Christina Costa: How gratitude rewires your brain | TED

Transcriber:

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

When I was middle school science teacher,

အလယ်တန်း သိပ္ပံဆရာမဖြစ်တုန်းက

I would often ask my students to kiss their brain.

ကျောင်းသားတွေကို သူတို့ရဲ့ ဦးနှောက်ကို နမ်းခိုင်းလေ့ရှိတယ်။

I got this idea from visiting my friend's kindergarten classroom.

သူငယ်ချင်းရဲ့ သူငယ်တန်း အတန်းကို အလည်လာရင်း ဒီစိတ်ကူးကို ရခဲ့တာပါ။

She would ask her students to kiss their brain,

သူက ကျောင်းသားတွေကို ဦးနှောက်ကို နမ်းခိုင်းတော့

and they would take their fingers,

သူတို့ လက်ညိုးနဲ့ ပါးစပ်ကို

tap them to their mouth and then to the top of their head.

ပြီးတော့ ခေါင်းထိပ်ကို ပုတ်ကြတယ်။

And it truly was as cute as you can picture it to be.

ပုံဖော်ကြည်ရသလိုဆို တကယ်ချစ်ဖို့ကောင်းပါတယ်။

So I decided to bring it back to my middle school classroom,

ဒါကြောင့် ဒါကို အလယ်တန်းဆီ ဆီ ပြန်ယူလာဖို့ ကျွန်မ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

which could have gone one of two ways,

ဒါက နည်းလမ်းနှစ်ခုထဲက တစ်ခုဖြစ်နိုင်တယ်။

but it ended up being a really fun ritual for us, too.

ဒါပေမဲ့ကျွန်မတို့အတွက်ပါ တကယ့်ပျော်စရာ ဓလေ့တစ်ခုဖြစ်သွားခဲ့တယ်။

And I would ask them to kiss their brain for all the work they did in class

ကျေးဇူးတရား အလေ့အကျင့်အနေနဲ့ အတန်းမှာ သူတို့လုပ်ခဲ့တာအားလုံးအတွက်

as a practice of gratitude.

ဦးနှောက်ကို နမ်းခိုင်းလေ့ရှိတယ်။

After teaching middle school,

အလယ်တန်းကို သင်ပြီးနောက်မှာ

I came back to grad school to get my PhD in psychology.

စိတ်ပညာ ပါရဂူဘွဲ့ကို ရယူဖို့ ဘွဲ့လွန်ကျောင်းကို ပြန်လာခဲ့တယ်။

My research is within the area of positive psychology,

ကျွန်မရဲ့ သုတေသနက တစ်ဦးချင်းတွေနဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေကို

which is the science that investigates the strengths and factors

ရှင်သန် ခွင့်ပေးတဲ့ အားသာချက်တွေ နဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကို

that allow individuals and communities to thrive.

စူးစမ်းတဲ့ သိပ္ပံပညာ၊ အပြုသဘောစိတ်ပညာ နယ်ပယ်အတွင်းမှာပါ။

I also get to teach psychology to undergrad students

ဘွဲ့ကြိုကျောင်းသားတွေနဲ့ အထက်တန်းကျောင်းသားတွေကိုပါ

and high school students.

စိတ်ပညာကို သင်ခွင့်ရတယ်။

I love teaching psych,

စိတ်ပညာကို သင်ရတာကို သဘောကျပြီး

and my absolute favorite unit to teach In Intro Psych is the brain.

Intro Psych မှာ သင်ကြားဖို့ လုံးဝ အနှစ်သက်ဆုံး အပိုင်းက ဦးနှောက်ပါ။

But while I love teaching about the brain,

ဦးနှောက်အကြောင်း သင်ပေးရတာ ဝါသနာပါပေမဲ့

I thought it would be pushing it to ask my undergrads, aka adults,

အရွယ်ရောက်ဘွဲ့ကြိုကျောင်းသားတွေကို ဦးနှောက်ကို နမ်းခိုင်းတာက တွန်းအားပေးတာ

to kiss their brains.

ဖြစ်မယ် ထင်တယ်။

So three years would go by

ဒီလိုနဲ့ ရယ်စရာ

before I would remember that fun phrase.

