Eric Dishman: Take health care off the mainframe

36,920 views ・ 2010-03-16

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Marta Glowacka Korekta: Marcin Cwikla
00:15
If you think about the phone --
0
15260
2000
Jeśli myślicie o telefonie,
00:17
and Intel has tested
1
17260
2000
a Intel przetestował
00:19
a lot of the things I'm going to show you,
2
19260
2000
wiele rzeczy, które zamierzam wam pokazać
00:21
over the last 10 years,
3
21260
2000
w ciągu ostatnich 10 lat
00:23
in about 600 elderly households --
4
23260
2000
w około 600 gospodarstwach domowych starszych ludzi
00:25
300 in Ireland, and 300 in Portland --
5
25260
3000
300 w Irlandii i 300 w Portland
00:28
trying to understand: How do we measure
6
28260
2000
próbując zrozumieć jak mierzymy
00:30
and monitor behavior
7
30260
2000
i monitorujemy zachowanie
00:32
in a medically meaningful way?
8
32260
2000
w sposób medycznie istotny
00:34
And if you think about the phone, right,
9
34260
2000
I jeśli myślicie o telefonie, ok,
00:36
it's something that we can use for some incredible ways
10
36260
2000
to jest coś, czego możemy użyć w niesamowity sposób,
00:38
to help people actually take the right medication at the right time.
11
38260
3000
żeby pomóc ludziom wziać właściwie lekarstwo we właściwym czasie.
00:41
We're testing these kinds of simple
12
41260
2000
Testujemy tego typu proste
00:43
sensor-network technologies in the home
13
43260
2000
technologie sieci czujników w domu
00:45
so that any phone that a senior is already comfortable with
14
45260
2000
aby każdy telefon, z którym starsze osoby już są zaznajomione,
00:47
can help them deal with their medications.
15
47260
2000
mógł im pomóc radzić sobie z ich lekarstwami.
00:49
And a lot of what they do is they pick up the phone,
16
49260
2000
A wszystko co muszą zrobić to odebrać telefon,
00:51
and it's our system whispering to them which pill they need to take,
17
51260
3000
a to nasz system wyszepta im, którą tabletkę muszą wziąć,
00:54
and they fake like they're having a conversation with a friend.
18
54260
3000
a oni czują się jakby rozmawiali z przyjacielem.
00:57
And they're not embarrassed by a meds caddy that's ugly,
19
57260
2000
I nie są zawstydzeni przez paskudną kasetkę na leki,
00:59
that sits on their kitchen table and says,
20
59260
2000
która leży na ich stole kuchennym i mówi:
01:01
"I'm old. I'm frail."
21
61260
2000
"Jestem stary. Jestem niedołężny."
01:03
It's surreptitious technology
22
63260
2000
To jest skryta technologia,
01:05
that's helping them do a simple task
23
65260
2000
która pomaga im w prostym zadaniu
01:07
of taking the right pill at the right time.
24
67260
2000
wzięcia właściwej tabletki we właściwym czasie.
01:09
Now, we also do some pretty amazing things with these phones.
25
69260
3000
Więc, robimy też całkiem niesamowite rzeczy z tymi telefonami.
01:12
Because that moment when you answer the phone
26
72260
3000
Ponieważ w chwili kiedy odbieracie telefon
01:15
is a cognitive test every time that you do it.
27
75260
3000
to jest to test poznawczy, za każdym razem kiedy to robicie.
01:18
Think about it, all right? I'm going to answer the phone three different times.
28
78260
3000
Pomyślcie o tym, dobrze? Obiorę telefon na trzy różne sposoby.
01:21
"Hello? Hey."
29
81260
2000
"Halo? Hej."
01:23
All right? That's the first time.
30
83260
3000
Dobrze? To jest pierwszy raz.
01:26
"Hello? Uh, hey."
31
86260
4000
"Halo? Eee, hej."
01:30
"Hello? Uh, who?
32
90260
4000
"Halo? Eee, kto?
01:34
Oh, hey."
33
94260
3000
O, hej"
01:37
All right? Very big differences
34
97260
3000
Dobrze? Bardzo duże róznice
01:40
between the way I answered the phone the three times.
35
100260
3000
pomiędzy sposobem w jaki odebrałem telefon trzy razy.
01:43
And as we monitor phone usage
36
103260
2000
A monitorując użycie telefonu
01:45
by seniors over a long period of time,
37
105260
3000
przez starsze osoby przez długi okres czasu,
01:48
down to the tenths of a microsecond,
38
108260
2000
Z dokładnością do dziesiątych mirosekundy
01:50
that recognition moment
39
110260
2000
ten moment rozpoznania
01:52
of whether they can figure out that person on the other end
40
112260
2000
czy rozpoznają, że osoba po drugiej stronie
01:54
is a friend and we start talking to them immediately,
41
114260
2000
jest przyjacielem i zaczynają z nią rozmawiać od razu,
01:56
or they do a lot of what's called trouble talk,
42
116260
2000
czy demonstrują dużo czegoś co nazywamy problematyczną rozmową
01:58
where they're like, "Wait, who is this? Oh." Right?
43
118260
3000
kiedy mówią "Zaczekaj, kto mówi? O." Tak?
02:01
Waiting for that recognition moment
44
121260
2000
Oczekiwanie na ten moment rozpoznania
02:03
may be the best early indicator of the onset of dementia
45
123260
2000
może być najlepszym wczesnym wskaźnikiem początków demencji
02:05
than anything that shows up clinically today.
46
125260
2000
niż wszystko co dziś ujawnia się klinicznie.
02:07
We call these behavioral markers.
47
127260
2000
Nazywamy to markerami behawioralnymi.
02:09
There's lots of others. Is the person going to the phone
48
129260
2000
Jest mnóstwo innych. Czy ta osoba odbiera telefon
02:11
as quickly, when it rings, as they used to?
49
131260
3000
tak szybko, kiedy dzwoni, tak jak to robiła wcześniej.
02:14
Is it a hearing problem or is it a physicality problem?
50
134260
3000
Czy to problem ze słuchem czy z fizycznościa?
