How to Squeeze All the Juice Out of Retirement | Riley Moynes | TED

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Kanhaiya Verma

Everyone says you have to get ready to retire financially.

ငွေရေးကြေးရေးအရ အငြိမ်းစားယူဖို့ အသင့်ဖြစ်ရမယ်လို့ လူတိုင်းပြောကြတယ်။

And of course you do.

တကယ် ခင်ဗျားတို့ လုပ်တာပါ။

But what they don't tell you

ဒါပေမဲ့ သူတို့ မပြောတာက

is that you also have to get ready psychologically.

စိတ်ပိုင်းအရလည်း အဆင်သင့်ဖြစ်ရမယ်ဆိုတာပါ။

Who knew?

ဘယ်သူသိမလဲ။

But it's important for a couple of reasons.

ဒါပေမဲ့ ဒါက အကြောင်းပြချက် နှစ်ခုအတွက် အရေးကြီးပါတယ်။

First, 10,000 North Americans will retire today

ပထမ၊ မြောက်အမေရိကတိုက်သား ၁၀,၀၀၀ ဟာ

and every day for the next 10 to 15 years.

ဒီနေ့နဲ့ နောင် ၁၀ နှစ်ကနေ ၁၅ နှစ်အထိ နေ့စဉ် အငြိမ်းစားယူကြမှာပါ။

This is a retirement tsunami.

ဒါက အငြိမ်းစား ဆူနာမီပါ။

And when these folks come crashing onto the beach,

ဒီလူတွေ ဒီအခြေအနေကို ကြုံရတဲ့အခါ၊

a lot of them are going to feel like fish out of water,

သူတို့ထဲက တော်တော်များများဟာ မျှော်လင့်စရာ သဲလွန်စမရှိဘဲ၊

without a clue as to what to expect.

ရေထဲက ထွက်လာတဲ့ ငါးတွေလို ခံစားရမှာပါ။

Secondly, it's important because there is a very good chance

ဒုတိယအနေနဲ့၊ အငြိမ်းစားယူချိန်မှာ ဘဝရဲ့ သုံးပုံတစ်ပုံမှာ ရှင်သန်နေမယ်ဆိုတဲ့

that you will live one third of your life in retirement.

အခွင့်အလမ်းကောင်းတစ်ခုရှိလို့ ဒါက အရေးကြီးတာပါ။

So it's important that you have a heads up

ဒီတော့ ဒါနဲ့အတူ လာမယ့် သိသာထင်ရှားတဲ့

to the fact that there will be significant psychological changes

စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြောင်းအလဲတွေနဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိလာမယ်ဆိုတာကို

and challenges that come with it.

သတိပြုမိဖို့ အရေးကြီးတယ်။

I belong to a walking group that meets early three mornings a week.

တစ်ပတ်ကို မနက်စောစော သုံးရက် တွေ့ဆုံတဲ့ လမ်းလျှောက် အုပ်စုတစ်စုမှာ ကျွန်တော်ပါတယ်။

Our primary goal is to put 10,000 steps on our Fitbits,

အဓိက ရည်ရွယ်ချက်က လှုပ်ရှားမှု ခြေရာခံစက်မှာ ခြေလှမ်း ၁၀,၀၀၀ တင်ဖို့နဲ့

and then we go for coffee and cinnamon buns more importantly.

နောက်တော့ ကော်ဖီနဲ့ သစ်ကြံပိုး မုန်တွေ သွားစားတာက ပိုအရေးကြီးပါတယ်။

(Laughter and applause)

(ရယ်သံများ၊ လက်ခုပ်သံများ)

So we've gotten the habit of, as we walk,

ကျွန်တော်တို့ အကျင့်ဖြစ်လာပြီး၊ လမ်းလျှောက်တုန်း

we've gotten the habit of choosing a topic for discussion.

ဆွေးနွေးဖို့ အကြောင်းအရာတစ်ခု ရွေးချယ်တဲ့ အကျင့်တစ်ခုဖြစ်လာတယ်။

And one day the topic was,

တစ်နေ့တော့ အကြောင်းအရာက

how do you squeeze all the juice out of retirement?

အငြိမ်းစားယူတာကနေ ဘယ်လို အနှစ်ထုတ်မလဲ။

How's that for seven o'clock in the morning?

မနက် ခုနစ်နာရီအတွက်ဆို ဘယ်လိုလဲပေါ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So we walk and we talk, and the next day we go on to the next topic.

