Gero Miesenboeck reengineers a brain

52,048 views ・ 2010-11-05

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Przemek Jaroszewski Korekta: Dominik Rzepka
00:15
I have a doppelganger.
0
15260
3000
Mam sobowtóra.
00:18
(Laughter)
1
18260
3000
(Śmiech)
00:21
Dr. Gero is a brilliant
2
21260
3000
Dr Gero to błyskotliwy
00:24
but slightly mad scientist
3
24260
2000
lecz nieco szalony naukowiec
00:26
in the "Dragonball Z: Android Saga."
4
26260
3000
z "Android Saga" w Dragon Ball Z.
00:29
If you look very carefully,
5
29260
2000
Przyglądając się dokładnie,
00:31
you see that his skull has been replaced
6
31260
3000
możesz dostrzec, że jego czaszkę zastąpiono
00:34
with a transparent Plexiglas dome
7
34260
2000
przezroczystą kopułą z pleksi
00:36
so that the workings of his brain can be observed
8
36260
3000
tak, aby można było obserwować działanie mózgu
00:39
and also controlled with light.
9
39260
3000
i kontrolować je za pomocą światła.
00:42
That's exactly what I do --
10
42260
2000
Dokładnie to właśnie robię -
00:44
optical mind control.
11
44260
2000
optyczna kontrola nad umysłem.
00:46
(Laughter)
12
46260
2000
(Śmiech)
00:48
But in contrast to my evil twin
13
48260
2000
Ale w odróżnieniu od mojego złego brata bliźniaka
00:50
who lusts after world domination,
14
50260
3000
pragnącego przejąć kontrolę nad światem,
00:53
my motives are not sinister.
15
53260
3000
nie mam zbrodniczych motywów.
00:56
I control the brain
16
56260
2000
Kontroluję mózg
00:58
in order to understand how it works.
17
58260
2000
po to, by zrozumieć jak działa.
01:00
Now wait a minute, you may say,
18
60260
2000
Ale chwila - powiecie być może -
01:02
how can you go straight to controlling the brain
19
62260
3000
jak możesz brać się od razu za kontrolowanie mózgu
01:05
without understanding it first?
20
65260
2000
nie wiedząc wcześniej jak działa?
01:07
Isn't that putting the cart before the horse?
21
67260
3000
Czy to nie stawianie sprawy na głowie?
01:11
Many neuroscientists agree with this view
22
71260
3000
Wielu neurologów przyzna wam rację
01:14
and think that understanding will come
23
74260
3000
bo wierzą, że zrozumienie przyjdzie
01:17
from more detailed observation and analysis.
24
77260
3000
dzięki szczegółowej obserwacji i analizie.
01:20
They say, "If we could record the activity of our neurons,
25
80260
4000
Powiadają oni: "Jeśli zarejestrujemy aktywność neuronów,
01:24
we would understand the brain."
26
84260
3000
zrozumiemy mózg"
01:27
But think for a moment what that means.
27
87260
3000
Ale zastanówcie się przez chwilę, co to oznacza.
01:30
Even if we could measure
28
90260
2000
Nawet gdybyśmy zdołali zmierzyć
01:32
what every cell is doing at all times,
29
92260
2000
to, co przez cały czas robi każda z komórek,
01:34
we would still have to make sense
30
94260
2000
nadal musielibyśmy w jakiś sposób nadać sens
01:36
of the recorded activity patterns,
31
96260
2000
zarejestrowanym wzorcom aktywności,
01:38
and that's so difficult,
32
98260
2000
a to zadanie tak trudne,
01:40
chances are we'll understand these patterns
33
100260
2000
że być może zrozumiemy te wzorce
01:42
just as little as the brains that produce them.
34
102260
3000
w równie nikłym stopniu jak mózgi, które je wytwarzają.
01:45
Take a look at what brain activity might look like.
35
105260
3000
Spójrzcie, jak mogłaby wyglądać taka aktywność.
01:48
In this simulation, each black dot
36
108260
2000
Każda czarna kropka w tej symulacji
01:50
is one nerve cell.
37
110260
2000
to jedna komórka nerwowa.
01:52
The dot is visible
38
112260
2000
Kropka jest widoczna
01:54
whenever a cell fires an electrical impulse.
39
114260
2000
gdy komórka wytwarza impuls elektryczny.
01:56
There's 10,000 neurons here.
40
116260
2000
Mamy tu 10 000 neuronów.
01:58
So you're looking at roughly one percent
41
118260
2000
A więc to, co tu widzicie to około jeden procent
02:00
of the brain of a cockroach.
42
120260
3000
mózgu karalucha.
02:04
Your brains are about 100 million times
43
124260
3000
Wasze mózgi są jakieś 100 milionów razy
02:07
more complicated.
44
127260
2000
bardziej skomplikowane.
02:09
Somewhere, in a pattern like this,
45
129260
2000
Gdzieś tam, we wzorze podobnym do tego,
02:11
is you,
46
131260
2000
jesteście wy,
02:13
your perceptions,
47
133260
2000
wasze odczucia,
02:15
your emotions, your memories,
48
135260
3000
wasze emocje, wspomnienia,
02:18
your plans for the future.
49
138260
2000
plany na przyszłość.
02:20
But we don't know where,
50
140260
2000
Ale nie mamy pojęcia gdzie,
02:22
since we don't know how to read the pattern.
51
142260
3000
ponieważ nie wiemy jak czytać wzorzec.
02:25
We don't understand the code used by the brain.
