The tragedy of the one guy who was right about the Trojan Horse - Noah Charney

389,183 views ・ 2024-08-22

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Elif Usta Gözden geçirme: Eren Gokce
00:07
For ten grueling years, the Greeks laid siege to Troy,
0
7336
4004
Yunanlılar, şehrin kıyılarına gemileri ve kampları dağıtarak
00:11
scattering ships and encampments across the city's shores.
1
11466
3795
on yorucu yıl boyunca Truva’yı kuşattılar.
00:15
But as the Trojans awoke for another day of battle,
2
15845
3003
Ancak Truvalılar başka bir savaş günü için uyandıklarında,
00:18
they found their enemies had vanished overnight—
3
18973
3337
düşmanlarının bir gecede ortadan kaybolduğunu
00:22
leaving behind only an enormous wooden horse.
4
22518
3671
ve geride sadece devasa bir tahta at bıraktığını gördüler.
00:26
Seeing this as a symbol of the Greek’s surrender,
5
26647
2920
Bunu Yunanlıların teslim olmasının bir sembolü olarak gören askerler
00:29
the soldiers dragged their prize into the city and began to celebrate.
6
29650
4630
ödüllerini şehre sürüklediler ve kutlamaya başladılar.
00:34
But one Trojan wasn't happy.
7
34697
2086
Ama bir Truvalı mutlu değildi.
00:36
Laocoön, a seer and priest, was deeply suspicious of the Greek gift.
8
36949
5714
Bir kâhin ve rahip olan Laocoön,
Yunan armağanına karşı derin bir şüphe duyuyordu.
00:42
He reminded his fellow Trojans of their enemy’s reputation for trickery,
9
42955
4213
Truvalı dostlarına düşmanlarının hile konusundaki ününü hatırlattı
00:47
and cautioned them not to accept this strange offering.
10
47460
3920
ve onları bu garip teklifi kabul etmemeleri konusunda uyardı.
00:52
The crowd jeered at his warning, but Laocoön was undeterred.
11
52006
4004
Kalabalık onun uyarısıyla alay etti, ama Laocoön yılmadı.
00:56
He forced his way to the wooden beast and thrust his sword into its belly.
12
56177
5047
Tahta canavara doğru ilerledi ve kılıcını karnına sapladı.
01:01
Yet his blade drew no blood.
13
61349
2127
Ama kılıcı hiç kan akıtmadı.
01:03
And if there were men shifting inside,
14
63726
2211
Ve eğer içeride yer değiştiren adamlar varsa,
01:06
Laocoön couldn't hear them over the crowd.
15
66104
3086
Laocoön onları kalabalıktan duyamazdı.
01:09
Still grim with foreboding, Laocoön retreated home
16
69690
3921
Önsezileri yüzünden hâlâ canı sıkılan Laocoön evine çekildi
01:13
and enlisted his sons in preparing a sacrifice to the gods.
17
73611
3962
ve oğullarını tanrılara bir kurban hazırlamak için görevlendirdi.
01:17
But his fate— and that of his fellow Trojans— was already sealed.
18
77990
4630
Ama onun ve Truvalı dostlarının kaderi çoktan mühürlenmişti.
01:23
The gods had decided to grant the Greeks victory
19
83788
2794
Tanrılar, Truva’ya sızma planlarının başarıya ulaşmasını sağlayarak
01:26
by ensuring the success of their scheme to infiltrate Troy.
20
86582
3879
Yunanlılara zafer bahşetmeye karar vermişlerdi.
01:30
And Poseidon sought to punish the priest for threatening that plan.
21
90670
4379
Ve Poseidon, bu planı tehdit ettiği için rahibi cezalandırmak istedi.
01:35
Two great serpents emerged from the sea’s rolling waves
22
95424
4088
Denizin dalgalarının arasından iki büyük yılan çıktı
01:39
and descended on Laocoön and his sons.
23
99512
2961
ve Laocoön ve oğullarının üzerine hücum etti.
01:42
The seer’s violent death went unnoticed amidst the celebrations.
24
102765
4380
Kâhinin feci ölümü kutlamaların ortasında fark edilmedi.