ဒါနဲ့ လမ်းလျှောက်၊ စကားပြောနဲ့ နောက်နေ့ ရောက်တော့ နောက်အကြောင်းအရာကို ဆက်သွားတယ်။

But the question stayed with me

ဒါပေမဲ့ အငြိမ်းစားယူတာနဲ့အတူ လာတဲ့

because I was really having some challenges with retirement.

စိန်ခေါ်မှုတချို့ ရှိတာကြောင့် ဒီမေးခွန်းက ကျွန်တော်နဲ့အတူ ဆက်ရှိနေတယ်။

I was busy enough,

အတန်အသင့် အလုပ်များပေမဲ့၊

but I really didn't feel that I was doing very much

သိသာတဲ့ ဒါမှမဟုတ် အရေးပါတဲ့ အရာတွေ

that was significant or important.

အအများကြီးလုပ်နေတယ်လို့ မခံစားခဲ့ရဘူး။

I was really struggling.

ကျွန်တော် တကယ့်ကို ရုန်းကန်နေရတာပါ။

I thought I had a pretty good idea of what success looked like

အလုပ်လုပ်တဲ့ သက်တမ်းမှာ အောင်မြင်မှုက ဘယ်လိုဆိုတာက

in a working career,

အတော်ကောင်းတဲ့ စိတ်ကူးတစ်ခုလို့ ထင်ပေမဲ့

but when it came to retirement, it was fuzzier for me.

အငြိမ်းစားယူဖို့ ဖြစ်လာတဲ့အခါ၊ ဒါက ကျွန်တော့အတွက် ပိုစိတ်ရှုပ်စရာဖြစ်နေတယ်။

So I decided to dig deeper.

ဒါကြောင့် ပိုနက်နက် စူးစမ်းဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

And what I discovered was that much of the material on retirement

ကျွန်တော် တွေ့ရှိခဲ့တာက အငြိမ်းစားယူတာနဲ့ ဆိုင်တဲ့ အကြောင်းအရာ အများစုက

focuses on the financial and/or the estate side of things.

ငွေကြေးနဲ့ /ဒါမှမဟုတ် ပစ္စည်း ပိုင်ဆိုင်မှုတွေ အာရုံစိုက်ကြတာပါ။

And of course, they're both important,

တကယ်တော့ ဒါတွေ နှစ်ခုစလုံးက အရေးပါပေမဲ့၊

but just not what I was looking for.

ဒါက ကျွန်တော် ရှာနေတာမဟုတ်ဘူး။

So I interviewed dozens and dozens of retirees

ဒါနဲ့ ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့ အငြိမ်းစားတွေကို တွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့ပြီး

and I asked them the question:

သူတို့ကို မေးခဲ့တဲ့မေးခွန်းက–

how do you squeeze all the juice out of retirement?

အငြိမ်းစားယူတာကနေ ဘယ်လို အနှစ်ထုတ်လဲ။

What I discovered was that there is a framework

ကျွန်တော် တွေ့ရှိခဲ့တာက ဒါတွေအားလုံးကို သဘောပေါက်အောင်

that can help make sense of it all.

ကူညီပေးနိုင်တဲ့ အစီအစဉ်တစ်ခုရှိတယ်ဆိုတာပါ။

And that's what I want to share with you today.

ဒီနေ့ ခင်ဗျားတို့နဲ့အတူ မျှဝေချင်တာက ဒါပါ။

You see, there are four distinct phases

ကျွန်တော်တို့အများစု အငြိမ်းစားယူချိန်မှာ

that most of us move through in retirement.

လှုပ်ရှားဖြတ်သန်းတဲ့ ကွဲပြားတဲ့ အဆင့် ၄ ဆင့်ရှိတယ်။

And as you'll see, it's not always a smooth ride.

နားလည်ကြမယ့်အတိုင်း၊ အမြဲတော့ ချောမွေ့တဲ့ စီးနင်းမှုတစ်ခုတော့ မဟုတ်ဘူး။

In the next few minutes,

နောက်မိနစ်အနည်းငယ်မှာ၊

you’ll recognize which phase you’re in, if you’re retired.

ခင်ဗျားက ဘယ်အဆင့်မှာဆိုတာကို လက်ခံမှာပါ၊ အငြိမ်းစားယူထားရင်ပေါ့။

And if you’re not,

မယူထားဘူးဆိုရင်လည်း၊

you'll have a better idea of what to expect when that time comes.