52
145260
3000
Nie rozumiemy szyfru używanego przez mózg.
02:28
To make progress,
53
148260
2000
Aby posunąć się do przodu,
02:30
we need to break the code.
54
150260
2000
musimy złamać ten szyfr.
02:32
But how?
55
152260
2000
Ale jak?
02:35
An experienced code-breaker will tell you
56
155260
2000
Doświadczony łamacz szyfrów powie wam,
02:37
that in order to figure out what the symbols in a code mean,
57
157260
3000
że aby dojść do tego, co oznaczają symbole szyfru,
02:40
it's essential to be able to play with them,
58
160260
3000
kluczowa jest możliwość zabawy nimi,
02:43
to rearrange them at will.
59
163260
2000
przestawiania ich w dowolny sposób.
02:45
So in this situation too,
60
165260
2000
A więc również w tej sytuacji,
02:47
to decode the information
61
167260
2000
aby odszyfrować informację
02:49
contained in patterns like this,
62
169260
2000
zawartą we wzorcach takich jak ten,
02:51
watching alone won't do.
63
171260
2000
samo oglądanie nic nie da;
02:53
We need to rearrange the pattern.
64
173260
2000
musimy pozmieniać wzorzec.
02:55
In other words,
65
175260
2000
Innymi słowy,
02:57
instead of recording the activity of neurons,
66
177260
2000
zamiast rejestrować aktywność neuronów,
02:59
we need to control it.
67
179260
2000
potrzebujemy mieć nad nimi kontrolę.
03:01
It's not essential that we can control
68
181260
2000
Nie jest kluczowe abyśmy mogli kontrolować
03:03
the activity of all neurons in the brain, just some.
69
183260
3000
aktywność wszystkich neuronów w mózgu, wystarczą niektóre.
03:06
The more targeted our interventions, the better.
70
186260
2000
Im bardziej ukierunkowane nasze interwencje, tym lepiej.
03:08
And I'll show you in a moment
71
188260
2000
A za chwilę pokażę wam
03:10
how we can achieve the necessary precision.
72
190260
3000
w jaki sposób możemy osiągnąć niezbędną precyzję.
03:13
And since I'm realistic, rather than grandiose,
73
193260
3000
A ponieważ podchodzę do problemu realistycznie, a nie pompatycznie,
03:16
I don't claim that the ability to control the function of the nervous system
74
196260
3000
nie twierdzę, że możliwość sterowania funkcjami układu nerwowego
03:19
will at once unravel all its mysteries.
75
199260
3000
natychmiast odsłoni wszelkie swoje tajemnice.
03:22
But we'll certainly learn a lot.
76
202260
3000
Ale z całą pewnością wiele się nauczymy.
03:27
Now, I'm by no means
77
207260
2000
Nie jestem rzecz jasna
03:29
the first person to realize
78
209260
2000
pierwszym, który zdał sobie sprawę
03:31
how powerful a tool intervention is.
79
211260
3000
jak potężnym narzędziem jest interwencja
03:34
The history of attempts
80
214260
2000
Historia prób
03:36
to tinker with the function of the nervous system
81
216260
2000
manipulowania systemem nerwowym
03:38
is long and illustrious.
82
218260
2000
jest długa i znamienita.
03:40
It dates back at least 200 years,
83
220260
3000
Musimy cofnąć się o co najmniej 200 lat,
03:43
to Galvani's famous experiments
84
223260
2000
do słynnego eksperymentu Galvaniego
03:45
in the late 18th century and beyond.
85
225260
3000
u schyłku XVIII wieku i jeszcze dalej.
03:49
Galvani showed that a frog's legs twitched
86
229260
3000
Galvani wykazał, że skoki żaby podkurczały się
03:52
when he connected the lumbar nerve
87
232260
2000
gdy podłączał nerw lędźwiowy
03:54
to a source of electrical current.
88
234260
3000
do źródła prądu elektrycznego.
03:57
This experiment revealed the first, and perhaps most fundamental,
89
237260
3000
Eksperyment ten odsłonił pierwszy, być może najbardziej podstawowy
04:00
nugget of the neural code:
90
240260
2000
element szyfru nerwowego:
04:02
that information is written in the form
91
242260
2000
to, że informacja zapisywana jest w postaci
04:04
of electrical impulses.
92
244260
3000
impulsów elektrycznych.
04:08
Galvani's approach
93
248260
2000
Podejście Galvaniego
04:10
of probing the nervous system with electrodes
94
250260
2000
polegające na próbkowaniu układu nerwowego elektrodami
04:12
has remained state-of-the-art until today,
95
252260
3000
pozostało obowiązującą doktryną aż do dziś,
04:15
despite a number of drawbacks.
96
255260
3000
pomimo rozmaitych niedoskonałości.
04:18
Sticking wires into the brain is obviously rather crude.
97
258260
3000
Wtykanie przewodów w mózg jest oczywiście dość brutalne.
04:21
It's hard to do in animals that run around,
98
261260
2000
Trudno jest to zrobić zwierzętom, które trudno utrzymać w jednym miejscu,
04:23
and there is a physical limit
99
263260
2000
są też fizyczne ograniczenia
04:25
to the number of wires
100
265260
2000
co do liczby przewodów,
04:27
that can be inserted simultaneously.
101
267260
3000
które można umieścić jednocześnie.
