Freeman H. Shen: A future with fewer cars | TED

Translator: Halala Edres Reviewer: Daban Q. Jaff

I love cars. I really do.

ئۆتۆمبێلەکانم خۆش دەوێت، بەڕاستیمە.

But what we are currently doing is a bit insane.

بەڵام ئەوەی ئێستا دەیکەین کەمێک شێتییە.

Cars put smog in the air,

ئۆتۆمبێلەکان دووکەڵ دەخەنە ناو هەواوە،

create traffic and congestion

دروستکردنی هاتووچۆ و هەڵاوسان

and cause accidents.

هەروەها دەبێتە هۆی ڕووداو.

This might seem like a crazy thing for me to say,

ئەمە لەوانەیە وەک شتێکی شێتانە دیار بێت بۆمن بۆ ئەوەی بڵێم،

but I am hoping for a future with fewer cars,

بەڵام من هیوای ئایندەیەک بە ئۆتۆمبێلی کەمتر دەخوازم،

mostly smart EVs and cars that can do more for us.

زۆربەی بەهای کۆمپانیا زیرەکەکان و ئۆتۆمبێلەکان دەتوانن کاری زیاتر بکەن.

Some of the biggest changes that ever took place in the auto industry

هەندێک لە گەورەترین گۆڕانکاریەکان کە تا ئێستا لە پیشەسازی ئۆتۆمبێلدا ڕوویدا

are happening right now, affecting not only the cars,

لە ئێستادا ڕوودەدات، تەنها کاریگەری لەسەر ئۆتۆمبێلەکان نییە،

but the very fabric of the cities in which we live.

بەڵام زۆربەی ژێرخانی شارەکانی کە تێیدا دەژین.

Governments across the world are committing to change the way we move,

حکومەتەکان لە سەرانسەری جیهاندا پابەندن بە گۆڕینی شێوازی جوڵانەوەی ئێمە،

and EVs are at the center of this change.

هەروەها بەهای کۆمپانیاکان لە ناوەندی ئەم گۆڕانەدان.

Today, most of the cars powered by engine or battery are not truly smart vehicles.

ئەمڕۆ، ئەو ئۆتۆمبێلانەی کە بە مەکینە یان پاتری کاردەکەن بەڕاستی ئۆتۆمبێلی زیرەکنین.

Only smart EVs are computers on wheels.

تەنها بەهای کۆمپانیا زیرەکەکان بژمێرن لە چەرخەکان.

They not only connect vehicles, but more importantly,

ئەوان نەک تەنها ئۆتۆمبێلەکان بەیەکەوە دەبەستنەوە، بەڵکو لەوەش گرنگتر,

use a lot of technology, including artificial intelligence,

تەکنەلۆجیا زۆر بەکاربێنە، لەوانە زیرەکی دەستکرد،

autonomous driving, big data, cloud and agile computing,

لێخوڕینی خۆبەڕێوبەری، داتای گەورە، کڵاود و بژمێری چالاک،

5G connectivity

٥گی پەیوەندیدار

and highly efficient e-powertrain, etc.

هەروەها زۆری چوستی بزوێنەر، هتد.

These technologies are creating cars that can talk to us

ئەو تەکنۆلۆجیایانە ئۆتۆمبێل دروست دەکەن کە دەتوانن قسەمان لەگەڵ بکەن

and the world around them,

هەروەها دنیای دەوروبەریان،

and act accordingly.

هەروەها بەو پێیە هەڵسوکەوت بکەن.

This will have a huge impact on our cities and the way we live in them.

ئەمە کاریگەری زۆری دەبێت لەسەر شارەکانمان و شێوازی ژیانمان لەوان.

Let's start with something that's always a challenge in a city: parking.

با بە شتێک دەست پێبکەین کە هەمیشە بەرەنگاری شارێکە: وەستانی ئۆتۆمبێل.

The reality is that cars are parked nearly all of the time,

ڕاستیەکەی ئەوەیە کە بە نزیکەیی هەموو کات ئۆتۆمبێلەکان وەستێنراون.

taking space in our cities,

شوێن دەگرێت لە شارەکانمان،

costing us money.

