Jack Dangermond: An ever-evolving map of everything on Earth | TED Countdown

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

The world that we live in is not well-known.

ကျွန်တော်တို့ နေထိုင်တဲ့ ကမ္ဘာကို ကောင်းကောင်း မသိကြဘူး။

It's fragile.

အထိအခိုက်မခံဘူး။

It’s rich in biodiversity.

ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲတွေ ကြွယ်ဝတယ်။

And it’s increasingly impacted by human activities.

လူသားတွေရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ ကြောင့် သက်ရောက်မှုတွေ ပိုများလာတယ်။

Geologists are beginning to call this era the Anthropocene.

ဘူမိဗေဒပညာရှင်တွေက ဒီခေတ်ကို Anthropocene လို့ ခေါ်ကြတယ်။

Today, our world is in trouble because humans are living carelessly.

ဒီနေ့ လူသားတွေက ပေါ့ပေါ့ဆဆ နေထိုင်နေတာကြောင့် ကမ္ဘာက ဒုက္ခရောက်နေတယ်။

We are threatening our very future.

ကျွန်တော်တို့ဟာ အနာဂတ်ကို ခြိမ်းခြောက်နေတယ်။

We are, as human beings,

ကျွန်တော်တို့ လူသားတွေအနေနဲ့

going to have to collectively come together

ဒီစိန်ခေါ်မှုတွေကို အတူ စုပေါင်းပြီး

and address these challenges.

လက်တွဲဖြေရှင်းရတော့မှာပါ။

A sustainable future, in my mind, is possible,

စိတ်ထဲမှာတော့ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ အနာဂတ်တစ်ခုက ဖြစ်နိုင်ပေမဲ့

but we’re going to have to do many things,

ကျွန်တော်တို့ အများကြီးလုပ်ရမှာဖြစ်ပြီး

and we're going to have to do these now.

ဒါတွေကို အခု လုပ်ရတော့မှာပါ။

Sustainability really requires that we see the world as one system.

ရေရှည်တည်တံ့မှုက ကမ္ဘာကြီးကို စနစ်တစ်ခု အဖြစ် ကျွန်တော်တို့ မြင်ဖို့ လိုအပ်တာပါ။

Today, in my field, the geospatial field,

ဒီနေ့တော့ ကျွန်တော့ရဲ့နယ်ပယ်၊ ဘူမိတည်နေရာ နယ်ပယ်မှာ

we are seeing technologies emerge that are becoming interconnected.

အပြန်အလှန်ဆက်နွှယ်နေတဲ့ နည်းပညာတွေ ပေါ်ထွက်လာတာကို တွေ့မြင်နေရတယ်။

They're allowing us to measure,

ဒါတွေက ကျွန်တော်တို့ကို ကမ္ဘာပေါ်မှာ

analyze and understand what's occurring on our globe.

ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အရာတွေကို တိုင်းတာ၊ စိတ်ဖြာကာ နားလည်နိုင်ခွင့်ပေးတယ်။

We're bringing together geographic information from many sources,

ကျွန်တော်တို့က ကမ္ဘာမြေပေါ်မှာ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အရာအားလုံးကို သရုပ်ဖော်တဲ့

virtually describing everything that is occurring on our planet.

အရင်းအမြစ်များစွာကနေ ပထဝီဝင်အချက်အလက်တွေကို စုစည်းနေတာပါ။

These technologies are being systematically interconnected

ဒီနည်းပညာတွေက ဝဘ်နဲ့ စနစ်တကျ အပြန်အလှန်

with the web,

န်ချိတ်ဆက်ထားပြီး

and opening up,

အဖွဲ့အစည်းတွေက

allowing organizations to be able to see information

သတင်းအချက်အလက်တွေကို မြင်နိုင်ပြီး ကျွန်တော် သရုပ်ဖော်သလိုဆို

and create what I like to describe

ကမ္ဘာဂြိုဟ်တစ်ခုလုံးအတွက်

as a geographic information system for our entire planet.

ပထဝီဝင် သတင်းအချက်အလက်စနစ်တစ်ခု အဖြစ် ဖန်တီးနိုင်ခွင့် ဖွင့်ပေးထားတယ်။

This system promises to be a platform

ဒီစနစ်က ပိုရေရှည်တည်တံ့တဲ့ အနာဂတ်အတွက်

for better understanding and managing our planet,

အာရုံကြောစနစ်တစ်ခုလိုဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကို ပိုကောင်းကောင်း နားလည်၊

a kind of nervous system for a more sustainable future.

