Jamais Cascio: Tools for building a better world

Tłumaczenie: Wojciech Borucki Korekta: Marek Kasiak

The future that we will create can be a future that we'll be proud of.

Przyszłość, którą stworzymy może być przyszłością, z której będziemy dumni.

I think about this every day; it's quite literally my job.

Myślę o tym każdego dnia; jest to dosłownie moja praca.

I'm co-founder and senior columnist at Worldchanging.com.

Jestem współzałożycielem i starszym felietonistą w Worldchanging.com.

Alex Steffen and I founded Worldchanging in late 2003,

Razem z Alexem Steffenem założyliśmy Worldchanging pod koniec 2003 roku,

and since then we and our growing global team of contributors

i do tego czasu my i nasza rozrastająca się globalna grupa współautorów

have documented the ever-expanding variety of solutions

udokumentowaliśmy ciągle rozrastającą się różnorodność rozwiązań

that are out there, right now and on the near horizon.

które są tam, właśnie teraz i w niedalekiej przyszłości.

In a little over two years, we've written up about 4,000 items --

W niewiele ponad dwa lata, napisaliśmy o 4,000 rzeczy --

replicable models, technological tools, emerging ideas --

dających się odtworzyć modeli, narzędzi technologicznych, kształtujących się pomysłach --

all providing a path to a future

wszystko by zapewnić ścieżkę do przyszłości

that's more sustainable, more equitable and more desirable.

która jest bardziej zrównoważona, sprawiedliwsza i bardziej pożądana.

Our emphasis on solutions is quite intentional.

Nasz nacisk na rozwiązania jest międzynarodowy.

There are tons of places to go, online and off,

Można udać się do mnóstwa miejsc w internecie i poza nim

if what you want to find is the latest bit of news

jeśli chce się znaleźć najnowsze wiadomości

about just how quickly our hell-bound handbasket is moving.

o tym jak szybko porusza się nasz skazany na piekło koszyk.

We want to offer people an idea of what they can do about it.

Chcemy przedstawić ludziom pomysł jak mogą to wykorzystać.

We focus primarily on the planet's environment,

Głównie skupiamy się na środowisku naturalnym,

but we also address issues of global development,

ale też rozwiązujemy problemy związane z globalnym rozwojem,

international conflict, responsible use of emerging technologies,

międzynarodowymi konfliktami, odpowiedzialnym użyciem rozwijających się technologii,

even the rise of the so-called Second Superpower

nawet powstanie tak zwanego Drugiego Supermocarstwa

and much, much more.

i wiele wiele więcej.

The scope of solutions that we discuss is actually pretty broad,

Zasięg rozwiązań, o których dyskutujemy jest całkiem szeroki

but that reflects both the range of challenges that need to be met

ale to odzwierciedla zarówno zasięg zmian z jakimi trzeba się zmierzyć

and the kinds of innovations that will allow us to do so.

jak i rodzaje innowacji, które pozwolą nam to zrobić.

A quick sampling really can barely scratch the surface,

Szybki przykład, który ledwo dotyka istoty problemu,

but to give you a sense of what we cover:

ale oddaje sens czym się zajmujemy:

tools for rapid disaster relief,

narzędzia do nagłej pomocy w przypadku katastrofy,

such as this inflatable concrete shelter;

takie jak te nadmuchiwany betonowy schron;

innovative uses of bioscience,

innowacyjne użycie bio-nauki,

such as a flower that changes color in the presence of landmines;

takie jak kwiat zmieniający kolor w pobliżu min.

ultra high-efficiency designs for homes and offices;

ultra wydajne projekty domów i biur;

distributed power generation using solar power, wind power,

rozproszona produkcja energii za pomocą siły słońca, wiatru,

ocean power, other clean energy sources;

oceanu, oraz innych czystych źródeł energii;

ultra, ultra high-efficiency vehicles of the future;

ultra, ultra-wysokiej wydajności pojazdy przyszłości;

ultra high-efficiency vehicles you can get right now;

ultra-wysokiej wydajności pojazdy, które już dziś można dostać;

and better urban design,

i lepsze projekty miejskiej zabudowy,

so you don't need to drive as much in the first place;

aby nie było potrzeby tak dużo jeździć;

bio-mimetic approaches to design that take advantage of

bio naśladowcze podejście do projektów, które biorą przykład z

the efficiencies of natural models in both vehicles and buildings;

wydajności naturalnych modeli zarówno pojazdów jak i budynków;

distributed computing projects

rozproszone rozwiązywanie projektów

that will help us model the future of the climate.

które pomoże nam umodelować przyszłość klimatu.