01:47
But, that night, when tragedy struck,
25
107436
2545
Ama o gece, trajedi meydana geldiğinde,
01:50
the Trojans finally remembered the old priest’s warning.
26
110106
3754
Truvalılar nihayet yaşlı rahibin uyarısını hatırladılar.
01:54
Laocoön's tragic tale inspired countless retellings across the ancient world.
27
114402
5547
Laocoön’un trajik hikâyesi, antik dünyada sayısız yeniden anlatıma ilham verdi.
02:00
Virgil describes the seer’s demise in his epic poem “The Aeneid,”
28
120575
4796
Virgil, destansı şiiri “The Aeneid”da kâhinin ölümünü anlatır
02:05
and Sophocles composed an entire play about the ill-fated priest.
29
125538
4921
ve Sofokles bu talihsiz rahip hakkında bir oyun yazmıştır.
02:10
However, his most famous and influential depiction
30
130751
3546
Bununla birlikte, onun en ünlü ve etkili tasviri
02:14
is a marble statue called “Laocoön and His Sons.”
31
134297
4170
“Laocoön ve Oğulları” adlı mermer bir heykeldir.
02:18
Likely carved by a trio of artists from Rhodes,
32
138801
3712
Muhtemelen Rodos’tan üçlü bir sanatçı grubu tarafından
02:22
the exact origins of this piece remain mysterious,
33
142597
3420
oyulmuş olan bu eserin kesin kökenleri gizemini koruyor
02:26
with current theories dating its creation anywhere from 200 BCE to 68 CE.
34
146184
6840
ve mevcut teoriler, heykelin yapılışını MÖ 200′den MS 68′e kadar tarihlendiriyor.
02:33
Whenever it was made,
35
153608
1418
Ne zaman yapılmış olursa olsun,
02:35
this sculpture remains the epitome of the Hellenistic Baroque style.
36
155026
4254
bu heykel Helenistik Barok tarzının özü olmaya devam ediyor.
02:39
But even within a tradition known for its dramatic facial expressions
37
159530
3879
Ancak dramatik yüz ifadeleri ve kıvrımlı figürleriyle bilinen
02:43
and contorted figures,
38
163409
1794
bir gelenek içinde bile,
02:45
no other piece in this style comes close to the intensity
39
165203
4504
bu tarzdaki başka hiçbir parça
“Laocoön ve Oğulları” nın yoğunluğuna yaklaşamaz.
02:49
of “Laocoön and His Sons.”
40
169832
2002
02:52
The nearly life-sized figures are writhing in agony,
41
172418
4129
Neredeyse gerçek boyutlardaki figürler acı içinde kıvranıyor
02:56
straining to untangle massive snakes from their limbs.
42
176631
3795
ve devasa yılanları uzuvlarından çözmeye çalışıyorlar.
03:00
Their faces are packed with desperation and hopelessness,
43
180676
3712
Yüzleri çaresizlik ve umutsuzlukla doludur,
03:04
yet Laocoön’s expression is fiercely determined to resist.
44
184513
4630
ancak Laocoön’un ifadesi direnmeye şiddetle kararlıdır.
03:09
The scene is also uniquely brutal—
45
189644
2627
Sahne aynı zamanda benzersiz bir şekilde acımasızdır -
03:12
paused precisely as the serpent’s venomous jaws are about to bite down.
46
192396
4672
tam da yılanın zehirli çeneleri ısırmak üzereyken duraklatılmıştır.
03:17
Displayed as the centerpiece of Emperor Nero’s Domus Aurea palace complex,
47
197401
5339
İmparator Nero’nun Domus Aurea saray kompleksinin
en önemli parçası olarak sergilenen bu ürkütücü heykel,
03:22
this gruesome sculpture was one of the most talked about artworks of its time.
48
202949
4921
zamanının en çok konuşulan sanat eserlerinden biriydi.
03:28
Renowned Roman writer Pliny the Elder even went so far as to call it
49
208579
4672
Ünlü Romalı yazar Yaşlı Pliny,
“resim veya heykel sanatının diğer tüm üretimlerine tercih edilir”
03:33
“preferable to any other production of the art of painting or of statuary.”
50
213292
5839
diyecek kadar ileri gitti.
