Christina Costa: How gratitude rewires your brain | TED

Transcriber:

Translator: Thuong Le Reviewer: Thu Ha Tran

When I was middle school science teacher,

Khi tôi còn dạy khoa học ở trường trung học,

I would often ask my students to kiss their brain.

tôi thường bảo các học sinh hãy hôn lên não của các em đi.

I got this idea from visiting my friend's kindergarten classroom.

Ý tưởng này bắt nguồn từ lúc đến thăm lớp học mẫu giáo của bạn tôi,

She would ask her students to kiss their brain,

bạn tôi yêu cầu các học sinh tự hôn lên não mình,

and they would take their fingers,

và các em sẽ đưa ngón tay

tap them to their mouth and then to the top of their head.

chạm nhẹ lên miệng, rồi tới đỉnh đầu của mình.

And it truly was as cute as you can picture it to be.

Mọi người có thể thấy đó, việc ấy thực sự rất dễ thương.

So I decided to bring it back to my middle school classroom,

Vậy nên tôi quyết định áp dụng nó cho các lớp trung học tôi đang dạy,

which could have gone one of two ways,

bọn trẻ có thể thích điều này hoặc không,

but it ended up being a really fun ritual for us, too.

nhưng cuối cùng nó đã thành một nghi thức thực sự thú vị giữa chúng tôi.

And I would ask them to kiss their brain for all the work they did in class

Tôi hay bảo các em hãy hôn lên não vì những việc đã làm được trong lớp

as a practice of gratitude.

như một cách thực hành lòng biết ơn.

After teaching middle school,

Sau khi dạy trung học,

I came back to grad school to get my PhD in psychology.

tôi quay trở lại việc học để lấy bằng Tiến sĩ ngành Tâm lý học.

My research is within the area of positive psychology,

Nghiên cứu của tôi nằm trong lĩnh vực tâm lý học tích cực,

which is the science that investigates the strengths and factors

là ngành khoa học nghiên cứu về các điểm mạnh và các yếu tố

that allow individuals and communities to thrive.

cho phép các cá nhân và cộng đồng được phát triển tốt đẹp.

I also get to teach psychology to undergrad students

Tôi cũng dạy tâm lý học cho sinh viên

and high school students.

lẫn học sinh trung học.

I love teaching psych,

Tôi yêu việc dạy tâm lý,

and my absolute favorite unit to teach In Intro Psych is the brain.

và não bộ là chương tôi đặc biệt yêu thích khi dạy Nhập môn Tâm lý học.

But while I love teaching about the brain,

Mặc dù tôi thích dạy về bộ não,

I thought it would be pushing it to ask my undergrads, aka adults,

nhưng tôi đã nghĩ sẽ hơi gượng ép khi bảo các sinh viên, những người đã trưởng thành

to kiss their brains.

hôn lên não của họ.

So three years would go by

Thế rồi ba năm trôi qua

before I would remember that fun phrase.

tôi đã quên bẵng đi cụm từ thú vị đó.

One day after teaching last year,

Vào một ngày sau giờ dạy học vào năm trước,

I had a terrible migraine that left half of my face numb

một cơn đau nửa đầu khủng khiếp khiến nửa bên mặt của tôi bị tê liệt

and blurred my vision.

và tầm nhìn thì bị mờ đi.

The migraines kept happening.

Các cơn đau nửa đầu cứ tiếp diễn.

I saw multiple doctors,

Tôi đã khám qua nhiều bác sĩ,

and then I started experiencing dizzy spells.

và sau đó bắt đầu gặp các cơn chóng mặt.

The neurologist ordered an MRI,

Bác sĩ khoa thần kinh yêu cầu tôi chụp MRI,

and I remember being so excited

và tôi nhớ mình đã rất háo hức

because then I would be able to use my own brain pictures

vì sau đó tôi sẽ có thể sử dụng hình ảnh não của chính mình

when I taught brain imaging to my students.

để dạy cho các học sinh về chụp não.

But as it turns out,

Nhưng kết quả thành ra,

my MRI wasn't too picture perfect.

ảnh chụp MRI của tôi không được hoàn hảo lắm.

The doctor called me and asked me to go to the ER

Bác sĩ đã gọi cho tôi và yêu cầu tôi đến phòng cấp cứu

because there was a large mass in the right hemisphere of my brain,

do bán cầu não phải của tôi có một khối u lớn,

and that's where I saw the image for the first time.

và đó là nơi tôi được thấy ảnh chụp lần đầu tiên.