စကားတစ်ခွန်းကို မမှတ်မိခင် သုံးနှစ် ကုန်ဆုံးသွားတယ်။

One day after teaching last year,

မနှစ်က စာသင်ပြီး တစ်ရက်မှာ

I had a terrible migraine that left half of my face numb

မျက်နှာဘယ်ဘက် ထုံကျင်ပြီး အမြင် မှုန်ဝါးစေတဲ့ ဆိုးရွားတဲ့

and blurred my vision.

ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်တာစတယ်။

The migraines kept happening.

ခေါင်းကိုက်တာ ဆက်ဖြစ်နေတယ်။

I saw multiple doctors,

ဆရာဝန်များစွာကို ပြပြီးနောက်

and then I started experiencing dizzy spells.

မူးဝေတာတွေကို စခံစားခဲ့ရတယ်။

The neurologist ordered an MRI,

အာရုံကြောဗေဒ ပညာရှင်က MRI ရိုက်ခိုင်းပြီး

and I remember being so excited

ကျောင်းသားတွေကို ဦးနှောက်ပုံရိပ်ဖော်နည်းကို

because then I would be able to use my own brain pictures

သင်ပေးတဲ့အခါ ဦးနှောက်ပုံတွေကို အသုံးချနိုင်တော့မှာကြောင့်

when I taught brain imaging to my students.

စိတ်လှုပ်ရှားလွန်းနေတာကို အမှတ်ရမိတယ်။

But as it turns out,

ဒါပေမဲ့ ဖြစ်သွားတာက

my MRI wasn't too picture perfect.

ကျွန်မရဲ့ MRI က ရုပ်ထွက်မကောင်းခဲ့ဘူး။

The doctor called me and asked me to go to the ER

ဆရာဝန်က ကျွန်မကို ခေါ်ပြီး ER ကို သွားခိုင်းတော့

because there was a large mass in the right hemisphere of my brain,

ဦးနှောက် ညာဘက်ခြမ်းမှာ ကြီးမားတဲ့ အစုအပုံကြီး ရှိနေတယ်။

and that's where I saw the image for the first time.

ဒါက ဒီပုံကို ပထမဆုံး အကြိမ် မြင်ခဲ့တာပါ။

I have never been more scared in my life than I was that night,

အဲဒီညကထက် ဘဝမှာ ဘယ်တုန်းကမှ ပိုမကြောက်ခဲ့ဖူးဘူး။

and with tears dripping down my face,

မျက်နှာမှာ မျက်ရည်တွေ စီးကျလာပြီး

in the hospital,

ဆေးရုံမှာ

I kissed my brain for the first time

အလယ်တန်းကျောင်းကနေ ထွက်ပြီးကတည်းက

since I had left my middle school classroom.

ဦးနှောက်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် နမ်းလိုက်တယ်။

I made it my mantra,

ဒါကို မန္တန် လုပ်ခဲ့ပြီး

and I kissed my brain every single day,

ခွဲစိတ်မှု မတိုင်ခင်နဲ့ အပြီးမှာ

leading up to and after surgery.

ဦးနှောက်ကို နေ့တိုင်း နမ်းတယ်။

Then, two weeks later, after surgery,

ခွဲစိတ်ပြီးနောက် နှစ်ပတ်အကြာမှာ

the pathology reports came back

ရောဂါဗေဒ အစီရင်ခံစာတွေ ရောက်လာပြီး

and I was diagnosed with an anaplastic astrocytoma.

ကျွန်မမှာ anaplastic astrocytoma ဖြစ်နေတာကိုတွေ့ရှိခဲ့တယ်။

The weeks following were very difficult.

နောက်ရက်သတ္တပတ်တွေက သိပ်ခက်ခဲပါတယ်။

I tried to figure out what I was struggling with the most

ဒီအတွေ့အကြုံနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျွန်မ ရေးထားတာတွေအားလုံးကို ပြန်ကြည့်ရင်း

by looking back on all the things I had been writing about this experience.

