Valerie Purdie-Greenaway: The anxiety that comes from being treated like an outsider | TED

Transcriber:

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

[How to Deal with Difficult Feelings]

[How to Deal with Difficult Feelings]

Cloe Shasha Brooks: Hello, welcome.

Cloe Shasha Brooks: ကြိုဆိုပါတယ်။

You are watching a TED Interview series

How to Deal with Difficult Feelings ဆိုတဲ့

called "How to Deal with Difficult Feelings."

TED တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်း အတွဲကို သင် အခု ကြည့်နေတာပါ။

I'm Cloe Shasha Brooks, your host and a curator at TED.

ကျွန်မက Cloe Shasha Brooks ပါ။ TED က အစီအစဉ်မှူးနဲ့ စီစဉ်သူပါ။

Now I will be speaking with Valerie Purdie-Greenaway,

အခု ကျွန်မ လူမှု စိတ်ပညာရှင်နဲ့ ကိုလံဘီယာ တက္ကသိုလ်က

social psychologist and Columbia University professor.

ပါမောက္ခ Valerie Purdie-Greenaway နဲ့ စကားပြောတော့မှာပါ။

She directs the Laboratory of Intergroup Relations and the Social Mind,

Laboratory of Intergroup Relations and the Social Mind ကိုညွှန်ကြားသူပါ။

where she researches the us-versus-them mindset

အဲဒီမှာ လူစုတွေကြားက နားလည်ခြင်းကို မြှင့်တင်တဲ့ ရညိရွယ်ချက်နဲ့

with the goal of fostering understanding between groups.

ဆန့်ကျင်ဘက် လူစုတွေရဲ့ စိတ်ထားကို သုတေသနပြုတယ်။

And she has wisdom to share

သူ့မှာ အပြင်လူတစ်ယောက်လို

about the relationship between feeling like an outsider

ဖြစ်တာနဲ့ ပူပန်မှု ဖြစ်တာကြားက ဆက်စပ်မှုကို

and anxiety.

မျှဝေဖို့ ဉာဏ်ပညာရှိတယ်။

So let's bring on Valerie.

ဒီတော့ Valerie ကို ခေါ်လိုက်ရအောင်။

Hello, Valerie, thank you for being here.

Valerie ရေ၊ ဒီမှာ ရှိနေတဲ့အတွက် ကျေးဇူးပါ။

One of the things I've been excited to ask you about is just, you know,

ရှင့်ကို မေးဖို့ ကျွန်မ စိတ်လှုပ်ရှား မိနေခဲ့တဲ့ အရာတစ်ခုက

you talk about how there's two ways of seeing anxiety, right?

ရှင်က ပူပန်စိတ်ကို မြင်တဲ့ နည်းလမ်း နှစ်ခု ရှိပုံကို ပြောခဲ့တယ်မို့လား။

Chronic anxiety and context-based anxiety.

တာရှည် ပူပန်မှုနဲ့ အခြေအနေ အခြေခံတဲ့ ပူပန်မှုလေ။

So can you define the two for us?

ဒီတော့ ဒီနှစ်ခုကို အနက်ဖွင့်ပေးလို့ရမလား။

Valerie Purdie-Greenaway: There's two ways of thinking about anxiety.

VPG: ပူပန်မှုအကြောင်း စဉ်းစားတဲ့ နည်းလမ်း နှစ်ခုရှိတယ်။

I think the first way that people traditionally think about anxiety

ပူပန်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး လူတွေ အစဉ်အလာအရ စဉ်းစားတဲ့ ပထမနည်းက

is chronic anxiety.

တာရှည် ပူပန်မှုလို့ထင်တယ်။

We are still in the midst of a pandemic.

ကျွန်မတို့ဟာ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါရဲ့ အလယ်မှာ ရှိနေတုန်းပဲ။

People are anxious.

လူတွေ ပူပန်ကြတယ်။

Some others might think of anxiety in terms of their personality,

တချို့က ပူပန်မှုကို သူတို့ရဲ့ ပင်ကိုယ်စရိုက်အရ တွေးမိနိုင်တယ်။

you know, their micromanagers,

သူတို့ရဲ့ အနီးကပ်မန်နေဂျာတွေလေ။

and these kinds of anxieties are sort of everyday anxieties

ဒီပူပန်မှုမျိုးတွေက နေ့စဉ် ပူပန်မှုဆန်ဆန် ကျွန်မတို့နဲ့အတူ

that are with us for a long period of time.