02:17
Has their voice gotten more quiet? We're doing a lot of work with people
51
137260
2000
Czy głos stał się cichszy? Pracujemy dużo z osobami
02:19
with Alzheimer's and particularly with Parkinson's,
52
139260
3000
z Alzheimerem i szczególnie z Parkinsonem
02:22
where that quiet voice that sometimes shows up with Parkinson's patients
53
142260
3000
gdzie ten cichy głos, który czasami pojawia się u pacjentów z Parkinsonem
02:25
may be the best early indicator
54
145260
3000
może być najlepszym wczesnym wskaźnikiem
02:28
of Parkinson's five to 10 years before it shows up clinically.
55
148260
3000
Parkinsona pięć do dziesięciu lat zanim ujawni się klinicznie.
02:31
But those subtle changes in your voice over a long period of time
56
151260
3000
Ale te subtelne zmiany w waszym głosie w długim okresie czasu
02:34
are hard for you or your spouse to notice until it becomes so extreme
57
154260
3000
są trudne do zauważenia dla ciebie lub twojego małżonka zanim staną sie tak ekstremalne
02:37
and your voice has become so quiet.
58
157260
2000
a twoj głos stanie sie tak cichy.
02:39
So, sensors are looking at that kind of voice.
59
159260
2000
A więc czujniki szukają tego typu głosu.
02:41
When you pick up the phone,
60
161260
2000
Kiedy odbieracie telefon
02:43
how much tremor are you having,
61
163260
2000
jak silne jest drżenie,
02:45
and what is that like, and what is that trend like over a period of time?
62
165260
3000
i jak to wygląda, jak wygląda ten trend na przestrzeni czasu?
02:48
Are you having more trouble dialing the phone than you used to?
63
168260
2000
Czy macie więcej niż zwykle problemów wybierając numer?
02:50
Is it a dexterity problem? Is it the onset of arthritis?
64
170260
3000
Czy sprawność jest problemem? Czy to początki artretyzmu?
02:53
Are you using the phone? Are you socializing less than you used to?
65
173260
4000
Czy używacie telefonu? Czy utrzymujecie mniej kontaktów towarzyskich niż zwykle?
02:57
And looking at that pattern. And what does that decline in social health
66
177260
3000
I patrząc na ten wzór, co ten spadek zdrowia społecznego znaczy
03:00
mean, as a kind of a vital sign of the future?
67
180260
3000
jako ważny sygnał dla przyszłości?
03:03
And then wow, what a radical idea,
68
183260
3000
A potem wow, co za radykalna idea,
03:06
we -- except in the United States --
69
186260
2000
my, z wyjątkiem Stanów Zjednoczonych,
03:08
might be able to use this newfangled technology
70
188260
3000
możemy być w stanie użyć tej nowomodnej technologii,
03:11
to actually interact with a nurse or a doctor on the other end of the line.
71
191260
3000
żeby tak naprawdę komunikować się z pielęgniarką albo lekarzem po drugiej stronie linii.
03:14
Wow, what a great day that will be
72
194260
2000
Jaki to będzie cudowny dzień
03:16
once we're allowed to actually do those kinds of things.
73
196260
3000
kiedy będziemy mogli rzeczywiście zrobić tego typu rzeczy.
03:19
So, these are what I would call behavioral markers.
74
199260
4000
Więc, to są te jak bym je nazwał markery behawioralne.
03:23
And it's the whole field that we've been trying to work on
75
203260
3000
I to jest cała dziedzina nad którą próbujemy pracować
03:26
for the last 10 years at Intel.
76
206260
2000
w Intelu przez ostatnie 10 lat.
03:28
How do you put simple disruptive technologies,
77
208260
2000
Jak zamnkąć te proste przełomowe technologie
03:30
and the first of five phrases that I'm going to talk about in this talk?
78
210260
2000
w pierwszej z pięciu rzeczy, o których będę mówił na tym wykładzie?
03:32
Behavioral markers matter.
79
212260
2000
Markery behawioralne są istotne.
03:34
How do we change behavior?
80
214260
2000
Jak zmieniamy zachowanie?
03:36
How do we measure changes in behavior
81
216260
2000
Jak mierzymy zmiany w zachowaniu
03:38
in a meaningful way that's going to help us with
82
218260
2000
w znaczący sposób, który pomoże nam
03:40
prevention of disease, early onset of disease,
83
220260
2000
w zapobieganiu chorobie, we wczesnym początku choroby,
03:42
and tracking the progression of disease over a long period of time?
84
222260
3000
i śledzeniu postępu choroby w długim okresie czasu?
03:45
Now, why would Intel let me
85
225260
3000
Teraz, dlaczego Intel pozwoliby mi
03:48
spend a lot of time and money, over the last 10 years,
86
228260
3000
zużyć mnóstwo czasu i pieniędzy, w ciągu ostatnich 10 lat,
03:51
trying to understand the needs of seniors
87
231260
2000
próbując zrozumieć potrzeby seniorów
03:53
and start thinking about these kinds of behavioral markers?
88
233260
2000
i zacząć myśleć o tego typu markerach behawioralnych?
03:55
This is some of the field work that we've done.
89
235260
3000
To jest część pracy jaką zrobiliśmy w terenie.
03:58
We have now lived with 1,000 elderly households
90
238260
3000
Mieszkamy w 1000 gospodarstw domowych starszych osób
04:01
in 20 countries over the last 10 years.
91
241260
2000
w 20 krajach od ponad 10 lat.
04:03
We study people in Rochester, New York.
92
243260
2000
Badamy ludzi w Rochester, w stanie Nowy Jork.
04:05
We go live with them in the winter
93
245260
2000
Mieszkamy z nimi w zimie,
04:07
because what they do in the winter,
94
247260
2000
ponieważ to co robią w zimie,
04:09
and their access to healthcare, and how much they socialize,
95
249260
2000
i ich dostęp do opieki zdrowotnej i tego jak dużo mają kontaktów towarzyskich
04:11
is very different than in the summer.
96
251260
2000
jest bardzo różny niż w lecie.
04:13
If they have a hip fracture we go with them
97
253260
2000
Jeśli złamią biodro towarzyszymy im
04:15
and we study their entire discharge experience.
98
255260
2000
i studiujemy ich całe doświadczenie wypisu ze szpitala.
04:17
If they have a family member who is a key part of their care network,
99
257260
2000
Jeśli członekowie rodziny są kluczową częścią w ich systemie opieki
04:19
we fly and study them as well.
100
259260
2000
lecimy i ich także badamy.