پارەمان بۆ خەرج دەکات.

But right now,

بەڵام لە ئێستادا،

technology that allows your car to drop you off and then go park itself exists.

تەکنەلۆجیا کە رێگە بە ئۆتۆمبێلەکەت دەدات کە تۆ دابنێت و پاشان بڕوات خۆی ڕابگرێت.

My company, with our partners, has created an autonomous valet parking system

کۆمپانیاکەم، لەگەڵ هاوبەشەکانمان، سیستەمێکی سەربەخۆ خۆپەرستانەی دروست کردووە

which will be powerful enough to allow you to step out of your car

کە ئەوەندە بەهێزە وات لێدەکات کە لە ئۆتۆمبێلەکەت بچیتە دەرەوە

and leave it to park itself hundreds of meters away.

هەروەها بەجێی بهێڵە تا سەدان مەتر دوورتر پارکی خۆی بکات.

ئەم تەکنەلۆجیایە راستەقینەیە. پێشتر لە ئۆتۆمبێلی بەرهەمهێنراوەکانی ئێمە بوو.

This technology is real. It's already in our production car.

In the near future,

لە داهاتووێکی نزیکدا،

your car will be able to book a space beforehand,

لە پێشدا ئۆتۆمبێلەکەت دەتوانێت شوێن بگرێت،

and it doesn't take up room and cause traffic jams looking for one,

جێگا ناگرێت و دەبێتە هۆی قەرەباڵغی هاتوچۆی بە دوای یەک،

simply by talking to the parking lot.

بە ئاسانی بە قسەکردن لەگەڵ گەراجەکە.

When full autonomy becomes the norm in just five to 10 years,

کاتێک تەواوی خۆبەڕێوەبردن دەبێتە بنچینە تەنها لە پێنج بۆ ١٠ ساڵدا،

the car won't even need to park.

تەنانەت ئوتومبێلەکە پێویست ناکات وەستاندن بکات.

It will be driving other people around on a car-sharing platform,

ئەو ئۆتۆمبێلانەی ھەڵگری ئەو پلاتفۆڕمەن، خەڵک لەو ناوە دەگەڕێنن.

plugging itself into the grid to charge when needed.

خۆی بە پلاکی تۆڕەکەوە دەکات بۆ بارگاوی کردن کاتێک پێویست بوو.

When this is the case, we don't need so many cars on the road.

کاتێک ئەمە حاڵەتەکەیە، پێویستمان بە ئۆتۆمبێلێکی زۆر نییە لە شەقام.

Access to cars will be prioritized over ownership,

گەیشتن بە ئۆتۆمبێلەکان لەسەر خاوەندارێتی لەپێشینە دەدرێت،

and this will be great for cities.

ئەمەش زۆر باش دەبێت بۆ شارەکان.

In my vision of future mobility,

لە دیدی من بۆ هاتوچۆ لە داهاتوودا،

autonomy will reduce congestion

خۆبەڕێوەبەری دەبێتە کەمکردنەوەی هەڵاوسان

and necessary infrastructure,

هەروەها ژێرخانی پێویست،

creating more room for better-looking, greener spaces.

دروستکردنی شوێنی زیاتر بۆ تێڕوانینی باشتر، شوێنی سەوزتر.

Imagine a shopping center next to a huge playground for our kids,

وێنای فرۆشگایەکی شت کڕین بکە لە تەنیشت یاریگایەکی گەورە بۆ منداڵەکانمان،

instead of miles of concrete and cars lined up in the sun.

لە جیاتی چەندان میلی کۆنکرێت و ئۆتۆمبێل کە لەبەر خۆردا ڕیزکراوە.

And what about all those roads and bridges and signage

هەروەها ئەی چی دەربارەی ئەو هەمووە شەقام و پرد و نیشانانە

that carry us through a city?

کە ئێمە بە ناو شاردا دەگوازێتەوە؟

That will, of course, change, too.

هەروەها ئەوە، بێگومان، گۆڕان.