အချိန်ရောက်လာတဲ့အခါ မျှော်လင့်စရာအတွက် ပိုကောင်းတဲ့ စိတ်ကူး တစ်ခုရှိလာမှာပါ။

And best of all, you'll know that there is a phase four.

အကောင်းဆုံးကတော့ အဆင့် ၄ ဆင့်ရှိတာကို သိရမှာပါ။

The most gratifying, satisfying of the four phases,

အဆင့် ၄ ဆင့်ရဲ့ အားအရဆုံး၊ ကျေနပ်မှုအရှိဆုံးပါ။

and that's where you can squeeze all the juice out of retirement.

ဒါက အငြိမ်းစားယူတာကနေ အနှစ်ထုတ်ယူလို့ရတာပါ။

Phase one is the vacation phase, and that's just what it's like.

အဆင့် ၁ က အားလပ်ရက် အဆင့်ပါ။ ဒါက အဲဒီလိုပါ။

You wake up when you want, you do what you want all day.

နိုးချင်တဲ့အချိန်မှာ ခင်ဗျား နိုးလာတယ်၊ တစ်နေ့လုံး လုပ်ချင်တာ လုပ်တယ်။

And the best part is that there is no set routine.

အကောင်းဆုံး အပိုင်းက သတ်မှတ် လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်မရှိတာပါ။

For most people, phase one represents their view of an ideal retirement.

အများစုအတွက် အဆင့် ၁ က စံပြအငြိမ်းစားယူမှု အပေါ် သူတို့ရဲ့အမြင်ကို ကိုယ်စားပြုတယ်။

Relaxing, fun in the sun, freedom, baby.

နေရောင်ထဲမှာ စိတ်လက်ပေါ့ပါး ပျော်ရွှင်၊ လွတ်လပ်တဲ့၊ ကလေးငယ်ပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

And for most folks, phase one lasts for about a year or so.

အများစုအတွက်တော့ အဆင့် ၁က တစ်နှစ်လောက်ကြာတယ်။

And then strangely, it begins to lose its luster.

ပြီးတော့ ထူးဆန်းစွာပဲ၊ ဒါရဲ့ လင်းလက်မှု ပျောက်ဆုံးလာတယ်။

We begin to feel a bit bored.

ကျွန်တော်တို့ နည်းနည်း ငြီးငွေ့လာတယ်။

We actually miss our routine.

လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေကို တကယ် အောက်မေ့မိတယ်။

Something in us seems to need one.

ကျွန်တော်တို့မှာ တစ်ခုခု လိုအပ်နေပုံရတယ်။

And we ask ourselves,

“အငြိမ်းစားယူတာ ဒါလား” လို့

"Is that all there is to retirement?"

ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် မေးကြတယ်။

Now when these thoughts and feelings start to bubble up,

အခုတော့ ဒီအတွေးတွေနဲ့ ခံစားချက်တွေ ပေါ်လာတဲ့အခါ၊

you have already moved into phase two.

အဆင့် ၂ ကို ပြောင်းသွားပါပြီ။

Phase two is when we feel loss and we feel lost.

အဆင့် ၂ က ဆုံးရှုံးမှုကို ခံစားရပြီး ပျောက်ဆုံးနေတယ်လို့ ခံစားရချိန်ပါ။

Phase two is when we lose the big five,

အဆင့် ၂ က အငြိမ်းစားယူတာနဲ့ ဆက်နွှယ်နေတဲ့

significant losses all associated with retirement.

သိသာတဲ့ ဆုံးၡုံးမှုတွေ အကြီးစား ၅ ခုကို ဆုံးၡုံးချိန်ပါ။

We lose that routine.

လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်ကို ဆုံးၡုံးတယ်။

We lose a sense of identity.

ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာ သဘော ဆုံးၡုံးသွားတယ်။

We lose many of the relationships that we had established at work.

အလုပ်ခွင်မှာ တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ ဆက်ဆံရေးတွေ အများကြီး ဆုံးၡုံးသွားတယ်။

We lose a sense of purpose,

ရည်ရွယ်ချက် သဘော ဆုံးၡုံးလိုက်ရတယ်၊

and for some people, there's a loss of power.

တချို့လူတွေအတွက်တော့ စွမ်းအား ဆုံးၡုံးမှု ရှိပါတယ်။

Now we don't see these things coming.