04:21
So, we study the holistic health experience
101
261260
3000
Więc, badamy całościowe doświadczenie zdrowotne
04:24
of 1,000 seniors over the last 10 years
102
264260
2000
tysiąca seniorów w przeciągu ostatnich 10 lat
04:26
in 20 different countries.
103
266260
2000
w 20 różnych krajach.
04:28
Why is Intel willing to fund that?
104
268260
3000
Dlaczego Intel zgadza się to finansować?
04:31
It's because of the second slogan that I want to talk about.
105
271260
2000
Z powodu drugiego hasła, o którym chcę opowiedzieć.
04:33
Ten years ago, when I started trying to convince Intel
106
273260
2000
10 lat temu, kiedy próbowałem przekonać Intel,
04:35
to let me go start looking at disruptive technologies
107
275260
2000
żeby pozwolił mi zacząć przyglądać się przełomowym technologiom,
04:37
that could help with independent living,
108
277260
2000
które mogły by pomóc w niezależnym życiu,
04:39
this is what I called it: "Y2K + 10."
109
279260
3000
to jest to, co nazwałem: "Y2K + 10".
04:42
You know, back in 2000,
110
282260
2000
Wiecie, w 2000 roku
04:44
we were all so obsessed with paying attention
111
284260
2000
wszyscy tak obsesyjnie skupialiśmy się
04:46
to the aging of our computers,
112
286260
2000
na starzeniu naszych komputerów,
04:48
and whether or not they were going to survive
113
288260
2000
i czy przetrwają, czy nie
04:50
the tick of the clock from 1999 to 2000,
114
290260
2000
to przejście zegarów z 1999 do 2000,
04:52
that we missed a moment that only demographers were paying attention to.
115
292260
5000
że przegapiliśmy moment, na który tylko demografowie zwracali uwagę.
04:57
It was right around New Years.
116
297260
2000
To było jakoś około Nowego Roku.
04:59
And that switchover,
117
299260
2000
I ta zmiana,
05:01
when we had the larger number of older people on the planet,
118
301260
3000
kiedy po raz pierwszy osiągneliśmy ilość starszych ludzi na planecie
05:04
for the first time than younger people.
119
304260
2000
większą niż młodych.
05:06
For the first time in human history -- and barring aliens landing
120
306260
2000
Po raz pierwszy w historii ludzkości, wyłączając lądowanie kosmitów
05:08
or some major other pandemic,
121
308260
2000
lub jakąś inną poważną pandemię,
05:10
that's the expectation from demographers, going forward.
122
310260
3000
to są przewidywania demografów na przyszłość.
05:13
And 10 years ago it seemed like I had a lot of time
123
313260
2000
I 10 lat temu wyglądało na to, że miałem mnóstwo czasu,
05:15
to convince Intel to work on this. Right?
124
315260
2000
żeby przekonać Intel do pracy nad tym. Zgadza się?
05:17
Y2K + 10 was coming,
125
317260
2000
Y2K + 10 nadchodził,
05:19
the baby boomers starting to retire.
126
319260
3000
wyż demograficzny zaczął przechodzić na emeryturę.
05:22
Well folks, it's like we know these demographics here.
127
322260
4000
To dobra, to jest tak, że znamy te dane demograficzne.
05:26
This is a map of the entire world.
128
326260
2000
To jest mapa całego świata.
05:28
It's like the lights are on,
129
328260
2000
Na tych danych wygląda na to, że światło jest zapalone,
05:30
but nobody's home on this demographic
130
330260
2000
ale nikogo nie ma w domu.
05:32
Y2K + 10 problem. Right?
131
332260
2000
Y2K + 10 problem. Zgadza się?
05:34
I mean we sort of get it here, but we don't get it here,
132
334260
4000
Mam na myśli, że w pewien sposób to zrozumieliśmy, ale nie zrozumieliśmy.
05:38
and we're not doing anything about it.
133
338260
2000
I nic z tym nie robimy.
05:40
The health reform bill is largely ignoring
134
340260
2000
Projekt reformy zdrowotnej w dużym stopniu ignoruje
05:42
the realities of the age wave that's coming,
135
342260
2000
rzeczywistość nadchodzącej fali wiekowej,
05:44
and the implications for what we need to do to change
136
344260
2000
i implikacje dla tego co musimy zmienić
05:46
not only how we pay for care,
137
346260
3000
nie tylko jak płacimy za opiekę,
05:49
but deliver care in some radically different ways.
138
349260
3000
ale świadczymy opiekę w radykalnie odmienny sposób.
05:52
And in fact, it's upon us.
139
352260
2000
I tak naprawdę to nad nami wisi.
05:54
I mean you probably saw these headlines. This is Catherine Casey
140
354260
3000
Prawdopodobnie widzieliście te nagłówki. To jest Catherine Casey,
05:57
who is the first boomer to actually get Social Security.
141
357260
3000
która jest pierwszą osobą z wyżu, która dostała świadczenie socjalne.
06:00
That actually occurred this year. She took early retirement.
142
360260
2000
To się właśnie stało w tym roku. Przeszła na wcześniejsza emeryturę.
06:02
She was born one second after midnight in 1946.
143
362260
4000
Urodziła się sekundę po północy w 1946.
06:06
A retired school teacher,
144
366260
2000
Emerytowana nauczycielka.
06:08
there she is with a Social Security administrator.
145
368260
2000
Oto ona z pracownikiem wydziału świadczeń społecznych.
06:10
The first boomer actually, we didn't even wait till 2011, next year.
146
370260
3000
Obecnie pierwsza z wyżu, nie czekaliśmy nawet do 2011, kolejnego roku.
06:13
We're already starting to see early retirement occur this year.
147
373260
3000
Zaczynamy już obserwować, że wczesne przechodzenie na emeryturę zaczęło się w tym roku.
06:16
All right, so it's here. This Y2K + 10 problem is at our door.
148
376260
3000
Dobrze, więc to już się dzieje. Ten Y2K + 10 problem stoi przed naszymi drzwiami.
06:19
This is 50 tsunamis scheduled on the calendar,
149
379260
5000
To jest 50 tsunami zapisanych w kalendarzu.