Also, a number of the topics that we've been talking about this week

Także listę tematów, które omawialiśmy w tym tygodniu

at TED are things that we've addressed in the past on Worldchanging:

w TED są tematami, które poruszaliśmy w przeszłości na łamach Worldchanging:

cradle-to-cradle design, MIT's Fab Labs,

projekt od kołyski do kołyski, MIT's Fab Labs,

the consequences of extreme longevity,

konsekwencjami ekstremalnej długowieczności,

the One Laptop per Child project, even Gapminder.

projekt Jeden Laptop Na Dziecko, nawet Gapminder (sieć otwartych danych).

As a born-in-the-mid-1960s Gen X-er,

Jako urodzony w połowie lat 60-tych obywatel Generacji X,

hurtling all too quickly to my fortieth birthday,

pędząc zbyt szybko do moich czterdziestych urodzin,

I'm naturally inclined to pessimism. But working at Worldchanging

mam naturalną skłonność do pesymizmu. Ale praca w Worldchanging

has convinced me, much to my own surprise,

przekonała mnie, ku własnemu zaskoczeniu,

that successful responses to the world's problems

że udane odpowiedzi na światowe problemy

are nonetheless possible.

są jednakże możliwe.

Moreover, I've come to realize that focusing only on negative outcomes

Co więcej, zdałem sobie sprawę, że skupianie się jedynie na negatywnych przesłankach

can really blind you to the very possibility of success.

może naprawdę zaślepiać możliwości odniesienia sukcesu.

As Norwegian social scientist Evelin Lindner has observed,

jak Norweski socjalny naukowiec Evelin Lindner zaobserwował,

"Pessimism is a luxury of good times ...

Pesymizm jest luksusem dobrych czasów...

In difficult times, pessimism is

W trudnym okresie, pesymizm jest

a self-fulfilling, self-inflicted death sentence."

samo-spełniającym się, samo-zaaplikowanym wyrokiem śmierci.

The truth is, we can build a better world,

Prawda jest taka, że możemy zbudować lepszy świat,

and we can do so right now.

i możemy zrobić to właśnie teraz.

We have the tools: we saw a hint of that a moment ago,

Mamy narzędzia: przed chwilą zobaczyliśmy sugestie zmian,

and we're coming up with new ones all the time.

i ciągle wymyślamy nowe.

We have the knowledge,

Mamy wiedzę,

and our understanding of the planet improves every day.

i nasze zrozumienie planety polepsza się każdego dnia.

Most importantly, we have the motive:

Jednak najważniejsze jest to, że mamy motyw:

we have a world that needs fixing, and nobody's going to do it for us.

mamy świat, który potrzebuje naprawy i nikt nie zrobi tego za nas.

Many of the solutions that I and my colleagues seek out

Wiele rozwiązań, które wyszukujemy wraz z kolegami

and write up every day have some important aspects in common:

i spisujemy każdego dnia, mają kilka wspólnych ważnych aspektów:

transparency, collaboration, a willingness to experiment,

przejrzystość, współpraca, chęć eksperymentowania,

and an appreciation of science -- or, more appropriately, science!

i docenianie nauki - albo, bardziej odpowiednio, nauki!

(Laughter)

(śmiech)

The majority of models, tools and ideas on Worldchanging

Większość modeli, narzędzi oraz pomysłów w Worldchanging

encompass combinations of these characteristics, so I want to give you

wskazuje połączenie tych charakterystyk, więc chcę wam dać

a few concrete examples of how these principles combine

kilka konkretnych przykładów jak łączą się te zasady

in world-changing ways.

w sposób zmieniający świat.

