A lesson in turning adversaries into allies | Leah Garcés

75,312 views ・ 2020-10-01

TED


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

00:00
Transcriber: Ivana Korom Reviewer: Joanna Pietrulewicz
0
0
7000
Translator: Hiwa Foundation II Reviewer: Hiwa Foundation
00:13
In the summer of 2014,
1
13000
3059
هاوینی ساڵی ٢٠١٤،
00:16
I found myself sitting across from a man
2
16083
3601
خۆمم بینییەوە بەرامبەر پیاوێک دانیشتبووم
00:19
who, by every definition, was my enemy.
3
19708
3459
کە بەپێی هەموو پێناسەیەک دووژمنم بوو.
00:24
His name was Craig Watts,
4
24125
1893
ناوی کرەیگ واتز بوو، و
00:26
and he's a chicken factory farmer.
5
26042
2767
کێڵگەی پەلەوەر بەڕێوە ئەبات.
00:28
My career is devoted to protecting farmed animals
6
28833
3976
ئەزموونی کارکردنم تەرخانکراوە بۆ پاراستنی ئاژەڵی کێڵگەکان و
00:32
and ending factory farming.
7
32833
2143
کۆتاییهێنانە بە کێڵگەی ئاژەڵان.
00:35
And up until this point in my life,
8
35000
2643
هەتا ئەم ساتەی ژیانیشم،
00:37
I had spent every waking moment
9
37667
3684
هەموو ساتێکم بەسەر بردووە
00:41
standing up against everything this man stood for,
10
41375
2518
لە وەستانەوە دژی هەموو شتێک کە ئەم پیاوە هەوڵی بۆ یاوە و
00:43
and now, I was in his living room.
11
43917
3559
ئێستاش، لە ژووری دانیشتنەکەی ئەوام.
00:47
The day I met Craig Watts
12
47500
2684
ئەو ڕۆژەی چاوم بە کرەیگ واتز کەوت
00:50
he had been raising chickens for 22 years
13
50208
2726
ماوەی ٢٢ ساڵ بوو مریشکی گەورە ئەکرد
00:52
for a company called Perdue,
14
52958
1768
بۆ کۆمپانیایەک بەناوی پێردوی،
00:54
the fourth largest chicken company in the entire country.
15
54750
3559
چوارەم گەورەترین و کۆمپانیای مریشک لە هەموو وڵاتدا.
00:58
And as a young man,
16
58333
1268
وەک پیاوێکی گەنجیش،
00:59
he had yearned for this way to stay on the land
17
59625
3809
بەپەرۆش بووە بۆ مانەوە لەسەر ئەم زەوییە
01:03
in one of the poorest counties in the state.
18
63458
3060
لە یەکێک لە هەژارترین ناوچەکانی ویلایەتەکە.
01:06
So when the chicken industry came to town,
19
66542
2059
کاتێک پیشەسازی مریشک هاتووە بۆ شارۆچکەکە،
01:08
he thought, "This is a dream come true."
20
68625
3309
بیری کردۆتەوە، "ئەمە خەونێکە هاتۆتە دی."
01:11
He took a quarter of a million dollar loan out,
21
71958
2810
قەرزی چارەکێک ملیۆن دۆلاری کردووە، و
01:14
and he built these chicken houses.
22
74792
2309
ئەم کێڵگە پەلەوەرانەی درووستکردووە.
01:17
Perdue would give him a flock, he'd raise them,
23
77125
2684
پێردوی جووچکی ئەیاتێ، ئەم گەورەیان ئەکات، و
01:19
and each flock he'd get paid,
24
79833
1435
بۆ هەر یەکێکیان پارە وەر ئەگرێت، و
01:21
and then he'd pay off in small increments that loan,
25
81292
2434
ئینجا بە بەش بەش ئەو قەرزە ئەیاتەوە،
01:23
like a mortgage.
26
83750
1292
وەک قیستێک.
01:25
But pretty soon, the chickens got sick.
27
85875
3083
بەڵام زۆری پێنەچوو، مریشکەکان نەخۆشکەوتن.
01:29
It's a factory farm, after all,
28
89833
1518
هەرچۆنێک بێت کێڵگەی کارگەیە.،
01:31
there are 25,000 chickens
29
91375
2143
٢٥ هەزار مریشکی تیایە
01:33
that are stuffed wall-to-wall,
30
93542
2226
هەموویان لە هۆڵێکی گەورەیان،
01:35
living on their own feces, breathing ammonia-laden air.
31
95792
4101
لەناو پیسایی خۆیانا ئەژین، هەوایەکی پڕ ئەمۆنیا هەڵئەمژن.
01:39
And when chickens get sick, some of them die.