06:24
but somehow we can't sort of marshal our government
150
384260
3000
Ale z jakiegoś powodu nie możemy w pewnym sensie nakazać naszemu rządowi
06:27
and innovative forces to sort of get out in front of it
151
387260
2000
i siłom innowacyjnym w pewnym sensie wyjść temu na przeciw
06:29
and do something about it. We'll wait until
152
389260
2000
i zrobić coś z tym. Zaczekamy aż
06:31
it's more of a catastrophe, and react,
153
391260
2000
będzie bardziej katastrofą i zareagujemy
06:33
as opposed to prepare for it.
154
393260
2000
zamiast przygotować się na to.
06:35
So, one of the reasons it's so
155
395260
2000
Więc, jednym z powodów dla którego
06:37
challenging to prepare for this Y2K problem
156
397260
2000
takim wyzwaniem jest przygotowanie się na problem Y2K
06:39
is, I want to argue, we have what I would call
157
399260
2000
jest, chcę to podkreślić, to że mamy to co nazwałbym
06:41
mainframe poisoning.
158
401260
2000
zatrucie mainframe.
06:43
Andy Grove, about six or seven years ago,
159
403260
3000
Andy Grove, około sześć lub siedem lat temu,
06:46
he doesn't even know or remember this, in a Fortune Magazine article
160
406260
2000
on nawet nie wie albo nie pamięta tego, w artykule w magazynie Fortune
06:48
he used the phrase "mainframe healthcare,"
161
408260
3000
użył sformułowania "opieka zdrowotna typu mainframe",
06:51
and I've been extending and expanding this.
162
411260
2000
a ja je rozszerzam i rozbudowuję.
06:53
He saw it written down somewhere. He's like, "Eric that's a really cool concept."
163
413260
3000
On zobaczył to gdzieś napisane. I on na to, "Eric, to jest naprawdę świetny koncept".
06:56
I was like, "Actually it was your idea. You said it in a Fortune Magazine article.
164
416260
2000
A ja na to, "Właściwie to był twój pomysł. Ty to powiedziałeś w artykule w Fortune.
06:58
I just extended it."
165
418260
2000
Ja tylko to rozszerzyłem. "
07:00
You know, this is the mainframe.
166
420260
2000
Wiesz, to jest mainframe.
07:02
This mentality of traveling to
167
422260
3000
Mentalność podróżowania do
07:05
and timesharing large, expensive healthcare systems
168
425260
3000
i w wyznaczonym czasie, wielkich drogich systemów opieki zdrowotnej
07:08
actually began in 1787.
169
428260
2000
właściwie zaczeła sie w 1787.
07:10
This is the first general hospital in Vienna.
170
430260
3000
To jest pierwszy główny szpital w Wiedniu.
07:13
And actually the second general hospital in Vienna,
171
433260
2000
I własciwie drugi główny szpital w Wiedniu
07:15
in about 1850, was where we started to build out
172
435260
3000
w około 1850, był miejscem gdzie zaczeliśmy budować
07:18
an entire curriculum for teaching med students specialties.
173
438260
4000
cały program nauczania specjalności studentów medycyny.
07:22
And it's a place in which we started developing
174
442260
2000
I to jest miejsce, w którym zaczęliśmy rozwijać
07:24
architecture that literally divided the body,
175
444260
2000
architekturę, która dosłownie podzieliła ciało,
07:26
and divided care into departments and compartments.
176
446260
3000
i podzieliła opiekę na departamenty i działy.
07:29
And it was reflected in our architecture,
177
449260
2000
I to znalazło swoje odbicie w architekturze.
07:31
it was reflected in the way that we taught students,
178
451260
2000
To znalazło odbicie w sposobie w jaki uczyliśmy studentów.
07:33
and this mainframe mentality persists today.
179
453260
3000
I ta oparta mentalność typu mainframe pozostała do dzisiaj.
07:36
Now, I'm not anti-hospital.
180
456260
3000
Nie, nie jestem anty-szpitalny.
07:39
With my own healthcare problems, I've taken drug therapies,
181
459260
2000
Z moimi własnymy problemami zdrowotnymi przechodziłem farmakoterapię,
07:41
I've traveled to this hospital and others, many, many times.
182
461260
3000
podróżowałem do jednego szpitala i innych, wiele, wiele razy.
07:44
But we worship the high hospital on a hill. Right?
183
464260
4000
Ale czcimy wielki szpital na wzgórzu. Zgadza się?
07:48
And this is mainframe healthcare.
184
468260
2000
I to jest opieka zdrowotna typu mainframe.
07:50
And just as 30 years ago
185
470260
2000
I zaledwie 30 lat temu
07:52
we couldn't conceive that we would have the power
186
472260
3000
nie mogliśmy wyobrazić sobie, że będziemy mieli moc
07:55
of a mainframe computer that took up a room this size
187
475260
3000
komputera typu mainframe, który miał rozmar pokoju,
07:58
in our purses and on our belts,
188
478260
2000
w naszych torebkach czy paskach,
08:00
that we're carrying around in our cell phone today,
189
480260
2000
że dziś nosimy przy sobie telefon komórkowy.
08:02
and suddenly, computing,
190
482260
2000
I nagle, komputeryzacja,
08:04
that used to be an expert driven system,
191
484260
2000
która opierała sie na ekspertach,
08:06
it was a personal system that we all owned as part of our daily lives --
192
486260
3000
stała się osobistym systemem, który należy do nas jako część naszego codziennego życia.
08:09
that shift from mainframe to personal computing
193
489260
3000
Ta zmiana z komputeryzacji mainframe do osobistej
08:12
is what we have to do for healthcare.
194
492260
2000
jest tym co musimy zrobić dla opieki zdrowotnej.
08:14
We have to shift from this mainframe mentality of healthcare
195
494260
3000
Musimy przejść od mentalności opieki zdrowotnej typu mainframe
08:17
to a personal model of healthcare.
196
497260
2000
do osobistego modelu opieki zdrowotnej.
08:19
We are obsessed with this way of thinking.
197
499260
3000
Mamy obsesję na punkcie tego sposobu myślenia.
08:22
When Intel does surveys all around the world and we say,
198
502260
2000
Kiedy Intel przeprowadza ankiety na całym świecie i mówimy,
08:24
"Quick response: healthcare."
199
504260
2000
"Szybka odpowiedź, opieka zdrowotna."
08:26
The first word that comes up is "doctor."
200
506260
2000
Pierwsze słowo jakie pada to lekarz.
08:28
The second that comes up is "hospital." And the third is "illness" or "sickness." Right?