ကျွန်မ ဘာနဲ့ အခက်ခဲဆုံး ရုန်းကန်နေရလဲ ဆိုတာကို အဖြေရှာဖို့ ကြိုးစားခဲ့တယ်။

I wrote and posted this on Instagram

ရောဂါဗေဒ အစီရင်ခံစာကို လက်ခံရရှိပြီး

about a week after I received that pathology report:

တစ်ပတ်ခန့်အကြာမှာ Instagram မှာ ဒါကို ရေးတင်ခဲ့တယ်၊

"I will keep fighting.

“ငါ ဆက်ပြီး တိုက်ပွဲဝင်သွားမယ်။

I will keep loving, I will keep living,

ဆက်ချစ်နေမယ်၊ ဆက်ရှင်သန်နေမယ်။

I will keep loving. I will keep living."

ဆက်ချစ်နေမယ်၊ဆက်ရှင်သန်နေမယ်။”

And then about a week after that, I wrote this:

ဒီနောက် တစ်ပတ်ခန့်အကြာမှာ ကျွန်မ ဒီလို ရေးခဲ့တယ်။

"Fighter.

“တိုက်ခိုက်းရေးသမား၊

I tried it on to see how it felt

ဘယ်လို ခံစားရလဲသိဖို့ ကြိုးစားတာက

because I kept hearing those words next to my name,

ကျွန်မ နာမည်ဘေးမှာ ဒီစကားလုံးတွေကို အလုပ်တစ်ခု၊အမှတ်သညာ

like a job, like an identity, like a role.

တစ်ခု၊ကဏ္ဍတစ်ခုလို ကျွန်မ ကြားနေရလို့ပါ။

Fighter.

တီုက်ခိုက်းရေးသမား။

I look at myself in the mirror.

မှန်ထဲမှာ ကြည့်လိုက်တော့

It felt OK at first,

ပထမတော့ အဆင်ပြေသလို ခံစားရပေမဲ့

but soon it became exhausting,

မကြာခင်မှာ ပင်ပန်းလာတယ်၊

too heavy to lift,

ပင့်တင်ဖို့ လေးလံလာတယ်၊

too much to carry, too burdensome to bear.

သယ်ရတာလည်း ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်သွားတယ်။

I took it off and left it on the floor.

ဒါကို ဖယ်ပြီး ကြမ်းပြင်ပေါ်မှာ ထားခဲ့တယ်။

War was not for me.

စစ်ပွဲက ကျွန်မ အတွက်မဟုတ်ဘူး။

A body is not a battlefield."

ကိုယ်ခန္ဓာက စစ်မြေပြင်မဟုတ်ဘူး။”

I realized that I had been introduced to the fight narrative.

တိုက်ပွဲဇာတ်လမ်းနဲ့ မိတ်ဆက်ပေး ခံရတာကို သဘောပေါက်မိတယ်။

When people heard my diagnosis, I became a fighter.

ဆေးစစ်တမ်းကို လူတွေ ကြားတဲ့အခါ တိုက်ခိုက်ရေးသမားဖြစ်လာတယ်။

"You're a fighter," "Keep fighting,"

“နင်က တိုက်ခိုက်ရေးသမားပါ။” “ဆက်တိုက်ပါ။”

"Beat this tumor," were the top comments.

“ဒီအကျိတ်ကိုအနိုင်ယူ။” ထိပ်တန်းမှတ်ချက်တွေပါ။

And then there was the internet,

အင်တာနက်ရှိတော့ ဒါက

the place I so desperately searched

ရောစစ်တမ်းတွေနဲ့ အဆင်ပြေနေတဲ့

for people who were doing well with their diagnosis.

လူတွေအတွက် အသည်းအသန်လိုက်ရှာတဲ့ နေရာပါ။

But the top hashtags to search for were #braintumorssuck,

ဒါပေမဲ့ ရှာဖွေဖို့ ထိပ်တန်း hashtag တွေက #braintumorsuck၊

#cancersucks and #cancerfighter.

#cancersucks နဲ့ #cancerfighter ပါ။

I understand completely why those hashtags exist,

ဒီ hashtag တွေ ဘာကြောင့်ရှိတာကို လုံးဝ နားလည်ပေမဲ့

but I was so eager to find the hashtag

#hiIhaveabraintumorthtmightnevergoaway

#hiIhaveabraintumorthatmightnevergoaway andImstilllivingandthriving

ဆိုတဲ့ hashtag ကိုရှာတွေ့ဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေပြီး

and I guess there just isn't a ring to that one.