04:30
So around the turn of the last century,
102
270260
2000
Więc pod koniec ubiegłego wieku
04:32
I started to think,
103
272260
2000
zacząłem rozważać,
04:34
"Wouldn't it be wonderful if one could take this logic
104
274260
3000
czy nie byłoby cudownie gdyby tę logikę
04:37
and turn it upside down?"
105
277260
2000
wywrócić do góry nogami.
04:39
So instead of inserting a wire
106
279260
2000
Zamiast wkładania przewodu
04:41
into one spot of the brain,
107
281260
3000
w pojedyncze pole w mózgu,
04:44
re-engineer the brain itself
108
284260
2000
przekonstruować sam mózg
04:46
so that some of its neural elements
109
286260
3000
tak aby niektóre elementy nerwowe
04:49
become responsive to diffusely broadcast signals
110
289260
3000
stały się wrażliwe na nadawanie rozproszonych sygnałów,
04:52
such as a flash of light.
111
292260
3000
takich jak błyski światła.
04:55
Such an approach would literally, in a flash of light,
112
295260
3000
Przy takim podejściu moglibyśmy dosłownie błyskiem
04:58
overcome many of the obstacles to discovery.
113
298260
3000
pokonać wiele przeszkód na drodze do odkrycia.
05:01
First, it's clearly a non-invasive,
114
301260
3000
Po pierwsze, łatwo zauważyć, że jest to całkiem bezinwazyjna,
05:04
wireless form of communication.
115
304260
3000
bezprzewodowa metoda komunikacji.
05:07
And second, just as in a radio broadcast,
116
307260
2000
Po drugie, podobnie jak przy transmisji radiowej,
05:09
you can communicate with many receivers at once.
117
309260
3000
moglibyśmy komunikować się z wieloma odbiornikami jednocześnie.
05:12
You don't need to know where these receivers are,
118
312260
3000
Nie musimy wiedzieć, gdzie znajdują się odbiorniki.
05:15
and it doesn't matter if these receivers move --
119
315260
2000
Nie ma też znaczenia czy odbiorniki się przemieszczają -
05:17
just think of the stereo in your car.
120
317260
3000
pomyślcie o radioodbiorniku w swoim samochodzie.
05:20
It gets even better,
121
320260
3000
Jest jeszcze lepiej,
05:23
for it turns out that we can fabricate the receivers
122
323260
3000
bo okazuje się, że możemy tworzyć nowe odbiorniki
05:26
out of materials that are encoded in DNA.
123
326260
3000
z materiałów zakodowanych w DNA.
05:29
So each nerve cell
124
329260
2000
Tak więc każda komórka
05:31
with the right genetic makeup
125
331260
2000
odpowiednio genetycznie ucharakteryzowana
05:33
will spontaneously produce a receiver
126
333260
3000
samoistnie wytworzy odbiornik,
05:36
that allows us to control its function.
127
336260
3000
pozwalający nam na jej kontrolę.
05:39
I hope you'll appreciate
128
339260
2000
Mam nadzieję, że docenicie
05:41
the beautiful simplicity
129
341260
2000
piękną prostotę
05:43
of this concept.
130
343260
2000
tego rozwiązania.
05:45
There's no high-tech gizmos here,
131
345260
2000
Nie ma tu wyrafinowanych technicznie fajerwerków,
05:47
just biology revealed through biology.
132
347260
3000
jedynie odkrywanie biologii przez biologię.
05:51
Now let's take a look at these miraculous receivers up close.
133
351260
3000
Przyjrzyjmy się teraz z bliska tym cudownym odbiornikom.
05:54
As we zoom in on one of these purple neurons,
134
354260
3000
Robiąc zbliżenie na jeden z tych różowych neuronów,
05:57
we see that its outer membrane
135
357260
2000
widzimy, że ich zewnętrzna membrana
05:59
is studded with microscopic pores.
136
359260
2000
usiana jest mikroskopowymi porami
06:01
Pores like these conduct electrical current
137
361260
2000
Pory takie są przewodnikami elektrycznymi
06:03
and are responsible
138
363260
2000
i odpowiadają
06:05
for all the communication in the nervous system.
139
365260
2000
za całą komunikację w systemie nerwowym
06:07
But these pores here are special.
140
367260
2000
Ale te konkretne pory są wyjątkowe.
06:09
They are coupled to light receptors
141
369260
2000
Są sprzężone z receptorami światła
06:11
similar to the ones in your eyes.
142
371260
3000
podobnymi do tych znajdujących się w naszych oczach.
06:14
Whenever a flash of light hits the receptor,
143
374260
2000
Gdy tylko błysk światła trafia w receptor,
06:16
the pore opens, an electrical current is switched on,
144
376260
3000
por otwiera się i włącza prąd elektryczny,
06:19
and the neuron fires electrical impulses.
145
379260
3000
a neuron wysyła impulsy elektryczne.
06:22
Because the light-activated pore is encoded in DNA,
146
382260
3000
Ponieważ por aktywowany światłem jest zakodowany w DNA,
06:25
we can achieve incredible precision.
147
385260
3000
możemy uzyskać nadzwyczajną precyzję.
06:28
This is because,
148
388260
2000
Dzieje się tak ponieważ,
06:30
although each cell in our bodies
149
390260
2000
mimo, że każda z komórek naszego ciała
06:32
contains the same set of genes,
150
392260
2000
zawiera ten sam zestaw genów,
06:34
different mixes of genes get turned on and off
151
394260
2000
różne mieszanki genów są aktywowane i dezaktywowane
06:36
in different cells.
152
396260
2000
w różnych komórkach.