Autonomous cars will be designed to read the environment around them,

ئۆتۆمبێلی خۆبەڕێوەبەری دیزاین دەکرێت بۆ خوێندنەوەی ژینگەی دەوروبەریان،

knowing the best routes

زانینی باشترین ڕێگاکان

and guiding passengers to their destination with less congestion.

هەروەها ڕێنمگاری گەشتیارەکان دەکەن بۆ شوێنی خۆیان بە قەڵەباڵغیەکی کەمتر.

We won't need signs for one-way streets

ئێمە پێویستمان بە هێما نییە بۆ شەقامێکی یەک سایدی

or pedestrian crossings

یان شوێنی پەڕینەوەکان

or how to get to the bridge

یان چۆن بگەینە سەر پردەکە

or when not to take a left turn.

یان نەسوڕانەوە بۆ لای چەپ.

Imagine an intersection between two busy roads

بیهێنە پێش چاوت لە نێوان دوو ڕێگای قەڵەباڵدا

that has no traffic lights.

کە هیچ تڕافیکێکی نەبێت.

Cars will speed up and slow down automatically

ئۆتۆمبێلەکان خێراتر دەبن و خۆکارانە خاودەبنەوە

to avoid other cars in the intersection.

بۆ خۆلادان لە ئۆتۆمبێلەکانی تر لە بەیەکگەیشتندا.

The sky above the road will be clear and open.

ئاسمانی سەرەوەی شەقامەکە ڕوون و کراوە دەبێت.

In the auto industry,

لە پیشەسازی خۆکارانەدا،

the ability for vehicles to interact with their environment

توانا بۆ ئۆتۆمبێلەکان بۆ کارلێککردن لەگەڵ ژینگەیان

while taking data from essential storage in the cloud

لە کاتی وەرگرتنی زانیاری لە بنچینەی کۆکردنەوە لە هەوردا

about roads and navigation

دەربارەی ڕێگاکان و ڕێنیشاندان

is called V2X or "vehicle-to-everything."

پێی دەوترێت ڤی٢ئێکس یان “ئۆتۆمبێل بۆ هەموو شتێک“.

V2X is what needs to happen

ڤی٢ئێکس ئەو شتەیە کە پێویستە ڕووبدات

in order for us to take the final steps toward a city

بۆ ئەوەی ئێمە هەنگاوی کۆتایی بەرەو شارێک بنێین

where cars can drive themselves,

کە ئۆتۆمبێلەکان خۆیان دەتوانن لێخوڕن،

because it is at that point that our vehicle will hold everything

چونکە ئەو لەو دواتردا کە ئۆتۆمبێلەکەمان هەموو شتێک هەڵدەگرێت

us humans need in order to drive at an even greater scale

ئێمەی مرۆڤ پێویستە بۆ ئەوەی لە پێوەرێکی گەورەتردا لێخوڕین

and definitely more safely.

هەروەها سەلامەتتریش.

The number of cars with V2X capabilities is growing rapidly around the world,

ژمارەی ئەو ئۆتۆمبێلانەی کە توانای ڤی٢ئێکسیان هەیە لەجیهاندا خێرا گەشە دەکەن،

and especially in China.

بە تایبەتیش لە چین.

In Wuxi, a city of 6.5 million people in China's Jiangsu province,

لە ووکسی، شاری ٦.٥ ملیۆن کەس لە پارێزگای جیانگسوی چین،

there are already experiments with V2X in autonomous driving.

پێشتر تاقیکردنەوەکانی کە هەبوون لەگەڵ ڤی٢ئێکس لە لێخوڕینی خۆبەڕێوبەری.

Around 220 square kilometers of the central city is designed for V2X,

نزیکەی ٢٢٠ کیلۆمەتر چوارگۆشە لە ناوەندی شار بۆ ڤی٢ئێکس دیزاین کراوە،

with over 40 assistance-driving solutions.

لەگەڵ زیاتر لە ٤٠ چارەسەر بۆ یارمەتیدان.

You will see traffic lights automatically adjust to green for ambulances

گڵۆپەکانی ترافیک دەبینیت بە خۆکارانە بۆ سەوزکردنی ئۆتۆمبێلی فریاکەوتن

as they approach intersections.