ဒါအတွက် ကွင်းဆက်မရှိဘူးထင်တယ်။

I hated the idea that I was going to be at war with my brain

လတွေ၊ နှစ်တွေချီပြီး နမ်းနေတာကြောင့် ဦးနှောက်နဲ့

because I had spent months and years kissing it instead.

စစ်ဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးကို မုန်းခဲ့တယ်။

I hated the suggestion of naming my tumor something awful

အကျိတ်လို့ နာမည်တပ်ဖို့ အကြံပြုတာကို မုန်းတာက

because the reality is

တကယ်တော့ ဒါက ကျွန်မရဲ့

that it was going to be my neighbor for the rest of my life,

တစ်သက်တာ အိမ်နီးနားချင်း ဖြစ်လာတော့မှာကြောင့်ပါ။

and I hated the guided imagery training

ကင်ဆာကို တိုက်မယ့် စစ်တပ်အဖြစ်

that asked me to picture chemo as an army coming to battle the cancer cells

ကီမို ဓါတ်ပုံရိုက်ခိုင်းတဲ့ လမ်းညွှန် ပုံရိပ်တွေကို မုန်းတာက

because I didn't want to spend over a year of my life

ဆဲလ်တွေက ကျွန်မဘဝရဲ့ တစ်နှစ်ကျော်ကြာအောင် ကိုယ်ခန္ဓာနဲ့

at war with my own body.

စစ်တိုက်မနေချင်လို့ပါ။

I can see how these elements of the fight narrative

တိုက်ပွဲဇာတ်ကြောင်း အရိပ်အယောင်တွေက လူတွေအတွက်

can be empowering for people,

ခွန်အားပေးနိုင်တာကို မြင်နိုင်ပေမဲ့

but for me, I knew it wasn't going to work.

ကျွန်မအတွက်တော့ ဒါက အလုပ်ဖြစ်မှာမဟုတ်တာကို သိတယ်။

So I started to reference well-being practices

ဒါနဲ့ ကိုယ်ပိုင်လေ့လာမှုတွေ ကနေ သင်ယူခဲ့တဲ့

that I had learned from my own studies.

သုခချမ်းသာ အလေ့အကျင့်တွေကို စတင်ကိုးကားခဲ့တယ်။

Doctors always laugh with me

ကျွန်မက ဇီဝဗ စိတ်ပညာနဲ့

when they find out that I'm a bio-psych and neuroscience major

အာရုံကြောသိပ္ပံ အဓိကနဲ့ စိတ်ပညာ PhD ကျောင်းသူဆိုတာ သိတဲ့အခါ ဆရာဝန်တွေက

and psych PhD student.

ကျွန်မနဲ့အတူ အမြဲ ရယ်မောကြတယ်။

Then when they ask what I'm studying

ဘာတွေလေ့လာနေလဲလို့ ကျွန်မကို မေးတော့

and I tell them I study resilience and well-being,

ခံနိုင်ရည်ရှိဖို့နဲ့ သုခချမ်းသာကို လေ့လာတယ်လို့ပြောတဲ့အခါ

they either laugh again, say something like,

သူတို့က ထပ်ပြီး ရယ်မောပြီး

"Oh, that's irrelevant,"

“အိုး၊ ဒါက မဆိုင်ပါဘူး”

or go, "Aw."

ဒါမှမဟုတ် “သြော်”တဲ့။

The irony was never lost on me.

ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်တာက ကျွန်မဆီမှာ ပျောက်မသွားဘူး။

I have read so many stories and studies of resilience,

ခံနိုင်ရည်ဆိုင်ရာ ဇာတ်လမ်းနဲ့ လေ့လာမှုများစွာကို ဖတ်ဖူးပေမဲ့

but I never pictured the day that I would have to personally experience it.