06:38
You can exploit this to make sure
153
398260
2000
Możemy wykorzystać ten fakt aby sprawić,
06:40
that only some neurons
154
400260
2000
że tylko niektóre neurony
06:42
contain our light-activated pore and others don't.
155
402260
3000
zawierają aktywowane światłem pory, a inne nie.
06:45
So in this cartoon, the bluish white cell
156
405260
2000
A więc na tym obrazku, niebieskawa komórka,
06:47
in the upper-left corner
157
407260
2000
w lewym górnym rogu
06:49
does not respond to light
158
409260
2000
nie reaguje na światło
06:51
because it lacks the light-activated pore.
159
411260
3000
ponieważ nie posiada pora aktywowanego światłem.
06:54
The approach works so well
160
414260
2000
Ta metoda działa tak dobrze,
06:56
that we can write purely artificial messages
161
416260
2000
że możemy wysyłać całkowicie sztuczne komunikaty
06:58
directly to the brain.
162
418260
2000
bezpośrednio do mózgu.
07:00
In this example, each electrical impulse,
163
420260
2000
W tym przykładzie każdy impuls elektryczny,
07:02
each deflection on the trace,
164
422260
3000
każde odchylenie w torze,
07:05
is caused by a brief pulse of light.
165
425260
3000
spowodowane jest krótkim impulsem światła.
07:08
And the approach, of course, also works
166
428260
2000
Metoda ta działa także
07:10
in moving, behaving animals.
167
430260
3000
dla poruszających się, zachowujących aktywność zwierząt.
07:13
This is the first ever such experiment,
168
433260
2000
To pierwszy taki eksperyment,
07:15
sort of the optical equivalent of Galvani's.
169
435260
3000
w pewnym sensie optyczny równoważnik Galwaniego.
07:18
It was done six or seven years ago
170
438260
2000
Przeprowadzony był sześć czy siedem lat temu
07:20
by my then graduate student, Susana Lima.
171
440260
3000
przez moją doktorantkę, Susanę Lima.
07:23
Susana had engineered the fruit fly on the left
172
443260
3000
Susana skonstruowała muszkę owocówkę po lewej
07:26
so that just two out of the 200,000 cells in its brain
173
446260
4000
w taki sposób, że zaledwie dwie z jej 200 tysięcy komórek mózgowych
07:30
expressed the light-activated pore.
174
450260
3000
wytworzyły pory aktywowane światłem.
07:33
You're familiar with these cells
175
453260
2000
Znacie te komórki
07:35
because they are the ones that frustrate you
176
455260
2000
ponieważ to właśnie one odpowiadają za waszą frustrację
07:37
when you try to swat the fly.
177
457260
2000
gdy próbujecie pacnąć muchę.
07:39
They trained the escape reflex that makes the fly jump into the air
178
459260
3000
One wyćwiczyły odruch ucieczki, który sprawia, że mucha wzbija się w powietrze
07:42
and fly away whenever you move your hand in position.
179
462260
3000
i odlatuje zawsze gdy ruszysz ręką.
07:46
And you can see here that the flash of light has exactly the same effect.
180
466260
3000
Jak widzicie, błysk światła daje ten sam efekt.
07:49
The animal jumps, it spreads its wings, it vibrates them,
181
469260
3000
Zwierzę podskakuje, rozpościera skrzydła i wibruje nimi,
07:52
but it can't actually take off
182
472260
2000
ale nie może faktycznie wzlecieć,
07:54
because the fly is sandwiched between two glass plates.
183
474260
3000
ponieważ mucha uwięziona jest między dwiema szklanymi płytkami.
07:58
Now to make sure that this was no reaction of the fly
184
478260
2000
Aby upewnić się, że to nie jest reakcja muchy
08:00
to a flash it could see,
185
480260
3000
na fakt dostrzeżenia błysku,
08:03
Susana did a simple
186
483260
2000
Susana przeprowadziła prosty
08:05
but brutally effective experiment.
187
485260
2000
ale brutalnie skuteczny eksperyment.
08:07
She cut the heads off of her flies.
188
487260
3000
Odcięła głowy swoim muszkom.
08:11
These headless bodies can live for about a day,
189
491260
3000
Bezgłowe ciała mogą przeżyć przez około dzień,
08:14
but they don't do much.
190
494260
2000
ale niewiele robią.
08:16
They just stand around
191
496260
3000
Stoją tylko
08:19
and groom excessively.
192
499260
3000
i czyszczą się do przesady.
08:22
So it seems that the only trait that survives decapitation is vanity.
193
502260
3000
Wygląda więc na to, że jedyne co może przetrwać dekapitację to próżność.
08:25
(Laughter)
194
505260
3000
(Śmiech)
08:30
Anyway, as you'll see in a moment,
195
510260
2000
W każdym razie, jak zobaczycie za chwilę,
08:32
Susana was able to turn on the flight motor
196
512260
3000
Susana była w stanie uruchomić motorykę lotu
08:35
of what's the equivalent of the spinal cord of these flies
197
515260
3000
w tym, co jest odpowiednikiem rdzenia kręgowego u tych much
08:38
and get some of the headless bodies
198
518260
2000
i sprawić, że bezgłowe ciała
08:40
to actually take off and fly away.
199
520260
3000
rzeczywiście unosiły się i odlatywały.
08:47
They didn't get very far, obviously.
200
527260
2000
Oczywiście, nie odlatywały zbyt daleko.
08:50
Since we took these first steps,
201
530260
2000
Odkąd zrobiliśmy te pierwsze kroki,
08:52
the field of optogenetics has exploded.