We can see world-changing values in the emergence of tools

W powstających narzędziach możemy dostrzec zmieniające świat wartości

to make the invisible visible -- that is,

aby sprawić, że to co nie widzialne stanie się widzialnym -- to jest,

to make apparent the conditions of the world around us

uwidocznić warunki otaczającego nas świata

that would otherwise be largely imperceptible.

które inaczej byłyby w większości niedostrzegalne.

We know that people often change their behavior

Wiemy, że ludzie często zmieniają swoje zachowanie

when they can see and understand the impact of their actions.

kiedy dostrzegają i rozumieją wpływ ich działań.

As a small example, many of us have experienced

Jako mały przykład, wielu z nas doświadczyło

the change in driving behavior that comes from having

zmiany w zachowaniu prowadzenia samochodu, kiedy

a real time display of mileage showing precisely

w czasie rzeczywistym dokładnie widzimy,

how one's driving habits affect the vehicle's efficiency.

jak nasze nawyki wpływają na wydajność zużycia.

The last few years have all seen the rise of innovations

W ciągu ostatnich lat wszyscy dostrzegamy powstanie innowacji

in how we measure and display aspects of the world

w jaki mierzymy i pokazujemy aspekty świata,

that can be too big, or too intangible, or too slippery to grasp easily.

który może być zbyt duży albo nieuchwytny lub łatwo wymykający się.

Simple technologies, like wall-mounted devices

Proste technologie, jak wmontowane w ścianę urządzenia,

that display how much power your household is using,

które pokazują ile domostwo zużywa energii,

and what kind of results you'll get if you turn off a few lights --

i jakie rezultaty otrzyma się jeśli wyłączy się kilka świateł --

these can actually have a direct positive impact

to w zasadzie może mieć bezpośredni, pozytywny wpływ

on your energy footprint.

na twoje zużycie energii.

Community tools, like text messaging, that can tell you

Narzędzia społeczne, takie jak SMS, z których można się dowiedzieć

when pollen counts are up or smog levels are rising

kiedy wzrosła ilość pyłków, albo podnosi się poziom smogu,

or a natural disaster is unfolding,

lub jak postępuje klęska żywiołowa.

can give you the information you need to act in a timely fashion.

może dać ci informację, którą potrzebujesz żeby zadziałać w odpowiedni sposób.

Data-rich displays like maps of campaign contributions,

Bogate w informację prezentacje takie jak mapy poparcia kampanii

or maps of the disappearing polar ice caps,

albo mapy znikających polarnych czap lodowych,

allow us to better understand the context and the flow

pozwolą nam lepiej zrozumieć kontekst i wpływ

of processes that affect us all.

procesów oddziałujących na nas wszystkich.

We can see world-changing values in research projects

Możemy zobaczyć zmieniające świat wartości w projektach badawczych,

that seek to meet the world's medical needs

które szukają sposobu sprostania medycznym potrzebom świata

through open access to data and collaborative action.

przez otwarty dostęp do informacji i wspólnym działaniom.

Now, some people emphasize the risks of knowledge-enabled dangers,

Niektórzy ludzie kładą nacisk na ryzyko niebezpieczeństwa jakie niesie ze sobą udostępnianie wiedzy

but I'm convinced that the benefits of knowledge-enabled solutions

ale jestem przekonany, że korzyści z rozwiązań udostępnionej wiedzy

are far more important.

są o wiele ważniejsze.

For example, open-access journals, like the Public Library of Science,

Na przykład, ogólnodostępne rejestry, takie jak Publiczna Biblioteka Naukowa,

make cutting-edge scientific research free to all --

robi najbardziej zaawansowane badania naukowe zupełnie za darmo dla nas wszystkich --

everyone in the world.

każdego na świecie.

And actually, a growing number of science publishers

I w zasadzie, rosnąca liczba publicystów naukowych

are adopting this model.

adoptuje ten model.

Last year, hundreds of volunteer biology and chemistry researchers

W zeszłym roku, setki ochotników - naukowców biologii i chemii

around the world worked together

z całego świata, pracowało wspólnie

to sequence the genome of the parasite responsible

nad sekwencją do genomu pasożyta odpowiedzialnego

for some of the developing world's worst diseases:

za niektóre z najgorszych chorób rozwijającego się świata:

African sleeping sickness, leishmaniasis and Chagas disease.