201
508260
3000
Drugie jakie się pojawia to szpital. A trzecie to niedomaganie lub choroba. Zgadza się?
08:31
We are wired, in our imagination, to think about healthcare
202
511260
4000
Jesteśmy zaprogramowani, w naszej wyobraźni, do myślenia o opiece zdrowotnej
08:35
and healthcare innovation as something
203
515260
2000
i innowacjach w niej jako o czymś
08:37
that goes into that place.
204
517260
2000
co z tym się wiąże.
08:39
Our entire health reform discussion right now,
205
519260
2000
Teraz nasz cała dyskusja o reformie zdrowotnej,
08:41
health I.T., when we talk with policy makers,
206
521260
3000
technologiach iniformacyjnych w zdrowiu, kiedy rozmawiamy z ustalającymi reguły
08:44
equals "How are we going to get doctors using
207
524260
2000
równa się jak zamierzamy przekonać lekarzy do używania
08:46
electronic medical records in the mainframe?"
208
526260
2000
elektronicznych kart medycznych w opiece typu mainframe?
08:48
We're not thinking about
209
528260
2000
Nie myślimy o tym
08:50
how do we shift from the mainframe to the home.
210
530260
2000
jak przejść od opieki typu mainframe do domu.
08:52
And the problem with this is
211
532260
2000
I problem z tym polega na
08:54
the way we conceive healthcare. Right?
212
534260
2000
sposobie w jaki pojmujemy opiekę zdrowotną. Zgadza się?
08:56
This is a very reactive, crisis-driven system.
213
536260
2000
To jest bardzo reaktywny, kierowany przez kryzys system.
08:58
We're doing 15-minute exams with patients.
214
538260
2000
Przeprowadzamy 15-minutowy wywiad z pacjentem.
09:00
It's population-based.
215
540260
2000
To opiera sie na założeniach populacyjnych.
09:02
We collect a bunch of biological information in this artificial setting,
216
542260
3000
Zbieramy garść informacji biologicznych w sztucznym otoczeniu.
09:05
and we fix them up, like Humpty-Dumpty all over again,
217
545260
2000
I naprawiamy ich, jak Humpty-Dumpty jeszcze raz,
09:07
and send them home,
218
547260
2000
i wysyłamy do domu,
09:09
and hope -- we might hand them a brochure, maybe an interactive website --
219
549260
3000
i mamy nadzieję, możemy podsunąć im broszurę, może interaktywną stronę internetową,
09:12
that they do as asked and don't come back into the mainframe.
220
552260
4000
że zrobią tak jak im zostało powiedziane i nie wrócą do opieki typu mainframe.
09:16
And the problem is we can't afford it today, folks.
221
556260
3000
I problem polega na tym, że nie stać nas na to dzisiaj, moi drodzy.
09:19
We can't afford mainframe healthcare today to include the uninsured.
222
559260
4000
Nie stać nas na włączenie nieubezpieczonych do opieki typu mainframe.
09:23
And now we want to do a double-double
223
563260
2000
A teraz chcemy podwójnie skontrować
09:25
of the age wave coming through?
224
565260
2000
nadchodzącą falę wiekową?
09:27
Business as usual in healthcare is broken and we've got to do something different.
225
567260
3000
Wykonywanie codziennych zadań w opiece zdrowotnej załamało się i musimy zrobić coś innego.
09:30
We've got to focus on the home.
226
570260
2000
Musimy skupić się na domu.
09:32
We've got to focus on a personal healthcare paradigm
227
572260
2000
Musimy skupić sie na paradygmacie osobistej opieki zdrowotnej,
09:34
that moves care to the home. How do we be more proactive,
228
574260
2000
która przenosi opiekę do domu. Jak możemy być bardziej proaktywni,
09:36
prevention-driven?
229
576260
2000
kierowani prewencją?
09:38
How do we collect vital signs and other kinds of information 24 by 7?
230
578260
4000
Jak zbieramy istotne objawy i innego rodzaju informacje 24x7?
09:42
How do we get a personal baseline about what's going to work for you?
231
582260
3000
Jak zdobywamy osobiste bazowe dane na temat tego co zadziała dla was?
09:45
How do we collect not just biological data
232
585260
2000
Jak zbieramy dane nie tylko biologiczne
09:47
but behavioral data, psychological data,
233
587260
2000
ale behawioralne, psychologiczne,
09:49
relational data, in and on and around the home?
234
589260
3000
relacyjne dane, w i dookoła domu?
09:52
And how do we drive compliance to be a customized care plan
235
592260
3000
I jak wprowadzamy przestrzeganie zaleceń w dostosowany plan opieki,
09:55
that uses all this great technology that's around us
236
595260
2000
który używa całej tej wspaniałej technologii, która nas otacza,
09:57
to change our behavior?
237
597260
2000
żeby zmienić nasze zachowanie?
09:59
That's what we need to do for our personal health model.
238
599260
3000
To jest to co musimy zrobić dla naszego osobistego modelu zdrowia.
10:02
I want to give you a couple of examples. This is Mimi
239
602260
2000
Chce pokazać wam parę przykładów. To jest Mimi
10:04
from one of our studies --
240
604260
2000
z jednego z naszych badań -
10:06
in her 90s, had to move out of her home
241
606260
2000
mając ponad 90 lat, musiała wyprowadzić się z własnego domu,
10:08
because her family was worried about falls.
242
608260
2000
ponieważ jej rodzina martwiła się jej upadkami.
10:10
Raise your hand if you had a serious fall
243
610260
2000
Podnieście ręke jeśli kiedyś upadliście poważnie
10:12
in your household, or any of your loved ones,
244
612260
2000
w domu, lub jeśli ktoś z waszych bliskich,
10:14
your parents or so forth. Right?
245
614260
2000
wasi rodzice itd. Dobrze?
10:16
Classic. Hip fracture often leads to institutionalization of a senior.
246
616260
4000
Klasyczne. Złamanie biodra często prowadzi do instytucjonalizacji starszych osób.
10:20
This is what was happening to Mimi; the family was worried about it,
247
620260
2000
To jest to co działo się z Mimi, jej rodzina martwiła się tym,
10:22
moved her out of her own home into an assisted living facility.
248
622260
3000
i wyprowadziła ją z jej własnego domu, do miejsca ze stałą pomocą.
10:25
She tripped over her oxygen tank.
249
625260
3000
Przewróciła się na zbiorniku z tlenem.