ဒါကို ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ တွေ့ကြုံရမယ့်နေ့ကို စိတ်ကူးခဲ့ဖူးဘူး။

I read and taught about gratitude practices,

အထူးသဖြင့် သုခချမ်းသာ ဗျူဟာအနေနဲ့ ကျေးဇူးတရား

specifically as a well-being strategy,

အလေ့အကျင့်တွေအကြောင်း ဖတ်ပြီး သင်ပေးခဲ့တယ်။

and even though I knew the positive effects,

အပြုသဘော သက်ရောက်မှုတွေကို သိတာတောင်

I had never seriously practiced them myself.

ဒါတွေကို ကိုယ်တိုင် အလေးအနက် မလေ့ကျင့်ခဲ့ဘူး။

I started to incorporate some of these exercises into my life.

ဒီလေ့ကျင့်ခန်းတချို့ကို ကျွန်မ ဘ၀မှာ စထည့်သွင်းခဲ့တယ်။

I tried to stop focusing on what my body had done "wrong"

ခန္ဓာကိုယ်က “အမှား” ဆိုတာကို အာရုံမစိုက်တော့ဘဲ

and focus on the gratitude I had for my body instead.

ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ကိုယ့်မှာရှိခဲ့တဲ့ ကျေးဇူးတရားကို အာရုံစိုက်ခဲ့တယ်။

And really, I realized this is something I had been doing

ခွဲစိတ်မှုမတိုင်မီနဲ့ အပြီးမှာ ဦးနှောက်ကို နမ်းတဲ့အခါ

when I was kissing my brain those days

ဒါက ကျွန်မ လုပ်နေခဲ့တာဆိုတာကို

leading up to and after surgery.

တကယ် သဘောပေါက်ခဲ့တယ်။

Gratitude became the tool

တိုက်သင့်တယ်လို့ တစ်ကမ္ဘာလုံးက

that helped me restructure my vision of illness and disability

ပြောနေချိန်မှာ ကျေးဇူးတရားက နာမကျန်းမှုနဲ့ မသန်စွမ်းမှု အမြင်တွေကို

when the world was telling me I should fight it instead.

ပြန်တည်ဆောက်ရာမှာကူညီပေးခဲ့တဲ့ ကိရိယာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

Instead of thinking about if I would be able to have kids one day,

တစ်နေ့မှာ ကလေးရနိုင်မလားလို့ တွေးနေမယ့်အစား အကောင်းဆုံး

I thought of how amazing it was that my brain, despite its trauma,

ဦးနှောက်က ဒဏ်ရာရနေပေမဲ့ ခန္ဓာကိုယ် နောက်ပိုင်းရက်စွဲအတွက် လုံလောက်တဲ့

was able to deliver the perfect amount of hormones to my body

မျိုးဥတွေ ထုတ်လုပ်ဖို့ ခန္ဓာကိုယ်ကို ပြီးပြည့်စုံတဲ့ ဟော်မုန်း

to produce enough eggs to save for a later date.

ပမာဏ ပို့ပေးနိုင်တာက အံ့သြစရာကောင်းပုံကို တွေးတယ်။

Every time I went to radiation and was put in my mask,

ဓါတ်ရောင်ခြည် ကုသတာနဲ့ မျက်နှာဖုံးစွပ်ပြီးတိုင်း

I kissed my brain and I focused on the resident

ဦးနှောက်ကို နမ်းပြီး ကြာလာတာနဲ့ ကင်ဆာဆဲလ်တွေက

telling me how the healthy cells would be able to repair over time

မတတ်နိင်တာကို ကျန်းမာတဲ့ ဆဲလ်တွေက ဘယ်လိုပြုပြင်နိုင်မလဲဆိုတာကို အထူးကုက

and the cancer cells could not.

ပြောပြတာကို အာရုံစိုက်ခဲ့တယ်။

And when the operative notes came back for my surgery,

ခွဲစိတ်မှုအတွက် ခွဲစိတ်မှုမှတ်စုတွေ ရလာတော့

a day that I remember very well and had been scared to think about,

စဉ်းစားရမှာကို ကြောက်တဲ့ တစ်နေ့ကို ကျွန်မ ကောင်းကောင်းမှတ်မိတယ်။

I read the note out loud,

အာရုံကြောခွဲစိတ်ဆရာဝန်အဖွဲ့

sobbing, happy and grateful tears,

လုပ်ခဲ့တာာကို တွေးရင်း မှတ်စုတွေကို အကျယ်ကြီးဖတ်ပြီး

thinking about what my neurosurgeon's team did.