śpiączki Afrykanerskiej, leiszmaniozy i choroby Chagasa.

That genome data can now be found

Dane z tym genomem można znaleźć

on open-access genetic data banks around the world,

w ogólnodostępnych genetycznych bankach informacji na całym świecie,

and it's an enormous boon to researchers

i jest to ogromny dar dla naukowców

trying to come up with treatments.

starających się odkryć sposób leczenia.

But my favorite example has to be the global response

Ale moim najbardziej ulubionym przykładem jest globalna odpowiedź

to the SARS epidemic in 2003, 2004, which relied on

na epidemię SARS w 2003, 2004, które polegało na

worldwide access to the full gene sequence of the SARS virus.

światowym dostępie do pełnej sekwencji genu wirusa SARS.

The U.S. National Research Council

Narodowa Rada Naukowa Stanów Zjednoczonych

in its follow-up report on the outbreak specifically

w swoim uzupełniającym raporcie dotyczącym wybuchu epidemii w szczególności

cited this open availability of the sequence as a key reason

przytoczyła tą otwartą dostępność sekwencji jako kluczową przyczynę,

why the treatment for SARS could be developed so quickly.

tak szybkiego wynalezienia sposobu leczenia SARS.

And we can see world-changing values

I możemy zaobserwować zmieniające świat wartości

in something as humble as a cell phone.

w czymś tak skromnym jak telefon komórkowy.

I can probably count on my fingers the number of people in this room

Prawdopodobnie mogę policzyć na palcach liczbę ludzi w tym pomieszczeniu

who do not use a mobile phone --

które nie używają komórki --

and where is Aubrey, because I know he doesn't?

i gdzie jest Aubrey, ponieważ ja wiem że on nie używa?

(Laughter)

(Śmiech)

For many of us, cell phones have really become

Dla wielu z nas, komórki stały się naprawdę

almost an extension of ourselves,

prawie przedłużeniem nas samych,

and we're really now beginning to see the social changes

i naprawdę dopiero teraz zaczynamy dostrzegać socjalne zmiany

that mobile phones can bring about.

które mogą wywołać mobilne telefony.

You may already know some of the big-picture aspects:

Możecie już wiedzieć o niektórych wielkoformatowych aspektach:

globally, more camera phones were sold last year

globalnie w zeszłym roku zostało sprzedanych więcej kamer w telefonach

than any other kind of camera,

niż jakichkolwiek innych rodzajów kamer,

and a growing number of people live lives mediated through the lens,

a rosnąca liczba ludzi żyje życiem pośredniczącym przez soczewki

and over the network -- and sometimes enter history books.

oraz przez sieć -- i czasem wpisują się na stronicach historii.

In the developing world, mobile phones have become economic drivers.

W rozwijającym się świecie, telefony komórkowe stały się ekonomiczną lokomotywą.

A study last year showed a direct correlation

Zeszłoroczne badania pokazały bezpośrednią korelację

between the growth of mobile phone use

między wzrostem ilości użycia telefonów komórkowych

and subsequent GDP increases across Africa.

i dalszym wzrostem PKB wśród krajów Afrykańskich.

In Kenya, mobile phone minutes

W Kenii, minuty w komórkach

have actually become an alternative currency.

w zasadniczo stały się alternatywną walutą.

The political aspects of mobile phones can't be ignored either,

Aspekt polityczny telefonów komórkowych także nie może być zignorowany,

from text message swarms in Korea helping to bring down a government,

od rzeki SMS'ów, która pomogła obalić rząd w Korei,

to the Blairwatch Project in the UK,

do projektu Blairwatch w Wielkiej Brytanii,

keeping tabs on politicians who try to avoid the press.

mającego na oku polityków, którzy starają się unikać prasy.

(Laughter)

(Śmiech)

And it's just going to get more wild.

I stanie się to bardziej nieokiełznane.

Pervasive, always-on networks, high quality sound and video,

Wszechobecny, zawsze dostępny w sieci, wysokiej wysokiej jakości dźwięk i wideo,

even devices made to be worn instead of carried in the pocket,

nawet urządzenia będą wbudowane w ubrania zamiast noszone w kieszeni,

will transform how we live on a scale that few really appreciate.

zmienią sposób życia na skalę, którą niewielu naprawdę docenia.

