Why did it take so long to find giant squids? - Anna Rothschild

Translator: Ngọc Châu Phạm Reviewer: Duy Le

In 1873, two fishermen off the coast of Newfoundland

Năm 1873, hai ngư dân đang đánh bắt ngoài khơi bờ biển Newfoundland

glimpsed what they thought was a submerged shipwreck.

nhìn thấy cái mà họ nghĩ là một xác tàu đắm.

But when they probed the mass, it moved—

Nhưng khi họ thăm dò vật đó, nó đã cử động -

and huge serpentine appendages soon besieged their boat.

và những cái vòi khổng lồ ngoằn ngoèo của nó nhanh chóng bao lấy thuyền của họ.

One fisherman took an axe to the animal, and it disappeared in a cloud of ink.

Một ngư dân bổ một nhát rìu vào con vật, và nó biến mất trong một đám mây mầu đen.

What remained were two long limbs—

Những gì còn sót lại chỉ là hai cái vòi dài -

definitive evidence in a collection of clues that would only continue to grow.

bằng chứng xác thực trong một loạt các manh mối tiếp tục phát triển.

Over time, it became clear that giant squids were more than mythical monsters.

Theo thời gian, rõ ràng mực khổng lồ không chỉ là con quái vật thần thoại.

People found sizable specimens washed ashore,

Nhiều người tìm thấy những mẫu vật khá lớn dạt vào bờ,

caught in nets, and at the sea’s surface,

bị mắc vào lưới, hay trên mặt biển,

and observed sperm whales with sucker-shaped scars

hay quan sát thấy những con cá nhà táng với những vết sẹo hình ống

and large beaks in their stomachs.

và những cái mỏ lớn trong dạ dày của chúng.

But it wasn’t until recent decades that scientists actually found

Nhưng phải đến những thập kỷ gần đây, các nhà khoa học mới thực sự tìm thấy

living giant squids in their natural habitat.

những con mực khổng lồ trong môi trường sống tự nhiên của chúng.

So, what do we really know about these creatures?

Vậy, chúng ta thực sự biết gì về những sinh vật này?

Well, interestingly, one thing we've gathered is that they might not even be

Thú vị thay, điều chúng ta đã thu thập được là chúng thậm chí có thể không phải

the biggest squids out there.

là những con mực lớn nhất ngoài kia.

There are hundreds of squid species inhabiting almost all parts of the ocean,

Có hàng trăm loài mực sinh sống ở hầu hết các vùng của đại dương,

ranging from the size of a thumbnail

từ kích thước của móng tay cái

to more than seven times the length of a human.

đến chiều dài gấp bảy lần chiều cao của con người.

All squids are carnivores and share the same basic body plan,

Tất cả loài mực đều là động vật ăn thịt và có chung một sơ đồ cơ thể cơ bản,

including a muscular mantle that covers their internal organs, a sharp beak,

bao gồm một lớp áo săn chắc bao phủ các cơ quan nội tạng, một cái mỏ sắc nhọn,

eight arms, and two tentacles specialized for capturing prey.

tám cánh tay và hai xúc tu chuyên để bắt con mồi.

The smallest squids eat things like tiny shrimp,

Những con mực nhỏ nhất ăn những thứ như tôm nhỏ,

while larger ones can feast on fish using their powerful beaks.

trong khi những con lớn hơn có thể ăn cá bằng cách sử dụng cái mỏ cứng của chúng.

The Humboldt squid’s bite force, for example,

Ví dụ, lực cắn của mực Humboldt

is strong enough to shatter Kevlar plates.

đủ mạnh để làm vỡ các tấm Kevlar.

And the suckers on the giant squid’s long, clubbed tentacles

Và những giác hút trên các xúc tu dài, có hình ống của con mực khổng lồ

are encircled by sharp, teeth-like protrusions

được bao quanh bởi những phần nhô ra sắc nhọn, giống như răng

that help them grip prey like deep sea fish and other squids.

giúp chúng bám lấy con mồi như cá đáy biển và các loài mực khác.

Giant squids live in the cold, dark, high pressure twilight zone.

Mực khổng lồ sống ở vùng chạng vạng, lạnh, tối và có áp suất cao của đại dương.

It's extremely unlikely you'd ever encounter one,

Rất khó có khả năng bạn sẽ gặp phải một con mực như vậy

since you'd be very out of your depth down there.

vì bạn không biết ở dưới đó có gì.

We don’t know exactly why giant squids are so big—

Chúng ta không biết chính xác tại sao mực khổng lồ lại lớn đến vậy -

but the phenomenon fits with a pattern of deep-sea gigantism,

nhưng hiện tượng này phù hợp với mô hình của tình trạng khổng lồ ở biển sâu,

where certain deep-sea species dwarf their shallow-living relatives.

nơi mà một số loài ở vùng biển sâu nhất lấn át họ hàng của chúng ở vùng nước nông.

Perhaps because food down there is scarce,

Có lẽ vì thức ăn dưới đó khan hiếm,

large animals that can cover more ground and store more food are favored.

các con vật lớn, vốn chiếm chỗ nhiều hơn và dự trữ nhiều thức ăn hơn, chiếm ưu thế.