I have never been more scared in my life than I was that night,

Cả đời này tôi chưa bao giờ cảm thấy sợ hãi như vậy,

and with tears dripping down my face,

những giọt nước mắt cứ lăn dài trên má tôi.

in the hospital,

Tại bệnh viện,

I kissed my brain for the first time

đây là lần đầu tiên tôi hôn lại lên não mình

since I had left my middle school classroom.

kể từ khi tôi nghỉ dạy ở trường trung học.

I made it my mantra,

Tôi đã biến nó thành câu thần chú, và hôn lên não mình mỗi ngày,

and I kissed my brain every single day,

leading up to and after surgery.

cho đến lúc phẫu thuật và cả sau đó nữa.

Then, two weeks later, after surgery,

Hai tuần kế tiếp, sau cuộc phẫu thuật,

the pathology reports came back

tôi lại nhận được các báo cáo bệnh lý

and I was diagnosed with an anaplastic astrocytoma.

và được chẩn đoán mắc bệnh u sao bào bất thục sản.

The weeks following were very difficult.

Những tuần sau đó thực sự rất khó khăn,

I tried to figure out what I was struggling with the most

Tôi cố gắng tìm ra điều gì đang làm tôi thấy khổ sở nhất

by looking back on all the things I had been writing about this experience.

bằng việc xem lại tất cả những gì tôi đã viết về sự kiện này.

I wrote and posted this on Instagram

Tôi ghi lại chúng và đăng lên Instagram

about a week after I received that pathology report:

tầm một tuần sau khi nhận được bản báo cáo bệnh lý:

"I will keep fighting.

“Tôi sẽ tiếp tục chiến đấu.

I will keep loving, I will keep living,

Sẽ tiếp tục yêu thương, Sẽ tiếp tục sống,

I will keep loving. I will keep living."

Sẽ tiếp tục yêu thương, Sẽ tiếp tục sống.”

And then about a week after that, I wrote this:

Và khoảng độ một tuần sau, tôi lại viết:

"Fighter.

“Chiến binh.

I tried it on to see how it felt

Thử khoác nó lên mình, tôi tự thân cảm nhận

because I kept hearing those words next to my name,

do tôi nghe tên mình luôn có nó kèm sau

like a job, like an identity, like a role.

như là một nghề nghiệp, một bản dạng, một chức danh.

Fighter.

Chiến binh.

I look at myself in the mirror.

Nhìn bản thân trước gương,

It felt OK at first,

lúc đầu tôi thấy ổn,

but soon it became exhausting,

nhưng sớm dần kiệt quệ,

too heavy to lift,

gồng gánh khi quá nặng

too much to carry, too burdensome to bear.

mang theo khi quá sức, chịu đựng khi quá nhọc.

I took it off and left it on the floor.

Tôi cởi nó, bỏ lại trên nền đất.

War was not for me.

Chiến tranh, chốn tôi không thuộc về.

A body is not a battlefield."

Xác thân này không là nơi chiến trường.”

I realized that I had been introduced to the fight narrative.

Tôi nhận ra rằng tôi được giới thiệu dưới góc nhìn về cuộc chiến.

When people heard my diagnosis, I became a fighter.

Khi mọi người nghe về căn bệnh, tôi liền trở thành một chiến binh.

"You're a fighter," "Keep fighting,"

“Cô là một chiến binh”, “Hãy tiếp tục chiến đấu,”

"Beat this tumor," were the top comments.

“Hãy đánh bại khối u,” là các bình luận nổi bật.

And then there was the internet,

Mặt khác thì, tôi lên internet và tìm kiếm trong tuyệt vọng,

the place I so desperately searched

for people who were doing well with their diagnosis.

tìm những người đang có tiến triển tốt với bệnh tình của họ.

But the top hashtags to search for were #braintumorssuck,

Nhưng các hashtag nổi bật nhất đều là #unãochếttiệt

#cancersucks and #cancerfighter.

#ungthưchếttiệt và #chiếnbinhungthư.

I understand completely why those hashtags exist,

Tôi hoàn toàn hiểu được lý do tồn tại của những hashtag này,

but I was so eager to find the hashtag

nhưng tôi rất muốn tìm thấy

#hiIhaveabraintumorthatmightnevergoaway andImstilllivingandthriving

#chàobạntôimắcunãovàcóthểnósẽkhôngbaogiờ biếnmấtnhưngtôivẫnsốngthậtnghịlực

and I guess there just isn't a ring to that one.

nhưng tôi đoán là nó không có tồn tại.

I hated the idea that I was going to be at war with my brain

Tôi ghét cái ý nghĩ rằng mình sẽ phải chiến đấu với bộ não của mình

because I had spent months and years kissing it instead.

vì tôi đã dành ra nhiều tháng năm để hôn nó.

