine çevirebiliriz.

That we've not yet done so is, to my mind,

Tabii bunu bu zamana kadar yapmamamız

bana göre insanlığın en büyük hatalarından biri.

one of humanity's greatest failures.

Nowhere is this failure more apparent

Bu hata dünyanın hiçbir yerinde

than in the warm waters on either side of our equator.

Ekvator'un her iki tarafında bulunan sıcak sulardaki kadar görünür değil.

Our tropics are home to most of the species in our ocean,

Tropikler, okyanuslardaki birçok türe ev sahipliği yapar.

most of the people whose existence depends on our seas.

Aynı zamanda hayatları okyanuslara bağlı olan insanlara da.

We call these coastal fishermen and women "small-scale fishers,"

Biz bu kıyı balıkçılığına "küçük ölçekli balıkçılık" diyoruz.

but "small-scale" is a misnomer

Ama "küçük ölçekli" tanımı

dünyadaki balıkçıların yüzde 90'ından oluşan bir filo için yanlış bir isim.

for a fleet comprising over 90 percent of the world's fishermen and women.

Their fishing is generally more selective and sustainable

Onların balıkçılığı genellikle büyük endüstriyel balıkçı teknelerinin

than the indiscriminate destruction

sıklıkla fark gözetmeden yaptığı yıkımdan

too often wrought by bigger industrial boats.

daha seçici ve sürdürülebilir.

These coastal people have the most to gain from conservation

Aslında en büyük faydayı işte bu insanlar görecek.

because, for many of them,

Çünkü balıkçılık, niceleri için

fishing is all that keeps them from poverty, hunger or forced migration,

devletlerinin onlara yardım edemediği ülkelerde

onları fakirlikten, açlıktan ya da zorunlu göçten alıkoyan tek şey.

in countries where the state is often unable to help.

We know that the outlook is grim:

Tablonun pek iç açıcı olmadığının farkındayız.

stocks collapsing on the front lines of climate change,

İklim değişikliğinin belirgin olduğu yerlerde kaynaklar tükeniyor,

warming seas, dying reefs, catastrophic storms,

okyanuslar ısınıyor, mercanlar ölüyor ve feci fırtınalar kopuyor.

trawlers, factory fleets,

Trol tekneleri, fabrika gemisi filoları

rapacious ships from richer countries taking more than their share.

ve zengin ülkelerden gelen gemiler açgözlü davranıyor.

Extreme vulnerability is the new normal.

Aşırı kırılganlık artık yeni normalimiz.

I first landed on the island of Madagascar two decades ago,

İlk olarak 20 yıl önce Madagaskar'da bir adaya

on a mission to document its marine natural history.

Madagaskar'ın doğal su altı tarihini kayıt altına almak için gittim.

I was mesmerized by the coral reefs I explored,

Keşfettiğim mercan resifleri karşısında ağzım açık kalmıştı.

Onları nasıl koruyacağım konusunda da kesindim.

and certain I knew how to protect them,

because science provided all the answers:

Çünkü bilim bütün cevapları sağlıyordu:

close areas of the reef permanently.

Resif bölgelerini daimi olarak kapat.

Coastal fishers simply needed to fish less.

Kıyı balıkçılarının daha az avlanmaları gerekecekti.

I approached elders here in the village of Andavadoaka

Andavadoaka'daki yaşlılara gittim.

and recommended that they close off

Onlara dünyanın en sağlıklı ve en çeşitli resiflerinin

the healthiest and most diverse coral reefs to all forms of fishing

kaynaklarını yenilemesi ve bir sığınağa dönüşmesi için

to form a refuge to help stocks recover

balıkçılığa kapatmaları gerektiğini önerdim.

because, as the science tells us, after five or so years,

Çünkü bilime göre yaklaşık beş yıl sonra

bu sığınaklardaki balık nüfusu,

fish populations inside those refuges would be much bigger,

dışarıdaki balık avlanan bölgeleri bile yenileyebilecek kadar çok çoğalarak

replenishing the fished areas outside,

making everybody better off.

herkesi daha da zenginleştirebilirdi.

That conversation didn't go so well.

O konuşmanın sonu pek de hayra alamet olmadı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Three-quarters of Madagascar's 27 million people

Madagaskar'ın 27 milyon nüfusunun dörtte üçü

live on less than two dollars a day.

günde iki dolardan daha azıyla geçiniyor.

My earnest appeal to fish less took no account

Bu hevesli, daha az balıkçılık yapma girişimimin

of what that might actually mean

hayatta kalmak için balıkçılık yapan bu insanlara

for people who depend on fishing for survival.

ne anlam ifade ettiğini hiç dikkate almamıştım.