အခုတော့ ဒီအရာတွေ လာနေတာကို ကျွန်တော်တို့ မမြင်ဘူး။

We didn’t see these losses coming, and because they happen all at once,

ဒီဆုံးရှုံးမှုတွေ လာတာကို မမြင်ခဲ့ဘူး။ ဒါတွေ အားလုံးက တစ်ပြိုင်နက် ဖြစ်တာကြောင့်၊

it’s like, poof, gone.

ဉုံ၊ ဖွ ဆိုသလိုပါ။

It's traumatic.

ဒါက စိတ်သောကဖြစ်စရာပါ။

Phase two is also when we come face-to-face with the three Ds:

အဆင့် ၂ က ကွာရှင်းတာ၊ စိတ်ကျဝေဒနာနဲ့ ကျဆင်းမှုဆိုတာတွေနဲ့လည်း

divorce,

မျက်နှာချင်းဆိုင်လာတဲ့ အချိန်ပါ။

depression

ရုပ်ပိုင်းရော

and decline, both physical and mental.

စိတ်ပိုင်းရော၊ နှစ်ခုစလုံးပါ။

The result of all of this

ဒါတွေအားလုံးရဲ့ ရလဒ်ကတော့

is that we can feel like we've been hit by a bus.

ကျွန်တော်တို့ဟာ ဘတ်စကားနဲ့ အတိုက်ခံရသလို ခံစားရနိုင်တယ်။

You see, before we can appreciate and enjoy some of the positive aspects

ကျွန်တော်တို့ဟာ အဆင့် ၃၊ အဆင့် ၄ နဲ့ ဆက်နွှယ်တဲ့ အပြုသဘော

associated with phase three and four,

ရှုထောင့်အချို့ကို တန်ဖိုးထား၊ မမွေ့လျော်ခင်၊

you are going to, in phase two, feel fear,

အဆင့် ၂ မှာ ကြောက်ရွံ့မှု၊ ပူပန်မှုနဲ့ အတော်လေး

anxiety and quite even depression.

စိတ်ဓာတ်ကျတာတွေတောင် ခံစားရမှာပါ၊၊

That's just the way it is.

ဒါက ဒီလိုပဲ ဖြစ်နေတာပါ။

So buckle up, get ready.

ဒီတော့ ဖြစ်လာမှာကို ပြင်ဆင်၊ အသင့်ဖြစ်အောင်လုပ်ပါ။

Fortunately, at some point, most of us say to ourselves,

ကံကောင်းတာက တစ်ချိန်ချိန်မှာ အများစုက ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ပြောတာက

"Hey, I can't go on like this.

“ဟေ့၊ ငါ ဒီလိုဆက်မသွားနိုင်ဘူး။

I don't want to spend the rest of my life,

ကျန်တဲ့ ဘဝတစ်လျှောက်လုံး၊ အနှစ် ၃၀ လောက်ကို

perhaps 30 years, feeling like this."

ဒီလို ခံစားရင်း မကုန်ဆုံးချင်ဘူး” ပေါ့။

And when we do, we've turned a corner to phase three.

ဒီလိုလုပ်တဲ့အခါ၊ အဆင့် ၃ ထောင့်ချိုးကို လှည့်လိုက်တာပါ။

Phase three is a time of trial and error.

အဆင့် ၃ က စမ်းသပ်လိုက်၊ မှားယွင်းလိုက် အချိန်ပါ။

In phase three, we ask ourselves,

အဆင့် ၃ မှာတော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် မေးကြတာက–

“How can I make my life meaningful again?

“ငါ့ ဘဝကို ဘယ်လို ပြန်အဓိပ္ပာယ်ရှိအောင် လုပ်နိုင်လဲ။

How can I contribute?”

ဘယ်လို ပါဝင်ကူညီနိုင်လဲ” ပေါ့။

The answer often is to do things that you love to do and do really well.

မကြာခဏ အဖြေကတော့ ကိုယ် နှစ်သက်တာတွေကို လုပ်ပြီး ကောင်းကောင်းလုပ်ဖို့ပါ။

But phase three can also deliver some disappointment and failure.

ဒါပေမဲ့ အဆင့် ၃ က စိတ်ပျက်မှုနဲ့ ၡုံးနိမ့်မှုတချို့ကိုလည်း ခေါ်လာနိုင်တယ်။

For example,

ဥပမာ၊

I spent a couple of years serving on a condo board

နောက်ဆုံးမှာ အအော်ခံရလို့ မောပန်းသွားတဲ့အထိ ကွန်ဒို ဘုတ်အဖွဲ့မှာ

until I finally got tired of being yelled at.