لە کاتی نزیک بوونەوەکان لەیەکتر.

Cameras spot pedestrians on the road

کامێراکان چاودێری پیادەکان دەکەن لەسەر شەقامەکە

and deliver a warning directly to the cars if they are approaching too quickly.

ئاگادارکردنەوەکەش ڕاستەوخۆ بگەیەنمە ئۆتۆمبێلەکان ئەگەر زۆر خێرا نزیک ببنەوە.

Smart EVs can also receive alerts about unexpected situations,

بەهای کۆمپانیا زیرەکەکان دەشتوانن هۆشیاری وەربگرن بۆ دۆخی چاوەڕوان نەکراو،

such as nearby construction sites, accidents, traffic jams

وەک دروستکردنی شوێنی نزیک، ڕووداوەکان، قەڵەباڵغی هاتووچۆ

or emergency vehicles.

یان ئۆتۆمبێلی فریاکەوتن.

And with this comes massive implications for safety.

وە لەگەڵ ئەمەشدا دەرهاتە گەورەکان بۆ سەلامەتی دێت.

Imagine someone is having a medical emergency.

بیهێنە پێش چاو کە کەسێک باری لەناکاوی تەندروستی هەیە.

Today, getting yourself or someone else to a hospital in a hurry

ئەمڕۆ بە پەلە خۆت یان کەسێکی تر بگەیەنە نەخۆشخانەیەک

can put you and others in danger.

دەتوانێ تۆ و ئەوانی تریش بخاتە مەترسیەوە.

A car can only tell you the best routes to the hospital.

ئۆتۆمبێلێک تەنها دەتوانێت باشترین ڕێگاکانت پێ بڵێت بۆ نەخۆشخانە.

In the future,

لە داهاتوودا،

the car will be able to send the medical information ahead of time

ئۆتۆمبێلەکە دەتوانێت زانیاری پزیشکی بنێرێت پێش کاتی خۆی

to the hospital,

بۆ نەخۆشخانەکە،

allowing them to prepare corresponding medical equipment in advance.

ڕێگەپێدانیان بۆ ئامادەکردنی کەرەستەی پزیشکی گونجاو لە پێشدا.

The car could signal to the city that it has a sick person on board,

ئۆتۆمبێلەکە دەتوانێت ئاماژە بۆ شارەکە بکات کە کەسێکی نەخۆش لەسەر تەختەکە هەیە،

and the whole city can respond,

هەروەها هەموو شارەکەش دەتوانن وەڵام بدەنەوە،

making traffic lights green the whole way,

گڵۆپی تڕافیکەکان هەموو ڕێگاکە سەوز دەکەن،

clearing bus lanes

چۆڵکردنی ڕێگاکانی پاس

and letting the medical response teams automatically tie into the car

هەروەها ڕێگەدان بە تیمەکانی وەڵامدانەوەی پزیشکی خۆکارانە بەستنەوەی بە ئۆتۆمبێلەکەوە

through the connecting systems.

لە ڕێگەی سیستەمەکانی بەستنەوە.

This new era where our cars talk to the world and the world talks back

ئەم سەردەمە نوێیەی کە ئۆتۆمبێلەکانمان لەگەڵ جیهان دەدوێن و جیهان قسەدەکاتەوە

will dramatically change us,

بە شێوەیەکی بەرچاو ئێمە دەگۆڕێت،

our mobility

هاتووچۆکانمان

and our cities.

هەروەها شارەکانیشمان.

I believe we'll have fewer cars on the road,

بڕوام وایە ئۆتۆمبێلی کەمترمان لەسەر شەقام دەبێت،

but we'll get where we need to go more efficiently, safely

بەڵام ئێمە دەگەینە ئەو شوێنەی کە پێویستە بە شێوەیەکی کارامەتر بڕۆین، بە سەلامەتی

and with more fun green space and blue skies along the way.

هەروەها لەگەڵ خۆشی زیاتر شوێنی سەوز و ئاسمانە شینەکان بەدرێژایی ڕێگاکە.

Thank you.

سوپاستان دەکەم.