အချိန်အကြာကြီးရှိတာတွေပါ။

What I study is another kind of anxiety

ကျွန်မ လေ့လာတာက အခြားသူတွေ သတိမထားမိလောက်တဲ့

that other people may not be aware of.

ပူပန်မှုနောက်တစ်မျိုးပါ။

And this is the anxiety that comes from being part of a social group,

ဒါက လူမှု အဖွဲ့တစ်ခုရဲ့ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ခြင်းကနေ လာတဲ့ ပူပန်မှုပါ။

whether it's your race, your ethnicity, your gender, your sexual orientation,

ဒါက ရှင့်ရဲ့ လူမျိုး၊ မျိုးနွယ်စု၊ ကျား၊မဖြစ်မှု၊ လိင်ပိုင်း ကိုင်းညွှတ်မှု၊

your size,

အရွယ်အစားဖြစ်ဖြစ်၊

and walking around the world

ကမ္ဘာအနှံ့ လှည်လည်ပြီး

and sort of bumping up to environments where you're stereotyped,

ပုံစံသွင်းခံရတဲ့ ဝန်းကျင်တွေကို တိုးမြှင့်ပေးတာမျိုး

where you're "otherwise-d,"

အပြင်လူလို ဆက်ဆံခံရတဲ့နေရာဖြစ်ဖြစ်ပါ၊

and that context makes you feel different.

ဒီအခြေအနေက ရှင့်ကို ကွဲပြားအောင် ဖြစ်စေတယ်လေ။

And in that moment,

အဲဒီအခိုက်မှာ

you can feel it's the same biological kind of anxiety and stress,

ပူပန်မှုနဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုရဲ့ တူညီတဲ့ ဇီဝ ဆိုင်ရာ အမျိုးအစားကို သင် ခံစားရနိုင်ပေမဲ့

but it comes from the context.

ဒါက အခြေအနေကနေ လာတာပါ။

So I study the kind of stress, anxiety, frustration

ဒီတော့ ကျွန်မက ပုံစံသွင်းခံရနိုင်တဲ့ အုပ်စုတစ်စုရဲ့အဖွဲဝင်ဖြစ်ခြင်းကနေ

that stems from being a member of a group that can be stereotyped,

အရင်းခံတဲ့စိတ်ဖိစီးမှု၊ ပူပန်မှုနဲ့ ခံပြင်းမှုဆိုတာမျိုးကို လေ့လာပြီး

and I study the kinds of contexts that make that happen,

ဒါကို ဖြစ်စေတဲ့ အခြအနေမျိုးတွေကို လေ့လာတယ်။

whether it's at work, at school, church, in your synagogue, you know,

အလုပ်မှာ၊ ကျောင်းမှာ ၊ ခရစ်ယာန်(သို့) ရဟူဒီ ဘုရားကျောင်း ဘယ်မှာဖြစ်ဖြစ်

all of the types of contexts that can either intentionally or inadvertently

ဒီအခြေအနေ အမျိုးအစားအားလုံးက တမင်တကာ (သို့) မတော်တဆဖြစ်ဖြစ်

make us feel otherwise, which causes that anxiety.

အပြင်လူတစ်ယောက်လို ခံစားမိစေတယ်။ ဒါက ပူပန်မှုကို ဖြစ်စေတာပါ။

CSB: Yeah. And so, let's say someone's dealing with anxiety

CSB: ဒီတော့ တိကျတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုနဲ့ ဆက်စပ်နေတာအတွင်းမှာ လူတစ်ယောက်က

in association with a specific context,

ပူပန်မှုကို ကိုင်တွယ်နေတယ် ဆိုပါစို့။

like being the only person of color in a classroom

ဥပမာ စာသင်ခန်းတစ်ခုမှာ အသားအရောင် ရှိသူ တစ်ယောက်တည်း၊

or the only woman on a team at work.

(သို့)အလုပ်မှာ အမျိုးသမီး တစ်ဦးတည်းဖြစ်တာ

What would you suggest as strategies for managing that anxiety?

ဒီပူပန်မှုကို စီမံရေးအတွက် နည်းဗျူဟာတွေ အဖြစ် ဘာတွေကို အကြံပြုမလဲ။

VPG: The first thing is to just recognize that it's not you.

