How does fracking work? - Mia Nacamulli

Công nghệ khai mỏ bằng fracking, đó là gì? - Mia Nacamulli

2,730,149 views

2017-07-13 ・ TED-Ed


New videos

How does fracking work? - Mia Nacamulli

Công nghệ khai mỏ bằng fracking, đó là gì? - Mia Nacamulli

2,730,149 views ・ 2017-07-13

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Lam Nguyen Reviewer: Ngoc Truong
00:08
Deep underground lies stores of once inaccessible natural gas.
0
8516
5939
Trước kia, ta không có phương pháp nào để khai thác các mỏ khí sâu dưới lòng đất.
00:14
This gas was likely formed over millions of years
1
14455
3150
Chúng thường được hình thành cách đây hàng triệu năm,
00:17
as layers of decaying organisms were exposed to intense heat and pressure
2
17605
5361
là hệ quả của vô số xác sinh vật chết dưới nhiệt độ và áp suất rất khắc nghiệt
00:22
under the Earth's crust.
3
22966
2679
bên dưới lớp vỏ Trái Đất.
00:25
There's a technology called hydraulic fracturing,
4
25645
2710
Tồn tại một công nghệ gọi là thuỷ lực cắt phá,
00:28
or fracking,
5
28355
1409
gọi tắt là fracking,
00:29
that can extract this natural gas,
6
29764
2703
cho phép khai thác khí đốt,
00:32
potentially powering us for decades to come.
7
32467
3931
giúp duy trì nguồn khí tự nhiên cho loài người trong hàng thập kỷ tới.
00:36
So how does fracking work,
8
36398
1750
Vậy nguyên lý của fracking là gì,
00:38
and why it is a source of such heated controversy?
9
38148
4140
và vì sao công nghệ đó gây nhiều tranh cãi đến vậy?
00:42
A fracking site can be anywhere with natural gas,
10
42288
3269
Fracking được ứng dụng rộng khắp ở các mỏ khí tự nhiên,
00:45
from a remote desert
11
45557
1280
từ các sa mạc hoang vu
00:46
to several hundred feet from your backyard.
12
46837
3399
tới các khu vực cách nhà bạn chỉ hơn trăm mét.
00:50
It starts out with a long vertical hole known as a wellbore
13
50236
4312
Trước tiên, cần tạo một chiếc hố thường được gọi là giếng khoan,
00:54
drilled down through layers of sediment.
14
54548
3379
được khoan rất sâu xuyên qua nhiều lớp đất đá.
00:57
When the well reaches 2500 - 3000 meters, it's at its kickoff point
15
57927
5501
Khi giếng đạt độ sâu cỡ 2500 - 3000 mét, đó sẽ là điểm khởi đầu
01:03
where it can begin the process of horizontal drilling.
16
63428
4002
để bắt đầu quá trình khoan theo phương ngang.
01:07
It turns 90 degrees and extends horizontally for about 1.5 kilometers
17
67430
6093
Mũi khoan quay 90 độ và khoan ngang khoảng 1,5 ki-lô-mét
01:13
through a compressed black layer called the shale rock formation.
18
73523
5446
đi qua một tầng đá đen rất dày, được gọi là lớp đá phiến.
01:18
A specialized perforating gun is then lowered and fired,
19
78969
4190
Một khẩu súng bắn vỉa trong ngành khoan sẽ được đưa xuống và khai hoả,
tạo ra hàng loạt các lỗ nhỏ sâu khoảng mười xen-ti-mét
01:23
creating a series of small, inch-long holes
20
83159
2831
01:25
that burst through the well's casing into the rock layer.
21
85990
4730
xuyên qua thành giếng và tới lớp đá đằng sau.
01:30
About three to four months after the initial drilling,
22
90720
2948
Sau khoảng ba đến bốn tháng kể từ đợt khoan đầu tiên,
01:33
the well is ready for fracking to begin.
23
93668
3444
việc khai thác bằng fracking sẽ được tiến hành.
Dung dịch để fracking sẽ được bơm xuống giếng với áp suất rất lớn,
01:37
Fracking fluid is pumped down into the well at a pressure so high,
24
97112
4016
01:41
it cracks the shale rock,
25
101128
2262
đủ để làm nứt đá,
01:43
creating fractures through which the trapped gas and oil can escape.
26
103390
5136
tạo ra các kẽ hở giúp khí đốt và dầu thô thoát ra.
01:48
The fluid itself is more than 90% water.
27
108526
3526
Thành phần dung dịch gồm trên 90% nước,
phần còn lại là các phụ gia hoá học khác.
01:52
The rest is made up of concentrated chemical additives.
28
112052
3628
01:55
These vary depending on the specific characteristics of the fracking site,
29
115680
4320
Chúng còn phụ thuộc vào tính chất của khu vực cần được fracking,
thường được chia làm ba thành phần chính:
02:00
but usually fall into three categories:
30
120000
2902
02:02
acids for clearing debris and dissolving minerals,
31
122902
3530
a-xít dùng để tẩy bụi và trung hoà các khoáng chất,
02:06
friction-reducing compounds to create
32
126432
2129
các hợp chất giảm ma sát dùng để tạo ra
02:08
a slippery form of water known as slickwater,
33
128561
3901
một dạng thù hình của nước có tác dụng bôi trơn,
02:12
and disinfectant to prevent bacteria growth.
34
132462
3351
và thuốc sát trùng để ngăn vi khuẩn xâm nhập.
02:15
Sand or clay is also mixed into the water to prop open the fissures
35
135813
4881
Cát và đất sét cũng được trộn vào nước để mở rộng kích thước các vết nứt,
02:20
so the gas and oil can keep leaking out, even after the pressure is released.
36
140694
6224
giúp khí đốt và dầu tiếp tục tràn ra, kể cả sau khi áp suất bơm đã giảm.
02:26
It's estimated that all of fracking's intense pumping and flushing
37
146918
3526
Người ta ước tính rằng toàn bộ quá trình bơm và xả nước của fracking
02:30
uses an average of 3-6 million gallons of water per well.
38
150444
5549
tiêu tốn trung bình khoảng 11-22 triệu lít nước cho mỗi giếng khoan.
02:35
That's actually not a lot compared to agriculture,
39
155993
2960
Nó không quá lớn khi so với lượng nước dùng cho nông nghiệp,
02:38
power plants,
40
158953
1120
trong nhà máy điện,
02:40
or even golf course maintenance,
41
160073
2600
thậm chí trong quá trình bảo dưỡng sân gôn.
02:42
but it can have a notable impact on local water supply.
42
162673
4419
Nhưng điều đó có thể ảnh hưởng lớn tới nguồn cấp nước tại chỗ.
Và xử lý nước thải sau khi fracking cũng là một vấn đề quan trọng.
02:47
And disposing of used fracking water is also an issue.
43
167092
3713
02:50
Along with the trapped gas that's pumped up to the surface,
44
170805
2769
Cùng với dòng khí đốt được dẫn lên mặt đất,
02:53
millions of gallons of flow-back liquid come gushing up.
45
173574
5360
hàng chục triệu lít nước thải cũng sẽ được bơm lên theo.
02:58
This liquid containing contaminants like radioactive material,
46
178934
3330
Số nước đó hầu như đã bị nhiễm bẩn do chứa các chất phóng xạ,
03:02
salts,
47
182264
971
muối,
03:03
heavy metals,
48
183235
899
kim loại nặng,
03:04
and hydrocarbons,
49
184134
1470
và các hợp chất hữu cơ,
03:05
needs to be stored and disposed of.
50
185604
2731
cần được lưu trữ và xử lý ngay.
03:08
That's usually done in pits on-site in deep wells
51
188335
3639
Chúng được xử lý tại chỗ trong các bể lắng
03:11
or off-site at water treatment facilities.
52
191974
3791
hoặc được vận chuyển tới các trung tâm xử lý bên ngoài.
03:15
Another option is to recycle the flow-back liquid,
53
195765
3280
Còn một lựa chọn khác, đó là tái sử dụng lượng nước thải đó,
03:19
but the recycling process can actually increase levels of contamination
54
199045
4411
nhưng quá trình ấy có thể làm tăng độ nhiễm xạ của nước,
03:23
since the water is more toxic with each use.
55
203456
3679
vì nước sẽ càng bị nhiễm xạ khi qua sử dụng nhiều lần.
03:27
Wells are typically encased in steel and cement
56
207135
3138
Thành giếng thường được làm bằng thép không gỉ và xi măng
03:30
to prevent contaminants from leaking into groundwater.
57
210273
3093
để ngăn tạp chất ngấm vào mạch nước ngầm.
03:33
But any negligence or fracking-related accidents
58
213366
3141
Bất cứ sai sót hoặc tai nạn nào trong quá trình fracking
03:36
can have devastating effects.
59
216507
2418
đều có thể gây hậu quả nghiêm trọng.
03:38
Fracturing directly into underground water
60
218925
2452
Đường nước thải bị nứt vỡ,
03:41
hazardous underground seepage and leakage,
61
221377
2619
đất đai bị nhiễm bẩn,
03:43
and inadequate treatment and disposal of highly-toxic waste water
62
223996
4311
hay bất kỳ sự bất cẩn khi lưu trữ và xử lý số nước thải độc hại đó
03:48
can potentially contaminate drinking water around a fracking site.
63
228307
4210
là mối nguy hại tiềm tàng cho nguồn nước sinh hoạt ở vùng fracking.
03:52
There's also concern about the threat of earthquakes
64
232517
3003
Cũng có nhiều ý kiến lo ngại về động đất
03:55
and damaged infrastructure
65
235520