It was just another squeeze from outside,

Sadece dışarıdan gelen başka bir baskı, çözümden öte bir kısıtlamaydı.

a restriction rather than a solution.

What does protecting a long list of Latin species names mean to Resaxx,

Üstünde bir sürü Latince türün olduğu bir listeyi korumak

Resaxx için ne ifade ediyordu?

a woman from Andavadoaka who fishes every day

Torununu okula gönderip masaya yemek koyabilmek için

to put food on the table

and send her grandchildren to school?

her gün balık tutan Andavadoakalı bir kadın için?

That initial rejection taught me that conservation is, at its core,

O ilk ret bana korumacılığın, özünde toplulukların

a journey in listening deeply,

doğaya olan bağlılıklarından dolayı

to understand the pressures and realities that communities face

yüzleştikleri baskıları ve gerçekleri anlamak için

through their dependence on nature.

bir yolculuk olduğunu öğretti.

This idea became the founding principle for my work

Bu fikir daha sonra işim için kurucu ilke oldu

and grew into an organization that brought a new approach

ve balıkçılığı, kıyısal kesimlerdeki topluluklarla birlikte yeniden inşa ederek

to ocean conservation

by working to rebuild fisheries with coastal communities.

okyanusların korunmasına yeni bir yaklaşım getiren bir organizasyona dönüştü.

Then, as now, the work started by listening,

İşimiz insanlara kulak vermeyle başladı

and what we learned astonished us.

ve öğrendiklerimiz karşısında büyülendik.

Back in the dry south of Madagascar,

Madagaskar'ın kuru güneyinde

we learned that one species was immensely important for villagers:

öğrendik ki bir ahtapot türü köylüler için inanılmaz önemliymiş.

this remarkable octopus.

İşte bu olağanüstü ahtapot.

We learned that soaring demand was depleting an economic lifeline.

Öğrendik ki artan talep yüzünden ortalama ömrü azalıyormuş.

But we also learned that this animal grows astonishingly fast,

Ama aynı zamanda bu hayvanın inanılmaz kısa bir sürede büyüdüğünü

ve ağırlığını her bir ya da iki ayda bir ikiye katladığını öğrendik.

doubling in weight every one or two months.

We reasoned that protecting just a small area of fishing ground

Bu bize küçük bir av alanını

for just a few months

sadece birkaç aylığına

might lead to dramatic increases in catches,

neredeyse kabul edilebilir bir süre balıkçılığa kapatarak

enough to make a difference to this community's bottom line

bu topluluğun avlarında çarpıcı bir artışa yol açacak

in a time frame that might just be acceptable.

bu fikri verdi.

The community thought so too,

Onlar da böyle düşünmüş olmalı ki

opting to close a small area of reef to octopus fishing temporarily,

resiflerin küçük bir kısmını geçici bir süreliğine

ahtapot avına kapatmayı kabul ettiler.

using a customary social code,

İzinsiz avlanmayı önlemek için

invoking blessings from the ancestors to prevent poaching.

geleneksel bir şifre kullandılar ve atalarına dua ettiler.

When that reef reopened to fishing six months later,

Altı ay sonra o resif ahtapot avına yeniden açıldığında

none of us were prepared for what happened next.

hiçbirimiz daha sonra yaşananlara hazırlıklı değildik.

Catches soared,

Avlar tavan yapmıştı.

with men and women landing more and bigger octopus

Adam ve kadınlar hiç kimsenin yıllardır görmediği kadar fazla

ve büyük ahtapotlarla gelmişlerdi.

than anyone had seen for years.

Neighboring villages saw the fishing boom

Yakındaki kabileler de bu av patlamasını görünce

and drew up their own closures,

seçtikleri bölgeleri kapattılar

spreading the model virally along hundreds of miles of coastline.

ve bu akım yüzlerce millik kıyı kesimi boyunca saman alevi gibi yayıldı.

When we ran the numbers,

Sayılara baktığımızda

we saw that these communities, among the poorest on earth,

ki hatta bazıları dünyadaki en fakir topluluklardandı,

had found a way to double their money in a matter of months, by fishing less.

daha az avlanarak aylar içerisinde gelirlerini ikiye katladıklarını gördük.

Imagine a savings account

Bir banka hesabı düşünün,

her yıl bakiyenizin yarısını çekiyorsunuz ve birikimleriniz artmaya devam ediyor.

from which you withdraw half your balance every year

and your savings keep growing.

There is no investment opportunity on earth

Dünyada balıkçılıktan daha güvenilir

that can reliably deliver what fisheries can.

bir yatırım fırsatı yoktur.

