Tom Osborn: A new way to help young people with their mental health | TED

Tłumaczenie: Marta Wiewiórska Korekta: Agnieszka Fijałkowska

Around the world and especially in low-resource countries

Na całym świecie, zwłaszcza w krajach o niskich dochodach,

like my home country of Kenya,

jak w mojej ojczyźnie, Kenii,

mental health problems prevent young people

problemy młodych ludzi ze zdrowiem psychicznym

from living independent and successful lives.

uniemożliwiają im samodzielne i udane życie.

I was born and raised in a small sugarcane farm.

Urodziłem się i wychowałem na farmie trzciny cukrowej.

Some of my early memories are those of my younger brother and I

Moje wczesne wspomnienia to jak mój młodszy brat i ja

walking around and pretending that we owned the sugarcane.

chodziliśmy i udawaliśmy, że trzcina należy do nas.

But most of these memories were actually from school.

Ale większość wspomnień mam ze szkoły.

My parents and especially my mother,

Rodzice, a zwłaszcza mama,

made sure that I knew how much they'd sacrificed

dopilnowali, bym wiedział, jak dużo poświęcili,

for me to have the education

żebym mógł mieć wykształcenie

and the path to success that they did not.

i drogę do sukcesu, której oni nie mieli.

They were very clear that the stakes were too high.

Było jasne, że stawka była za wysoka.

There was no room for disappointment.

Nie było miejsca na rozczarowanie.

There was no room for failure.

Nie było miejsca na porażkę.

When I was 12,

Gdy miałem 12 lat,

I moved to the boarding section of a local primary school.

przeprowadziłem się do internatu lokalnej szkoły podstawowej,

Here we will wake up at 4am to a set of math problems

Tam musieliśmy wstawać o 4 rano do problemów matematycznych,

that we had to solve before breakfast.

które musieliśmy rozwiązywać przed śniadaniem.

We'd only go to bed, sometimes after 11,

Mogliśmy pójść spać, czasami po 11,

if we solved that night's science problems.

jedynie jeśli rozwiązaliśmy wszystkie problemy naukowe z tego dnia.

In high school, the pressure was even higher.

W liceum presja była jeszcze większa.

The early-morning to late-night routines

Do wczesnych ranków i późnych nocy

were now supplemented by Saturday and Sunday classes.

doszły lekcje w sobotę i niedzielę.

It was here in high school

To właśnie w liecum

where I began to notice the personal,

zaczynałem zauważać osobiste,

emotional and behavioral toll that this pressure-cooker system

emocjonalne i behawioralne konsekwencje, które ta ciągła presja

had exerted of myself and those around me.

wywołała na mnie i na osobach dookoła.

I noticed it, for example,

Zauważyłem to na przykład,

when tired of cramming the production of sulfuric acid,

gdy zmęczony wkuwaniem produkcji kwasu siarkowego,

I stopped taking notes or engaging with chemistry in 10th grade.

przestałem robić notatki, albo angażować się na chemii w 10 klasie.

I noticed it when my friend Onsongo

Zauważyłem to, gdy mój przyjaciel Onsongo

tired that his life had been reduced to a letter grade,

zmęczony tym, że jego życie sprowadzało się do ocen,

had enough and quit school.

miał dość i rzucił szkołę.

I noticed it when a schoolmate, whom I will call Otieno,

Zauważyłem to, gdy kolega, którego nazwę Otieno,

took his own life.

odebrał sobie życie.

But all this time,

Ale przez cały ten czas,

all this time, what came to mind was that this was life.

cały ten czas, to, o czym myślałem to, że tak wygląda życie.

Life was trouble sleeping or sleeping too much.

Życie to był problem ze spaniem lub spanie za długo.

Life was little interest or pleasure in doing the things that gave you joy.

Życie to było znudzenie przy robieniu rzeczy sprawiających radość.

Life was constantly feeling down,

Życie to było ciągłe poczucie przygnębienia,

crushing under the weight of the feelings of hopelessness.

bycie przygniecionym poczuciem bezsensowności.

That was life.

To było życie.

It was only recently, some five years after high school,

Dopiero niedawno, około pięć lat po liceum,

that I began to realize that what we thought was life

zacząłem uświadamiać sobie, że to, co myśleliśmy, że było życiem,

could have, in fact, been mental health problems.

było tak naprawdę problemami psychicznymi.

Was it possible that we were struggling with depression and anxiety

Czy możliwe, że zmagaliśmy się z depresją i lękiem,

and just didn't know about it?

po prostu o tym nie wiedząc?

That, in fact, was the case.

Tak właśnie było.

Studies now show that almost 50 percent of Kenyan adolescents

Badania pokazują, że prawie 50% nastolatków z Kenii zmaga się

struggle with mental health problems.

z problemami ze zdrowiem psychicznym.

And in such a youthful country,

I w takim młodzieńczym kraju,

where half the population is 19 years or younger,

gdzie połowa populacji ma 19 lat i mniej

youth mental health has now become an urgent public health priority.

zdrowie psychiczne nastolatków stało się priorytetem publicznej służby zdrowia.

Over the past few years,

Przez ostatnie kilka lat

I've been working to turn this public health problem

starałem się przerobić ten problem służby zdrowia

into an opportunity for young people

w szansę dla młodych ludzi,

to reimagine and redefine what mental health care could look like.

by przedefiniowali, jak może wyglądać opieka nad zdrowiem psychicznym.

We're doing this by tackling the three big issues

Robimy to poprzez stawianie czoła trzem problemom

that prevent young people from getting help.

uniemożliwiającym młodzieży uzyskiwanie pomocy.