32
99917
3017
کاتێکیش مریشک نەخۆش ئەکەوێت، هەندێکیان ئەمرن. و
01:42
And you don't get paid for dead chickens,
33
102958
2018
پارە وەرناگریت بۆ مریشکی مردوو، و
01:45
and Craig started to struggle to pay off his loan,
34
105000
2476
کرەیگیش کەوتە پەلەقاژە بۆ دانەوەی قەرزەکەی،
01:47
he realized he made a mistake,
35
107500
2309
درکی کرد کە هەڵەیەکی کردووە،
01:49
but he was all but an indentured servant at this stage.
36
109833
3726
بەڵام لەم خاڵەدا بەستراوە بە گرێبەستێکەوە.
01:53
When I met him, he was at a breaking point.
37
113583
4726
کە چاوم پێی کەوت، لە خاڵی تێکشکانا بوو.
01:58
The payments seemed never-ending.
38
118333
2560
لەوە ئەچوو پارەیانەکان کۆتایی نەیەن.
02:00
As did the death,
39
120917
1934
بەهەمان شێوە مردن،
02:02
despair and illness of his chickens.
40
122875
2917
ناڵاندن و نەخۆشی مریشکەکان.
02:07
Now, if we humans tried to think of some super unjust,
41
127083
6935
ئێستا ئێمە ئەگەر وەک مرۆڤ هەوڵبەین بیر لە سیستمێکی خۆراکی
02:14
unfair, filthy and cruel food system,
42
134042
3059
زۆر ناڕەوا، و ناحەق و قێزەون و بێبەزەییانە بکەینەوە،
02:17
we could not have thought of anything worse than factory farming.
43
137125
4768
ناتوانین بیر لە شتێک بکەینەوە هێندەی کێڵگەی کارگەکان خراپ بێت.
02:21
Eighty billion farmed animals around the world annually
44
141917
4559
ساڵانە هەشتا ملیار ئاژەڵی کێڵگە بەخێو ئەکرێن
02:26
are raised and slaughtered.
45
146500
1351
بۆ ئەوەی سەرببڕدرێن.
02:27
They're stuffed in cages and warehouses never to see the light of day.
46
147875
4268
ئەناڵێنن لە قەفەسەکان و گەنجینەکان و هەرگیز ڕووناکی ڕۆژ نابینن. و
02:32
And that's not just a problem for those farmed animals.
47
152167
3934
ئەوەش تەنیا کێشەی ئاژەڵی کێڵگەکان نییە.
02:36
Animal agriculture,
48
156125
1309
کشتوکاڵی ئاژەڵ،
02:37
it accounts for more greenhouse gas emissions
49
157458
3268
بەرپرسیارە لە دەردانی گازە زیانبەخشەکان بە ژینگە
02:40
than all of the planes, trains and automobiles put together.
50
160750
4684
زیاتر لە هەموو فڕۆکەکان، شەمەندەفەرەکان و ئوتومبێلەکان پێکەوە.
02:45
And one third of our arable land is used
51
165458
3476
یەک لەسەر سێی زەوییەکانی بۆ کشتوکاڵ بەکەڵک دێن
02:48
to grow feed to feed factory-farmed animals,
52
168958
2351
بەکاردێن بۆ دابینکردنی خواردنی ئاژەڵی کێڵگەکان،
02:51
rather than ourselves.
53
171333
1643
وەک لە خۆمان.
02:53
And all that land is sprayed with immeasurable chemicals.
54
173000
3934
هەموو ئەو زەوییانەش بڕێکی زۆر ماددەی کیمیایی پیا ئەکرێت. و
02:56
And ecologically important habitats,
55
176958
3226
شوێنی گرنگ بۆ ژینگەی زەوی،
03:00
like the Amazon,
56
180208
1935
وەک ئەمازۆن،
03:02
are cut down and are burnt,
57
182167
2434
دارەکانی ئەبڕدرێتەوە و ئەسوتێنرێت،
03:04
all so we can feed and house farmed animals.
58
184625
3518
بۆ ئەوەی خواردن دابین بکەین بۆ ئاژەڵی کێڵگەکان و شوێنیان بکەینەوە.
03:08
By the time my three kids grow up,
59
188167
3101
ئەوکاتەی سێ مناڵەکەم گەورە ئەبن،
03:11
there's very unlikely to be polar bears,
60
191292
2767
ئەگەری زۆرە ورچی بەستەڵەک نەمێنێت،
03:14
Sumatran elephants, orangutans.
61
194083
3143
هەروەها فیلی سوماترا، ئۆرانگوتانیش.
03:17
In my lifetime,
62
197250
2268
لە تەمەنی خۆمدا،
03:19
the number of birds, amphibians, reptiles and mammals has halved.