ငိုကြွေးရင်း ဝမ်းသာ မျက်ရည်ကျမိပါတယ်။

I started to feel such an immense sense of gratitude

သိပ္ပံ၊ ဆေးပညာနဲ့ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အတွက် ကြီးမားတဲ့

for science, medicine and my medical team,

ကျေးဇူးတရားကို ခံစားလိုက်ရတော့

that those thoughts started to drown out

အဲဒီအတွေးတွေက “ငါ့ဘဝ ဘယ်လိုဖြစ်မလဲ”

the "What is my life going to be like?" thoughts.

ဆိုတဲ့ အတွေးတွေကို ဖုံးလွှမ်းသွားတယ်။

The more I practiced gratitude, the more peace I felt in my situation,

ကျေးဇူးတရားကို ပိုလေ့ကျင့်လေလေ၊ အခြေအနေက ပိုငြိမ်းချမ်းလေလေဖြစ်ကာ

and this got me interested in what could be happening

အာရုံကြောဆိုင်ရာအဆင့်မှာ ကျေးဇူးတရား ပညာရပ်နဲ့အတူ

with the science of gratitude at a neurological level.

ဘာတွေဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုတာကို စိတ်ဝင်စားလာစေတယ်။

There are several positive psychological and social outcomes of gratitude,

ပျော်ရွှင်မှု တိုးလာတာ၊ စိတ်ဓာတ်ကျတာ လျော့ကျတာ၊ ပိုခိုင်မာတဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိတာနဲ့

like increases in happiness, decreases in depression,

အပြုသဘော စိတ်ခံစားချက်တွေ ခံစားရတာလို ကျေးဇူးတရားရဲ့

having stronger relationships and experiencing positive emotion.

အပြုသဘော စိတ်ပိုင်းနဲ့ လူမှုရေးဆိုင်ရာ ရလဒ်များစွာ ရှိပါတယ်။

And fMRI studies show us

အတွေ့အကြုံနဲ့ ကျေးဇူးတရားကို

that several parts of our brain and pathways are activated

ဖော်ပြတဲ့အခါ ဦးနှောက် လမ်းကြောင်း တွေထဲက အစိတ်အပိုင်းများစွာကို

when we experience and express gratitude.

အသက်သွင်းပေးတယ်လို့ fMRI လေ့လာမှုတွေက ပြသတယ်။

One of these parts is the medial prefrontal cortex,

ဒီအစိတ်အပိုင်းတွေထဲက တစ်ခုက အပျက်သဘော စိတ်ခံစားမှုတွေကို

an area associated with the management of negative emotions.

စီမံခန့်ခွဲတာနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ medial prefrontal cortex ပါ။

Together, these changes in neurotransmitters and hormones

အာရုံကြောဓာတ်နဲ့ ဟော်မုန်းတွေ ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ ဒီပြောင်းလဲမှုတွေက

combined with activated neural pathways,

အာရုံကြောလမ်းကြောင်းတွေနဲ့အတူ

help us cognitively restructure potentially harmful thoughts

အခြေအနေတွေကို ပိုကောင်းမွန်စွာ စီမံဖို့ သိမြင်နိုင်တဲ့ အန္တရာယ်

to better manage our circumstances.

အတွေးတွေကို ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းရာမှာ ကူညီတယ်။

And the cool thing is

သိပ်ကောင်းတဲ့အချက်က

that we can intentionally activate these gratitude circuits in our brain.

ဦးနှောက်ထဲက ဒီကျေးဇူးတရား ပတ်လမ်းတွေကို တမင်တကာ အသက်သွင်းနိုင်တာပါ။

In general, the more we do something, the easier it becomes,

ယေဘူယျအနေနဲ့ တစ်ခုခု ပိုလုပ်လေ၊ ပိုလွယ်လေ၊

and our brains work the same way.