စီမံခန့်ခွဲဖို့ ပလပ်ဖောင်းတစ်ခု ဖြစ်လာမယ်လို့ ကတိပြုတယ်။

A central part of this system is content.

ဒီစနစ်ရဲ့ အဓိက အပိုင်းက ပါဝင်တဲ့ အကြောင်းအရာပါ။

We are creating a living atlas of our planet

လူဦးရေနဲ့ စီးပွားရေးလို အရာတွေအကြောင်း

that provides a massive collection of authoritative data and map layers,

အချက်အလက်တွေကို ဖော်ပြတဲ့ တရားဝင် အချက်အလက်နဲ့ မြေပုံအလွှာတွေကို

describing information on things like population and the economy.

စုစည်းပေးထားတဲ့ ကမ္ဘာမြေရဲ့ သက်ရှိ မြေပုံ တစ်ခုကို ကျွန်တော်တို့ ဖန်တီးနေတာပါ။

A wealth of information on natural systems,

သဘာဝစနစ်မှာ သတင်းအချက် အလက်တွေ အများကြီးပါ။

including all the -ologies:

ဇလဗေဒ၊ ဇီဝဗေဒ၊ သဘာဝပေါက်ပင်နဲ့

hydrology, biology, vegetation

ကျွန်တော်တို့ကို တည်တံ့စေတဲ့

and, of course, the rich biodiversity that sustains us.

ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲတွေ ပညာရပ်တွေ အပါအဝင်ပါ။

This atlas also includes imagery from many sources,

ဒီမြေပုံမှာ ကမ္ဘာမြေပေါ်က ပြောင်းလဲနေတဲ့ လူသားခြေရာကို ဖော်ပြတဲ့

from satellites, aerial photography,

ရင်းမြစ်များစွာ၊ ဂြိုလ်တုတွေ၊

describing the changing human footprint on our planet.

ဝေဟင် ဓာတ်ပုံတွေက ပုံရိပ်တွေလည်း ပါဝင်တယ်။

Some of these layers are also almost real-time,

ဒီအလွှာတွေထဲက တချို့က လေထုညစ်ညမ်းမှု၊ ရာသီဥတုနဲ့

providing information about pollution and weather and land cover.

မြေဖုံးလွှမ်းမှု အချက်အလက်တွေကို အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီနီးပါး ပေးနိုင်တယ်။

Remote sensing and machine learning are making it possible for us

အဝေးကနေ အာရုံခံတာနဲ့ စက်သင်ယူတာတို့က အမေရိကမှာသာမက

to see things like wildfires here in the US,

ဂရိ၊ ရုရှား၊ အီတလီနဲ့ တူရကီတို့မှာလည်း

but also in Greece and Russia,

ဒီနှစ်မှာ တောမီးတွေလို

in Italy and Turkey this year.

အရာတွေကို မြင်တွေ့ဖို့ဖြစ်နိုင်စေတယ်။

This data has been made available by thousands of individual,

ဒီဒေတာကို သူတို့ရဲ့ အချက်အလက်တွေကို ပွင့်လင်းစွာ

trusted scientific government and NGO organizations

မျှဝေသုံးစွဲနိုင်စေဖို့ ဆန္ဒရှိတဲ့ ထောင်ချီတဲ့ တစ်ဦးချင်းတွေ၊

who wish to share and make their data available openly.

ယုံကြည်ရတဲ့ သိပ္ပံဆိုင်ရာ အစိုးရနဲ့ NGO အဖွဲ့အစည်းတွေအတွက် ရနိုင်တယ်။

Recently, my colleagues and I developed a new 10-meter global map of land cover

မကြာခင်က၊ ကျွန်တော်နဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်တွေ ဟာ ဂြိုဟ်တစ်ခုလုံးအတွက် မြေယာဖုံး ၁၀ မီတာ

for the entire planet.

ကမ္ဘာ့မြေပုံသစ်ကိုထွင်ခဲ့တယ်။

This was computed in less than a week using AI and machine learning.