VPG: ပထမဆုံး အရာကတော့ ဒါက သင်မဟုတ်တာကို အသိအမှတ်ပြုဖို့ပါ။

If you feel stress, you feel anxiety,

စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်ရင် ပူပန်မှုဖြစ်တယ်။

it's not you.

ဒါက သင်မဟုတ်ဘူး။

There's not something wrong with you.

သင် တစ်ခုခု မှားမနေဘူ။

There's something wrong with the context.

အခြေအနေက တစ်ခုခု မှားနေတာပါ။

The second thing is sort of deciding: Is it really worth it?

ဒုတိယ အရာက ဆုံးဖြတ်တာမျိုးပါ။ ဒါက တကယ်ပဲ တန်လို့လား။

Do you actually care?

သင် တကယ်ပဲ ဂရုစိုက်လား။

Because not every environment really matters.

အကြောင်းကတော့ ဝန်းကျင်တိုင်းဟာ တကယ့်ကို အရေးမပါတာကြောင့်ပါ။

Once you contextualize, once you understand it's not you,

သင် ဆက်စပ်စဉ်းစားလိုက်တာနဲ့ နားလည်သွားတာနဲ့ ဒါက သင်မဟုတ်ဘူး။

you have to create a system of support around you

သင့်ဝန်းကျင်မှာ ပံ့ပိုးရေး စနစ်တစ်ခု သင် ဖန်တီးဖို့လိုတယ်။

to kind of fact-check your experiences.

သင့်အတွေ့အကြုံတွေကို အချက်အလက် စစ်တာမျိုးပေါ့။

For instance, do you have a mentor who is in a similar situation,

ဥပမာ အလားတူ အခြေအနေမှာ ရှိနေတဲ့ သွန်သင်သူတစ်ဦး သင့်မှာရှိလား။

who came some years before you?

သင့်အရင် နှစ်အတော်အတန်က လာသူပေါ့။

When you talk to them, they can help you to understand that it's not you.

သူတို့နဲ့ စကားပြောတဲ့အခါ ဒါဟာ သင်မဟုတ်တာနားလည်ဖို့ သူတို့ ကူညီနိုင်တယ်။

They can help you fact-check.

အချက်အလက် စစ်ဖို့ ကူညီနိုင်တယ်။

They can help you navigate what's happening.

ဖြစ်ပျက်နေတာကို လမ်းကြောင်းရှာဖို့ သင့်ကို ကူညီနိုင်တယ်။

I think the other thing which comes out of some research that I have done

လုပ်ခဲ့တဲ့ သုတေသနတချို့ကနေ ထွက်လာတဲ့ အခြားအရာက

is when you situate that moment

သင် ဘယ်သူဆိုဆိုတာကို ပိုကျယ်ပြန့်စွာ ပတ်သက်တာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့

relative to who you are more broadly -- I am bigger than this moment --

အဲဒီကာလကို သရုပ်ဖော်တဲ့အခါ ငါဟာ အဲဒီကာလထက် ပိုကြီးမားတယ်ပေါ့၊

sometimes those kinds of affirmations can be incredibly helpful in that moment

တစ်ခါတစ်ရံမှာ ဒီလိုမျိုး ခံယူချက်တွေက စိတ်ဖိစီးမှု လျော့စေတာမျိုးအတွက် ဒီကာလမှာ

for sort of reducing that stress.

မယုံနိုင်အောင် အထောက်အကူ ရနိုင်တယ်လို့ ထင်တယ်။

CSB: Well, let's take one of our audience questions.

CSB: ပရိသတ်ဆီက မေးခွန်း တစ်ခုကို ယူလိုက်ရအောင်။

So from LinkedIn, someone asks,

LinkedIn ကနေ လူတစ်ယောက် မေးတာက

"What can we do to best support people in our lives

“အခြေအနေ အခြေခံတဲ့ ပူပန်မှု ခံစားနေရတဲ့ ကိုယ့်ဘဝထဲက

who are suffering from context-based anxiety?”

လူတွေကို အကောင်းဆုံး ပံ့ပိုးဖို့ ဘာလုပ်နိုင်လဲ“တဲ့။

VPG: Oh, that's a great question.

VPG: တကယ့် မေးခွန်းကြီးတစ်ခုပဲ။

The question of what we can do to support others in our lives

အခြေအနေ အခြေခံတဲ့ ပူပန်မှု ခံစားနေရတဲ့ ကိုယ့်ဘဝထဲက လူတွေကို

that are experiencing context-based identity

ပံ့ပိုးဖို့လုပ်နိုင်တာရဲ့ ပြဿနာက အရေးကြီးတယ်။

is important because oftentimes, it's undetectable.

