Can alligators survive this apex predator? - Kenny Coogan

Çeviri: esra kurul Gözden geçirme: Ömer Faruk Zeren

It's 5000 BCE in the verdant swamps of North America,

MÖ 5000, Kuzey Amerika’nın yemyeşil bataklıklarında

and this young deer has no idea it’s being hunted.

bu küçük geyiğin avlandığından haberi yoktu.

Suddenly, an alligator hurtles out of the water at almost 50 kilometers an hour,

Aniden bir timsah neredeyse saatte 50 km hızla sudan fırlar,

locking its jaws around its prey

çenesini avına geçirir

and swinging wildly in a signature move known as the death roll.

ve ölüm yuvarlanması olarak bilinen bu hareketle vahşide yuvarlanır.

This deer never stood a chance,

Bu geyiğin hiç şansı yoktu

but then, nothing in this region can compete with this apex predator.

yine de bu bölgedeki hiçbir şey uç yırtıcı ile mücadele edemez.

These alligators easily devour the birds, turtles, and small fish

Bu timsahlar kuşları, kaplumbağaları

ve bugün Everglades Ulusal Park’ında yaşayan küçük balıkları kolayca yutabilir.

living in what’s known today as Everglades National Park.

But despite ruling the swamp for millennia,

Ama bataklığa binlerce yıl hükmetmesine rağmen

the last 500 years have brought deadly new predators

son 500 yıl timsahların saltanatına meydan okuyan

that challenge the alligators’ reign.

yeni ölümcül yırtıcılar getirdi.

And the origins of these international invaders are just as unexpected

Bu uluslararası istilacıların kökeni

as their impact on the Everglades.

Everglades’deki etkileri kadar beklenmediktir.

We tend to think of swamps as hostile landscapes

Bataklıkları, bitki ve hayvan yaşamıyla dolup taştıkları için

since they’re overflowing with plant and animal life.

düşmanca manzaralar olarak düşünme eğilimindeyiz.

But all this biodiversity makes these environments vital to regional food webs.

Fakat bütün bu biyolojik çeşitlilik,

bu ortamları bölgesel besin ağları için hayati kılıyor.

And the Everglades are no exception.

Everglades bir istisna değildir.

The park's subtropical climate can support species from around the world,

Parkın subtropikal iklimi dünyanın her yerinden gelen türlerin

yaşamını destekleyebilir

and its borders are full of ecotones— transition areas between habitats—

ve sınırları, bölgenin tatlı su çayırlarını, kayalık çamlıklarını,

that connect the region’s freshwater prairies,

mangrov ormanlarını ve daha fazlasını birbirine bağlayan

rocky pinelands, mangrove forests, and more.

habitatlar arasındaki ekoton geçiş alanlarıyla doludur.

Human activity has made the region even more biodiverse,

İnsan aktiviteleri bölgeyi biyolojik olarak daha çeşitli hale getirdi.

developing Florida into a major port

Florida’yı sayısız insan ve insan dışı göçmenleri ağırlayan

that welcomes countless human and non-human migrants.

ana liman haline getirdi.

In the 1500s, Spanish colonizers brought wild boar to the area,

1500′lerde İspanyol sömürgeciler, bölgeye hızla çoğalan

which quickly multiplied and uprooted the wetlands.

ve sulak alanları kökünden söken yaban domuzu getirdiler.

They devoured alligator eggs and spread European parasites to local panthers.

Timsah yumurtalarını yediler ve Avrupa parazitlerini yerel panterlere yaydılar.

Then, in the 1800s, Florida’s shipping industry exploded,

Ardından 1800′lerde her türlü yeni istilacı türü getirerek

bringing all manner of new invasive species.

Florida’nın nakliye sektörü çöktü.

Brazilian peppertrees blocked out the sun, water hyacinths clogged the rivers,

Brezilya biber ağaçları güneşi engeller, su sümbülü nehirleri tıkar

and brown anole lizards upset the food chain.

ve kahverengi anol kertenkeleleri besin zincirini alt üst eder.

Alligator populations mostly endured this onslaught,

Timsah popülasyonları çoğunlukla bu saldırıya dayandı

but in the late 19th century,

ama 19. yüzyılın sonlarında

human intervention kicked things up a notch.

insan müdahalesi işleri bir adım öteye taşıdı.

Government and business officials wanted to turn the Everglades into farmland

Hükümet ve iş adamları Everglades’i tarım arazisine dönüştürmek istedi

and began building canals to drain the swamp.

ve bataklığı kurutmak için kanal inşa etmeye başladılar.

They also planted non-native trees which crowded out the plants

Ayrıca yerel kuşların yiyecek ve barınak için güvendikleri bitkilerin

local birds relied on for food and shelter,

çoğalmasını engelleyen yerli olmayan ağaçlar diktiler.

which in turn limited the alligators’ supply of prey.