It's no exaggeration to say that the mobile phone

Nie jest przesadą powiedzieć, że telefony komórkowe

may be among the world's most important technologies.

mogą być wśród najważniejszych światowych technologii.

And in this rapidly evolving context,

I w tym gwałtownie rozwijającym się kontekście

it's possible to imagine a world in which the mobile phone becomes

można sobie wyobrazić świat, w którym telefon komórkowy stanie się

something far more than a medium for social interaction.

znacznie więcej, niż medium do towarzyskiej interakcji.

I've long admired the Witness project,

Długo podziwiałem projekt Witness (Świadek),

and Peter Gabriel told us more details about it on Wednesday,

a Peter Gabriel opowiedział nam więcej szczegółów w środę

in his profoundly moving presentation.

w jego dogłębnie poruszającej prezentacji.

And I'm just incredibly happy to see the news

I jestem niesamowicie szczęśliwy dowiadując się

that Witness is going to be opening up a Web portal

że projekt Witness otwiera portal internetowy

to enable users of digital cameras and camera phones

umożliwiający użytkownikom kamer cyfrowych i telefonicznych

to send in their recordings over the Internet,

wysłanie swoich nagrań przez internet,

rather than just hand-carrying the videotape.

zamiast tylko ich noszenie ze sobą.

Not only does this add a new and potentially safer avenue

Nie tylko dodaje to nową i potencjalnie bezpieczniejszą drogę

for documenting abuses,

dokumentowania nadużyć,

it opens up the program to the growing global digital generation.

ale również otwiera program dla rozrastającej się globalnej cyfrowej generacji.

Now, imagine a similar model for networking environmentalists.

Teraz wyobraźcie sobie podobny model łączący działaczy społecznych:

Imagine a Web portal collecting recordings and evidence

wyobraźcie sobie portal łączący nagrania i dowody

of what's happening to the planet:

wydarzeń na planecie:

putting news and data at the fingertips of people of all kinds,

zestawienie wiadomości i danych w zasięgu ręki wszelkiego rodzaju ludzi,

from activists and researchers

od aktywistów i naukowców

to businesspeople and political figures.

do ludzi ze świata biznesu i autorytetów politycznych.

It would highlight the changes that are underway,

Naświetliło by to nadchodzące zmiany

but would more importantly give voice

ale co ważniejsze dało by głos

to the people who are willing to work

ludziom, którzy chcą poświęcić swoją pracę

to see a new world, a better world, come about.

pilnując, aby nastał nowy świat, lepszy świat.

It would give everyday citizens

Dało by to przeciętnym obywatelom

a chance to play a role in the protection of the planet.

szansę odegrania roli w ochronie planety.

It would be, in essence, an "Earth Witness" project.

Było by to istotą w projekcie "Earth Witness" (Światowy Świadek)

Now, just to be clear, in this talk I'm using the name "Earth Witness"

Dla jasności, w tym wystąpieniu używam nazwy "Earth Witness"

as part of the scenario, simply as a shorthand,

jako części scenariusza, zwyczajnego skrótu myślowego,

for what this imaginary project could aspire to,

do czego ten wyimaginowany projekt może aspirować,

not to piggyback on the wonderful work of the Witness organization.

a nie aby skorzystać z laurów wspaniałej pracy organizacji Witness.

It could just as easily be called, "Environmental Transparency Project,"

Można go równie dobrze nazwać "Projekt Świadomości Obywatelskiej"

"Smart Mobs for Natural Security" --

"Mądry Tłum Ochrony Natury"

but Earth Witness is a lot easier to say.

ale "Światowy Świadek" jest znacznie łatwiejszy do powiedzenia.

Now, many of the people who participate in Earth Witness

Wielu z ludzi uczestniczących w "Earth Witness"

would focus on ecological problems, human-caused or otherwise,

skupiło by się na ekologicznych problemach, spowodowanych przez ludzi lub inne czynniki,

especially environmental crimes

zwłaszcza przestępstwach ekologicznych,

and significant sources of greenhouse gases and emissions.

oraz znaczących źródłach gazów cieplarnianych i emisji zanieczyszczeń.