အကြောင်းကတော့ တစ်ခါတစ်လေ ရှာမတွေ့နိုင်တာကြောင့်ပါ။

One of the most challenging aspects of a context-based stress --

အခြေအနေ အခြေခံတဲ့ စိတ်ဖိစီးမှုတစ်ခုရဲ့ စိန်ခေါ်မှု အရှိဆုံး သွင်ပြင်တစ်ခုက

the scientific term is called "stereotype threat" --

“သမားရိုးက ခြိမ်းခြောက်မှု“ဆိုတဲ့ သိပ္ပံဆိုင်ရာ စကားရပ်ပါ။

the challenge with that is you have this physiological feeling.

ဒါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ စိန်ခေါ်မှုက သင့်မှာ ဒီဇီဝကမ္မဆိုင်ရာ ခံစားချက် ရှိတယ်။

You might feel stressed, you might feel anxious, you might be overworking.

သင် စိတ်ဖီစီးနိုင်တယ်၊ သင် ပူပန်နိုင်တယ်၊ သင် အလုပ်ပိနေနိုင်တယ်။

Are you working at two and three in the morning,

မနက် နှစိနာရီ၊ သုံးနာရီမှာ သင် အလုပ်လုပ်နေလား။

like, overworking on a presentation?

ဥပမာ တင်ပြချက်တစ်ခုမှာ မနိုင်မကန်လုပ်နေတာပေါ့။

But the problem is, you might not be able to actually detect it in others.

ဒါပေမဲ့ ပြဿနာက သင်ဟာ ဒါကို အခြားသူတွေဆီမှာ ရှာမတွေ့နိုင်လောက်တာပါ။

You can oftentimes understand

မကြာခဏ သင် နားလည်နိုင်တာက

what situations a partner or person or friend is going into ahead of time

သင့်လုပ်ဖော်(သို့)(သို့) သင့်မိတ်ဆွေက ဘယ်အခြေအနေတွေမှာ ရှေ့ရောက်နေလဲဆိုတာပါ။

and sort of sharing this idea

ဘယ်အချိန်မှာ သင်ဟာ အခြေအနေထဲမှာရှိပြီး

that when you're in contexts where you are a solo status,

ဘယ်နေရာမှာ တစ်ကိုယ်တော်ရှိနေတယ်၊ သင်ပဲ ရှိနေတယ်ဆိုတဲ့

you're the only one,

စိတ်ကူးကို မျှဝေတာမျိုးပေါ့။

this is something that could happen,

ဒါက ဖြစ်နိုင်တဲ့ တစ်ခုခုပါ။

this is an experience you could feel.

သင် ခံစားရနိုင်တဲ့ အတွေ့အကြုံတစ်ခုပါ။

It's not you; it's a common situation.

ဒါက သင်မဟုတ်ဘူး။ ဒါက ဘုံ အခြေအနေတစ်ခုပါ။

I have found over and over and over again,

ကျွန်မ အကြိမ်ကြိမ်ကို တွေ့ခဲ့တယ်။

just taking the heat off of an individual

တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ အပူကို ဖယ်ရှားပေးကာ

to sort of place it back where it's supposed to be in the context

အခြေအနေထဲက ရှိသင့်တဲ့ နေရာမှာ ပြန်ထားပေးတာမျိုးက မယုံနိုင်အောင်

is incredibly helpful.

အထောက်အပံ့ဖြစ်တယ်။

CSB: That's interesting and valuable.

CSB: စိတ်ဝင်စားစရာပါ။ တန်ဖိုးရှိပါတယ်။

I mean, one of the things that feels connected to that, too,

ဆိုလိုတာက ဆက်သွယ်မှုရှိတယ်လို့ ခံစားရတာတွေထဲက တစ်ခုလည်းဖြစ်တာပါ၊

is obviously, being in these context-based,

ရှင်းနေတာက အခြေအနေ အခြေခံတဲ့

anxiety-producing situations

ပူပန်မှု ထုတ်ပေးတဲ့ အခြေအနေတွေမှာက

can create anger and frustration,

ဒေါသနဲ့ ခံပြင်းမှုကို ဖန်တီးပေးနိုင်တယ်။

especially for those who have been affected by violence or injustice.