One, the lack of mental health experts.

Jest to po pierwsze brak ekspertów do zdrowia psychicznego.

Two, the stigma around mental health.

Po drugie, tabu związane ze zdrowiem psychicznym.

And three, the sad reality that most mental health treatments

I po trzecie, smutna prawda,

że większość terapii zdrowia psychicznego

were not built and designed for young people

nie została skonstruowana dla młodych ludzi

who look like me and have my background.

o moim wyglądzie, pochodzących z mojego środowiska.

Because we have only two clinicians for every one million Kenyans,

Bo mamy tylko dwóch lekarzy na każdy milion Kenijczyków

and two -- yes, only two --

i dwóch, tak, tylko dwóch,

child and adolescent psychiatrist in the whole country,

psychiatrów dziecięcych na cały kraj.

we are expanding mental health care access by training [18- to 22-year-old] Kenyans

Poszerzamy leczenie zdrowia psychicznego, trenując młodych Kenijczyków

as lay providers.

na początkuących specjalistów.

These young Kenyans are delivering evidence-based care to their peers

Ci młodzi Kenijczycy dostarczają rówieśnikom opiekę opartą na badaniach

through a structured and tiered model

poprzez wielowarstwowy system

that ensures that all young people who want can get help.

zapewniający, że wszyscy młodzi ludzie, którzy tego potrzebują, otrzymają pomoc.

Because of a stigma of mental health

Przez uprzedzenie do zdrowia psychicznego,

that still exists from Kenya's colonial past,

które wciąż istnieje jako pozostałość kolonialnej Kenii,

we are delivering interventions

interweniujemy

without a formal diagnosis of mental health,

nawet bez formalnej diagnozy zdrowia psychicznego

and our interventions focus on building character strengths,

i nasze interwencje skupiają się na budowaniu mocnego charakteru,

on strengthening individual autonomy

wzmacnianiu samodzielności,

and on improving overall human functioning and well-being.

poprawianiu ogólnego funkcjonowania i dobrego samopoczucia.

Because our lay providers work within the communities

Ponieważ nasi adepci pracują ze społecznościami,

where they come from,

z których sami pochodzą,

in the school systems that they themselves went to

w szkołach, do których sami uczęszczali

and deliver what is truly a for-youth and by-youth mental health care treatment,

i dostarczają coś, co można nazwać leczeniem dla młodzieży od młodzieży,

we are fixing the divide between mental health treatment

staramy się połączyć leczenie zdrowia psychicznego

and the social and cultural needs of the communities that they serve.

ze społecznymi i kulturowymi potrzebami społeczności, którym pomagamy.

Since 2018, we have used this youth-based model

Używamy tego systemu opartego na młodzieży od 2018 roku,

to bring mental health care across Kenya.

by poszerzać opiekę nad zdrowiem psychicznym w całej Kenii.

And what we have found is that this model works.

I odkryliśmy, że ten system działa.

Young people are reporting reductions in depression and anxiety symptoms.

Młodzi ludzie informują o zmniejszeniu objawów depresji i lęku.

They’re reporting improvements in their social relationships

Informują o poprawach w ich relacjach społecznych

and in their views about their abilities to change the world.

i w ich poglądach na temat możliwości zmienienia świata.

And in what will make my mom happy,

I ku uciesze mojej mamy,

they are also reporting improvements in their academic grades.

informują też o poprawach w ocenach.

Mental health is not a Kenyan problem.

Zdrowie psychiczne to nie problem Kenii.

It is not an African problem.

To nie problem Afryki.

This is a global problem.

To problem globalny.

We need big ideas to tackle this problem.

Potrzeba dobrych pomysłów, by poradzić sobie z tym problemem.

And our case for optimism is that our youth-oriented,

Nasz nastawiony na młodzież,

community-focused model can be a template for the rest of the world.

skupiony na społeczności system, może być wzorem dla reszty świata.

One other early memory from childhood

Inne wczesne wspomnienie z dzieciństwa

is a story that my grandmother, Yunita, told me.

to historia, którą opowiedziała mi moja babcia Yunita.

A long time ago, before the sugarcane farms,

Dawno temu, zanim powstały plantacje trzciny cukrowej,

before the grass-thatched huts and the round compounds,

zanim istniały chatki kryte strzechą i zanim istniały zagrody,

the animals lived happily because there was plenty in the land

zwierzęta żyły szczęśliwie, ponieważ miały duży teren

and a future to look forward to.

i obiecującą przyszłość.

But farming threatened the land,

Ale uprawianie roli zagroziło terenowi

and the future was all of a sudden bleak.

i nagle przyszłość stała się ponura.

And so the lion roared.

Dlatego lew zaryczał.

But there was no water.

Ale nie było wody.

And the elephant grunted.

I słoń zatrąbił.

But there was no water.

Ale nie było wody.

And the cheetah yelped,

I gepardy zaskomlały,

but there was no water.

ale nie było wody.

But when the young antelope asked them to come together

Ale kiedy młode antylopy poprosiły ich, żeby się zjednoczyli

and build a well, there was water.

i wybudowali studnie, pojawiła się woda.

There was a future.

Pojawiła się przyszłość.

There was hope.

Pojawiła się nadzieja.

This is our young antelope moment.

To nasz moment młodych antylop.

Let us come together and let us build a world

Zjednoczmy się i wybudujmy świat,

where all young people, all over the world can flourish and thrive.

w którym młodzi ludzie na całym świecie mogą rosnąć i rozwijać się.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)