ကူညီရင်း နှစ်နှစ်လောက် ကုန်ဆုံးခဲ့တယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

You see, one year the board decided that we were going to plant daffodils

တစ်နှစ်မှာတော့ ဘုတ်အဖွဲ့က အစဉ်အလာ ဒေစီပန်းတွေအစား၊

rather than the traditional daisies,

ဒက်ဖဒိလ်တွေ စိုက်မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်တော့၊

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

and we got yelled at.

ကျွန်တော်တို့ အအော်ခံရတယ်။

Go figure.

မှန်းကြည့်ပေါ့ဗျာ။

I thought about law school,

ဥပဒေကျောင်းအကြောင်း တွေးမိပြီး

thinking perhaps of becoming a paralegal.

ဥပဒေဝန်ထမ်းဖြစ်လာဖို့ စဉ်းစားမိတယ်။

And then I completed a program on dispute resolution.

ဒီနောက်တော့ အငြင်းပွားမှု ဖြေရှင်းရေး အစီအစဉ်တစ်ခု ပြီးသွားတယ်။

It all went nowhere.

အားလုံးက ဘာမှ မဖြစ်မြောက်ခဲ့ဘူး။

I love to write.

စာရေးရတာကို ကြိုက်တယ်။

So I created a program called Getting Started on Your Memoirs.

ဒီတော့ Getting Started on Your Memoirs လို့ခေါ်တဲ့ ပရိုဂရမ်တစ်ခု ဖန်တီးခဲ့တယ်။

That program has met with "limited success."

အဲဒီပရိုဂရမ်က “အကန့်အသတ်ရှိတဲ့ အောင်မြင်မှု” နဲ့ ကြုံခဲ့တယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

It's been a rocky road for me, too.

ဒါက ကျွန်တော့အတွက်လည်း ဒယီးဒယိုင် လမ်းတစ်လမ်းပါ။

And I told you to buckle up.

ခင်ဗျားတို့ကို ကြုံလာမှာကို ပြင်ဆင်ဖို့ ပြောခဲ့တယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Now, I know all this can sound bad.

အားလုံးက မကောင်းပုံရတာ ကျွန်တော် သိတယ်။

But it's really important to keep trying and experimenting

ဒါပေမဲ့ မနက်မှာ အိပ်ရာ ပြန်ထချင်အောင် လုပ်ပေးမယ့် မတူညီတဲ့

with different activities that'll make you want to get up in the morning again,

လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ဆက်ကြိုးစားပြီး စမ်းသပ်ဖို့က တကယ့်ကို အရေးကြီးတယ်။

because if you don't,

ဘာလို့လဲဆိုတော့ မထချင်ဘူးဆိုရင်၊

there's a real good chance of slipping back into phase two,

ဘတ်စကားနဲ့ အတိုက်ခံရသလို ခံစားရတဲ့ အဆင့် ၂ကို ပြန်ချော်ကျဖို့

feeling like you've been hit by a bus,

တကယ့် အခွင့်အလမ်းကောင်းတစ်ခု ရှိလို့ပါ၊

and that is not a happy prospect.

ဒါက ပျော်စရာ အလားအလာတော့ မဟုတ်ဘူး။

Not everyone breaks through to phase four.

လူတိုင်းတော့ အဆင့် ၄ အထိ မဖြတ်သန်းကြဘူး။

But those who do are some of the happiest people

ဒါပေမဲ့ ဖြတ်သန်းသူတွေကတော့ ကျွန်တော် တွေ့ဖူးသမျှထဲမှာ

I have ever met.

အပျော်ရွှင်ဆုံးလူတွေထဲက တချို့ပါ။

Phase four is a time to reinvent and rewire.

အဆင့် ၄ က ပြန်တီထွင်ပြီး ပြန်ဆက်သွယ်တဲ့ အချိန်ပါ။

But phase four involves answering some tough questions, too.

ဒါပေမဲ့ အဆင့် ၄ မှာ ခက်ခဲတဲ့ မေးခွန်း တချို့ကို ဖြေဆိုတာလည်း ပါဝင်တယ်။

Like what's the purpose here?

ဥပမာ ဒီမှာ ရည်ရွယ်ချက်က ဘာလဲ။

What's my mission?