အထူးသဖြင့် အကြမ်းဖက်မှု(သို့) မမျှတမှုကြောင့် ထိခိုက်ခံရတဲ့သူတွေ အတွက်

Can you can you talk more about that flow from anger and frustration to anxiety?

ဒေါသ၊ခံပြင်းမှုကနေ ခံပြင်းမှုဆီ တက်သွားတဲ့အကြောင်း ထပ်ပြောပြနိုင်မလား။

VPG: Violence, frustration is, these days,

VPG: ဒီနေ့တွေမှာ အကြမ်းဖက်မှု၊ခံပြင်းမှုဟာ

far too familiar to many of us.

ကျွန်မတို့နဲ့ တော်တော် အကျွမ်းဝင်နေတာပါ။

When we think about all that has come out of George Floyd,

George Floyd ကနေ လာခဲ့တာ အားလုံးကို တွေးကြည့်တဲ့အခါ

we think about the continuing challenges that women face in the workplace,

အလုပ်ခွင်မှာ အမျိုးသမီးတွေ ရင်ဆိုင်ရတဲ့ ဆက်ဖြစ်နေတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို တွေးမိတယ်။

we think about the trans community,

လိင်ပြောင်း အသိုက်အဝန်းနဲ့

and what they're dealing with in terms of athletes and athleticism

အားကစားသမားတွေနဲ့ အားကစားစိတ်ဓာတ်အရ သူတို့ ဆက်ဆံနေရတာနဲ့ အားကစားတစ်ခုရဲ့

and whether or not they're considered truly part of a sport,

စစ်မှန်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် မှတ်ယူခံရလားဆိုတာ တွေးမိတယ်။

particularly in women's sports --

အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီး အားကစားမှာ။

there are so many different identities that are being challenged right now.

လက်ရှိ စိန်ခေါ်ခံနေရတဲ့ ခြားနားတဲ့ ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာတွေ အများကြီးရှိတယ်။

And what we find in our research

သုတေသနမှာ တွေ့ရှိရတာက

is that there's a natural flow from anxiety, stress,

ပူပန်မှု၊ စိတ်ဖိစီးမှုကနေ သဘာဝ စီးဆင်းမှုတစ်ခုရှိတာပါ။

questioning whether, "Is it something about me?"

မေးခွန်းမေးတာက “ဒါက ငါနဲ့ဆိုင်တာ တစ်ခုခုလား”

"What is it about my group?"

“ငါ့အဖွဲ့နဲ့ဆိုင်တာက ဘာလဲ“လို့ပါ။

to the shift in understanding that society is seeing and treating you differently,

လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ သင့်ကို ခြားနားစွာ မြင်နေ၊ ပြုမူနေတာက ဒေါသဖြစ်စေတာ၊

and that causes anger, and that causes frustration.

ခံပြင်းမှုဖြစ်စေတယ်ဆိုတဲ့ နားလည်ခြင်းအတွင်းက ပြောင်းလဲမှုကိုပါ။

The problem with this is, at the physiological level,

ဒါနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ပြဿနာက ဇိဝကမ္မ အဆင့်မှာ

it's still stress,

ဒါက စိတ်ဖိစီးမှု ဖြစ်တုန်းပဲ။

and stress is debilitating.

ဖိစီးမှုက အားအင်ကုန်ခန်းစေတယ်။

It keeps us up at night.

ဒါက ညဘက် အိပ်မပျော်ဖြစ်စေတယ်။

It keeps us overeating.

အလွန်အကျွံစားဖြစ်စေတယ်။

It keeps us undereating.

လျှော့စားတာဖြစ်စေတယ်။

You look at the early onset of cardiovascular disease.

နှလုံးဆိုင်ရာ ရောဂါရဲ့ အစကို ကြည့်လိုက်ပါ။

The problem is, stress is debilitating.

ပြဿနာက စိတ်ဖိစီးမှုဟာ အားအင်ကုန်ခန်းစေတာပါ။

So even though those moments of anger

ဒီတော့ ဒီဒေါသဖြစ်တဲ့ အခိုက်အတန့်တွေက

may even make you feel like you can do something,

သင် တစ်ခုခုလုပ်နိုင်တယ်လို့ ခံစားရအောင် လုပ်ပေးတာတောင်

you feel empowered as a group,

သင်ဟာ အဖွဲ့တစ်ခုအနေနဲ့ အင်အားရတယ်လို့ ခံစားရတယ်။

it still can erode our health.