63
199542
4791
ژمارەی باڵندەکان، وشکاوەکییەکان، خشۆکەکان و شیردەرەکان بوون بە نیوە.
03:25
And the main culprit
64
205167
2601
تاوانباری سەرەکی ئەمەش
03:27
is our global appetite for meat, dairy and eggs.
65
207792
4392
هەوەسی خواردنی جیهانی خۆمانە بۆ گۆشت، شیرەمەنی و هێلکە.
03:32
And for me, up until this point,
66
212208
2726
بۆ منیش، هەتا ئەم خاڵە،
03:34
the villain was Craig Watts.
67
214958
3334
تاوانبارەکە کرەیگ واتز بوو. و
03:39
And as I sat there in his living room,
68
219292
2226
کاتێک دانیشتبووم لە ژوورەکەی،
03:41
my fear and my anger turned into something else.
69
221542
4166
ترس و توڕەییەکەم بوو بە شتێکی تر.
03:47
Shame.
70
227292
1250
شەرمکردن.
03:49
My whole life I had spent blaming him,
71
229542
2309
هەموو ژیانم بەسەر بردووە لە خەتابارکردنیا،
03:51
hating him,
72
231875
1268
ڕق لێبوونەوەی، و
03:53
I even wished him ill.
73
233167
1375
تەنانەت هیوای خراپەخواستن بۆی.
03:55
I had never once
74
235750
2768
هەرگیز پێشتر
03:58
thought about his struggle, his choices.
75
238542
3583
بیرم نەکردبۆوە ئایا ئەم پەلەقاژێیەی، ئەم هەڵبژاردنانەی.
04:02
Could he be a potential ally?
76
242958
2476
ناکرێت ببێت بە هاوپەیمان بۆم؟
04:05
I never had thought
77
245458
1976
هەرگیز بیرم نەکردبۆوە
04:07
he feels as trapped as the chickens.
78
247458
2500
کە ئەویش وەک مریشکەکان هەست ئەکات گیری خواردووە.
04:12
So we had been sitting there for hours
79
252042
2684
بۆ چەندین کاتژمێر لەوێ دانیشتبووین و
04:14
and the midday turned into afternoon,
80
254750
3226
نیوەڕۆکە بوو بە دواینیوەڕۆ،
04:18
turned into dusk, turned into darkness,
81
258000
1893
بوو بە زەردەپەڕ، بوو بە تاریکی، و
04:19
and he suddenly said,
82
259917
1267
ئینجا لەپڕ وتی،
04:21
"OK, are you ready to see the chickens?"
83
261208
2851
"باشە، ئامادەیت بۆ بینینی مریشکەکان؟"
04:24
So under the cover of darkness,
84
264083
2351
بۆیە لەژێر تاریکییا،
04:26
we walked towards one of these long, gray houses.
85
266458
3310
چووین بەرەو یەکێک لەم خانووە درێژە ڕەساسییانە. و
04:29
And he swung open the door
86
269792
2601
دەرگاکەی کردەوە و
04:32
and we stepped inside,
87
272417
1267
چووینە ژوورەوە، و
04:33
and we were hit with this overpowering smell
88
273708
3351
بۆنە ناخۆشەکە یەکسەر کاری تێکردین و
04:37
and every muscle in my body tensed up
89
277083
2601
هەموو ماسولکەیەکی لەشم گرژ بوو
04:39
and I coughed and my eyes teared.
90
279708
2351
کۆکیم و چاوم ئاوی پیاهاتە خوار.
04:42
I was too overwhelmed by my own physical discomfort,
91
282083
3435
نائاسوودەیی جەستەییم ئەوەنە زاڵ بووبوو بەسەرما،
04:45
I didn't even look around at first,
92
285542
1726
یەکەمجار تەنانەت سەیری چواردەورەکەشم نەکرد،
04:47
but when I did,
93
287292
1267
بەڵام کە سەیرم کرد،
04:48
what I saw brought me to tears.
94
288583
3060
ئەوەی بینیم فرمێسکی هێنا بە چاوەکانما.
04:51
Tens of thousands of newly hatched chicks
95
291667
3476
دەیان هەزار جوچکی تازە لەدایکبوو
04:55
in this darkened warehouse
96
295167
3059
لەم شوێنە تاریکەیا
04:58
with nowhere to go and nothing to do.
97
298250
2750
هیچ شوێنێکیان نەبوو بچن بۆی و هیچ شتێک نەبوو بیکەن.