ဦးနှောက်တွေက အလားတူ အလုပ် လုပ်လေပါ။

The more we activate these gratitude circuits,

ဒီကျေးဇူးတရား ပတ်လမ်းတွေကို ပိုအသက်သွင်းလေ၊

the less effort it takes to stimulate those pathways the next time,

ဒါတွေကို နောက်တစ်ကြိမ်မှာ လှုံ့ဆော်ဖို့ အားထုတ်မှု ပိုနည်းလေ၊

and the stronger those pathways become.

လမ်းကြောင်းတွေ ပိုအားကောင်းလေပါ။

Neuroplasticity is a term I teach my students

Neuroplasticity က ဘဝတစ်လျှောက်လုံး အာရုံကြောချိတ်ဆက်မှုအသစ်တွေ

that refers to our brain's ability to form new neural connections throughout life.

ဖန်တီးဖို့ ဦးနှောက်စွမ်းရည်ကို ညွှန်းတဲ့ ကျောင်းသားတွေကို သင်ပေးတဲ့ ဝေါဟာရပါ။

Which means this is something that anyone can practice

ဆိုလိုတာက ဒါက လူတိုင်း လေ့ကျင့်နိုင်ပြီး

and get better at over time.

အချိန်နဲ့အမျှ ပိုကောင်းလာနိုင်တာပါ။

So I kept practicing gratitude even when it seemed impossible.

ဒါကြောင့် မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ထင်ရတာတောင် ကျေးဇူးတရားကို ဆက်လေ့ကျင့်တယ်။

I continue to thank my brain for the amazing work it does

ဒီနှစ်မှာ နောက်ထပ် ၁၂ ကြိမ် ကီမိုအတွက် ပြင်ဆင်ရင်းနဲ့

as I prepare for 12 more rounds of chemo this year.

အံ့သြစရာ အလုပ်တွေအတွက် ဦးနှောက်ကို ကျေးဇူးတင်မိတယ်။

I write down three things I'm grateful for

ကျွန်မ ကျေးဇူးတင်စရာ ၃ ခုနဲ့ ဘာကြောင့်

and why I'm grateful for them, no matter what,

ကျေးဇူးတင်တာကို ချရေးတယ်။ ဘာပဲဖြစ်နေနေ

every morning that I wake up.

မနက်တိုင်း အိပ်ရာထတိုင်းပါ။

I write "thank you" notes to my heroes and health care,

ကျွန်မရဲ့ သူရဲကောင်းတွေနဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု၊

nurses who get the IV in the first time.

ပထမဆုံး အကြိမ် IV ရရှိတဲ့ သူနာပြုတွေ၊

The anesthesiology resident,

ခွဲစိတ်မှုရဲ့ နိုးနေတဲ့ အပိုင်းတွေမှာ

who held my hand during the awake portions of my surgery,

ကျွန်မ လက်ကို ဆုပ်ကိုင်ထားတဲ့ မေ့ဆေး အထူးကု၊

radiation therapist that play my playlist during treatment

ကုသမှုခံယူနေစဉ်အတွင်း ဓာတ်ရောင်ခြည်ကု ကုထုံးဆရာနဲ့ ဆေးရုံ သွားတိုင်း

and administrative staff that makes me smile

ပြုံးရွှင်စေတဲ့ စီမံခန့်ခွဲရေး

every time I walk into the hospital.

ဝန်ထမ်းအတွက် ကျေးဇူးတင်စာတွေ ရေးတယ်။

I do want to take a second here and practice what I teach

မီချီဂန်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဦးနှောက် အကျိတ်ဆေးခန်းက ဆရာဝန်တွေနဲ့

to shout out my doctors and their teams

သူတို့ရဲ့အဖွဲ့တွေကို အော်ဟစ်ပြောဖို့

from the Michigan Medicine Multidisciplinary Brain Tumor Clinic.

ဒီနေရာမှာ အချိန်ခဏယူပြီး ကျွန်မ သင်ကြားတာကို လေ့ကျင့်ချင်တယ်။

I have never met such intelligent,

ဒီလောက် ဉာဏ်ကောင်း၊ ကြင်နာပြီး

kind and patient people.