202
532260
3000
na polu optogenetyki doszło do eksplozji.
08:55
And there are now hundreds of labs
203
535260
2000
Teraz są setki laboratoriów
08:57
using these approaches.
204
537260
2000
wykorzystujących te metody.
08:59
And we've come a long way
205
539260
2000
I przeszliśmy długą drogę
09:01
since Galvani's and Susana's first successes
206
541260
3000
od pierwszych sukcesów Galvaniego i Susany
09:04
in making animals twitch or jump.
207
544260
2000
w sprawianiu by zwierzęta kurczyły mięśnie czy skakały.
09:06
We can now actually interfere with their psychology
208
546260
3000
Teraz możemy w istocie oddziaływać z ich psychologią
09:09
in rather profound ways,
209
549260
2000
w dość daleko idącym stopniu
09:11
as I'll show you in my last example,
210
551260
2000
jak pokażę na ostatnim przykładzie
09:13
which is directed at a familiar question.
211
553260
3000
poświęconym znajomemu problemowi.
09:16
Life is a string of choices
212
556260
3000
Życie to pasmo wyborów
09:19
creating a constant pressure to decide what to do next.
213
559260
3000
i ciągła presja podejmowania wyboru co do kolejnych działań.
09:23
We cope with this pressure by having brains,
214
563260
3000
Radzimy sobie z tą presją dzięki posiadaniu mózgów,
09:26
and within our brains, decision-making centers
215
566260
3000
a wewnątrz mózgów centrów podejmowania decyzji,
09:29
that I've called here the "Actor."
216
569260
3000
które nazwę tutaj Aktorem.
09:33
The Actor implements a policy that takes into account
217
573260
3000
Aktor wdraża politykę uwarunkowaną
09:36
the state of the environment
218
576260
2000
aktualnym stanem otoczenia
09:38
and the context in which we operate.
219
578260
3000
oraz kontekstem, w jakim działamy.
09:41
Our actions change the environment, or context,
220
581260
3000
Nasze czynności wpływają na środowisko, lub kontekst,
09:44
and these changes are then fed back into the decision loop.
221
584260
3000
a te zmiany mają z kolei odzwierciedlenie w naszej pętli decyzyjnej.
09:48
Now to put some neurobiological meat
222
588260
3000
Aby dołożyć nieco neurobiologicznego mięsa
09:51
on this abstract model,
223
591260
2000
na ten abstrakcyjny model,
09:53
we constructed a simple one-dimensional world
224
593260
2000
stworzyliśmy prosty, jednowymiarowy świat
09:55
for our favorite subject, fruit flies.
225
595260
3000
dla naszego ulubionego przedmiotu badań, muszki owocówki.
09:58
Each chamber in these two vertical stacks
226
598260
2000
W każdej z komór w tych dwóch pionowych stosach
10:00
contains one fly.
227
600260
2000
znajduje się jedna mucha.
10:02
The left and the right halves of the chamber
228
602260
3000
Lewa i prawa połówka każdej komory
10:05
are filled with two different odors,
229
605260
2000
wypełnione są innymi zapachami,
10:07
and a security camera watches
230
607260
2000
a kamera podgląda
10:09
as the flies pace up and down between them.
231
609260
3000
jak muchy przechadzają się pomiędzy nimi.
10:12
Here's some such CCTV footage.
232
612260
2000
Tu jest trochę materiału z zapisu kamer przemysłowych.
10:14
Whenever a fly reaches the midpoint of the chamber
233
614260
3000
Za każdym razem gdy mucha dociera do środka komory,
10:17
where the two odor streams meet,
234
617260
2000
gdzie spotykają się strumienie obu zapachów,
10:19
it has to make a decision.
235
619260
2000
musi podjąć decyzję.
10:21
It has to decide whether to turn around
236
621260
2000
Musi zdecydować się czy zawrócić
10:23
and stay in the same odor,
237
623260
2000
i zostać wśród dotychczasowego zapachu,
10:25
or whether to cross the midline
238
625260
2000
czy też przekroczyć środkową linię
10:27
and try something new.
239
627260
2000
i spróbować czegoś nowego.
10:29
These decisions are clearly a reflection
240
629260
3000
Te punkty decyzyjne są wyraźnie odzwierciedleniem
10:32
of the Actor's policy.
241
632260
3000
polityki Aktora.
10:36
Now for an intelligent being like our fly,
242
636260
3000
Dla inteligentnej istoty, takiej jak nasza mucha,
10:39
this policy is not written in stone
243
639260
3000
taka polityka nie jest wyryta w kamieniu,
10:42
but rather changes as the animal learns from experience.
244
642260
3000
ale zmienia się w miarę lekcji wyciąganych z doświadczeń.
10:45
We can incorporate such an element
245
645260
2000
Możemy włączyć taki czynnik
10:47
of adaptive intelligence into our model
246
647260
3000
inteligencji adaptacyjnej do naszego modelu
10:50
by assuming that the fly's brain
247
650260
2000
przez założenie, że mózg naszej muchy
10:52
contains not only an Actor,
248
652260
2000
zawiera nie tylko Aktora,
10:54
but a different group of cells,
249
654260
2000
ale też inną grupę komórek,
10:56
a "Critic," that provides a running commentary
250
656260
3000
Krytyka, który dodaje komentarz na żywo
10:59
on the Actor's choices.
251
659260
2000
odnośnie wyborów Aktora.