ဒါက ကျန်းမာရေးကို ယိုယွင်းစေတုန်းပါ။

And so when I think about inclusive societies,

ကျယ်ပြန့်တဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေ အကြောင်း တွေးမိတဲ့အခါ

I think about it from a justice perspective.

ဒါကို တရားမျှတမှု ရှုထောင့်တစ်တစ်ခုကနေ တွေးမိတယ်။

I also think about it from a health perspective,

ကျန်းမာရေး ရှုထောင့်ကနေလည်း တွေးမိပါတယ်။

because it's all linked together.

အားလုံးက ချိတ်ဆက်နေတာကိုး။

CSB: Absolutely. Yeah.

CSB: လုံးဝ မှန်တာပေါ့။

We have another question from the audience. Let's bring that up.

ပရိသတ်ဆီက နောက်ထပ် မေးခွန်းတစ်ခုရှိတယ်။ ဒါကို ဖော်ပြလိုက်ရအောင်။

From Facebook: "Is it possible to use anxiety in a positive way?"

Facebook ကပါ။ “ပူပန်မှုကို အပြုသဘော နည်းလမ်းတစ်ခုနဲ့ သုံးလို့ ဖြစ်နိုင်လား။”

VPG: It is absolutely a good idea.

VPG: လုံးဝ ကောင်းတဲ့ စိတ်ကူးတစ်ခုပါ။

And when you understand that you can leverage the power of anxiety

ပူပန်မှု စွမ်းအားကို အပြုသဘော နည်းလမ်းတစ်ခုနဲ့ မတင်နိုင်တယ်လို့

in a positive way,

သင် နားလည်တဲ့အခါ

you can do a lot of different things.

အများကြီး ခြားနားတာတွေ လုပ်နိုင်တယ်။

So, for instance, there's a relationship between anxiety and performance.

ဒီတော့ ဥပမာအနေနဲ့ ပူပန်မှုနဲ့စွမ်းဆောင်မှု ကြားမှာ ဆက်နွယ်မှုတစ်ခု ရှိတယ်။

There's lots of research on this.

ဒီအကြောင်း လေ့လာမှုတွေ အများကြီးရှိတယ်။

It's sort of an old idea.

ဒါက အယူအဆဟောင်း တစ်ခုလိုပါ။

And the idea is that some anxiety is good.

ပူပန်မှုတစ်ခုခုက ကောင်းတယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆပါ။

My doctoral advisor, Claude Steele,

ကျွန်မရဲ့ ပါရဂူဘွဲ့ အကြံပေးClaude Steele

after giving thousands of talks and writing books, I would ask him,

ထောင်ချီတဲ့ ဟောပြောပွဲတွေ လုပ်ပြီး စာအုပ်တွေ ရေးပြီးနောက်မှာ သူ့ကို မေးခဲ့တာက

"Do you still get anxious on the first day of class?"

“အတန်းရဲ့ ပထမဆုံးနေ့က စိုးရိမ်မှု ဆရာ့မှာ ဆက်ရှိနေသေးလား။”

And he said to me, "Valerie, when you stop being nervous the first day of class,

သူ ဖြေတာက “Valerie ရေ၊အတန်း ပထမဆုံးနေ့မှာ ကြောက်ရွံ့နေတာကို ရပ်လိုက်ရင်

it's time to retire."

အငြိမ်းစားယူချိန်ကျပြီ“တဲ့။

CSB: (Laughs)

CSB: (ရယ်သည်)

VPG: Because that's a good kind of anxiety, right?

VPG: ဘာလို့ဆိုတော့ ဒါက ကောင်းတဲ့ ပူပန်မှုမျိုးလေ။

But the problem is, that anxiety can also shift to being debilitated,

ဒါပေမဲ့ ပြဿနာက ပူပန်မှုက အားအင်ကုန်ခန်းတာဆီလည်း ပြောင်းနိုင်တယ်။

where you're just stressed, you start to feel frazzled,

သင် စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်ရာမှာ ခြေပစ်လက်ပစ် စဖြစ်လာတယ်။

you start to feel like your brain isn't working properly.

သင့်ဦးနှောက်က ကောင်းကောင်း လုပ်မနေတော့သလို စခံစားရတယ်။

And so some anxiety is good.

ဒီတော့ တချို့ပူပန်မှုက ကောင်းတယ်။

It's sort of like the sweet spot of anxiety.