But the real magic went beyond profit,

Ama asıl sihir, kârın da ötesine geçmişti.

because a far deeper transformation was happening in these communities.

Çünkü bu topluluklarda çok daha derin bir değişim yaşanıyordu.

Spurred on by rising catches,

Avların artmasıyla birlikte

leaders from Andavadoaka joined force with two dozen neighboring communities

Andavadoaka'dan liderler komşu iki düzine toplulukla

düzinelerce millik devasa bir koruma bölgesi için iş birliği yaptı.

to establish a vast conservation area along dozens of miles of coastline.

They outlawed fishing with poison and mosquito nets

Zehir balıkçılığını ve sineklikle balık avlamayı yasakladılar

and set aside permanent refuges

ve tehdit altındaki mercan resiflerine

around threatened coral reefs and mangroves,

ve mangrovların etrafına daimi barınaklar kurdular.

including, to my astonishment,

Hatta aralarında bulunmalarına benim de şaşırdığım

those same sights that I'd flagged just two years earlier

iki yıl önce bildirdiğim

ama bu koruma girişimimin şiddetle reddedildiği bölgeler de vardı.

when my evangelism for marine protection was so roundly rejected.

They created a community-led protected area,

Halkın önderliğinde bir koruma alanı kurdular.

a democratic system for local marine governance

Sadece birkaç yıl önce hayal bile edilemeyecek

that was totally unimaginable just a few years earlier.

yerel okyanus idaresi için demokratik bir sistem.

And they didn't stop there:

Bununla da kalmadılar.

within five years, they'd secured legal rights from the state

Beş yıl içinde devletten 200 milkare bölgeyi yönetmek için

to manage over 200 square miles of ocean,

yasal hakları koruma altına aldılar.

eliminating destructive industrial trawlers from the waters.

Her yere zarar veren trol tekneleri sulardan tamamen çekildi.

10 yıl sonra hâlâ o sığınakların içindeki kritik resiflerde iyileşme görüyoruz.

Ten years on, we're seeing recovery of those critical reefs

within those refuges.

Communities are petitioning for greater recognition

Topluluklar balıkçılık haklarının daha iyi tanınması

of the right to fish

ve sürdürebilirliğin daha adil ödüllendirilmesi için dilekçeler yazıyor.

and fairer prices that reward sustainability.

But all that is just the beginning of the story,

Ama bütün bunlar hikâyenin sadece başlangıcı.

because this handful of fishing villages taking action

Çünkü bu bir avuç balıkçı köyün resifleri korumada aktif rol alması

has sparked a marine conservation revolution

denizlerin korunmasında binlerce mile yayılan,

that has spread over thousands of miles,

yüzlerce hatta binlerce insanı etkileyen

bir devrimin fitilini ateşledi.

impacting hundreds of thousands of people.

Today in Madagascar, hundreds of sites are managed by communities

Bugün Madagaskar'da yüzlerce bölge topluluklar tarafından idare ediliyor.

applying this human rights-based approach to conservation

Bu insan haklarının baz alındığı yaklaşımı

to all kinds of fisheries, from mud crabs to mackerel.

küçükten büyüğe bütün balıkçılığa uyguluyorlar.

The model has crossed borders through East Africa and the Indian Ocean

Bu akım Doğu Afrika'nın ve Hint Okyanusu'nun sınırlarını aşarak

and is now island-hopping into Southeast Asia.

adalardan Güneydoğu Asya'ya doğru gidiyor.

From Tanzania to Timor-Leste, from India to Indonesia,

Tanzanya'dan Timor-Leste'ye,

Hindistan'dan Endonezya'ya yine aynı hikâyeyi görüyoruz.

we're seeing the same story unfold:

that when we design it right,

Doğru tasarladığımızda

marine conservation reaps dividends that go far beyond protecting nature,

denizlerin korunması, doğayı korumanın faydalarının da ötesine geçip

improving catches

avları arttıran,

and driving waves of social change along entire coastlines,

bütün bir kıyı kesimi boyunca sosyal bir değişim sağlayan,

strengthening confidence, cooperation

topluluklara öz güven, iş birliği

and the resilience of communities to face the injustice of poverty

ve fakirlikle iklim değişikliğinin yol açtığı haksızlıklarla yüzleşmekte

kararlılık sağlayan bir şeye dönüştü.

and climate change.

I've been privileged to spend my career

Bu akımları tropikler boyunca harekete geçiren

catalyzing and connecting these movements throughout the tropics,

ve birbirine bağlayan biri olmaktan gurur duyuyorum.

and I've learned that as conservationists,

Bir çevreci olarak öğrendim ki

our goal must be to win at scale,

amacımız sorunu çözecek derecede kazanmak olmalı,

not just to lose more slowly.

daha yavaş kaybetmek değil.