10:28
Many people in this generation won't press the button,
250
628260
2000
Wielu ludzi z tego pokolenia nie naciśnie guzika,
10:30
even if they have an alert call system, because they don't want to bother anybody,
251
630260
2000
nawet jeśli mają system alarmowy, bo nie chcą nikomu przeszkadzać,
10:32
even though they've been paying 30 dollars a month.
252
632260
2000
nawet jeśli płacili 30 dolarów miesięcznie.
10:34
Boomers will press the button. Trust me.
253
634260
2000
Pokolenie wyżu nacisnie ten guzik. Zaufajcie mi.
10:36
They're going to be pressing that button non-stop. Right?
254
636260
4000
Będą naciskać guzik non-stop. Zgadza się?
10:40
Mimi broke her pelvis, lay all night, all morning,
255
640260
4000
Mimi złamała miednicę, leżała cała noc, cały poranek
10:44
finally somebody came in and found her,
256
644260
2000
w końcu ktoś przyszedł i ją znalazł,
10:46
sent her to the hospital.
257
646260
2000
wysłał do szpitala.
10:48
They fixed her back up. She was never going to be able to move back
258
648260
2000
Naprawili ja z powrotem. Ona nigdy nie byłaby w stanie wrócić do
10:50
into the assisted living. They put her into the nursing home unit.
259
650260
2000
miejsca ze stałą pomocą. Umieścili ją na oddziale opiekuńczym.
10:52
First night in the nursing home unit where she had been
260
652260
2000
Pierwszej nocy na odddziale opiekuńczym w tym samym domu ze stałą pomocą w którym mieszkała dotychczas,
10:54
in the same assisted living facility, moved her from one bed to another,
261
654260
3000
przenosząc ją z jednego łózka do drugiego,
10:57
kind of threw her, rebroke her pelvis,
262
657260
2000
w jakiś sposób rzucili nią, i ponownie złamali miednicę.
10:59
sent her back to the hospital that she had just come from,
263
659260
3000
Odesłali z powrotem do szpitala, z którego właśnie wróciła,
11:02
no one read the chart, put her on Tylenol,
264
662260
2000
nikt nie przeczytał karty, zaaplikowali jej Tylenol,
11:04
which she is allergic to, broke out, got bedsores,
265
664260
2000
na który ma uczulenie, ono wybuchło, pojawiły się odleżyny,
11:06
basically, had heart problems, and died
266
666260
3000
w zasadzie, miała problemy z sercem, i zmarła
11:09
from the fall and the complications and the errors that were there.
267
669260
3000
z powodu upadku i komplikacji i błędów, które były popełnione.
11:12
Now, the most frightening thing about this is
268
672260
4000
Teraz, najbardziej przerażające w tym wszystkim jest to,
11:16
this is my wife's grandmother.
269
676260
3000
że to babcia mojej żony.
11:19
Now, I'm Eric Dishman. I speak English,
270
679260
2000
Teraz, Nazywam się Eric Dishman. Mówię po angielsku.
11:21
I work for Intel, I make a good salary,
271
681260
2000
Pracuje dla Intela. Dobrze zarabiam.
11:23
I'm smart about falls and fall-related injuries --
272
683260
3000
Mam wiedzę na temat upadków i związanych z nimi urazów.
11:26
it's an area of research that I work on.
273
686260
2000
To obszar badań, w którym pracuje.
11:28
I have access to senators and CEOs.
274
688260
3000
Mam dostęp do senatorów i prezesów.
11:31
I can't stop this from happening.
275
691260
2000
Nie mogę temu zapobiec.
11:33
What happens if you don't have money, you don't speak English
276
693260
2000
Co dzieje się jeśli nie macie pieniędzy, nie mówicie po angielsku,
11:35
or don't have the kind of access
277
695260
2000
albo nie macie tego rodzaju kontaktów,
11:37
to deal with these kinds of problems that inevitably occur?
278
697260
3000
żeby radzić sobie z tego typu problemami, które z pewnościa się pojawią?
11:40
How do we actually prevent the vast majority of falls
279
700260
3000
Jak właściwie zapobiegniemy ogromnej większości upadków
11:43
from ever occurring in the first place?
280
703260
2000
zanim nawet się wydarzą?
11:45
Let me give you a quick example of work that we're doing
281
705260
2000
Pozwólcie mi pokazać wam szybki przykład tego co robimy,
11:47
to try to do exactly that.
282
707260
2000
żeby spróbować osiągnąć dokładnie to.
11:49
I've been wearing a little technology that we call Shimmer.
283
709260
3000
Mam na sobie małe urządzenie, które nazywamy Shimmer.
11:52
It's a research platform.
284
712260
2000
Jest on platformą do badań.
11:54
It has accelerometry. You can plug in a three-lead ECG.
285
714260
3000
Ma akcelerometr. Można podłączyć do niego trójprzewodowe EKG.
11:57
There is all kinds of sort of plug-and-play
286
717260
2000
Mamy różne rodzaje takich 'plug and play',
11:59
kind of Legos that you can do to capture, in the wild,
287
719260
2000
trochę jak Lego, których można użyć do wyłapania, na żywo,
12:01
in the real world,
288
721260
2000
w prawdziwym świecie,
12:03
things like tremor, gait,
289
723260
2000
rzeczy takich jak drżenie, chód,
12:05
stride length and those kinds of things.
290
725260
2000
długość kroku, i tego typu rzeczy.
12:07
The problem is, our understanding of falls today,
291
727260
4000
Problem polega na tym, że dziś nasze rozumienie upadków,
12:11
like Mimi, is get a survey in the mail three months after you fell,
292
731260
3000
takich jak Mimi, oznacza dostanie ankiety w mailu, trzy miesiące po tym jak upadniecie,
12:14
from the State, saying, "What were you doing when you fell?"
293
734260
3000
mówiącego "Co robiłeś kiedy upadłeś?"
12:17
That's sort of the state of the art.
294
737260
2000
Tak to mniej więcej dzisiaj wygląda.