11:01
You can think of this nagging inner voice
252
661260
3000
Możesz wyobrazić sobie ten zrzędliwy wewnętrzny głos
11:04
as sort of the brain's equivalent
253
664260
2000
jako rodzaj mózgowego odpowiednika
11:06
of the Catholic Church,
254
666260
2000
Kościoła Katolickiego
11:08
if you're an Austrian like me,
255
668260
3000
jeżeli jesteś Austriakiem jak ja,
11:11
or the super-ego, if you're Freudian,
256
671260
3000
albo superego, jeśli hołdujesz szkole Freuda,
11:14
or your mother, if you're Jewish.
257
674260
2000
albo własnej matki, jeśli jesteś Żydem.
11:16
(Laughter)
258
676260
4000
(Śmiech)
11:20
Now obviously,
259
680260
2000
Oczywiście,
11:22
the Critic is a key ingredient
260
682260
3000
krytyka jest kluczowym składnikiem
11:25
in what makes us intelligent.
261
685260
2000
tego, co czyni nas inteligentnymi.
11:27
So we set out to identify
262
687260
2000
Chcemy więc zidentyfikować
11:29
the cells in the fly's brain
263
689260
2000
komórki w mózgu muchy,
11:31
that played the role of the Critic.
264
691260
2000
które odpowiadają roli Krytyka.
11:33
And the logic of our experiment was simple.
265
693260
3000
Logika naszego eksperymentu była prosta.
11:36
We thought if we could use our optical remote control
266
696260
3000
Pomyśleliśmy, że jeśli uda się użyć naszego optycznego zdalnego sterowania
11:39
to activate the cells of the Critic,
267
699260
3000
do zaktywowania komórek Krytyka,
11:42
we should be able, artificially, to nag the Actor
268
702260
3000
powinniśmy być w stanie, w sztuczny sposób, pogderać na Aktora
11:45
into changing its policy.
269
705260
2000
tak aby zmienił swoją politykę.
11:47
In other words,
270
707260
2000
Innymi słowy,
11:49
the fly should learn from mistakes
271
709260
2000
mucha powinna nauczyć się z błędów,
11:51
that it thought it had made
272
711260
2000
które jak będzie sądzić popełniła,
11:53
but, in reality, it had not made.
273
713260
3000
choć naprawdę ich nie popełniła.
11:56
So we bred flies
274
716260
2000
Wyhodowaliśmy więc muchy,
11:58
whose brains were more or less randomly peppered
275
718260
3000
których mózgi były mniej więcej losowo przyprawione
12:01
with cells that were light addressable.
276
721260
2000
komórkami sterowanymi światłem.
12:03
And then we took these flies
277
723260
2000
Wzięliśmy następnie te muchy
12:05
and allowed them to make choices.
278
725260
2000
i pozwoliliśmy im dokonywać wyborów.
12:07
And whenever they made one of the two choices,
279
727260
2000
A za każdym razem gdy dokonały jednego z dwóch wyborów,
12:09
chose one odor,
280
729260
2000
wybrały jeden z zapachów,
12:11
in this case the blue one over the orange one,
281
731260
2000
w tym przypadku niebieski kosztem pomarańczowego,
12:13
we switched on the lights.
282
733260
2000
włączaliśmy światła.
12:15
If the Critic was among the optically activated cells,
283
735260
3000
Jeśli wśród aktywowanych optycznie komórek był Krytyk,
12:18
the result of this intervention
284
738260
2000
wynikiem naszego zabiegu
12:20
should be a change in policy.
285
740260
3000
powinna być zmiana w polityce.
12:23
The fly should learn to avoid
286
743260
2000
Mucha powinna nauczyć się omijać
12:25
the optically reinforced odor.
287
745260
2000
optycznie wzmacniany zapach.
12:27
Here's what happened in two instances:
288
747260
3000
Oto, co zdarzyło się w dwóch przypadkach.
12:30
We're comparing two strains of flies,
289
750260
3000
Porównujemy dwie linie hodowlane muszek,
12:33
each of them having
290
753260
2000
z których każda posiada
12:35
about 100 light-addressable cells in their brains,
291
755260
2000
około 100 reagujących na światło komórek w mózgu,
12:37
shown here in green on the left and on the right.
292
757260
3000
oznaczonych tu na zielono po lewej i po prawej.
12:40
What's common among these groups of cells
293
760260
3000
To, co jest wspólne dla tych grup komórek
12:43
is that they all produce the neurotransmitter dopamine.
294
763260
3000
to fakt, że produkują one neuroprzekaźnik - dopaminę.
12:46
But the identities of the individual
295
766260
2000
Ale tożsamość poszczególnych
12:48
dopamine-producing neurons
296
768260
2000
neuronów produkujących dopaminę
12:50
are clearly largely different on the left and on the right.
297
770260
3000
jest wyraźnie zupełnie odmienna w przypadku tych po lewej i po prawej stronie.
12:53
Optically activating
298
773260
2000
Optyczna aktywacja
12:55
these hundred or so cells
299
775260
2000
tych z grubsza stu komórek
12:57
into two strains of flies
300
777260
2000
w dwóch liniach hodowlanych muszek
12:59
has dramatically different consequences.
301
779260
2000
ma zupełnie odmienny skutek.
13:01
If you look first at the behavior
302
781260
2000
Jeśli spojrzy się najpierw na zachowanie
13:03
of the fly on the right,
303
783260
2000
muchy po prawej stronie,
13:05
you can see that whenever it reaches the midpoint of the chamber
304
785260
3000
widać, że gdy dociera do połowy komory,
13:08
where the two odors meet,
305
788260
2000
gdzie spotykają się oba zapachy,
13:10
it marches straight through, as it did before.