စိတ်ရှည်တဲ့သူတွေကို ကျွန်မ တစ်ခါမှ မတွေ့ဖူးဘူး။

Thank you for making me feel brave

တစ်ခါတစ်ရံ ဆန့်ကျင်ဘက်လို့ ခံစားရတဲ့အခါ သတ္တိရှိအောင်

when I sometimes felt the opposite.

လုပ်ပေးတဲ့အတွက် ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

I think the universe might think it's funny

သုခချမ်းသာကို လေ့လာတဲ့ စိတ်ပညာ နည်းပြနဲ့ သုတေသီက

that a psych instructor and researcher who studies well-being

ဦးနှောက်အကျိတ်နဲ့ အဆုံးသတ်သွား တာကို စကြဝဠာက ရယ်စရာလို့

ended up with a brain tumor.

ထင်လောက်မယ် ထင်တယ်။

The truth is that we need more awareness and more research

အမှန်က ကျွန်မတို့ဟာ ဦးနှောက်အကျိတ်တွေ၊ ဦးနှောက်ကင်ဆာနဲ့

regarding brain tumors and brain cancer.

ပတ်သက်ပြီး ပိုသိရှိပြီး သုတေသနပြုဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

Doctors can't exactly predict how my tumor will behave,

အကျိတ်က ဘယ်လိုပြုမူမယ်ဆိုတာ ဆရာဝန်တွေ အတိအကျမခန့်မှန်းနိုင်ပါ။

and really, none of us

ဘဝက ဘယ်လိုဖြစ်မယ်ဆိုတာ

can predict what our lives are going to be like exactly.

ဘယ်သူမှ အတိအကျ မခန့်မှန်းနိုင်ဘူး။

But what I hope I can show you is that we can also be grateful

ဒါပေမဲ့ ပြနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်တာက မျှော်လင့်မထားတဲ့

for the unexpected challenges.

စိန်ခေါ်မှုတွေအတွက်ပါ ကျေးဇူးတင်နိုင်တာပါ။

I don't want to dismiss people

တိုက်ပွဲဇာတ်လမ်းက

who may find the fight narrative empowering.

ခွန်အားပေးတယ်လို့ ထင်လောက်သူတွေ ကို မဖယ်ချင်ဘူး။

I also don't want to suggest that it's by any means easy

အခက်အခဲတွေကို ကိုင်တွယ်ရာမှာ ကျေးဇူးတင်ဖို့ လွယ်ကူတဲ့

to find ways to be grateful in dealing with adversity.

နည်းလမ်းတွေကို တစ်နည်းနည်းနဲ့ ရှာဖို့ အကြံမပြုချင်ပါဘူး။

This has been the hardest thing that I've ever had to do.

ဒါက ကျွန်မ လုပ်ဖို့လိုသမျှထဲမှာ အခက်ခဲဆုံးအရာပါ။

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မလို ခံစားရသူတွေကို ခရီးက ဘာဖြစ်ဖြစ်

But I do want to empower those that feel like me,

that there's another way to go through whatever your journey may be,

ဖြတ်သန်းဖို့ တခြားနည်းလမ်းတစ်ခုရှိ သေးတယ်လို့ အားပေးချင်တယ်၊

that loving your body doesn't have to be conditional.

ဒါကတော့ ခန္ဓာကိုယ်ကို ချစ်တာက အခြေအနေအရ ဖြစ်ဖို့မလိုတာပါ။

And that by practicing gratitude

ကျေးဇူးတရားကို လေ့ကျင့်တာက

we can actually wire our brains to help us build resilience.

ဦးနှောက်တွေကို ခံနိုင်ရည်ရှိဖို့ ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။

And lastly,

နောက်ဆုံးအနေနဲ့

I hope everyone, no matter where you are or what you are doing,

သင် ဘယ်နေရာမှာ၊ ဘာပဲလုပ်လုပ် လူတိုင်း ဦးနှောက်ကို

can take a second to kiss your own brain

တစ်စက္ကန့်လောက် နမ်းပြီး သင့်အတွက်

and thank it for all that it does for you.

လုပ်ပေးသမျှအတွက် ကျေးဇူးတင်ဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။