ပူပန်မှုရဲ့ ကောင်းကွက်ဆိုတာမျိုးပေါ့။

And then if you keep going, it can become debilitating and erode performance.

ဒီနောက် ဆက်ဖြစ်နေရင် အားအင်ကုန်ခန်းပြီး လုပ်ဆောင်မှုကို ယိုယွင်းစေနိုင်တယ်။

So it's the back-and-forth between some is good, too much is bad,

တော့ တချို့က ကောင်း၊ အများအပြားက ဆိုးတယ်ဆိုတာကြားမှာ တုံ့ပြန်လူးလာဖြစ်တယ်။

that we need to be thinking about,

ဒါက ကျွန်မတို့ စဉ်းစားဖို့ လိုအပ်တာပါ။

both as ourselves as individuals

မိမိတို့ကိုယ်တိုင်ရော၊ တစ်ဦးချင်းတွေရောနဲ့

and also when we're part of organizations.

အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်တဲ့အခါရောပါ။

CSB: We have a new question from the audience.

CSB: ပရိသတ်ဆီကနေ မေးခွန်းသစ်တစ်ခု ရှိပါတယ်။

Let's bring that one up, please.

ဒါကို ဖော်ပြလိုက်ရအောင်နော်။

Thank you.

ကျေးဇူးပါ။

OK, Kristin Sánchez Salas from LinkedIn says,

ကောင်းပြီ၊ LinkedIn က Kristin Sánchez Salas မေးတာက

"What can you do if your context-based anxiety is provoked by a colleague,

“အခြအနေ အခြေခံတဲ့ ပူပန်မှုက လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်၊ ဖောက်သည်၊ အထက်လူကြီး

client, superior or someone you work with regularly?”

(သို့)ပုံမှန် တွံလုပ်တဲ့ လူတစ်ယောက်ကြောင့် ဖြစ်တာဆိုရင် ဘာလုပ်လို့ရလဲ။”

VPG: My strategy is: first time, forgiveness.

VPG: ကျွန်မရဲ့ နည်းဗျူဟာကတော့ ပထမအကြိမ် ခွင့်လွှတ်မှုပါ။

Sometimes, fact-checking:

တစ်ခါတစ်လေ အချက်အလက် စစ်ဆေးတာပါ။

What is it that you actually heard? What is it that someone said?

တကယ် သင် ကြားတာက ဘာလဲ။ တစ်ယောက်ယောက် ပြောလိုက်တာက ဘာလဲ။

Trying to understand someone's intentions,

လူတစ်ယောက်ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေကို နားလည်ဖို့ ကြိုးစားခြင်း

that's, I think, the first step.

ဒါက ပထမ အဆင့်လို့ ထင်တယ်။

The second step is,

ဒုတိယ အဆင့်က

this is something that is not going to be tolerated,

ဒါက သည်းမခံတော့မယ့် အရာတစ်ခုပါ။

because it impacts your ability to thrive,

ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒါက သင့်ရဲ့ ရှင်သန်နိုင်စွမ်းကို သက်ရောက်စေပြီး

and it impacts other people who are members of their group.

အုပ်စုဝင်တွေဖြစ်တဲ့ အခြားသူတွေကို သက်ရောက်စေတာကြောင့်ပါ။

So this becomes a manager issue.

ဒီတော့ ဒါက စီမံခန့်ခွဲသူ ပြဿနာဖြစ်လာတယ်။

This becomes a leadership issue.

ခေါင်းဆောင်မှု ပြဿနာဖြစ်လာတယ်။

And true inclusive leadership is taking a stand and saying "We're not doing this,"

စစ်မှန် ကျယ်ပြန့်တဲ့ ခေါင်းဆေင်မှုက “ငါတို့ ဒါကို လုပ်မနေဘူး” လို့

and then setting the groundwork so it doesn't happen again.

ရပ်တည်ကာ ပြောနေပြီး ဒါမျိုး ထပ်မဖြစ်အောင် အုတ်မြစ်ချနေတာပါ။

CSB: Yeah, that's really great advice.