05:01
Over the next few months, I returned many times,
98
301917
3559
بەدرێژایی چەند مانگی داهاتوو، چەند جارێک گەڕامەوە،
05:05
with filmmaker Raegan Hodge,
99
305500
1726
لەگەڵ فیلمساز رەیگان هۆدج،
05:07
to record, to understand,
100
307250
2559
بۆ تۆمارکردن، و تێگەشتن، و
05:09
to build trust with Craig.
101
309833
1726
بنیاتنانی متمانە لەگەڵ کرەیگ.
05:11
And I walked his houses with him
102
311583
1768
بەناو خانووەکانا ئەڕۆشتین لەگەڵی
05:13
as he picked up dead and dying birds,
103
313375
2559
کاتێک باڵندە نیوە مردوو و مردوەکانی هەڵئەگرتەوە،
05:15
birds with messed-up legs and trouble breathing
104
315958
3018
باڵندەکانی قاچیان شکابوو و کێشەی هەناسەیان هەبوو و
05:19
and difficulty walking.
105
319000
1851
نەیانئەتوانی بڕۆن.
05:20
And all of this we caught on film.
106
320875
2750
هەموو ئەمەمان تۆمارکرد. و
05:24
And then we decided to do something
107
324750
2351
ئینجا بڕیارمان یا شتێک بکەین
05:27
I don't think either he or I ever expected to do when we first met.
108
327125
3184
پێموانییە من یان ئەویش هەرگیز چاوەڕێی ئەوەمان کردبێت کاتێک یەکمان بینی.
05:30
We decided to release that footage.
109
330333
2060
بڕیارمان یا ئەو تۆمارە بڵاوکەینەوە. و
05:32
And that was really risky for both of us.
110
332417
2392
ئەوە مەترسیدار بوو بۆ هەردووکمان.
05:34
It was risky for him because he could lose his income,
111
334833
3018
مەترسیدار بوو بۆ ئەو چونکە ئەکرا داهاتەکەی لەدەست بات،
05:37
his home, his land, his neighbors hating him.
112
337875
4226
لەگەڵ ماڵەکەی، زەوییەکەی، و دراوسێکانیش ڕقیان لێی ئەبوو.
05:42
And I could risk getting my organization sued,
113
342125
3184
منیش ئەکەوتمە بەر مەترسی ئەوەی ڕێکخراوەکەم بدرێت بە دادگا،
05:45
or being the reason that he would lose everything,
114
345333
2518
یان ببمە هۆکاری ئەوەی ئەو پیاوە هەموو شتێک لەدەست بات.
05:47
but we had to do it anyway.
115
347875
3250
بەڵام ئەبوو بیکەین.
05:53
"The New York Times" broke the story
116
353583
2560
"نیو یۆرک تایمس" چیرۆکەکەی گەورەکرد و
05:56
and within 24 hours,
117
356167
2351
لە ماوەی ٢٤ کاتژمێردا،
05:58
a million people had seen our video.
118
358542
3642
یەک ملیۆن کەس ڤیدیۆکەی بینین.
06:02
It went viral by every definition,
119
362208
2685
بە هەموو پێناسەیەک بڵاوبۆوە، و
06:04
and suddenly we had this global platform
120
364917
3142
لەناکاو سەکۆیەکی جیهانیمان گرت
06:08
for talking about factory farming.
121
368083
3042
بۆ باسکردنی کێڵگەی ئاژەڵان.
06:12
And working with Craig got me thinking.
122
372792
2708
کارکردنیش لەگەڵ کرەیگ وایلێکردم بیر بکەمەوە
06:16
What other unlikely allies are out there?
123
376458
3375
ئەبێت چەندێکی تر هاوپەیمان هەبێت؟
06:21
What other progress,
124
381333
1268
چی بەرەوپێشچوونی تر ئەکرێت،
06:22
what other lessons can I learn if I cross those enemy lines?
125
382625
4375
چی وانەی تر فێر ئەبم ئەگەر هێڵی ئەو دووژمنانە تێپەڕێنم؟
06:28
The first lesson I learned
126
388667
2476
یەکەم وانە کە فێری بووم
06:31
is that we have to become comfortable with being uncomfortable.
127
391167
4083
ئەوەبوو کە ئەبوو ئاسوودە بین لەگەڵ نائاسوودەییمان.
06:36
Only talking to people who agree with us,
128
396333
2435
تەنیا قسەکردن لەگەڵ ئەو کەسانەی کە هاوڕان لەگەڵمان،
06:38
it's not going to get us to the solution.
129
398792
2666
بە هیچ چارەسەرێکمان ناگەیەنێت.
06:42
We have to be willing to enter other people's space.
130
402750
4101
ئەبێت ئامادەبین بۆ ئەوەی بچینە بۆشایی خەڵکی تریشەوە.