12:19
But with something like Shimmer, or we have something called the Magic Carpet,
295
739260
3000
Ale z czymś takim jak Shimmer, albo mamy coś co nazywa się Magiczny Dywan,
12:22
embedded sensors in carpet, or camera-based systems
296
742260
2000
czujniki wbudowane w dywan, lub systemy opierające się na kamerach,
12:24
that we borrowed from sports medicine,
297
744260
2000
które pożyczyliśmy z medycyny sportowej,
12:26
we're starting for the first time in those 600 elderly households
298
746260
3000
po raz pierwszy zaczynamy w 600 gospodarstwach domowych starszych osób
12:29
to collect actual kinematic motion data
299
749260
3000
zbierać rzeczywiste kinematyczne dane ruchowe,
12:32
to understand: What are the subtle changes that are occurring
300
752260
4000
żeby zrozmieć jakie subtelne zmiany pojawiają się,
12:36
that can show us that mom has become risk at falls?
301
756260
3000
które mogą pokazać nam, że ryzyko upadku u mamy wzrosło.
12:39
And most often we can do two interventions,
302
759260
2000
I najczęściej możemy zastosować dwie interwencje,
12:41
fix the meds mix.
303
761260
2000
dostosować zestaw leków.
12:43
I'm a qualitative researcher, but when I look at these data streams coming in
304
763260
3000
Jestem badaczem jakościowym, ale kiedy patrzę na strumienie danych przychodzące
12:46
from these homes, I can look at the data and tell you the day
305
766260
3000
z tych domów, mogę popatrzeć na dane i wskazać dzień,
12:49
that some doctor prescribed them something that nobody else
306
769260
2000
w którym jakiś lekarz przepisał im coś, o czym nikt inny
12:51
knew that they were on, because we see the changes
307
771260
2000
nie wiedział. Ponieważ widzimy zmiany
12:53
in their patterns in the household. Right?
308
773260
3000
w ich wzorach zachowania w domu. Dobrze?
12:56
These discoveries of behavioral markers,
309
776260
3000
Te odkrycia markerów behawioralnych,
12:59
and behavioral changes
310
779260
2000
i zmian behawioralnych.
13:01
are game changing, and like the discovery of the microscope
311
781260
2000
są przełomowe, i jak odkrycie mikroskopu,
13:03
because of our collecting data streams that we've actually never done before.
312
783260
3000
ponieważ zbieramy stumienie danych jak nigdy dotąd.
13:06
This is an example in our TRIL Clinic in Ireland
313
786260
2000
To jest przykład z naszej kliniki Trill w Irlandii
13:08
of -- actually what you're seeing is
314
788260
2000
właściwie to co widzicie,
13:10
she's looking at data,
315
790260
2000
ona patrzy na dane
13:12
in this picture, from the Magic Carpet.
316
792260
2000
na tym zdjęciu, z magicznego dywanu.
13:14
So, we have a little carpet that you can look at your amount of postural sway,
317
794260
3000
Więc, mamy mały dywan, na którym możecie zobaczyć ilość zachwiań postawy,
13:17
and look at the changes in your postural sway over many months.
318
797260
3000
i popatrzeć na zmiany w zachwianiach postawy w przeciagu miesięcy.
13:20
Here's what some of this data might look like.
319
800260
2000
Tutaj widzimy jak niektóre z tych danych mogą wyglądać,
13:22
This is actually sensor firings.
320
802260
2000
To są aktywacje czujników.
13:24
These are two different subjects in our study.
321
804260
2000
Te są od dwóch różnych osób w naszym badaniu.
13:26
It's about a year's worth of data.
322
806260
2000
Przedstawia to dane z przeciągu mniej więcej roku.
13:28
The color represents different rooms they are in the house.
323
808260
3000
Kolor reprezentuje różne pomieszcznia, w których sie znajdują w domu.
13:31
This person on the left is living in their own home.
324
811260
2000
Osoba z lewej mieszka w swoim własnym domu.
13:33
This person on the right is actually living in an assisted living facility.
325
813260
3000
Osoba z prawej mieszka w domu ze stałą pomocą.
13:36
I know this because look at how punctuated meal time is
326
816260
3000
Wiem to, ponieważ zobaczcie jak uwypuklone są czasy posiłków
13:39
when they are no longer in their particular rooms here. Right?
327
819260
3000
kiedy nie są już w swoich pokojach. Dobrze?
13:42
Now, this doesn't mean that much to you.
328
822260
3000
Teraz, to nie znaczy dla was wiele.
13:45
But when we look at these cycles of data
329
825260
2000
Ale kiedy popatrzymy na te cykle danych
13:47
over a longer period of time -- and we're looking at everything from
330
827260
2000
w przeciągu dłuższego czasu, i patrzymy na wszystko od
13:49
motion around different rooms in the house,
331
829260
2000
ruchu po różnych pomieszczeniach w domu,
13:51
to sort of micro-motions that Shimmer picks up,
332
831260
3000
do pewnego rodzaju mikroruchów, które wyłapuje Shimmer
13:54
about gait and stride length -- these streams of data
333
834260
2000
o chodzie, długości kroku, te strumienie danych
13:56
are starting to tell us things about behavioral patterns
334
836260
2000
zaczynają mówić nam coś o wzorach behawioralnych,
13:58
that we've never understood before.
335
838260
2000
których nigdy wcześniej nie rozumieliśmy.
14:00
You can go to ORCATech.org --
336
840260
2000
Możecie wejść na ORCATech.org ---
14:02
it has nothing to do with whales, it's the Oregon Center for Aging and Technology --
337
842260
3000
To nie ma nic wspólnego z wielorybami, to jest Oregon Centre for Agining and Technology (Centrum Starzenia i Technologii stanu Oregon)
14:05
to see more about that.
338
845260
2000
by dowiedzieć się więcej.
14:07
The problem is, Intel is still one of the largest
339
847260
2000
Problem polega na tym, że Intel nadal jest jednym z największych
14:09
funders in the world
340
849260
2000
na świecie fundatorów
14:11
of independent living technology research.
341
851260
3000
badań nad technologiami wspomagającymi niezależne życie.
14:14
I'm not bragging about how much we fund;
342
854260
2000
Nie chwalę się tym jak dużo wydaliśmy,
14:16
it's how little anyone else actually pays attention
343
856260
2000
ale raczej jak mało inni zwracają uwagę
14:18
to aging and funds innovation on aging,
344
858260
3000
na starzenie się i finansują innowacje w dziedzinie starzenia się,
14:21
chronic disease management and independent living in the home.
345
861260
3000
radzenia sobie z przewlekłą chorobą, i niezależnym życiem w domu.