ဒါကို AI နဲ စက် သင်ယူမှုကို အသုံးပြုရင်း တစ်ပတ်မပြည့်မီမှာ တွက်ချက်ခဲ့တယ်။

It has given us a clear picture of land-cover patterns today

ဒါက ဒီနေ့ မြေဖုံးတဲ့ ပုံစံတွေကို ရှင်းလင်းစွာ ပြသပေးထားပြီး

and will also be the foundation for us to periodically show change,

အပြောင်းအလဲကို အခါအားလျော်စွာ ပြသဖို့ ခြေရာကို အချိန်နဲ့ တစ်ပြေးညီ

update the footprint almost in real time.

မွမ်းမံဖို့အတွက်ပါ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်မှာပါ။

Here, for example, we can see in Malaysia

ဥပမာ ဒီမှာပါ၊ စားအုန်းဆီဝယ်လိုအားက သဘာဝနယ်မြေတွေကို

where the demand for palm oil is impacting and consuming natural areas.

သက်ရောက်ပြီး ဝါးမြိုနေတာကို မလေးရှားမှာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။

In Buenos Aires, we can see the effect of urbanization and sprawl

Buenos Aires မှာ မြို့ပြအသွင်ကူးပြောင်း မှုရဲ့ သက်ရောက်မှုနဲ့မြို့ပတ်ပတ်လည်က

on impacting natural lands around the city.

သဘာဝ မြေယာတွေပေါ်မှာ သက်ရောက်နေတဲ့ ပြန့်ကျဲမှုကို မြင်နိုင်တယ်။

In Xingu, in Brazil,

ဘရာဇီးနိုင်ငံက Xingu မှာ

this is a really amazing point,

တကယ့် အံ့သြစရာ အချက်က

because it's showing where the government has actually looked ahead

ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲတွေ ရေရှည်တည်တံ့ဖို့ အစိုးရက တကယ်

and protected certain areas in special zones

မျှော်မှန်းထားတဲ့ နေရာတွေနဲ့ အထူးဇုန်တွေမှာရှိတဲ့ နေရာတချို့ကို

so that biodiversity will be sustained.

ကာကွယ်တာကို ပြထားတာကြောင့်ပါ။

GS is also being used to model and forecast our future.

ကျွန်တော်တို့ရဲ့အနာဂတ်ကို စံပြုပြီး ခန့်မှန်းဖို့ GS ကိုလည်း သုံးနေတယ်။

For example, this amazing map of 2050 land cover

ဥပမာ ဒီအံ့သြစရာ၂၀၅၀ မြေယာဖုံးလွှမ်းမှု မြေပုံက

predicts, using various statistical means,

ကိန်းဂဏန်းဆိုင်ရာ နည်းလမ်း အမျိုးမျိုးကို အသုံးပြုကာ၊

the expansion of where the human footprint is going

လူသားခြေရာ သွားနေတဲ့ ချဲ့ထွင်မှုနဲ ဒါက ဇီဝမျိုးကွဲတွေ

and how it might impact areas of rich biodiversity.

ကြွယ်ဝတဲ့ ဒေသတွေကို သက်ရောက်နိုင်ပုံကို ကြိုတင်ခန့်မှန်းတယ်။

Organizations around the world are already leveraging this geospatial nervous system

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ ပို ကောင်းတဲ့ အစီအစဥ်နဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတာအတွက်

for better planning and decision making.

ဒီပထဝီဝင် အာရုံကြောစနစ်ကို အသုံးချနေပါပြီ။

In the future,

အနာဂတ်မှာ

we're going to have to empower virtually every organization

ကျွန်တော်တိုဟာ ဒီပထဝီဝင် ချဉ်းကပ်မှုအသစ်ကို လက်ခံကျင့်သုံးဖို့

to embrace this new geographic approach.

အဖွဲ့အစည်းတိုင်းနီးပါးကို ခွန်အားပေးတော့မှာပါ။

The geographic approach is a way

ပထဝီဝင် ချဉ်းကပ်မှုက

to bring all this information together

အရာတွေ ဆက်နွှယ်နေပုံကို ခြုံငုံ သိမြင်ဖို့

to see holistically how things are interrelated.