That's understandable and important.

Jest to zrozumiałe i ważne.

We need better documentation of what's happening to the planet

Potrzebujemy lepszego udokumentowania togo co się dzieje na Ziemi

if we're ever going to have a chance of repairing the damage.

jeśli kiedykolwiek chcemy mieć szansę naprawienia zniszczeń.

But the Earth Witness project wouldn't need to be limited to problems.

Jednak projekt Earth Witness nie będzie musiał być ograniczony tylko do problemów.

In the best Worldchanging tradition,

W dobrej tradycji Worldchanging,

it might also serve as a showcase for good ideas, successful projects

może również służyć jako przedstawienie dobrych pomysłów, udanych projektów

and efforts to make a difference that deserve much more visibility.

i wysiłków robiących różnicę, które zasługują na większą uwagę.

Earth Witness would show us two worlds:

Earth Witness pokazałby nam dwa światy:

the world we're leaving behind,

świat, który porzucamy,

and the world we're building for generations to come.

i świat, który budujemy dla nadchodzących pokoleń.

And what makes this scenario particularly appealing to me is

A co sprawia, że ten scenariusz szczególnie przemawia do mnie jest to, że

we could do it today.

możemy go wykonać już dzisiaj.

The key components are already widely available.

Kluczowy komponent jest już szeroko dostępny.

Camera phones, of course, would be fundamental to the project.

Oczywiście aparaty telefoniczne będą fundamentalne dla tego projektu.

And for a lot of us, they're as close as we have yet

A dla nas wielu, są tak blisko jak już są

to always-on, widely available information tools.

zawsze włączonym, szeroko dostępnym źródłem informacji.

We may not remember to bring our digital cameras with us

Możemy nie pamiętać o zabraniu z nami naszej kamery

wherever we go, but very few of us forget our phones.

gdziekolwiek idziemy, ale niewielu z nas zapomina o telefonie.

You could even imagine a version of this scenario

Możecie sobie nawet wyobrazić wersję tego scenariusza

in which people actually build their own phones.

w której ludzie w zadzie budują własne telefony.

Over the course of last year, open-source hardware hackers

Na przestrzeni ostatniego roku, hakerzy urządzeń

have come up with multiple models

udostępnili darmowe plany różnorodnych modeli

for usable, Linux-based mobile phones,

użytkowych opartych na oprogramowaniu Linuxa.

and the Earth Phone could spin off from this kind of project.

i "Światowy Telefon" mógłby zrodzić się z tego rodzaju projektu.

At the other end of the network, there'd be

Na drugim końcu sieci, byłby

a server for people to send photos and messages to,

serwer, na który ludzie wysyłaliby zdjęcia i wiadomości

accessible over the Web, combining a photo-sharing service,

dostępne w całej sieci, łączący usługę udostępniania zdjęć,

social networking platforms and a collaborative filtering system.

platformy społecznościowe i system wspólnego filtrowania.

Now, you Web 2.0 folks in the audience know what I'm talking about,

Chłopaki na widowni od Web 2.0 wiedzą o czym mówię,

but for those of you for whom that last sentence

ale dla tych, którym ostatnie zdanie

was in a crazy moon language, I mean simply this:

było szaloną gadką nie z tego świata, miałem na myśli to:

the online part of the Earth Witness project

część internetowa projektu Earth Witness

would be created by the users, working together and working openly.

będzie tworzona przez użytkowników pracujących wspólnie i ogólnodostępnie.

That's enough right there to start to build a compelling chronicle

To jest wystarczające do rozpoczęcia budowy istotnej kroniki

of what's now happening to our planet, but we could do more.

o tym co się dzieje na naszej planecie, ale możemy zrobić więcej.

An Earth Witness site could also serve as a collection spot

Strona Earth Witness może także służyć jako miejsce zbiórki

for all sorts of data about conditions around the planet

wszelkiego rodzaju danych na temat stanu z całego świata

picked up by environmental sensors that attach to your cell phone.

zbierane przez czujniki odczytujące otoczenie umieszczone w komórce.