06:46
Because quite often,
131
406875
1268
چونکە زۆر جار،
06:48
the enemy has the power to change the problem
132
408167
4184
دووژمن هێزی ئەوەی هەیە کێشەکە بگۆڕێت
06:52
that we're trying to solve.
133
412375
1351
کە ئێمە ئەمانەوێ چارەسەری بکەین.
06:53
In my case, I'm not in charge of a single chicken.
134
413750
3393
لە دۆسییەکەی مندا، من بەرپرسیار نەبووم لە هیچ مریشکێک.
06:57
The farmer is and so are the meat companies.
135
417167
2101
جوتیارەکە و هەروەها کۆمپانیاکانی گۆشت بەرپرسیارن لێی.
06:59
So I need to enter their space if I want to solve the problem.
136
419292
3208
بۆیە پێویستە بچمە بۆشاییەکانی ئەوانەوە ئەگەر بمەوێت کێشەکە چارەسەرکەم.
07:03
And a couple of years after working with Craig,
137
423333
2976
دوو ساڵێکیش دوای کارکردن لەگەڵ کرەیگ،
07:06
I did something again I never expected to do.
138
426333
2518
دووبارە شتێکم کرد کە هەرگیز چاوەڕێم نەئەکرد بیکەم.
07:08
I sat down with an even bigger so-called enemy:
139
428875
3268
لەگەڵ بەناو دووژمنێکی گەورەتردا دانیشتم:
07:12
Jim Perdue himself.
140
432167
2476
جیم پێردوی خۆی.
07:14
The man I had made the villain of my viral video.
141
434667
3250
پیاوەکەی کردبووم بە تاوانباری ڤیدیۆ بەربڵاوەکانم. و
07:19
And again, through difficult conversations
142
439667
2392
دووبارە، لەڕێگەی گفتوگۆی قوورسەوە و
07:22
and being uncomfortable,
143
442083
3101
نائاسوودە بوونەوە،
07:25
Perdue came out with the first animal care policy
144
445208
2726
پێردوو یەکەم یاسای گرنگیدان بە ئاژەڵی دەرکرد
07:27
of any poultry company.
145
447958
2375
کە کۆمپانیایەکی پەلەوەر کردبێتی.
07:31
In it, they agreed to do
146
451042
2309
تیایدا، ڕازیبوون بە کردنی
07:33
some of the things we had criticized them for not doing in the viral video,
147
453375
3559
هەندێک لەو شتانەی پێشتر ڕەخنەمان گرتبوو لەوەی کە نایکەن لە ڤیدیۆکانمانا،
07:36
like put windows into houses.
148
456958
2685
وەک ئەوەی پەنجەرە بخەنە هۆڵەکانەوە. و
07:39
And pay for them.
149
459667
1375
پارەی ئەوە بەن. و
07:42
And that was a really important lesson for me.
150
462917
2500
ئەوەش بەڕاستی وانەیەکی گرنگ بوو بۆم.
07:46
The second lesson
151
466625
1351
وانەی دووەمیش
07:48
is that when we sit down to negotiate
152
468000
4684
ئەوەبوو کاتێک دائەنیشتین بۆ دانووستان
07:52
with the enemy,
153
472708
1726
لەگەڵ دووژمن،
07:54
we need to remember, there's a human being in front of us
154
474458
3310
پێویستە بیرمان بێت، کە مرۆڤێک لەبەردەممان دانیشتووە
07:57
that very likely has more in common with us
155
477792
3476
کە لەوە زیاتر خاڵی هاوبەشی هەیە لەگەڵمان
08:01
than we care to admit.
156
481292
2309
کە حەز بکەین دانی پیابنێین.
08:03
And I learned this firsthand
157
483625
1393
پێش هەموو شتێکیش ئەمە فێربووم
08:05
when I was invited to visit at a major poultry company's headquarters.
158
485042
4351
کاتێک بانگێشتکرام بۆ سەردانکردنی بارەگاکانی یەکێک لە کۆمپانیا گەورەکانی پەلەوەر.
08:09
And it was the first time that my organization had been invited,
159
489417
4017
یەکەم جاریش بوو ڕێکخراوەکەم بانگێشتبکرێت، و
08:13
and any organization had been invited, to visit with them.
160
493458
4226
هەروەها ڕێکخراوی تریش بانگێشت کرابوون، بۆ ئەوەی بچن لەگەڵیان. و
08:17
And as we walked through the corridor,
161
497708
2351
کاتێک بە ڕاڕەوەکەیا ئەڕۆشتین،
08:20
there were literally people who were peeking our from the cubicles
162
500083
3101
چەندین خەڵک هەبوون کە بەدزییەوە سەیریان ئەکردین
08:23
to get a quick look at what does an animal rights activist look like,
163
503208
3268
بۆ ئەوەی ببینن بزانن چالاکەوانێکی مافەکانی گیانداران لەچی ئەچێت، و
08:26
and we walked --
164
506500
1309
چووینە ژوورەوە --
08:27
I look like this, so I don't know what they were expecting.