I hated the suggestion of naming my tumor something awful

Tôi ghét việc đặt tên khối u của tôi như là thứ gì đó khủng khiếp

because the reality is

bởi thực tế là

that it was going to be my neighbor for the rest of my life,

nó sẽ ở bên cạnh tôi trong suốt phần đời còn lại,

and I hated the guided imagery training

và tôi ghét tập phương pháp mường tượng có định hướng

that asked me to picture chemo as an army coming to battle the cancer cells

yêu cầu tôi hình dung việc hóa trị như một đội quân đang chiến đấu

với các tế bào ung thư

because I didn't want to spend over a year of my life

vì tôi không muốn mất một năm cuộc đời

at war with my own body.

để chống lại chính cơ thể mình.

I can see how these elements of the fight narrative

Tôi hiểu được các ý tưởng đấu tranh vừa nêu có thể

can be empowering for people,

tiếp thêm sức mạnh cho mọi người như thế nào,

but for me, I knew it wasn't going to work.

nhưng tôi biết, điều đó sẽ không áp dụng được với tôi.

So I started to reference well-being practices

Vậy nên tôi bắt đầu tham khảo các thực hành về sức khỏe

that I had learned from my own studies.

mà tôi đã học được từ những nghiên cứu của mình.

Doctors always laugh with me

Các bác sĩ luôn bật cười

when they find out that I'm a bio-psych and neuroscience major

khi họ biết được chuyên ngành của tôi là tâm lý sinh học và khoa học thần kinh

and psych PhD student.

và tôi đang theo học Tiến sĩ Tâm lý học.

Then when they ask what I'm studying

Sau đó họ hỏi tôi đang học ngành gì

and I tell them I study resilience and well-being,

tôi đáp lại rằng tôi học về khả năng phục hồi và hạnh phúc,

they either laugh again, say something like,

họ lại cười lần nữa, và nói những lời đại loại như:

"Oh, that's irrelevant,"

“Ơ, lạc đề rồi,”

or go, "Aw."

hoặc là “Aw.”

The irony was never lost on me.

Tôi luôn hiểu được những chuyện trớ trêu này.

I have read so many stories and studies of resilience,

Tôi đã đọc rất nhiều câu chuyện và nghiên cứu về khả năng phục hồi

but I never pictured the day that I would have to personally experience it.

nhưng tôi chưa từng tưởng tượng sẽ có ngày tôi phải tự mình trải qua nó.

I read and taught about gratitude practices,

Tôi đọc và dạy về thực hành lòng biết ơn,

specifically as a well-being strategy,

như là một chiến lược để sống hạnh phúc,

and even though I knew the positive effects,

và mặc dù tôi biết các lợi ích của chúng,

I had never seriously practiced them myself.

nhưng tôi chưa từng nghiêm túc thực hành chúng bao giờ cả.

I started to incorporate some of these exercises into my life.

Tôi bắt đầu áp dụng một số bài tập này vào đời sống.

I tried to stop focusing on what my body had done "wrong"

Tôi cố gắng ngừng tập trung vào những gì cơ thể tôi đã làm “sai”

and focus on the gratitude I had for my body instead.

mà thay vào đó tập trung vào lòng biết ơn đối với nó.

And really, I realized this is something I had been doing

Và thực sự, tôi nhận ra đây là điều mà tôi đã làm

when I was kissing my brain those days

khi tôi hôn lên não mình những ngày qua

leading up to and after surgery.

cho đến lúc phẫu thuật và cả sau đó nữa.

Gratitude became the tool

Lòng biết ơn trở thành công cụ

that helped me restructure my vision of illness and disability

giúp tôi chỉnh đốn lại tầm nhìn của mình về ốm đau và bệnh tật

when the world was telling me I should fight it instead.

trong khi cả thế giới đều đang bảo tôi hãy đánh nhau với nó.

Instead of thinking about if I would be able to have kids one day,

Thay vì nghĩ đến việc liệu sau này mình có thể có con,

I thought of how amazing it was that my brain, despite its trauma,

tôi đã nghĩ rằng thật kỳ diệu làm sao khi bộ não của tôi, mặc dù bị thương tổn,

was able to deliver the perfect amount of hormones to my body

vẫn có thể cung cấp đủ số lượng hoóc-môn hoàn hảo cho cơ thể

to produce enough eggs to save for a later date.

để sản xuất đủ số trứng và để dành cho mai này.