Bu da timsahların avlanmasını sınırladı.

Interventions like this wreaked havoc on the Everglades for decades,

Bunun gibi müdahaleler Everglades’i onlarca yıl kasıp kavurdu.

until a conservationist named Marjory Stoneman Douglas

Marjory Stoneman Douglas adlı bir korumacı

finally came to their defense.

nihayet onları savunmaya gelene kadar.

In 1947, Douglas published a landmark book explaining that the Everglades

1947′de Doughlas Everglades’in yalnızca

were not only a unique and precious ecosystem,

benzersiz ve değerli bir ekosistem olduğunu değil ayrıca bölgenin

but that the region’s most fearsome residents were actually vital

en korkunç sahillerini sürdürmenin hayati önem taşıdığını açıklayan

to sustaining it.

önemli bir kitap yayınladı.

During the wet season,

Yağışlı mevsimde,

alligators are constantly shaping the muddy landscape,

timsahlar sürekli olarak çamurlu araziyi şekillendiriyor,

drawing lines with their bodies

vücutlarıyla şeritler çekiyor

and digging holes with their snouts, claws, and tails.

ve burunları, pençeleri ve kuyruklarıyla çukur kazıyorlar.

In the dry season,

Kurak mevsimde ise,

these indentations become essential watering holes and firebreaks,

bu girintiler bataklığın diğer sakinlerinin bakımını

maintaining and protecting the swamp’s other residents.

ve güvenliğini sağlayan arklar ve yangın bariyerleri için önemli bir hale geldi.

In the wake of Douglas’ book, Everglades National Park was established

Douglas’ın kitabının ardından, manzarayı ve görevlilerini

to formally begin protecting the landscape and its scaly stewards.

resmen korumaya başlamak için Everglades Ulusal Parkı kuruldu.

But outside the park,

Fakat parkın dışında

conditions were brewing for the most dangerous invasion yet.

koşullar şimdiye kadarki en tehlikeli istila için hazırlanıyordu.

Over the next 40 years, the exotic pet trade

Önümüzdeki 40 yıl boyunca, egzotik evcil hayvan ticareti

brought parakeets, iguanas, and relatives of piranhas to the region.

muhabbet kuşlarını, iguanaları ve piranaların akrabalarını bölgeye getirdi.

In the 1990s, Burmese pythons became a cheap, popular pet for many Floridians.

1990′larda Burma pitonları birçok Floridalı için

ucuz ve popüler bir evcil hayvan haline geldi.

Some snake owners released their pets into the wild when they grew too large.

Bazı yılan sahipleri, evcil çok büyüdüğünde onları vahşi doğaya saldılar.

But the python population really exploded in 1992

Ancak 1992′de piton nüfusunda büyük bir patlama yaşandı.

when a hurricane destroyed a breeding facility

Bir kasırga, üreme tesisini yıkıp

and released countless snakes into the wild.

sayısız yılanı vahşi doğaya saldı.

Since then, pythons have been connected to a 90% decrease

O zamandan beri pitonlar, bazı yerel memeli popülasyonlarında

%90′lık bir düşüşle ilişkilendirilerek

in some local mammal populations,

decimating the alligators’ food supply.

timsahların yiyecek kaynağını azalttı.

And with help from other invasive reptiles like black and white tegus—

Siyah beyaz tegus gibi diğer istilacı sürüngenlerin yardımıyla

giant lizards who devour alligator eggs—

timsah yumurtalarını yiyen dev kertenkeleler,

these snakes have made a serious play for the top of the local food chain.

bu yılanlar yerel besin zincirinin tepesi için büyük bir girişim yaptılar.

Today, Florida ranks among the regions with the most invasive species

Bugün Florida, dünyada en istilacı türlerin bulunduğu bölgeler arasında

in the world.

yer alıyor.

Some researchers suggest hunting these invaders down,

Bazı araştırmacılar, bu istilacıları avlamayı öneriyor

while others recommend bringing in yet more creatures to balance the scales,

diğerleri ise skalayı dengelemek için istilacı bitkileri yemeleri için

such as releasing insects to eat invasive plants.

böcekleri serbest bırakmak gibi daha çok canlı getirmeyi tavsiye ediyor

It might seem absurd to try solving this problem with more foreign fauna.

Bu problemi daha fazla fauna ile çözmeye çalışmak absürt görünebilir.

But perhaps a new arrival could fight invaders and feed the alligators—

Ama belki de yeni gelenler işgalcilerle savaşabilir ve timsahları besleyebilir.

giving them the boost they need to reclaim their ancient home.

Eski yurtlarını geri almaları için ihtiyaç duydukları desteği veriyorlar.