165
507833
2810
منیش ئاوا ڕۆشتبووم، نازانم چاوەڕێی چیان ئەکرد.
08:30
(Laughter)
166
510667
1017
(پێکەنین)
08:31
But as we walked into the boardroom,
167
511708
3476
بەڵام کاتێک چووینە ناو ژووری کۆبوونەوەکە،
08:35
there was an executive who was in charge, sitting there.
168
515208
3185
بەڕێوبەرێک هەبوو کە بەرپرسیار بوو، لەوێ دانیشتبوو. و
08:38
And his arms were crossed
169
518417
1601
دەستی خستبووە سەر دەست و
08:40
and he did not want me to be there.
170
520042
2101
دیاربوو کە نەیئەویست لەوێ بم. و
08:42
And I flipped open my laptop,
171
522167
2559
منیش لاپتۆپەکەمم کردەوە، و
08:44
and my background photo came up,
172
524750
1768
وێنەی باکگراوندەکەم دەرکەت، و
08:46
and it was a picture of my three kids.
173
526542
2642
وێنەی سێ منداڵەکەم بوو.
08:49
My daughter clearly looks different than my sons.
174
529208
3268
دیاربوو شێوەی کچەکەم جیاوازە لە کوڕەکانم. و
08:52
And when he saw that photo he uncrossed his arms
175
532500
3809
کاتێک ئەو وێنەیەی بینی دەستی لەسەر یەک لابرد و
08:56
and he tilted his head and he leaned forward and he said,
176
536333
3351
سەری هێنایە پێشەوە و خۆی چەماندەوە و وتی،
08:59
"Are those your kids?"
177
539708
1560
"ئەوانە منداڵی خۆتن؟"
09:01
And I said, "Yeah.
178
541292
1642
منیش وتم، "بەڵێ.
09:02
I just got back from adopting my daughter -- "
179
542958
2206
تازە گەڕاومەتەوە لە هەڵگرتنەوەی کچەکەم --"
09:05
And I babbled on way too much for a professional meeting.
180
545188
2788
زیاد لەپێویستم وت لە کۆبوونەوەیەکی پیشەگەری لەو شێوەیەیا. و
09:08
And he stopped me and he said,
181
548000
3934
ئینجا وەستانمی و وتی،
09:11
"I have two adopted kids."
182
551958
2042
"منیش دوو منداڵی هەڵگیراوەم هەیە."
09:15
And for the next 20 minutes,
183
555250
3434
بۆ ٢٠ خوولەکی دواتر،
09:18
we just talked about that.
184
558708
1518
هەر باسی ئەوەمان ئەکرد.
09:20
We talked about adoption and being a parent
185
560250
2434
باسی منداڵ هەڵگرتنەوە و باوانبوونمان ئەکرد و
09:22
and in those moments,
186
562708
2935
لەو ساتانەدا،
09:25
we forgot who we were supposed to be
187
565667
2434
لەبیرمان کرد کە ئەبێ ئێمە کێ بین
09:28
at that table.
188
568125
1333
لەسەر ئەو مێزە. و
09:30
And the walls came down,
189
570083
2018
دیوارەکان داڕمان، و
09:32
and a bridge was built and we crossed this divide.
190
572125
3643
پردێک بنیاتنرا و ئەو بەربەستەمان تێپەڕاند. و
09:35
And more progress was made with that company
191
575792
3226
بەرەوپێشچوونی زیاتر کرا لەگەڵ ئەو کۆمپانیایە
09:39
because of that human connection that we made.
192
579042
3583
بەهۆی ئەو پەیوەندییە مرۆییەی کە درووستمان کرد.
09:44
My last lesson for you
193
584167
2226
دوایین وانەم بۆتان ئەوەیە
09:46
is that when we sit down with the so-called enemy,
194
586417
4267
کاتێک دائەنیشین لەگەڵ ئەو بەناو دووژمنە،
09:50
we need to look for the win-win.
195
590708
2643
پێویستە بۆ بەرژەوەندی هەردوولا بگەڕێین.
09:53
Instead of going in with farmers like Craig Watts
196
593375
2726
لەجیاتی ئەوەی لەگەڵ جوتیاری وەک کرەیگ واتز دانیشین و
09:56
and thinking, "I need to put them out of farming,"
197
596125
2351
بیر بکەینەوە، "پێویستە وایان لێبکەین واز لەو کارە بهێنن،"
09:58
I started to think how can I help them be different kinds of farmers,
198
598500
3518
دەستم کرد بە بیرکردنەوە لەوەی چۆن یارمەتیان بەم ببن بە جۆرە جوتیارێکی تر،
10:02
like, growing hemp or mushrooms.