1649
và sự an toàn của cơ sở hạ tầng
03:57
from pressure and waste water injection.
66
237169
3118
do ảnh hưởng của áp suất nước bơm vào.
04:00
Links between fracking and increased seismic activity
67
240287
3341
Mối liên hệ đáng ngờ giữa fracking và các cơn địa chấn
04:03
leave unresolved questions about long-term pressure imbalances
68
243628
4389
đặt dấu hỏi lớn về sự mất cân bằng áp suất kéo theo những ảnh hưởng lâu dài
có thể đang diễn ra ngay dưới chân chúng ta.
04:08
that might be happening deep beneath our feet.
69
248017
3421
04:11
Fracking's biggest controversy, though, is happening above the ground.
70
251438
3690
Nhưng fracking vẫn gây tranh cãi lớn nhất vì các ảnh hưởng trên mặt đất của nó.
04:15
The general consensus is that burning natural gas is better for the environment
71
255128
4780
Đa số vẫn cho rằng sử dụng khí đốt sẽ ít gây ô nhiễm môi trường
04:19
than burning coal
72
259908
1731
hơn sử dụng dầu mỏ,
04:21
since the gas collected from fracking
73
261639
1772
bởi lẽ khí thu được từ fracking
04:23
emits only half the carbon dioxide as coal
74
263411
3259
chỉ tạo ra lượng các-bon đi-ô-xít bằng một nửa dầu mỏ
04:26
per unit of energy.
75
266670
2290
trên mỗi đơn vị năng lượng toả ra.
04:28
The pollution caused by the fracking itself, though,
76
268960
2489
Nhưng vấn đề ô nhiễm do chính quá trình fracking gây ra
04:31
isn't negligible.
77
271449
1630
thì không thể bỏ qua được.
Khí mê-tan thoát ra từ quá trình khoan giếng và thu khí
04:33
Methane that leaks out during the drilling and pumping process
78
273079
2931
04:36
is many times more potent than carbon dioxide
79
276010
3149
mạnh hơn gấp nhiều lần khí các-bon đi-ô-xít
04:39
as a greenhouse gas.
80
279159
2300
về khả năng gây hiệu ứng nhà kính.
04:41
Some scientists argue that methane eventually dissipates,
81
281459
3322
Một số nhà khoa học cho rằng, lượng mê-tan đó sẽ tự phân huỷ
04:44
so has a relatively low long-term impact.
82
284781
3900
và ít gây ảnh hưởng về lâu dài.
04:48
But a greater question hangs in the air.
83
288681
2599
Nhưng câu hỏi lớn hơn vẫn còn đó.
04:51
Does fracking take time, money, and research
84
291280
2709
Liệu fracking đang tiêu tốn thời gian, vốn, và công sức nghiên cứu
04:53
away from the development of cleaner renewable energy sources?
85
293989
4971
mà đáng lẽ chúng phải dành cho các nguồn năng lượng tái tạo khác?
04:58
Natural gas is non-renewable,
86
298960
1811
Khí đốt tự nhiên không thể tái sinh,
05:00
and the short-run economic interests supporting fracking
87
300771
3399
mối lợi trước mắt về kinh tế do fracking đem lại
05:04
may fall short in the face of global climate change.
88
304170
3709
sẽ chẳng là gì khi so với mối nguy hại của biến đổi khí hậu toàn cầu.
05:07
Experts are still examining fracking's overarching effects.
89
307879
3923
Các chuyên gia vẫn đang nghiên cứu về các ảnh hưởng lâu dài của fracking.
05:11
Although modern fracking has been around since the 1940s,
90
311802
3479
Mặc dù hương pháp fracking hiện đại đã được ứng dụng từ những năm 1940,
05:15
it's boomed in the last few decades.
91
315281
2441
nhưng chúng chỉ được nhân rộng trong vài thập kỷ gần đây.
05:17
As other sources of natural gas decrease, the costs of non-renewable energies rise,
92
317722
4968
Khi nguồn khí đốt tự nhiên cạn dần, giá nhiên liệu không tái tạo sẽ tăng cao,
05:22
and cutting-edge technologies make it so accessible.
93
322690
3963
và các công nghệ khai thác mới nhất sẽ giúp giảm giá chúng.
05:26
But many countries and regions have already banned fracking
94
326653
3070
Nhưng nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ đã cấm sử dụng fracking
05:29
in response to environmental concerns.
95
329723
2850
vì lo ngại về các ảnh hưởng tới môi trường.
05:32
It's undeniable that fracking has reshaped the energy landscape around the world,
96
332573
4610
Sự thật là fracking đang thay đổi cán cân năng lượng toàn cầu,
05:37
but for what long-term benefit and at what cost?
97
337183
3939
nhưng về dài hạn, ta sẽ được gì và mất gì?
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7