306
790260
3000
maszeruje prosto przed siebie tak jak wcześniej.
13:13
Its behavior is completely unchanged.
307
793260
2000
Zachowanie zostaje zupełnie niezmienione.
13:15
But the behavior of the fly on the left is very different.
308
795260
3000
Ale zachowanie muchy po lewej jest całkiem inne.
13:18
Whenever it comes up to the midpoint,
309
798260
3000
Gdy dociera do punktu środkowego,
13:21
it pauses,
310
801260
2000
zatrzymuje się,
13:23
it carefully scans the odor interface
311
803260
2000
starannie bada granicę obu zapachów,
13:25
as if it was sniffing out its environment,
312
805260
2000
jakby obwąchiwała środowisko,
13:27
and then it turns around.
313
807260
2000
a potem zawraca.
13:29
This means that the policy that the Actor implements
314
809260
3000
To znaczy, że polityka stosowana przez Aktora
13:32
now includes an instruction to avoid the odor
315
812260
2000
zawiera teraz instrukcję omijania zapachu
13:34
that's in the right half of the chamber.
316
814260
3000
znajdującego się w prawej połowie komory.
13:37
This means that the Critic
317
817260
2000
To znaczy, że Krytyk
13:39
must have spoken in that animal,
318
819260
2000
przemówił w tym zwierzęciu
13:41
and that the Critic must be contained
319
821260
2000
i że ten Krytyk musi być zawarty
13:43
among the dopamine-producing neurons on the left,
320
823260
3000
w neuronach produkujących dopaminę po lewej,
13:46
but not among the dopamine producing neurons on the right.
321
826260
3000
ale nie w neuronach produkujących dopaminę po prawej.
13:49
Through many such experiments,
322
829260
3000
Przez wiele podobnych eksperymentów,
13:52
we were able to narrow down
323
832260
2000
byliśmy w stanie zawęzić
13:54
the identity of the Critic
324
834260
2000
tożsamość Krytyka
13:56
to just 12 cells.
325
836260
2000
do zaledwie 12 komórek.
13:58
These 12 cells, as shown here in green,
326
838260
3000
Te 12 komórek, oznaczonych tu na zielono.
14:01
send the output to a brain structure
327
841260
2000
wysyła sygnały do struktury mózgu
14:03
called the "mushroom body,"
328
843260
2000
zwanej ciałem grzybkowatym,
14:05
which is shown here in gray.
329
845260
2000
zaznaczonej tu na szaro.
14:07
We know from our formal model
330
847260
2000
Wiemy z naszego modelu formalnego,
14:09
that the brain structure
331
849260
2000
że struktura mózgu
14:11
at the receiving end of the Critic's commentary is the Actor.
332
851260
3000
odbierająca komentarze Krytyka to Aktor.
14:14
So this anatomy suggests
333
854260
2000
A więc te dane anatomiczne sugerują,
14:16
that the mushroom bodies have something to do
334
856260
3000
że ciała grzybkowate mają coś wspólnego
14:19
with action choice.
335
859260
2000
z podejmowaniem decyzji.
14:21
Based on everything we know about the mushroom bodies,
336
861260
2000
Opierając się na wszystkim co wiemy na temat ciał grzybkowatych,
14:23
this makes perfect sense.
337
863260
2000
ma to w zupełności sens.
14:25
In fact, it makes so much sense
338
865260
2000
Tak naprawdę, ma to sens tak dalece,
14:27
that we can construct an electronic toy circuit
339
867260
3000
że możemy stworzyć zabawkowy obwód elektryczny,
14:30
that simulates the behavior of the fly.
340
870260
3000
symulujący zachowanie muchy.
14:33
In this electronic toy circuit,
341
873260
3000
W tym zabawkowym obwodzie
14:36
the mushroom body neurons are symbolized
342
876260
2000
ciała grzybkowate są symbolizowane
14:38
by the vertical bank of blue LEDs
343
878260
3000
przez pionowy zestaw niebieskich diod
14:41
in the center of the board.
344
881260
3000
na środku płytki.
14:44
These LED's are wired to sensors
345
884260
2000
Te diody połączone są z czujnikami,
14:46
that detect the presence of odorous molecules in the air.
346
886260
3000
które wykrywają obecność cząsteczek zapachowych w powietrzu.
14:50
Each odor activates a different combination of sensors,
347
890260
3000
Każdy zapach uaktywnia odmienną kombinację czujników,
14:53
which in turn activates
348
893260
2000
które z kolei uaktywniają
14:55
a different odor detector in the mushroom body.
349
895260
3000
inny wykrywacz zapachu w ciele grzybkowatym.
14:58
So the pilot in the cockpit of the fly,
350
898260
2000
Tak więc pilot w kokpicie muchy,
15:00
the Actor,
351
900260
2000
nasz Aktor,
15:02
can tell which odor is present
352
902260
2000
może stwierdzić, który zapach jest obecny
15:04
simply by looking at which of the blue LEDs lights up.
353
904260
4000
patrząc po prostu na to, które diody się zapalają.