ကိုယ့်ရဲ့ အထူးတာဝန်က ဘာလဲ။

How can I squeeze all the juice out of retirement?

အငြိမ်းစားယူတာကနေ ဘယ်လို အနှစ်ထုတ်နိုင်လဲ။

You see, it's important that we find activities

ကျွန်တော်တို့အတွက် အဓိပ္ပာယ်ရှိတဲ့

that are meaningful to us

လုပ်ဆောင်မှုတွေကို ရှာဖွေပြီး၊

and that give us a sense of accomplishment.

ပြီးမြောက်အောင်မြင်မှု ဘဘောတစ်ခု ပေးဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

And my experience is that it almost always involves service to others.

ကျွန်တော့ရဲ့အတွေအကြုံကတော့ ဒါက တခြားသူတွေကို ကူညီတာ အမြဲ ပါဝင်နေတာပါ။

Maybe it's helping a charity that you care about.

ဒါကခင်ဗျား ဂရုစိုက်တဲ့ ပရဟိတအဖွဲ့ကို ကူညီနေတာ ဖြစ်နိုင်တယ်။

Maybe you'll be like the old coots.

ခင်ဗျားတို့ဟာ ငတုံးငအတွေလို ဖြစ်နိုင်တယ်။

Yeah, these folks took a booth in the local farmers market

ဟုတ်ပါတယ်၊ ဒီလူတွေက အနီးအနားက အခွန်လွတ်ဈေးမှာ ဆိုင်တစ်နေရာယူကာ

and were prepared to give their advice

သူတို့ရဲ့ နှစ်များစွာ အတွေ့အကြုံတွေအပေါ် အခြေခံပြီး

based on their vast years of experience

ရောက်လာသူတိုင်းကို

to anyone who came by.

အကြံပေးဖို့ အသင့်ရှိခဲ့ကြတယ်။

Or maybe you'll be like my friend Bill.

ဒါမှမဟုတ် ခင်ဗျားဟာ ကျွန်တော့ရဲ့ မိတ်ဆွေ ဘီလ်လို ဖြစ်နိုင်တယ်။

I met Bill a few years ago in a 55-plus activity group.

လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်အနည်းငယ်က ၅၅ အထက် လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့မှာ ဘီလ်နဲ့ ဆုံခဲ့တယ်။

In the summer, we golf together

နွေရာသီမှာ ဂေါက်သီး အတူကစားပြီး

and walk together and bicycle together,

အတူ လမ်းလျှောက်၊ စက်ဘီးစီးကြတယ်၊

and in the winter we curl.

ဆောင်းရာသီမှာ ဒိုးပစ်ကြတယ်။

But Bill had this idea that we should exercise our brains as well.

ဒါပေမဲ့ ဦးနှောက်တွေကိုလည်း လေ့ကျင့်သင့် တယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးက ဘီလ်မှာ ရှိခဲ့တယ်။

He believed that there was a tremendous pool

ကျွန်တော်တို့အုပ်စုထဲမှာ ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ

of expertise and experience in our group.

အများကြီးရှိတယ်လို့ သူ ယုံကြည်ခဲ့တယ်။

And so he approached a number of folks

ဒါကြောင့် သူက လူအတော်များများဆီ

and asked if they would volunteer to teach some of the things

ချဉ်းကပ်ပြီး၊ သူတို့ လုပ်ချင်တာ တချို့ကို သင်ပေးဖို့

that they love to do to others.

စေတနာ့ဝန်ထမ်းလုပ်မလားလို့ မေးခဲ့တယ်။

And almost invariably they agreed.

အားလုံးနီးပါးက အမြဲ သဘောတူကြတယ်။

Bill himself taught two sessions,

ဘီလ် ကိုယ်တိုင် နှစ်ချိန် သင်ပေးခဲ့တယ်၊

one on iPads and one on iPhones.

အိုင်ပက်ပေါ်တွေမှာ တစ်ခု၊ အိုင်ဖုန်းတွေပေါ်မှာ တစ်ခုပါ။

Because we were smart enough to know

ခရစ္စမတ်မှာ ကလေးတွေက ကျွန်တော်တို့ရဲ့

that a number of our members had been given these things

အဖွဲ့ဝင် အတော်များများကို ဒီအရာတွေ ကို လက်ဆောင်အဖြစ် ပေးခဲ့တယ်လို့

as gifts at Christmas by their children

သိရလောက်တောင် ကျွန်တော်တို့က တော်တာာက

and that they barely knew how to turn them on.