14:24
So, my mantra here, my fourth slogan is:
346
864260
2000
Więc, moja mantra, moje czwarte hasło to:
14:26
10,000 households or bust.
347
866260
3000
10,000 gospodarstw domowych lub fiasko.
14:29
We need to drive
348
869260
2000
Musimy przeprowadzić
14:31
a national, if not international, Framingham-type heart study
349
871260
4000
narodowe, jeśli nie międzynarodowe, badanie takie jak Framingham Heart Study
14:35
of independent living technologies,
350
875260
2000
nad technologiami wspierającymi niezależność.
14:37
where we have 10,000 elderly connected households
351
877260
3000
które obejmie 10,000 gospodarstw domowych starszych osób
14:40
with broadband, full medical characterization,
352
880260
3000
z dostępem do Internetu, charakterystyką medyczną,
14:43
and a platform by which we can start to experiment
353
883260
2000
i platformą, na której możemy zacząć eksperymentować
14:45
and turn these from 20-household anecdotal studies
354
885260
3000
i zamienić je z 20 anegdotycznych badań gospodarstw domowych
14:48
that the universities fund,
355
888260
2000
ufundowanych przez uniwersytety,
14:50
to large clinical trials that prove out the value of these technologies.
356
890260
3000
na wielkie próby kliniczne, które udowodnią wartość tych technologii.
14:53
So, 10,000 households or bust.
357
893260
2000
Więc 10,000 gospodarstw domowych albo fiasko.
14:55
These are just some of the households that we've done in the Intel studies.
358
895260
4000
To tylko niektóre z gospodarstw domowych, które przebadaliśmy w badaniach Intela.
14:59
My fifth and final phrase:
359
899260
2000
Moje piąte i ostatnie stwierdzenie:
15:01
I have tried for two years,
360
901260
2000
Próbowałem przez dwa lata,
15:03
and there were moments when we were quite close,
361
903260
3000
i były momenty, kiedy byliśmy całkiem blisko,
15:06
to make this healthcare reform bill be about reform
362
906260
3000
żeby ten projekt ustawy o ochronie zdrowia był o reformie
15:09
from something and to something,
363
909260
2000
z czegoś i do czegoś.
15:11
from a mainframe model
364
911260
2000
Z modelu typu mainframe
15:13
to a personal health model,
365
913260
2000
do osobistego modelu zdrowia
15:15
or to mean something more than just a debate
366
915260
2000
albo, żeby to znaczyło coś więcej niż tylko debata
15:17
about the public option and how we're going to finance.
367
917260
2000
o publicznej opcji i jak zamieżamy ją sfinansować.
15:19
It doesn't matter how we finance healthcare.
368
919260
3000
Nie ma znaczenia jak finansujemy opiekę zdrowotną.
15:22
We're going to figure something out
369
922260
2000
Coś wymyślimy
15:24
for the next 10 years, and try it.
370
924260
2000
w ciągu następnych 10 lat i wypróbujemy to.
15:26
No matter who pays for it,
371
926260
2000
Nie ważne kto za to płaci
15:28
we better start doing care in a fundamentally different way
372
928260
2000
lepiej zacznijmy zapewniać opiekę w zupełnie nowy sposób
15:30
and treating the home and the patient
373
930260
3000
i traktować dom i pacjenta
15:33
and the family member and the caregivers
374
933260
2000
i członków rodziny, i opiekunów
15:35
as part of these coordinated care teams
375
935260
2000
jako część skoordynowanego zespołu zapewniającego opiekę
15:37
and using disruptive technologies that are already here
376
937260
4000
i używać przełomowych technologii które już tu są,
15:41
to do care in some pretty fundamental different ways.
377
941260
3000
żeby zapewnić opiekę w pewien całkiem zupełnie inny sposób.
15:44
The president needs to stand up and say,
378
944260
3000
Prezydent powinien wstać i powiedzieć,
15:47
at the end of a healthcare reform debate,
379
947260
3000
na końcu debaty o reformie opieki zdrowotnej,
15:50
"Our goal as a country is to move 50 percent of care
380
950260
3000
"Naszym celem jako kraju jest przenieść 50 procent opieki
15:53
out of institutions, clinics, hospitals and nursing homes,
381
953260
3000
z instytucji, klinik, szpitali i oddziałów opiekuńczych,
15:56
to the home, in 10 years."
382
956260
2000
do domu, w ciągu 10 lat."
15:58
It's achievable. We should do it economically,
383
958260
2000
To jest do osiagnięcia. Powinniśmy zrobić to ekonomicznie.
16:00
we should do it morally,
384
960260
2000
Powinniśmy zrobić to moralnie.
16:02
and we should do it for quality of life.
385
962260
2000
I powinniśmy to zrobić dla jakości życia.
16:04
But there is no goal within this health reform.
386
964260
2000
Ale w reformie zdrowia nie ma celu.
16:06
It's just a mess today.
387
966260
2000
Dziś jest tylko bałagan.
16:08
So, you know, that's my last message to you.
388
968260
2000
Więc, wiecie, to jest moja ostatnia wiadomość dla was.
16:10
How do we set a going-to-the-moon goal
389
970260
3000
Jak wyznaczyć cel na miarę wyprawy na księżyc
16:13
of dealing with the Y2K +10 problem that's coming?
390
973260
4000
poradzenia sobie z nadchodzącym problemem Y2K +10?
16:17
It's not that innovation and technology is going to be the
391
977260
2000
To nie jest tak, że innowacja i technologia staną się
16:19
magic pill that cures all, but it's going to be part of the solution.
392
979260
3000
magiczną pigułką, która wyleczy wszystko, ale będą częścią rozwiązania.
16:22
And if we don't create a personal health movement,
393
982260
3000
A jeśli nie stworzymy osobistego ruchu zdrowia,
16:25
something that we're all aiming towards in reform,
394
985260
2000
czegoś do czego my wszyscy zmierzamy w reformie
16:27
then we're going to move nowhere.
395
987260
2000
to nie ruszymy nigdzie.
16:29
So, I hope you'll turn this conference into that kind of movement forward.
396
989260
2000
Więc, mam nadzieję że obrócicie tę konferencję w tego rodzaju ruch naprzód.
16:31
Thanks very much.
397
991260
2000
Bardzo dziękuje.
16:33
(Applause)
398
993260
3000
(Oklaski)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7