ဒီအချက်အလက်အားလုံးကို စုစည်းထားတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုပါ။

A science-based approach which is inclusive,

ပိုထက်မြက်တဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို ဖန်တီးပြီး

that can bring together multiple populations

ပိုရေရှည်တည်တံ့တဲ့ အနာဂတ်ကို ဖန်တီးဖို့

to be able to create more intelligent actions

လူဦးရေပေါင်းစုံကို ပေါင်းစည်းနိုင်စေတဲ့

and create a more sustainable future.

သိပ္ပံ အခြေပြု ချဉ်းကပ်နည်းတစ်ခုပါ။

These kinds of advances in technology and information

နည်းပညာနဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေမှာ တိုးတက်မှုလိုမျိုးတွေ

are increasingly available,

တိုးတိုးပြီး ရရှိလာပေမဲ့

but it's going to take more than simply technology

ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ အနာဂတ်ကို ဖန်တီးဖို့ နည်းပညာဆိုရုံသက်သက်ထက်

to create a sustainable future.

ပိုအချိန်ယူရမှာပါ။

It’s going to require major segments of our society --

ကျွန်တော်တို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အဓိက အစိတ်အပိုင်းကို လိုအပ်မှာပါ။

organizations, governments, businesses around the world --

ပိုကောင်းတဲ့အနာဂတ်ကို ဖန်တီးနိုင်ဖို့ ဒီသိပ္ပံပညာကို လက်ခံယုံကြည်တဲ့၊

embracing this science,

နည်းပညာက ပေးစွမ်းနိုင်တာကို လက်ခံယုံကြည်တဲ့၊

embracing what technology can offer

တီထွင်မှုနဲ့ ဒီဇိုင်းစွမ်းရည်ကို သုံးတဲ့

and using their creative and design skills

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက အဖွဲ့အစည်းတွေ၊

to be able to create a better future.

အစိုးရတွေ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေပါ။

Ultimately, it'll require all of us to integrate this kind of thinking,

နောက်ဆုံးတော့ ဒီလိုတွေးခေါ်မှုမျိုး၊ ဒီသိပ္ပံ အခြေပြု တွေးခေါ်မှု၊

this science-based thinking, this geographic-approach thinking,

ပထဝီဝင် ချဉ်းကပ်မှု တွေးခေါ်မှုကို တစ်ဦးချင်းအနေနဲ့သာမက

into the way that we make decisions,

အဖွဲ့အစည်းအားလုံး၊ နေရာအလိုက်၊

both as individuals

ဒေသအလိုက်၊ နိုင်ငံအလိုက်နဲ့

and also in all of our institutions,

နောက်ဆုံး ကမ္ဘာအနှံ့ပါ

locally, regionally,

ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချတဲ့ နည်းလမ်းမှာ

nationally and ultimately globally.

အားလုံး ပေါင်းစပ်ဖို့ လိုအပ်မှာပါ။

Like the internet and other pervasive technologies,

အင်တာနက်နဲ့ အခြားပျံ့နှံ့နေတဲ့ နည်းပညာတွေလိုပဲ

this nervous system is going to grow and expand.

ဒီအာရုံကြောစနစ်က ကြီးထွား၊ ကျယ်ပြန့်လာမှာပါ။

It's going to empower our collective response

ရာသီဥတုအတွက်သာမက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လူ့အဖွဲ့အစည်းအနေနဲ့

to understanding and taking action -- not only for climate,

ကျွန်တော်တို့ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ဆက်စပ် စိန်ခေါ်မှုအားလုံးကို နားလည်သဘောပေါက်ပြီး

but also all the interrelated challenges that we are facing as a global society.

အရေးယူဆောင်ရွက်မှုအပေါ် စုပေါင်းတုံ့ပြန်မှုကို အားကောင်းစေမှာပါ။

We have the tools and the science for better understanding.

ကျွန်တော်တို့မှာ ပိုနားလည်သဘောပေါက်ဖို့ ကိရိယာတွေနဲ့ သိပ္ပံပညာရှိပါတယ်။

Now that we can see as much as we can see,

အခု ကျွန်တော်တို့ မြင်နိုင်သလောက် မြင်နိုင်တာကို

we must act.

လုပ်ဆောင်ရမှာပါ။

Thank you very much.

ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။