Giant squids’ size could also give them an anti-predator advantage,

Kích thước của mực khổng lồ cũng mang lại cho chúng lợi thế chống động vật ăn thịt,

while the deep’s cool temperatures help them manage their metabolic rates.

trong khi nhiệt độ mát mẻ ở vùng nước sâu giúp chúng kiểm soát tốc độ trao đổi chất.

Innovations over the past 150 years—

Những tiến bộ trong 150 năm qua -

from dredges and bathyspheres

từ hoạt động nạo vét và tàu lặn

to untethered and remotely operated submersibles—

đến tàu ngầm tự vận hành và điều khiển từ xa -

have enabled peeks into the deep.

đã cho phép thăm dò đáy biển sâu thẳm.

And yet, it wasn’t until 2004

Tuy nhiên, phải đến năm 2004

that researchers actually saw a giant squid in its natural habitat.

các nhà nghiên cứu mới thực sự nhìn thấy một con mực khổng lồ

trong môi trường sống tự nhiên của nó.

Then finally, in 2012, scientists lured a giant squid and got it on video.

Cuối cùng, vào năm 2012, các nhà khoa học đã thu hình được một con mực khổng lồ.

They used a stealth camera system fitted with a device

Họ đã sử dụng một hệ thống camera tàng hình với một thiết bị

mimicking a bioluminescent jellyfish under attack.

bắt chước một con sứa phát quang sinh học đang bị tấn công.

The system had no thrusters, keeping it unobtrusively quiet.

Hệ thống không có động cơ đẩy, giữ cho nó yên tĩnh một cách kín đáo.

And it only projected beams of red light— undetectable to most deep-sea dwellers.

Và nó chỉ chiếu những chùm ánh sáng đỏ-

mà hầu hết các cư dân biển sâu không thể phát hiện được.

Both encounters revealed that giant squids are not sit-and-wait predators,

Cả hai cuộc chạm trán đều tiết lộ rằng mực khổng lồ không phải kẻ săn mồi thụ động,

as previously suspected.

như đã giả định trước đây.

Instead, they’re active hunters that use their basketball-sized eyes

Thay vào đó, chúng là các thợ săn tích cực sử dụng đôi mắt có kích cỡ quả bóng rổ

to stalk their prey

để rình rập con mồi

before projecting their tentacles and snatching animals up to 10 meters away.

trước khi phóng xúc tu và chộp lấy con mồi cách xa tới 10 mét.

But many questions still stand.

Nhưng nhiều câu hỏi vẫn còn bỏ ngõ.

We know sperm whales eat giant squids,

Chúng ta biết cá nhà táng ăn những con mực khổng lồ,

but it’s unclear how fierce the fight is

nhưng không rõ cuộc chiến khốc liệt thế nào

and if the squids ever stand much of a chance of escaping.

và liệu con mực có khi nào trốn thoát được hay không.

Extrapolating off the number of giant squid beaks in whale bellies,

Ngoại suy bằng số lượng mỏ mực khổng lồ trong dạ dày cá voi,

one estimate placed the global giant squid population at around 4 million.

một ước tính đã đưa ra số lượng mực khổng lồ toàn cầu vào khoảng 4 triệu con.

It seems they mate when a male injects sperm packets into a female’s arm—

Có vẻ như khi giao phối, con đực tiêm các gói tinh trùng vào cánh tay con cái -

but exactly how they find each other and what happens after are uncertain.

nhưng chính xác cách chúng đi tìm nhau và điều gì xảy ra sau đó là không chắc chắn.

Giant squids are globally distributed,

Mực khổng lồ phân bố trên toàn cầu,

but they’re mostly missing from the planet’s polar regions,

nhưng chúng hầu hết bị mất tích ở các vùng cực của hành tinh,

one of which happens to be where another humongous squid species lurks:

một trong số đó tình cờ là nơi một loài mực khổng lồ khác ẩn nấp:

the elusive colossal squid.

loài mực colossal hiếm gặp.

Far fewer specimens have been collected,

Rất ít mẫu vật được thu thập

and they’ve yet to be seen or documented in their habitat.

và chúng vẫn chưa được nhìn thấy hoặc ghi nhận lại trong môi trường chúng sống.

But we know they’re from a completely different family than giant squid—

Nhưng chúng ta biết chúng thuộc một họ hoàn toàn khác với mực khổng lồ -

evidence that gigantism independently evolved more than once among squids.

bằng chứng cho thấy bệnh khổng lồ đã tiến hóa độc lập hơn một lần giữa các loài mực.

Their limbs are shorter than giant squids’,

Các xúc tu của chúng ngắn hơn mực khổng lồ,

but their mantles are larger, making them up to twice as heavy.

nhưng lớp áo của chúng dày hơn, khiến chúng nặng gấp đôi.

And unlike the giant squid’s toothy tentacles,

Và không giống như những xúc tu có răng của mực khổng lồ,

colossal squids have hooked, swiveling sucker barbs.

những con mực colossal có những chiếc gai mút dạng móc xoay.

Much remains mysterious about these animals.

Vẫn còn nhiều điều bí ẩn về những con vật này.

But we know they’re down there,

Nhưng chúng ta biết chúng đang ở dưới đó,

guarding their secrets in the deep, dark sea.

bảo vệ bí mật của chúng dưới đáy biển sâu thăm thẳm.