We need to step up to this global opportunity

Bu küresel fırsatı, balıkçıları yeniden inşa etmek için değerlendirmeliyiz.

to rebuild fisheries:

with field workers to stand with communities

Saha çalışanları topluluklarla bir olmalı, onları birleştirmeleri

and connect them, to support them to act and learn from one another;

ve harekete geçip birbirlerinden öğrenmeleri için desteklemeli.

with governments and lawyers standing with communities

Devletler ve avukatlar, toplulukların balıkçılığı sürdürmek için

to secure their rights to manage their fisheries;

ihtiyacı olan haklarını korumak adına onların yanında durmalı.

prioritizing local food and job security

Okyanuslarla ilgili çatışan bütün fikirlerden ziyade

above all competing interests in the ocean economy;

yerel yiyeceklere ve iş güvenliğine öncelik vermeliyiz.

ending subsidies for grotesquely overcapitalized industrial fleets

Aşırı sermayeye bağlanan endüstriyel filolara verilen destekler kaldırmalı,

and keeping those industrial and foreign vessels

o endüstriyel ve yabancı gemileri

out of coastal waters.

kıyısal sulardan uzak tutmalıyız.

We need agile data systems

Hedef habitata ya da türe göre korumayı en uygun hâle getirmek için

that put science in the hands of communities

to optimize conservation to the target species or habitat.

topluluklara bilimi getiren hızlı veri sistemlerine ihtiyacımız var.

We need development agencies, donors and the conservation establishment

Kalkınma ajansları, bağışçılar ve himaye kuruluşlarının

bu vizyonu gerçekleştirmenin gerektirdiği acil yatırım için

to raise their ambition to the scale of investment

urgently required to deliver this vision.

azimlerini arttırmalarına ihtiyacımız var.

And to get there,

Oraya varmak için de

we all need to reimagine marine conservation

resiflerin korunmasını,

as a narrative of abundance and empowerment,

fakirliğin ve yabancılaştırmanın sesi olarak değil,

bolluğun ve yetkilendirmenin sesi olarak yeniden tasarlamalıyız.

not of austerity and alienation;

a movement guided by the people who depend on healthy seas for their survival,

Resiflerin korunması hareketi,

yaşamak için sağlıklı sulara ihtiyacı olan insanlar tarafından yönetilmeli,

not by abstract scientific values.

gerçekle bağdaşmayan bilimsel değerler tarafından değil.

Of course, fixing overfishing is just one step to fixing our oceans.

Elbette ki aşırı avlanmayı düzeltmek, okyanusları düzeltmede sadece bir adım.

The horrors of warming, acidification and pollution grow each day.

Küresel ısınmanın,

asitleşmenin ve kirliliğin etkileri giderek büyüyor.

But it's a big step.

Ama yine de bu dev bir adım.

It's one we can take today,

Bu hem bizim bugün atabileceğimiz

and it's one that will give a much-needed boost

hem de okyanuslardaki bu felaketlere etkili bir çözüm arayan diğerlerini de

to those exploring scalable solutions

to other dimensions of our ocean emergency.

hırslandıracak bir adım.

Our success propels theirs.

Bizim başarımız onların başarısını sağlar.

If we throw up our hands in despair,

Eğer hiçbir şey yapmadan öylece oturursak

it's game over.

bu iş yatar.

We solve these challenges by taking them on one by one.

Bütün bu mücadeleleri teker teker çözeceğiz.

Our overwhelming dependence on our ocean is the solution

Çözüm aslında apaçık ortada duran

that has been hiding in plain sight,

okyanuslara olan yoğun bağımlılığımızda.

because there's nothing small about small-scale fishers.

Çünkü küçük ölçekli balıkçılıkta hiçbir şey küçük değil.

They're a hundred million strong and provide nutrition to billions.

O topluluklar milyonlarca kat güçlü ve milyarlarca kişiye yiyecek üretiyorlar.

It's this army of everyday conservationists

İşte sadece, pastada en çok payı olan

who have the most at stake.

bu çevreci ordu

Only they have the knowledge and global reach needed

okyanuslarla aramızı düzeltmek için

to reshape our relationship with our oceans.

küresel çapta bilgi ve erişime sahip.

Helping them achieve this is the most powerful thing we can do

Onların bunu başarmasına yardım etmemiz okyanusları hayatta tutmak için

to keep our oceans alive.

yapabileceğimiz en etkili şey.

Thank you.

Teşekkürler.

(Alkışlar)

(Applause)