03:39
Unfortunately, the statue was lost
51
219590
2586
Ne yazık ki, MS 109′da Domus Aurea yangınla kül olduğunda
03:42
when Domus Aurea was consumed by fire in 109 CE.
52
222176
5047
heykel kayboldu.
03:47
But Laocoön's tale was far from finished.
53
227598
3128
Ama Laocoön’un hikâyesi henüz bitmemişti.
03:50
In 1506, Michelangelo Buonarotti— then the most famous sculptor in Rome—
54
230851
6132
1506′da, o zamanlar Roma’nın en ünlü heykeltıraşı olan Michelangelo Buonarotti,
03:57
received a message that Pope Julius II had unearthed something marvelous.
55
237108
5714
Papa II. Julius’un muhteşem bir şey bulduğuna dair bir mesaj aldı.
04:03
Even caked with dirt, “Laocoön and His Sons” astonished Michelangelo.
56
243656
5881
“Laocoön ve Oğulları” kirle kaplanmış olsa bile Michelangelo’yu hayrete düşürmüştür.
04:09
The dramatic musculature was over-the-top,
57
249954
2878
Dramatik kas yapısı abartılıydı,
04:12
but all the more powerful for being so extreme.
58
252832
3128
ama bu kadar aşırı olduğu için daha da güçlüydü.
04:16
And the curving shapes of its serpent and human figures
59
256127
4004
Ve yılanının ve insan figürlerinin kıvrımlı şekilleri
04:20
drew his eyes in constant motion.
60
260131
2627
gözlerini sürekli hareket hâlinde tutuyordu.
04:23
Pope Julius prominently displayed the piece at the Vatican,
61
263301
3586
Papa Julius, eseri Vatikan’da dikkat çeken bir biçimde sergiledi,
04:26
but its influence on Michelangelo is what made the statue truly famous.
62
266971
4546
ancak Michelangelo üzerindeki etkisi heykeli gerçekten ünlü yapan şeydi.
04:31
The sculpture's emotive, exaggerated elements transformed his approach
63
271934
4880
Heykelin duygusal, abartılı unsurları,
insan vücudunu temsil etme yaklaşımını değiştirdi.
04:36
to representing the human body.
64
276814
1793
04:39
His paintings and sculptures began to feature contorted poses,
65
279400
4379
Resim ve heykellerinde
“figura serpentinata” yani yılan benzeri şekiller olarak adlandırılan
04:43
referred to as “figura serpentinata,” meaning snake-like shapes.
66
283779
5548
kıvrımlı pozlar öne çıkmaya başladı.
04:49
And his celebrated work in the Sistine Chapel
67
289577
2919
Ve Sistine Şapeli’ndeki ünlü çalışması
04:52
centered on muscular, hyperextended figures.
68
292496
3462
kaslı, aşırı uzanmış figürlere odaklanıyordu.
04:56
Soon, Michelangelo’s new style sparked an entire artistic movement
69
296208
5131
Kısa süre sonra Michelangelo’nun yeni tarzı,
1500′lerde sanatçıları dramatik etki yaratmak için
05:01
called Mannerism—
70
301589
1501
05:03
influencing artists throughout the 1500s to exaggerate and twist human bodies
71
303466
5797
insan bedenlerini abartmaya ve bükmeye sevk eden
Mannerizm adı verilen bütün bir sanatsal hareketi ateşledi.
05:09
for dramatic effect.
72
309388
1502
05:11
Since artists of the Renaissance revered ancient Greco-Roman art above all else,
73
311432
5505
Rönesans sanatçıları her şeyden önce antik Greko-Romen sanatına saygı duyduklarından,
05:17
perhaps it’s not surprising that “Laocoön and His Sons” made such a large impact.
74
317021
5380
“Laocoön ve Oğullarının” bu kadar büyük bir etki yaratması şaşırtıcı olmayabilir.
05:22
But not even the real Laocoön could have predicted that his likeness
75
322735
4713
Ancak gerçek Laocoön bile kendi benzerinin
05:27
would become one of the most influential sculptures ever made.
76
327448
3962
gelmiş geçmiş en etkili heykellerden biri olacağını tahmin edemezdi.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7