Every time I went to radiation and was put in my mask,

Mỗi lần xạ trị và khi được đeo mặt nạ,

I kissed my brain and I focused on the resident

tôi đều hôn lên não mình và tập trung vào vị bác sĩ

telling me how the healthy cells would be able to repair over time

đang nói với tôi rằng các tế bào khỏe mạnh sẽ dần được hồi phục theo thời gian

and the cancer cells could not.

còn các tế bào ung thư thì không thể.

And when the operative notes came back for my surgery,

Và khi có kết quả báo cáo cho cuộc phẫu thuật của tôi,

a day that I remember very well and had been scared to think about,

ngày mà tôi nhớ rất rõ và luôn cảm thấy sợ hãi khi nghĩ tới,

I read the note out loud,

tôi đã đọc kết quả lên thật to

sobbing, happy and grateful tears,

và khóc nức nở, những giọt nước mắt hạnh phúc và biết ơn

thinking about what my neurosurgeon's team did.

khi nghĩ về những gì mà đội phẫu thuật thần kinh đã làm.

I started to feel such an immense sense of gratitude

Tôi bắt đầu cảm thấy vô cùng biết ơn

for science, medicine and my medical team,

khoa học, y học và đội ngũ y tế,

that those thoughts started to drown out

nhờ họ mà những suy nghĩ như “Cuộc đời tôi rồi sẽ như thế nào?” bắt đầu bị át đi.

the "What is my life going to be like?" thoughts.

The more I practiced gratitude, the more peace I felt in my situation,

Càng thực hành lòng biết ơn, tôi càng cảm thấy bình yên,

and this got me interested in what could be happening

và điều này làm tôi hứng thú đến tương lai của

with the science of gratitude at a neurological level.

khoa học về lòng biết ơn ở cấp độ thần kinh.

There are several positive psychological and social outcomes of gratitude,

Một vài kết quả tích cực về mặt tâm lý và xã hội của lòng biết ơn

like increases in happiness, decreases in depression,

là làm tăng mức độ hạnh phúc, giảm tỷ lệ trầm cảm,

having stronger relationships and experiencing positive emotion.

có những mối quan hệ bền chặt hơn và trải nghiệm cảm xúc tích cực.

And fMRI studies show us

Và các nghiên cứu fMRI cho thấy

that several parts of our brain and pathways are activated

một vài phần trong não và các đường dẫn truyền được kích hoạt

when we experience and express gratitude.

khi chúng ta trải nghiệm và bày tỏ lòng biết ơn.

One of these parts is the medial prefrontal cortex,

Một trong số các phần này là vùng vỏ não trung gian trước trán,

an area associated with the management of negative emotions.

khu vực liên quan đến quản lý những cảm xúc tiêu cực.

Together, these changes in neurotransmitters and hormones

Những thay đổi trong chất dẫn truyền thần kinh và hoóc-môn này cùng nhau

combined with activated neural pathways,

kết hợp với các đường dẫn thần kinh kích hoạt,

help us cognitively restructure potentially harmful thoughts

giúp chúng ta tái cấu trúc nhận thức được những suy nghĩ có hại

to better manage our circumstances.

để kiểm soát tình hình của chúng ta tốt hơn.

And the cool thing is

Và điều thú vị là

that we can intentionally activate these gratitude circuits in our brain.

chúng ta có thể kích hoạt có chủ ý những mạch biết ơn này trong não mình.

In general, the more we do something, the easier it becomes,

Việc gì ta càng làm nhiều thì nó càng trở nên dễ dàng hơn,

and our brains work the same way.

bộ não của ta cũng không ngoại lệ.

The more we activate these gratitude circuits,

Càng kích hoạt các mạch biết ơn,

the less effort it takes to stimulate those pathways the next time,

ta càng cần ít nỗ lực hơn để kích thích những đường dẫn đó vào lần kế tiếp,

and the stronger those pathways become.

và các đường dẫn càng trở nên mạnh hơn.

Neuroplasticity is a term I teach my students

Neuroplasticity - tính dẻo dai của não bộ là từ tôi dạy học sinh để nói về

that refers to our brain's ability to form new neural connections throughout life.

khả năng tạo ra các kết nối thần kinh mới của não bộ trong suốt cuộc đời.

Which means this is something that anyone can practice

Có nghĩa là đây là điều mà ai cũng có thể thực hành

and get better at over time.

và càng làm tốt hơn theo thời gian.

So I kept practicing gratitude even when it seemed impossible.

Thế nên tôi vẫn thực hành lòng biết ơn, dù nó trông có vẻ bất khả thi.