သူတို့က ဒါတွေကို ဖွင်တတ်ရုံသာ သိတာကြောင့်ပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

The first year we offered nine programs

ပထမနှစ်မှာ အစီအစဉ် ၉ ခုကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီး

and there were 200 folks signed up.

လူပေါင်း ၂၀၀ စာရင်းသွင်းခဲ့ကြတယ်။

The next year, that number expanded to 45 programs

နောက်နှစ်မှာ ဒီအရေအတွက်က လူပေါင်း ၇၀၀ ကျော် ပါဝင်တဲ့

with over 700 folks participating.

အစီအစဉ် ၄၅ ခုအထိ တိုးသွားခဲ့တယ်။

And the following year we offered over 90 programs

နောက်နှစ်မှာ အစီအစဉ်ပေါင်း ၉၀ ကျော် ကမ်းလှမ်းပြီး

and had 2,100 registrations.

မှတ်ပုံတင် ၂,၁၀၀ ရှိခဲ့တယ်။

Amazing.

အံ့ဩစရာပါ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

That was Bill.

ဒါကတော့ ဘီလ်ပါ။

Our members taught us to play bridge and mahjong.

အဖွဲ့ဝင်တွေက ကျွန်တော်တို့ကို ဘရစ်ျ်နဲ့ မာဂျောက် ကစားတာ သင်ပေးခဲ့တယ်။

They taught us to paint.

ပန်းချီဆွဲတာ သင်ပေးခဲ့တယ်။

They taught us to repair our bicycles.

စက်ဘီးတွေ ပြင်တာ သင်ပေးခဲ့တယ်။

We tutored and mentored local school kids.

ကျွန်တော်တို့က ဒေသခံကျောင်းက ကလေးတွေကို သင်ကြား၊လမ်းညွှန်ပေးခဲ့တယ်။

We set up English as a second language programs for newcomers.

အသစ်ရောက်လာသူတွေအတွက် ဒုတိယ ဘာသာစကား အစီအစဉ်အဖြစ် အင်္ဂလိပ်ကို စီစဉ်ပေးခဲ့တယ်။

We had book clubs, we had film clubs,

ကျွန်တော်တို့မှာ စာအုပ် အသင်းတွေရှိတယ်၊ ရုပ်ရှင် အသင်းတွေရှိတယ်၊

we even had a few golf clubs.

ဂေါက်ကလပ်တချို့တောင် ရှိတယ်။

Exhausting, but exhilarating.

မောပန်းပေမဲ့၊ ပျော်စရာကောင်းပါတယ်။

That's what's possible in phase four.

ဒါက အဆင့် ၄ မှာ ဖြစ်နိုင်တာတွေပါ။

And do you remember the five losses

အဆင့် ၂ မှာ ကျွန်တော်တို့ ပြောခဲ့တဲ့

that we talked about in phase two?

ဆုံးၡုံးမှု ၅ ခုကို မှတ်မိလား။

Loss of our routine and identity and relationships

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်၊ ကိုယ်ပိုင်လက္ခဏာ၊ ဆက်ဆံရေးတွေ၊

and purpose and power.

ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ စွမ်းအား ဆုံးၡုံးမှုပါ။

In phase four, these are all recovered.

အဆင့် ၄ မှာ ဒါတွေအားလုံး ပြန်ကောင်းလာတယ်။

It is magic to see.

မြင်ရတာ မှော်ဆန်ပါတယ်။

Magic.

အံ့ဖွယ်ရာပါ။

So I urge you to enjoy your vacation in phase one.

ဒါကြောင့် အဆင့် ၁ မှာ အားလပ်ရက်ကို ပျော်မွေ့ဖို့ ကျွန်တော် တိုက်တွန်းပါတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Be prepared for the losses in phase two.

အဆင့် ၂ မှာ ဆုံးရှုံးမှုတွေအတွက် ပြင်ဆင်ပါ။

Experiment and try as many different things as you can

အဆင့် ၃ မှာ မတူညီတာတွေကို တတ်နိုင်သလောက်

in phase three.

များများ စမ်းသပ်၊ ကြိုးစားပါ။

And squeeze all the juice out of retirement

ပြီးတော့ အဆင့် ၄ မှာ အငြိမ်းစားယူမှုကနေ

in phase four.

အနှစ်ထုတ်ပါ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)