CSB: တကယ့်ကို ကောင်းတဲ့ အကြံပေးချက်ပါ။

But we're almost at the end,

ဒါပေမဲ့ အဆုံးရောက်လုပါပြီ။

so I'm just going to ask you one final question leading from that, which is:

ဒီတော့ ဒါကနေ ဖြစ်တဲ့ နောက်ဆုံး မေးခွန်းတစ်ခု မေးပါမယ်။ ဘာလဲဆိုတော့

If you're told that you are the cause of context-based anxiety,

သင်သာ အခြေအနေ အခြေခံတဲ့ ပူပန်မှုရဲ့ အကြောင်းခံဖြစ်တယ်လို့ အပြောခံရရင်

what's the first thing you should do?

ပထမဆုံးသင် လုပ်သင့်တာက ဘာလဲ။

VPG: If you're told that you are the cause of context-based anxiety,

VPG: အခြေအနေ အခြေခံတဲ့ ပူပန်မှုရဲ့ အကြောင်းခံဖြစ်တယ်လို့ သင် အပြောခံရရင်

remember my face: it's not you,

ကျွန်မ မျက်နှာကို သတိရပါ။ ဒါကသင် မဟုတ်ဘူး။

it's the situation that you are in.

ဒါက သင်ရောက်နေတဲ့ အခြေအနေပါ။

Trust your judgment,

သင့်ဆင်ခြင်တုံတရားကို ယုံကြည်ပါ။

particularly if you have experienced solo status once,

အထူးသဖြင့် သင့်မှာ တစ်ကိုယ်တော် အနေအထား တစ်ခါ တွေ့ကြုဖူးရင်

you've experienced it again.

သင်ဒါ ကို ထပ်ပြီး ကြုံခဲ့ရတယ်။

If you've been stereotyped once,

သင်ဟာ တစ်ခါ ပုံသွင်းခံရဖူးရင်

you've probably had this experience

သင့်မှာ ဒီအတွေ့အကြုံ အထပ်ထပ်

over and over.

ရှိခဲ့လောက်တယ်။

So trust your intuition that it's not you bringing paranoia to the workplace,

ဒီတော့ အလုပ်ခွင်ကို သံသယလွန်ကဲမှု ယူလာတာ သင် မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ ဝမ်းတွင်းအသိကို ယုံပါ။

that these kind of stereotypes and otherisms are rife and alive.

ဒီသမားရိုးကျဖြစ်မှုတွေနဲ့ အပြင်လူအဖြစ် ဆက်ဆံခံရတာမျိုးတွေက အောတိုက်နေတယ်။

I think that's the first thing.

ဒါက ပထမဆုံး အရာလို့ ထင်တယ်၊

And then the second thing is having these layers of support

ဒီနောက် ဒုတိယအရာက သင်ဟာ ကောင်းကောင်းလုပ်နေတယ်လို့

around mentors and sponsors,

သင့်ကို ပြောပြနိုင်တဲ့ သွန်သင်သူတွေ၊ပံ့ပိုးပေးသူတွေ

who can tell you that you are doing just fine,

အနီးမှာရှိတဲ့ ဒီထောက်ပံ့ရေး အလွှာတွေ ရှိခြင်းပါ။

there's something amiss in this environment.

ဒီဝန်းကျင်ထဲမှာ တလွဲဖြစ်နေတာ တစ်ခုခုရှိတယ်။

That layer of support is incredibly important.

ဒီထောက်ပံ့ရေး အလွှာက မယုံနိုင်အောင်ကို အရေးကြီးတယ်။

It's important for everyone.

လူတိုင်းအတွက် အရေးကြီးတာပါ။

But if you're a member of a social group

ဒါပေမဲ့ သင်က လူမှုအဖွဲ့ရဲ့ အသင်းဝင်ဆိုရင်

that contends with these kinds of challenges in society,

ဒါက လူမှုအဖွဲအစည်းထဲက ဒီစိန်ခေါ်မှုမျိုးတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်တယ်။

that layer of support that you can go after

ခိုင်မာတဲ့ လူမှုကွန်ရက်တွေ ဖန်တီးမှအရ

in terms of creating robust social networks,

သင် လိုက်ရှာဖွေတဲ့ ထောက်ပံ့ရေး အလွှာပါ။

that is a key.

ဒါက သော့ချက်တစ်ခုပါ။

CSB: This has been so valuable, Valerie.

CSB: ဒါက သိပ်တန်ဖိုးရှိပါတယ်၊ Valerie ရေ။

Thank you so much for taking the time to talk with me.

အချိန်ယူ ဆွေးနွေးပေးတဲ့အတွက် ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။

VPG: Thank you so much.

VPG:ကျေးဇူးအများကြီးတင်တယ်။