Tôi luôn cảm ơn não mình vì đã làm việc rất xuất sắc

I continue to thank my brain for the amazing work it does

as I prepare for 12 more rounds of chemo this year.

trong khi chuẩn bị cho 12 đợt hóa trị tiếp trong năm nay.

I write down three things I'm grateful for

Tôi viết ra ba điều mà tôi cảm thấy biết ơn,

and why I'm grateful for them, no matter what,

và vì sao tôi biết ơn chúng, bất kể tôi có ra sao,

every morning that I wake up.

vào mỗi buổi sáng tôi thức dậy.

I write "thank you" notes to my heroes and health care,

Tôi viết lời “cảm ơn” cho những người hùng và nền y tế,

nurses who get the IV in the first time.

cho những y tá tiêm tĩnh mạch được ngay trong lần đầu.

The anesthesiology resident,

Cho các bác sĩ gây mê

who held my hand during the awake portions of my surgery,

người đã nắm tay tôi trong suốt quá trình phẫu thuật thức tỉnh,

radiation therapist that play my playlist during treatment

cho bác sĩ xạ trị đã mở danh sách nhạc tôi ưa thích trong quá trình điều trị

and administrative staff that makes me smile

và cho các nhân viên hành chính làm tôi cười

every time I walk into the hospital.

mỗi khi tôi bước chân vào bệnh viện.

Tôi muốn dùng thời khắc này để thực hành những điều tôi dạy

I do want to take a second here and practice what I teach

to shout out my doctors and their teams

để xướng tên các bác sĩ của tôi và đội ngũ của họ

from the Michigan Medicine Multidisciplinary Brain Tumor Clinic.

đến từ Phòng khám U não Đa khoa Y học Michigan.

I have never met such intelligent,

Họ là những người tài giỏi,

kind and patient people.

tử tế, và kiên nhẫn nhất mà tôi từng gặp.

Thank you for making me feel brave

Cảm ơn vì đã giúp tôi trở nên dũng cảm,

when I sometimes felt the opposite.

dù có những lúc tôi cảm thấy ngược lại.

I think the universe might think it's funny

Tôi nghĩ ắt hẳn vũ trụ sẽ thấy thật buồn cười

that a psych instructor and researcher who studies well-being

khi một giảng viên tâm lý học và nghiên cứu về sức khỏe và hạnh phúc

ended up with a brain tumor.

lại mắc u não.

The truth is that we need more awareness and more research

Sự thật là chúng ta cần nâng cao nhận thức và có nhiều nghiên cứu hơn

regarding brain tumors and brain cancer.

liên quan đến u não và ung thư não.

Doctors can't exactly predict how my tumor will behave,

Các bác sĩ không thể dự đoán chính xác khối u của tôi sẽ như thế nào,

and really, none of us

và thực sự, không ai trong chúng ta

can predict what our lives are going to be like exactly.

có thể dự đoán chính xác được cuộc đời mình sẽ ra sao.

But what I hope I can show you is that we can also be grateful

Nhưng tôi mong giúp mọi người thấy được ta vẫn có thể thấy biết ơn

for the unexpected challenges.

những thử thách bất ngờ.

I don't want to dismiss people

Tôi không muốn phản bác

who may find the fight narrative empowering.

những ai thấy được tiếp sức nhờ những câu chuyện chiến đấu.

I also don't want to suggest that it's by any means easy

Tôi cũng không muốn gợi ý rằng bằng mọi cách,

to find ways to be grateful in dealing with adversity.

hãy dễ dàng tìm ra cách để biết ơn khi đối mặt với nghịch cảnh.

This has been the hardest thing that I've ever had to do.

Đây là điều khó khăn nhất mà tôi đã từng làm.

Nhưng tôi muốn truyền động lực cho những ai cảm thấy như tôi

But I do want to empower those that feel like me,

that there's another way to go through whatever your journey may be,

rằng có một cách khác để vượt qua bất kỳ hành trình nào,

that loving your body doesn't have to be conditional.

rằng tình yêu cho cơ thể bạn không nhất thiết cần phải có điều kiện.

And that by practicing gratitude

Và nhờ thực hành lòng biết ơn,

we can actually wire our brains to help us build resilience.

chúng ta thực sự có thể lập trình bộ não để giúp ta xây dựng khả năng phục hồi.

And lastly,

Và cuối cùng,

Tôi hy vọng rằng tất cả mọi người, bất kể dù các bạn đang ở đâu hay làm gì,

I hope everyone, no matter where you are or what you are doing,

can take a second to kiss your own brain

hãy dành ra vài giây để hôn lên não của mình

and thank it for all that it does for you.

và cảm ơn nó vì những điều nó đã mang đến cho bạn.