Now, you don't see these devices as add-ons for phones yet,

Jeszcze nie ma takich dodatków do telefonów

but students and engineers around the world

ale studenci i inżynierzy na całym świecie

have attached atmospheric sensors to bicycles and handheld computers

przyczepili sensory atmosferyczne do rowerów i przenośnych komputerów

and cheap robots and the backs of pigeons --

oraz tanich robotów i na plecach gołębi --

that being a project that's actually underway right now at U.C. Irvine,

to jest projektem, który w zasadzie już trwa na Uniwersytecie Kalifornijskim w Irvine,

using bird-mounted sensors

wykorzystującym czujniki mocowane na ptakach

as a way of measuring smog-forming pollution.

jako sposób mierzenia tworzenia się smogu.

It's hardly a stretch to imagine putting the same thing

Jest ciężko wyobrazić sobie umieszczenie tej samej rzeczy

on a phone carried by a person.

na telefonie noszonym przez człowieka.

Now, the idea of connecting a sensor to your phone is not new:

Pomysł podłączenia czujników do telefonu komórkowego nie jest nowy:

phone-makers around the world offer phones that sniff for bad breath,

producenci telefonów na całym świecie oferują modele, które wykrywają nieświeży oddech

or tell you to worry about too much sun exposure.

albo mówią o uważaniu na zbytnie wystawienie na słońce.

Swedish firm Uppsala Biomedical, more seriously, makes

Szwecka firma Uppsala Biomedical, bardziej poważnie, tworzy

a mobile phone add-on that can process blood tests in the field,

oprogramowanie do telefonów przetwarzające testy krwi w warunkach plenerowych,

uploading the data, displaying the results.

załadowujące dane i wyświetlające rezultaty.

Even the Lawrence Livermore National Labs have gotten into the act,

Nawet Narodowe Laboratoria Lawrenca Livermora przystąpiły do działania

designing a prototype phone

projektując prototyp telefonu

that has radiation sensors to find dirty bombs.

posiadający czujnik promieniowania do odnajdywania tzw. brudnych bomb.

Now, there's an enormous variety of tiny, inexpensive sensors

Jest ogromna różnorodność małych niedrogich czujników

on the market, and you can easily imagine someone putting together

dostępnych na rynku i można sobie łatwo wyobrazić, że ktoś skonstrułuje

a phone that could measure temperature, CO2 or methane levels,

telefon, który będzie mierzył poziom temperatury, CO2 albo metanu,

the presence of some biotoxins --

czy obecności jakiś biotoksyn --

potentially, in a few years, maybe even H5N1 avian flu virus.

potencjalnie, w ciągu kilku lat, nawet wirusa ptasiej grypy H5N1.

You could see that some kind of system like this

Można zauważyć, że podobnego rodzaju system

would actually be a really good fit

w zasadzie dobrze by pasował

with Larry Brilliant's InSTEDD project.

do projektu Larrego Brilliant'a z InSTEDD.

Now, all of this data could be tagged with geographic information

Wszystkie te dane mogły by być oznaczone informacjami geograficznymi

and mashed up with online maps for easy viewing and analysis.

i połączona z mapami internetowymi do łatwego przeglądania i analizy.

And that's worth noting in particular.

I nie jest to to w zasadzie nic kosztownego.

The impact of open-access online maps over the last year or two

Wpływ na ogólnodostępne mapy internetowe przez ostatni rok czy dwa

has been simply phenomenal.

były po prostu fenomenalne.

Developers around the world have come up with

Konstruktorzy na całym świecie wynaleźli

an amazing variety of ways to layer useful data on top of the maps,

niesamowitą różnorodność sposobów na umieszczenie użytecznych danych na mapach,

from bus routes and crime statistics

od dróg autobusów i statystyk przestępstw

to the global progress of avian flu.

do globalnego rozwoju ptasiej grypy.

Earth Witness would take this further, linking what you see

Earth Witness może to jeszcze dalej rozwinąć, łącząc to co możesz zobaczyć

with what thousands or millions of other people see around the world.

z tym co widzi tysiące lub miliony innych osób na całym świecie.

It's kind of exciting to think about what might be accomplished

Jest ekscytujące myślenie o tym co może być osiągnięte

if something like this ever existed.

jeśli coś podobnego by kiedyś istniało.