199
602042
3434
وەک جوتیاری گیای پزیشکی یان قارچک.
10:05
And a farmer I later worked with did exactly that.
200
605500
3833
جوتیارێکیش کە دواتر قسەم لەگەڵ کرد ڕێک ئەو کارەی کرد.
10:10
He did do the exposé with me and filmed,
201
610167
3017
ئاشکراکردنەکەی کرد لەگەڵم و ئامادەبوو بۆ وێنەگرتنەکە، و
10:13
and we went with "The New York Times" again,
202
613208
2060
دووبارە چووینەوە سەر "نیو یۆرک تایمس"،
10:15
but he went beyond that.
203
615292
1267
بەڵام چووینە سەروو ئەوەش.
10:16
He quit chicken factory farming,
204
616583
1643
وازی هێنا لە کاری کێڵگەی ئاژەڵ، و
10:18
and it turns out
205
618250
1893
دەرکەوت کە
10:20
that those big, long, gray warehouses
206
620167
2601
ئەو خانووە گەورە درێژە ڕەساسییانە
10:22
are the perfect environment
207
622792
2684
باشترین ژینگەن
10:25
for growing something else.
208
625500
1851
بۆ گەشەدان بە شتێکی تر.
10:27
(Laughter)
209
627375
3934
(پێکەنین)
10:31
(Applause)
210
631333
4060
(چەپڵەلێدان)
10:35
That's hemp, people, that's hemp.
211
635417
2226
ئەوە ڕووەکی گووشە، بەڵێ گووش.
10:37
(Laughter)
212
637667
2708
(پێکەنین)
10:42
Here is an environmentally friendly way to stay on the land,
213
642042
5267
ئەمە ڕێگایەکی ژینگەدۆستە بۆ مانەوە لەسەر زەوییەکە،
10:47
to pay the bills,
214
647333
1810
بۆ ئەوەی باج بەیت،
10:49
that a vegan animal rights activist
215
649167
2476
ڕووەکخۆرێکی چالاکەوانی مافەکانی گیانداران و
10:51
and a chicken farmer can get behind.
216
651667
2142
جووتیارێکی پەلەوەر پێکەوە بتوانن پێی بگەن.
10:53
(Laughter)
217
653833
3310
(پێکەنین)
10:57
And instead of thinking,
218
657167
2059
لەجیاتی ئەوەی بیر بکەمەوە،
10:59
how can I get these big meat companies out of business,
219
659250
3893
چۆن وا بکەم ئەم کۆمپانیا گەورانەی گۆشت واز لە کارەکانیان بهێنن،
11:03
I started thinking, how can I help them evolve into a different kind of business.
220
663167
4059
دەستم کرد بە بیرکردنەوە لەوەی، چۆن بتوانم یارمەتیان بەم ببن بە جۆرە بزنسێکی تر.
11:07
One where the protein doesn't come from slaughtered animals,
221
667250
2976
بزنسێک کە پرۆتینەکە سەرچاوەکەی ئاژەڵی سەربڕدراو نەبێت،
11:10
but rather, plants.
222
670250
2268
بەڵکو لە ڕووەکەوە.
11:12
And believe it or not,
223
672542
1267
باوەڕیش بکەن یان نا،
11:13
these big companies are starting to move their ships in that direction.
224
673833
4143
ئەو کۆمپانیا گەورانە خەریکە کەشتییەکانیان بەرەو ئەو ئاراستەیە ئەبەن.
11:18
Cargill and Tyson and Perdue are adding plant-based proteins
225
678000
5768
کارگیل و تایسن و پێردوی خەریکن پرۆتینی ناو ڕووەک زیاد ئەکەن
11:23
into their supply chain.
226
683792
2226
بۆ خۆراکەکانی دابینی ئەکەن. و
11:26
And Perdue himself said that,
227
686042
3142
پێردوی خۆی وتی،
11:29
"Our company is a premium protein company,
228
689208
2143
"کۆمپانیاکەمان بۆ دابینکردنی پرۆتینە، و
11:31
and nothing about that says that it has to come from animals."
229
691375
4018
هیچ بڕگەیەکی ئەوەش ناڵێت کە مەرجە ئەو پرۆتینە لە ئاژەڵەوە بێت."
11:35
And in my own home town of Atlanta,
230
695417
4059
لە شارەکەی خۆم لە ئەتلانتا،
11:39
KFC did a one-day trial with Beyond Meat,
231
699500
3309
کەی ئێف سی یەک ڕۆژ خواردنی بێ گۆشتی تاقیکردەوە،
11:42
for plant-based chicken nuggets.