15:09
What the Actor does with this information
354
909260
2000
Co Aktor zrobi z tą informacją
15:11
depends on its policy,
355
911260
2000
jest uzależnione od polityki,
15:13
which is stored in the strengths of the connection,
356
913260
2000
która przechowywana jest w sile połączenia
15:15
between the odor detectors
357
915260
2000
pomiędzy czujnikami zapachu
15:17
and the motors
358
917260
2000
a mięśniami motorycznymi - silnikami
15:19
that power the fly's evasive actions.
359
919260
2000
napędzającym czynności ucieczkowe muchy.
15:22
If the connection is weak, the motors will stay off
360
922260
2000
Jeśli połączenie jest słabe, silniki pozostaną wyłączone,
15:24
and the fly will continue straight on its course.
361
924260
3000
a mucha będzie poruszać się prosto po swoim kursie.
15:27
If the connection is strong, the motors will turn on
362
927260
3000
Jeśli połączenie jest mocne, silniki uruchomią się,
15:30
and the fly will initiate a turn.
363
930260
3000
a mucha zacznie zawracać.
15:33
Now consider a situation
364
933260
2000
Rozważcie teraz sytuację,
15:35
in which the motors stay off,
365
935260
2000
w której silniki pozostają wyłączone,
15:37
the fly continues on its path
366
937260
3000
mucha pozostaje na swoim kursie,
15:40
and it suffers some painful consequence
367
940260
2000
i ponosi bolesne konsekwencje
15:42
such as getting zapped.
368
942260
2000
na przykład dostanie klapką.
15:44
In a situation like this,
369
944260
2000
W takiej sytuacji
15:46
we would expect the Critic to speak up
370
946260
2000
spodziewalibyśmy się, że Krytyk zabierze głos
15:48
and to tell the Actor
371
948260
2000
i powie Aktorowi,
15:50
to change its policy.
372
950260
2000
aby zmienił politykę.
15:52
We have created such a situation, artificially,
373
952260
3000
Wytworzyliśmy sztucznie taką sytuację,
15:55
by turning on the critic with a flash of light.
374
955260
3000
włączając Krytyka błyskiem światła.
15:58
That caused a strengthening of the connections
375
958260
3000
Spowodowało to wzmocnienie połączeń
16:01
between the currently active odor detector
376
961260
3000
między aktualnie aktywnym czujnikiem zapachu
16:04
and the motors.
377
964260
2000
i mięśniami motorycznymi.
16:06
So the next time
378
966260
2000
A więc gdy kolejny raz
16:08
the fly finds itself facing the same odor again,
379
968260
3000
mucha napotyka ten sam zapach,
16:11
the connection is strong enough to turn on the motors
380
971260
3000
połączenie jest dostatecznie silne by uruchomić silniki
16:14
and to trigger an evasive maneuver.
381
974260
3000
i rozpocząć manewr ucieczki.
16:19
I don't know about you,
382
979260
3000
Nie wiem jak wam,
16:22
but I find it exhilarating to see
383
982260
3000
ale mi sprawia radość gdy widzę,
16:25
how vague psychological notions
384
985260
3000
jak mętne poglądy psychologiczne
16:28
evaporate and give rise
385
988260
2000
wyparowują, dając miejsce
16:30
to a physical, mechanistic understanding of the mind,
386
990260
3000
fizycznemu, mechanistycznemu rozumieniu umysłu
16:33
even if it's the mind of the fly.
387
993260
3000
nawet gdy chodzi o umysł muchy.
16:36
This is one piece of good news.
388
996260
3000
To dobre wiadomości.
16:39
The other piece of good news,
389
999260
2000
Inne dobre wiadomości,
16:41
for a scientist at least,
390
1001260
2000
przynajmniej dla naukowca,
16:43
is that much remains to be discovered.
391
1003260
3000
to, że jeszcze wiele pozostało do odkrycia.
16:46
In the experiments I told you about,
392
1006260
2000
W eksperymencie, o którym wam opowiedziałem
16:48
we have lifted the identity of the Critic,
393
1008260
3000
rozprawiliśmy się z tożsamością Krytyka,
16:51
but we still have no idea
394
1011260
2000
ale nadal nie mamy pojęcia
16:53
how the Critic does its job.
395
1013260
2000
w jaki sposób Krytyk wykonuje swoją pracę.
16:55
Come to think of it, knowing when you're wrong
396
1015260
2000
Gdy się nad tym zastanowić, zdanie sobie sprawy z tego, że jest się w błędzie
16:57
without a teacher, or your mother, telling you,
397
1017260
3000
bez nauczyciela czy matki, którzy nam o tym powiedzą,
17:00
is a very hard problem.
398
1020260
2000
to ciężkie wyzwanie.
17:02
There are some ideas in computer science
399
1022260
2000
Informatyka ma pewne propozycje,
17:04
and in artificial intelligence
400
1024260
2000
podobnie jak sztuczna inteligencja,
17:06
as to how this might be done,
401
1026260
2000
co do tego, jak mogłoby się to dziać,
17:08
but we still haven't solved
402
1028260
2000
ale wciąż nie rozwikłaliśmy
17:10
a single example
403
1030260
2000
ani jednego przykładu
17:12
of how intelligent behavior
404
1032260
3000
tego, jak inteligentne zachowanie
17:15
springs from the physical interactions
405
1035260
2000
wyłania się z fizycznych oddziaływań
17:17
in living matter.
406
1037260
2000
w żywej materii.
17:19
I think we'll get there in the not too distant future.
407
1039260
3000
Myślę jednak, że już niedługo do tego dojdziemy.
17:22
Thank you.
408
1042260
2000
Dziękuję.
17:24
(Applause)
409
1044260
4000
(Oklaski)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7