We'd have a far better -- far better knowledge

Mielibyśmy znacznie lepszą -- znacznie lepszą wiedzę

of what's happening on our planet environmentally

co się dzieje w środowisku naszej planety

than could be gathered with satellites

niż może być zebrane przez same satelity

and a handful of government sensor nets alone.

i garstkę rządowych sieci czujników.

It would be a collaborative, bottom-up approach

Było by to wspólne, systemowe podejście

to environmental awareness and protection,

do świadomości środowiskowej i ochrony

able to respond to emerging concerns in a smart mobs kind of way --

zdolnej do reakcji na powstające problemy w mądry grupowy sposób --

and if you need greater sensor density, just have more people show up.

a jeśli będzie potrzeba większego zasięgu czujników, spraw by więcej ludzi się pojawiło.

And most important,

I najważniejsze

you can't ignore how important mobile phones are to global youth.

nie można zignorować jak istotne są telefony komórkowe dla globalnej młodzieży.

This is a system that could put the next generation

Jest to system, który może postawić następne pokolenie

at the front lines of gathering environmental data.

na przednich liniach zbierania danych o środowisku.

And as we work to figure out ways to mitigate

I jak współpracujemy nad sposobami złagodzenia

the worst effects of climate disruption,

najgorszych efektów zaburzeń klimatycznych,

every little bit of information matters.

każda odrobina informacji ma znaczenie.

A system like Earth Witness would be a tool for all of us

System taki jak Earth Witness byłby narzędziem dla nas wszystkich

to participate in the improvement of our knowledge and, ultimately,

do uczestnictwa w ulepszaniu naszej wiedzy i ostatecznie

the improvement of the planet itself.

poprawieniu samej planety.

Now, as I suggested at the outset,

Jak zasugerowałem na początku,

there are thousands upon thousands of good ideas out there,

są tysiące nad tysiącami dobrych pomysłów,

so why have I spent the bulk of my time

więc dlaczego spędziłem mnóstwo mojego czasu

telling you about something that doesn't exist?

opowiadając wam o czymś co nie istnieje?

Because this is what tomorrow could look like:

Ponieważ tak może wyglądać jutro:

bottom-up, technology-enabled global collaboration

systemowa, technologiczna globalna współpraca

to handle the biggest crisis our civilization has ever faced.

radząca sobie z największymi kryzysami z jakim nasza cywilizacja stawiła czoła.

We can save the planet, but we can't do it alone -- we need each other.

Możemy uratować Ziemię, ale nie możemy zrobić tego sami -- potrzebujemy siebie na wzajem.

Nobody's going to fix the world for us, but working together,

Nikt nie naprawi świata za nas, ale pracując razem,

making use of technological innovations and human communities alike,

robiąc użytek z technologicznych innowacji i ludzkich społeczności,

we might just be able to fix it ourselves.

może będziemy w stanie sami siebie naprawić.

We have at our fingertips a cornucopia of compelling models,

Mamy w zasięgu ręki róg obfitości nie do odrzucenia modeli,

powerful tools, and innovative ideas

potężnych narzędzi, i innowacyjne pomysły

that can make a meaningful difference in our planet's future.

które mogą zrobić znaczącą różnicę w przyszłości naszej planety.

We don't need to wait for a magic bullet to save us all;

Nie musimy czekać na magiczną kulę, która nas ocali;

we already have an arsenal of solutions just waiting to be used.

już mamy cały arsenał rozwiązań tylko czekających do użycia.

There's a staggering array of wonders out there,

Jest przytłaczająca możliwość wyboru cudów,

across diverse disciplines, all telling us the same thing:

pośród różnorodnych dyscyplin naukowych, wszystkie mówiące nam tą samą rzecz:

success can be ours if we're willing to try.

możemy osiągnąć sukces jeśli tylko zechcemy spróbować.

And as we say at Worldchanging,

Jak to mówimy w Worldchanging,

another world isn't just possible; another world is here.

inny świat nie jest tylko możliwy; inny świat już jest tu.

We just need to open our eyes. Thank you very much.

Musimy tylko otworzyć nasze oczy. Dziękuję bardzo.