232
702833
2393
پارچە سورۆکراوی مریشکی لە ڕووەک درووستکراو.
11:45
And it was insane,
233
705250
1309
زۆر شێتانە بوو،
11:46
there were lines wrapped around the corner,
234
706583
2268
ڕیز گیرابوو هەتا سەر سووچەکە،
11:48
there was traffic stopped in all directions,
235
708875
2101
شەقامەکان بە هەموو ئاراستەکاندا هەمووی وەستابوون،
11:51
you would think they were giving out free Beyoncé tickets.
236
711000
2893
واتئەزانی کە بلیتی خۆڕایی کۆنسێرتی بیۆنسێ ئەیەن.
11:53
People are ready for this shift.
237
713917
3916
خەڵک ئامادەن بۆ گۆڕانکارییەکە.
11:59
We need to build a big tent
238
719083
2851
پێویستە چادرێکی گەورە درووست بکەین
12:01
that everyone can get under.
239
721958
1935
جێگەی هەمووان ببێتەوە لەژێریا.
12:03
From the chicken factory farmer,
240
723917
2559
لە جوتیاری کێڵگەی مریشکەوە،
12:06
to the mega meat company,
241
726500
1559
بۆ کۆمپانیا زەبەلاحەکانی بەرهەمهێنانی گۆشت،
12:08
to the animal rights activist.
242
728083
2601
بۆ چالاکەوانەکانی مافەکانی ئاژەڵ.
12:10
And these lessons,
243
730708
2018
ئەم وانانەش،
12:12
they can apply to many causes,
244
732750
1768
ئەکرێت چەندین بابەت بگرێتەوە،
12:14
whether it be with a problem with an ex,
245
734542
4267
ئەگەر کێشە بێت لەگەڵ پەیوەندی پێشووترتا،
12:18
a neighbor or an in-law.
246
738833
2292
لەگەڵ دراوسێیەک یان خزمێک.
12:22
Or with some of the biggest problems of exploitation and oppression,
247
742042
5184
یان لەگەڵ هەندێک لە گەورەترین کێشەکانی قۆستنەوە و سەرکووتکردن،
12:27
like factory farming,
248
747250
2351
وەک کێڵگەی ئاژەڵ،
12:29
or misogyny or racism or climate change.
249
749625
4167
یان توندوتیژی بەرامبەر ژنان یان دەمارگیری یان گۆڕانی کەشوهەوا.
12:35
The world's smallest and biggest problems,
250
755042
4017
بچووکترین و گەورەترین کێشەکانی جیهان،
12:39
they won't be solved by beating down our enemies
251
759083
2685
چارەسەر نابن بە لێیان لە دووژمنەکانمان
12:41
but by finding these win-win pathways together.
252
761792
3791
بەڵکو بە دۆزینەوەی ئەم ڕێگای بەرژەوەندی دوولایەنە هاوبەشانە ئەبێت.
12:46
It does require us
253
766625
2643
پێویستی بە ئێمەیە
12:49
to let go of that idea of us versus them
254
769292
4500
واز لە بیرکردنەوەی ئێمە بەرامبەر ئەوان بهێنین و
12:54
and realize there's only one us,
255
774667
3351
درک بەوە بکەین تەنیا ئێمەین،
12:58
all of us,
256
778042
1559
هەر هەموومان،
12:59
against an unjust system.
257
779625
2083
دژی سیستمێکی ناڕەوا. و
13:02
And it is difficult,
258
782750
1893
قورسیشە، و
13:04
and messy, and uncomfortable.
259
784667
2166
شێواوە و نائارام ئەبیت پێی.
13:07
But it is critical.
260
787917
2309
بەڵام هەستیارە. و
13:10
And maybe the only way
261
790250
3476
لەوانەیە تەنیا ڕێگا بێت
13:13
to build that compassionate food system
262
793750
2643
بۆ بنیاتنانی ئەو سیستمە خۆراکییە بە بەزەییە
13:16
that we all, from the chicken to the chicken farmer
263
796417
3892
کە هەموومان، لە جوتیاری کێڵگەی مریشکەوە بۆ مریشکەکان
13:20
to the mega meat company, to all of us,
264
800333
3393
بۆ کۆمپانیا گەورەکەی بەرهەمهێنانی گۆشت، وە هەر هەموومان،
13:23
deserve.
265
803750
1250
شایەنی بین.
13:26
Thank you.
266
806208
1268
زۆر سوپاس.
13:27
(Applause)
267
807500
5208
(چەپڵەلێدان)
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7